آفريڪا
- نالو: آفريڪا
- پکيڙ: 30،370،000 چورس ڪلوميٽر
11،730،000 چورس ميل
- درجو: ٻيو وڏو کنڊ ايشيا کان پوءِ
- آبادي: 1،250،080،510 (ٻيو نمبر)
- ملڪ: 54 آزاد ملڪ (2 تڪراري)
- لاڳاپيل خطا: ٻاهريان 3
مائيوٽ رييونين سينٽ هيلينا اسنشن ۽ ٽرسٽن ڊا چونها اندريان 4 ڪينري ٻيٽ سيوٽا مڊيريا مليلا
آفريڪا (Africa) ايراضي جي لحاظ سان زمين جو ٻيو وڏو کنڊ آهي.
دلڪش نظارن، گھاٽن جھنگن، وسيع ريگستانن ۽ گھاٽين وادين جي سرزمين جتي اڄ 54 ملڪ آهن جن جا رهاڪو ڪيتريون ئي ٻوليون ڳالهائن ٿا.
آفريڪا جا اتر ۽ ڏکڻ وارا حصا تمام خشڪ ۽ گرم آهن جن جو گھڻو حصو ريگستان آهن.
کنڊ جي اولهہ ۾ نائجر درياهہ وهي ٿو جيڪو وسيع گپڙاٽيل ڊيلٽا ٺاهيندو اوقيانوس وڏي سمنڊ ۾ ڪري ٿو. هن جي اوڀر ۾ ڪانگو درياهہ آفيڪا جي گھاٽن جھنگن مان گذري ٿو. کنڊ جي اوڀر واري حصي ۾ عظيم وادي شق ۽ ايٿوپيا جا مٿاهان ميدان آهن.
صحارا جو ريگستان اتر آفريڪا جي گھڻي حصي تي پکڙيل دنيا جو سڀ کان وڏو ريگستان آهي. کنڊ جي ٻين وڏن ريگستانن ۾ نميب ۽ ڪالاهاري شامل آهن.
صحارا جي ريگستان جي ڏکڻ ۾ ريگستاني ۽ جھنگلي علائقا ڇڏي ڪري باقي سڄي کنڊ ۾ گاهه جا وڏا ميدان آهن جن کي سوانا چيو وڃي ٿو. اهي ميدان هاٿي سميت ٻين مشهور جانورن جو گھر آهن.
هتي بارشن جي ڪري گھاٽا جھنگ آهن. هتان جي موسم گرم ۽ گھم سان ڀريل آهي.
1960ع جي ڏهاڪي تائين آفيڪا جو گھڻو حصو مختلف يورپي ملڪن جي قبضي ۾ هيو ۽ ڊگھي غلامي کان پوء 1980ع جي ڏهاڪي ۾ تقريبن سڀني ملڪن کي آزادي ملي ملي وئي پر انهن جا وسيلا نئين آبادي جي دور ۾ هڙپ ڪيا ويا ان ڪري اقتصادي ۽ معاشي طور تي هي اڄ تائين مضبوط نه ٿي سگھيا آهن ۽ غربت ۾ ڦاٿل آهن. وڏي پيماني تي جهالت جي ڪري نسلي ۽ قومي تعصب به آفريڪي عوام جي دل ۾ پاڙون مضبوط ڪيون جن جي ڪري خوفناڪ جنگيون ٿيون جن ۾ لکين ماڻهو موت جو شڪار ٿيا.
آفريڪا جا 15 ملڪ اهڙا آهن جن جون سرحدون سمنڊ سان نه ٿيون ملن جنهن جي ڪري تجارت ۽ مواصلات جا رابطا محدود آهن.
آفريڪا جي گھڻي آبادي ڳوٺن ۾ رهي ٿي پر ڪجھ وڏا شهر به آهن جن ۾ قاهره قابل ذڪر آهي، جنهن جي آبادي 65 لک آهي ۽ هي کند جو سڀ کان وڏو شهر آهي. اتر ۽ اوڀر جي گھڻن ملڪ جو مذهب اسلام آهي ۽ دنيا جي ٻين اسلامي ملڪن سان عالمي اسلامي ڀائيچاري جي گھاٽي رشتي ۾ ڳنڍيل آهن.
ايراضي جي لحاظ سان دنيا جو ٻيو وڏو کنڊ هئڻ باوجود آفريڪا جي آبادي گھڻي نه آهي خاص ڪري ريگستاني علائقن ۾ آبادي نه هجڻ جي برابر آهي. گھڻي آبادي پاڻي جي ذخيرن ۽ زرخيز علائقن ۾ آهي. آفريڪا ۾ پيدائش جي شرح تمام گھڻي آهي جنهن جي ڪري آبادي ۾ تيزي سان اضافو ٿي رهيو آهي.
آفريڪا جي اڪثريت جو طرزِ زندگي تمام سادو آهي. ڪافڳ ملڪن ۾ تعليم عام ڪرڻ جي منصوبن تحت خواندگي ۽ صحت کي بهتر بڻائڻ جي ڪوشش ڪئي پئي وڃي.
آفريڪا معدني وسيلن سان ڀريل آهي ۽ نئين آبادي واري دور ۾ هن دولت ئي آفريڪا کي ڊگھي غلامي ۾ وجھي ڇڏيو. هتي ملندڙ معدنيات ۾ تيل، سون، ٽامو، ۽ هيرو خاص ڪري ذڪر جوڳو آهي جيڪو دنيا ۾ سڀ کان گھڻو هتان ڪڍيو وڃي ٿو. هتي ڪيتن ئي ملڪن ۾ کاڻن جو ڪم اهم صنعت آهي.
