صوماليا
صوماليا جي وفاقي جمهوريه[1] Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya (صومالي) جمهورية الصومال الفيدرالية (عربي) | |
---|---|
جھنڊو | |
Area controlled by Somalia shown in dark green; claimed but uncontrolled region (Somaliland) shown in light green | |
گادي جو هنڌ | موغاديشو 2°2′N 45°21′E / 2.033°N 45.350°E |
سڀ کان وڏو شهر | موغاديشو |
دفتري ٻوليون | |
مذهب | اسلام |
مقامي آبادي | صومالي[3] |
حڪومت | وفاقي پارلياماني جمهوريه |
• صدر |
محمد عبدالله محمد |
• وزير اعظم |
حسان الخیر |
مقننه | وفاقي پارليامينٽ |
ٺهڻ | |
• پنٽ جي سرزمين |
25 صدي قبل مسيح |
• ميڪروبين جي بادشاهي |
سال 247 ق.م. |
• صومالي شهری رياستون |
پهرين صدي عيسوي |
• سلطنت موغاديشو |
9 صدي عيسوي |
• اجوران سلطنت |
13 صدي عيسوي |
• عدل سلطنت |
13 صدي عيسوي |
• وارسانگلي سلطنت |
13 صدي عيسوي |
• گليدي جي سلطنت |
17 صدي عيسوي |
• مجيرطين سلطنت |
18 صدي عيسوي |
• سلطنت هوبيو |
19 صدي عيسوي |
• برطانوي صومالي لينڊ |
1884ع |
• اطالوي صومالي لينڊ |
1889ع |
• درويش ریاست |
20ھین صدی عیسوی |
پکيڙ | |
• جملي |
637٬657 km2 (246٬201 sq mi) (43rd) |
• پاڻي (%) |
رقبو:6,37,657 چورس ڪلوميٽر43هون |
آبادي | |
• 2016 اندازو |
14,317,996[4] ([[پکيڙ جي لحاظ کان ملڪن جي فھرست|76th]]) |
• گھاٽائي |
[اوزا تبديل: invalid number] ([[List of countries and territories by population density|199th]]) |
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) | 2017ع لڳ ڀڳ |
• ڪل |
17.47 بلين آمريڪي ڊالر[3] ([[List of countries by GDP (PPP)|147th]]) |
• في سيڪڙو |
N/A[3] |
جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ ) | 2014 لڳ ڀڳ |
• ڪل |
$5.8 billion[3][6] |
صوماليا (Somalia) آفريڪا جو هڪ مسلم اڪثريت وارو ملڪ آهي. نالي جو مطلب کير سان ڀريل پيالو آهي. صوماليا جي اتر اولهه ۾ جبوتي، ڏکڻ اولهه ۾ ڪينيا، اتر ۾ يمن، اوڀر ۾ هندي وڏو سمنڊ ۽ اولهه ۾ ايٿوپيا واقع آهن. گاديء وارو شھر موغاديشو آهي. صوماليا جي آبادي لڳ ڀڳ هڪ ڪروڙ 71 لک (17.1 ملين) آهي، جنهن مان 20 لک (2 ملين) گاديءَ واري شهر موغاديشو ۾ رهن ٿا. ان جا تقريبن 85 سيڪڙو رهواسي صومالي نسل جا آهن. صوماليا جون سرڪاري ٻوليون صومالي ۽ عربي آھن. صوماليا جا ماڻهو مسلمان آهن، جن جي اڪثريت سني آهي.
قديم زماني ۾، صوماليا هڪ اهم تجارتي مرڪز هو. وچين دور ۾، ڪيترن ئي طاقتور صومالي سلطنتن علائقائي واپار تي غلبہ حاصل ڪيو، جن ۾ اجوران سلطنت، عادل سلطنت، امامت آف اوسام، ۽ گليدي جي سلطنت شامل آهن. 19 صدي جي آخر ۾، صومالي سلطنتن کي اطالوي ۽ برطانوي سلطنتن طرفان نوآبادي بڻايو ويو، جن انهن سڀني قبائلي علائقن کي ٻن نوآبادين ۾ ضم ڪيو: اطالوي سوماليلينڊ ۽ برطانوي سوماليلينڊ. 1960 ۾، ٻئي علائقا متحد ٿي هڪ سول حڪومت جي تحت آزاد صومالي جمهوريه ٺاهي. سپريم انقلابي ڪائونسل (SRC) جي سياد بيري 1969 ۾ اقتدار تي قبضو ڪيو ۽ صومالي ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ قائم ڪيو، ملڪ جي اتر ۾ صومالي لينڊ جي آزاديءَ جي جنگ کي بيدردي سان اسڪواڊ ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي. SRC 1991 ۾ صوماليا جي گهرو ويڙهه جي شروعات سان ختم ٿي وئي. صوماليا جي عبوري قومي حڪومت (TNG) 2000 ۾ قائم ڪئي وئي، جنهن کانپوءِ 2004 ۾ صوماليا جي عبوري وفاقي حڪومت (TFG) جو قيام عمل ۾ آيو، جنهن صوماليا جي هٿياربند فوجن کي ٻيهر قائم ڪيو. 2006 ۾، آمريڪا جي حمايت يافته ايٿوپيائي مداخلت سان، TFG نئين قائم ٿيل اسلامي ڪورٽس يونين (ICU) کان ملڪ جي ڏکڻ واري تڪراري علائقن جي اڪثريت تي قبضو ڪيو. ICU بعد ۾ وڌيڪ بنيادي گروپن ۾ ورهايو ويو، جن ۾ جهادي گروپ الشباب به شامل آهي، جيڪو علائقي جي ڪنٽرول لاء TFG ۽ ان جي AMISOM اتحادين سان وڙهندو هو. 2012 جي وچ تائين، باغي گهڻو ڪري علائقو وڃائي چڪا هئا، جن تي قبضو ڪيو هو، ۽ وڌيڪ مستقل جمهوري ادارن جي ڳولا شروع ٿي وئي. ان جي باوجود، باغي اڃا تائين مرڪزي ۽ ڏاکڻي صوماليا تي ڪنٽرول ڪن ٿا، ۽ حڪومت جي ڪنٽرول وارن علائقن ۾ اثر رسوخ رکي ٿو، جلب جو شهر باغين جي حقيقي سرمائي جي حيثيت سان ڪم ڪري ٿو. آگسٽ 2012 ۾ هڪ نئون عارضي آئين منظور ڪيو ويو، صوماليا کي وفاق جي طور تي سڌارو. ساڳئي مهيني، صوماليا جي وفاقي حڪومت قائم ڪئي وئي ۽ موغاديشو ۾ بحاليء جو هڪ دور شروع ڪيو ويو، باوجود الشباب اڪثر ڪري اتي حملا ڪرڻ جي باوجود. صوماليا دنيا جي گهٽ ۾ گهٽ ترقي يافته ملڪن مان آهي، جيئن ته ان جي درجه بندي جي معيارن مان ثابت ٿئي ٿو جهڙوڪ GDP في ماڻهو، انساني ترقي انڊيڪس، ۽ نازڪ رياستن جي انڊيڪس. هن هڪ غير رسمي معيشت کي برقرار رکيو آهي بنيادي طور تي جانورن جي بنياد تي، ٻاهرين ڪم ڪندڙ صومالين کان موڪلون، ۽ ٽيليڪميونيڪيشن. اهو گڏيل قومن، عرب ليگ، آفريقي يونين، غير الائنڊ موومينٽ، ايسٽ آفريڪن ڪميونٽي ۽ آرگنائيزيشن آف اسلامڪ ڪوآپريشن جو ميمبر آهي.
تاريخ
[سنواريو]جاگرافي
[سنواريو]سياست ۽ حڪومت
[سنواريو]معيشت
[سنواريو]آبادي
[سنواريو]ثقافت
[سنواريو]پڻ ڏسو
[سنواريو]خارجي ڳنڍڻا
[سنواريو]- صوماليا آرڪائيو ڪيا ويا 2016-07-01 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. ڪتاب عالمي حقائق ۾ معلومات
- صوماليه آرڪائيو ڪيا ويا 2008-06-17 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. منصوبو مفتوح فهرست تي
- صوماليه جو پروفائيل بي بي سي نيوز کان
- وڪيميڊيا نقشي نامو Somalia
- صوماليا سفري رهنما طرفان وڪي سفر
حوالا
[سنواريو]- ↑ حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedprovisional
- ↑ حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedFrspc
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedfactbook
- ↑ "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. حاصل ڪيل 10 September 2017.
- ↑ UNFPA Somali Population Survey 2014. Somalia.unfpa.org (06 April 2014). Retrieved 06 October 2016.
- ↑ 6.0 6.1 "Somalia humanitarian and development statistics" (PDF). United Nations. حاصل ڪيل 20 June 2016.