کند جي ڏاکڻين علائقن خصوصاّّ ڏکڻ آفريڪا ۾ سڀ کان گھڻيون کاڻون آهن، جتان هيرو، سون، يورينيم ۽ ٽامو ڪڍيو وڃي ٿو. ٽامي جا سڀ کان گھڻا ذخيرا جمهوريه ڪانگو ۽ زيمبيا ۾ ملن ٿا. تيل الجزائر، انگولا، مصر، ليبيا ۽ نائجيريا ۾ نڪري ٿو.
آفريڪا ۾ مختلف قسمن جي ماحول ۾ مختلف فصل به ٿين ٿا. ڪجھ علائقن ۾ رٻڙ ۽ ڪيلو اهم پوک آهن. ڪجھ علائقا چانهه ۽ ڪافي جي پوک ڪري مشهور آهن جن ۾ ڪينيا قابل ذڪر آهي.
آفريڪا ۾ گھڻيون صنعتون خام مال تي انحصار ڪن ٿيون. ڪجھ آفريڪي ملڪن جي صنعت هڪ ئي فصل يا معدني وسيلي تي منحصر آهي پر ڪافي شهرن ۾ مختلف صنعتون قائم ڪيون پيون وڃن. اتر آفريڪا جي ملڪن، نائجيريا ۽ ڏکڻ آفريڪا ۾ سڀ کان گھڻيون صنعتون آهن. کنڊ ۾ سڀ کان گھڻو تيل اتر آفريڪا جا مسلمان ملڪ ۽ اولهه ۾ اوقيانوس وڏي سمنڊ سان گڏ گڏ واقع هيٺين ملڪن مان ڪڍيو وڃي ٿو.
افريڪا دنيا جو گرم ترين کنڊ آهي جتي صحارا ريگستان ۾ 122 ڊگري فارن هائيٽ تائين گرمي پد ريڪارڊ ڪيو ويو آهي. اتر جا ساحلي علائقا تمام گرم ۽ خشڪ آهن ۽ بارشون تمام گھٽ ٿينديون آهن. ساحلي علائقن کان ڏکن طرف صحارا ريگستان بيابانن ۽ تيز خشڪ هوائن جو علاقو آهي.
زمين جي معيار مطابق آفريڪا ۾ مختلف قسمن جي زراعت ٿئي ٿي. جابلو علائقا جيئن روانڊا، يوگينڊا ۽ ڪينيا ۾ چانهه پوکي وڃي ٿي. اتر ۾ جتي پاڻي گھڻو نه آهي غذائي جنسون مقامي ماڻهن جي غذائي ضرورتن کي پورو ڪرڻ لاء پوکيون وڃن ٿيون. جڏهن ته ميوا، خارڪون ۽ زيتون ٻاهريان گھرايا وڃن ٿا. اولهه آفريڪا ۾ منڱ ڦريون، ڪوڪو ۽ ڪافي پوکي وڃي ٿي.
ملڪ[سنواريو]
|
تعارف[سنواريو]
معني ۽ مطلب[سنواريو]
تاريخ[سنواريو]
_1803.jpg)
تھذيب[سنواريو]
.jpg)
جاگرافي[سنواريو]
موسم[سنواريو]
ثقافت[سنواريو]
ٻوليون[سنواريو]
بيٺڪون[سنواريو]
غلامن جو واپار[سنواريو]
حيواني زندگي[سنواريو]
وڻ ٽڻ[سنواريو]
کاڌا[سنواريو]
ماحوليات[سنواريو]
سياست[سنواريو]
معاشيات[سنواريو]
.jpg)
آدمشماري[سنواريو]
ٻوليون[سنواريو]
رانديون[سنواريو]
مذھب[سنواريو]
|
|
|
|}
موسيقي ۽ رقص[سنواريو]
علائقا[سنواريو]
- اصل مضمون/مضمونن جي لاءِ ڏسو List of regions of Africa ۽ List of sovereign states and dependent territories in Africaسانچو:Africa Labelled Map
The countries in this table are categorized according to the scheme for geographic subregions used by the United Nations, and data included are per sources in cross-referenced articles. Where they differ, provisos are clearly indicated.
 |
 |
 |
| Arms | Flag | Name of region[3] and territory, with flag |
Area (km²) |
Population[4] | Year | Density (per km²) |
Capital |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Northern Africa | |||||||
|
|
Algeria | 2,381,740 | 34,178,188 | 2009 | 14 | Algiers |
|
سانچو:Country data Canary Islands | Canary Islands (Spain)[5] | 7,492 | 2,118,519 | 2010 | 226 | Las Palmas de Gran Canaria, Santa Cruz de Tenerife |
|
سانچو:Country data Ceuta | Ceuta (Spain)[6] | 20 | 71,505 | 2001 | 3,575 | — |
|
style="text-alig | ||||||
حوالا[سنواريو]
- ↑ Honour, Hugh; Fleming, John (2005). A world history of art (7th ed.). London: Laurence King. ISBN 9781856694513.
- ↑ Kng, Hans (2006). Hans Kung, Tracing the Way : Spiritual Dimensions of the World Religions. Continuum International Publishing Group. p. 248. ISBN 978-0-8264-9423-8. https://books.google.com/books?id=sm0BfUKwct0C&pg=PA248. Retrieved 4 October 2014.
- ↑ Continental regions as per UN categorizations/map.
- ↑ "IDB: Countries Ranked by Population". وقت 28 November 1999 تي اصل Check
|url=|dead-url=bot: unknown(مدد) - ↑ The Spanish Canary Islands, of which Las Palmas de Gran Canaria are Santa Cruz de Tenerife are co-capitals, are often considered part of Northern Africa due to their relative proximity to Morocco and Western Sahara; population and area figures are for 2001.
- ↑ The Spanish exclave of Ceuta is surrounded on land by Morocco in Northern Africa; population and area figures are for 2001.