ڏکڻ آفريڪا

سائوٿ آفريڪا
ڏکڻ آفريڪا; سائوٿ آفريڪا
جھنڊو	Coat of arms
	شُعار: '"!ke e: ǀxarra ǁke" (ǀXam); "ڪثير جنسي اتحاد"
	ترانو: "National anthem of South Africa"
	مڪانيت ڏکڻ آفريڪا (تيز نيرو) نقشو آفريڪي يونين (ھلڪو نيرو)
گادي جو هنڌ	پريٽوريا (انتظامي); بلوئم فونٽين (عدالتي); ڪيپ ٽائون(قانونسازي وارو);
سڀ کان وڏو شهر	جوھانسبرگ
دفتري ٻوليون	11 آفريڪن ; اترين سوٿو; انگريزي; ڏاکڻي ڊيبيلي; ڏاکڻي سوٿو; سواٽي; ٽسونگا; ٽسوانا; وينڊا; زھوسا; زولو;
نسلي گروھ (2014)	80.2% ڪارا; 8.8% رنگ وارا; 8.4% گورا; 2.5% ايشيائي;
مقامي آبادي	ڏکڻ آفريڪي
حڪومت	وحدانيغالب پارٽي واريپارليامانيآئيني ريپبلڪ
• صدر	سيرل رامافوسا
• نائب صدر	ڊيوڊ مابوزا
• چيئرمن نيشنل ڪائونسل	Thandi Modise
• اسپيڪر نيشنل اسيمبلي	باليڪا بيٽي
• چيف جسٽس	Mogoeng Mogoeng
مقننه	پارليامينٽ
• مٿيون ایوان	نيشنل ڪائونسل
• ھيٺيون ایوان	نيشنل اسيمبلي
آزادي (يونائيٽيڊ ڪنگڊم کان)
• يونين	31 مئي 1910
• پنھنجي حڪومت جو اختيار	11 ڊسمبر 1931
• ريپبلڪ	31 مئي 1961
• موجوده آئين	4 فيبروري 1997
پکيڙ
• جملي	1٬221٬037 km2 (471٬445 sq mi) (24th)
• پاڻي (%)	0.380
آبادي
• 2015 اندازو	54,956,900 (25th)
• 2011 مردم شماري	51,770,560
• گھاٽائي	42.4 /km2 (109.8 /sq mi) (169th)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد )	2018 لڳ ڀڳ
• ڪل	$742.461 billion (30th)
• في سيڪڙو	$13,591 (90th)
جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ )	2018 لڳ ڀڳ
• ڪل	$326.541 billion (35th)

ڏکڻ آفريڪا (South Africa)، سرڪاري طور تي جمهوريه ڏکڻ آفريڪا (RSA)، آفريڪا جي ڏاکڻي حصي ۾ واقع ملڪ آهي. اهو ڏکڻ طرف 2,798 ڪلوميٽر (1,739 ميل) سامونڊي ڪناري سان جڙيل آهي جيڪو ڏکڻ ائٽلانٽڪ ۽ هندي سمنڊ سان گڏ پکڙيل آهي؛ اتر ڏانهن پاڙيسري ملڪن نميبيا، بوٽسوانا ۽ زمبابوي ۽ اوڀر ۽ اتر اوڀر طرف موزمبيق ۽ اسواتيني آھن. اهو پڻ مڪمل طور تي ليسوٿو کي گهيرو ڪري ٿو. اهو پراڻي دنيا جي مکيه سرزمين تي ڏاکڻي ملڪ آهي، ۽ تنزانيا کان پوءِ خط استوا جي ڏکڻ ۾ واقع ٻيو سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو ملڪ آهي. پريٽوريا انتظامي راڄڌاني آهي، جڏهن ته ڪيپ ٽائون، پارليامينٽ جي سيٽ جي حيثيت سان، قانون سازي جي گاديءَ جو هنڌ آهي. بلومفونٽين کي روايتي طور تي عدالتي گاديءَ جو درجو ڏنو ويو آهي. جڏهن ته آئيني عدالت، ملڪ جي اعلي ترين عدالت، جوهانسبرگ ۾ واقع آهي.

ڏکڻ آفريڪا هڪ جيو تنوع جو مرڪز آهي، منفرد بايومز، ٻوٽن ۽ جانورن جي زندگي سان. 62 ملين کان وڌيڪ ماڻهن سان، ملڪ دنيا جي 23 هين سڀ کان وڌيڪ آبادي واري قوم آهي ۽ 12,21,037 چورس ڪلوميٽر (4,71,445 چورس ميل) جي ايراضيء تي پکڙيل آهي.

نالو

نالو "ڏکڻ آفريڪا" ملڪ جي آفريڪا جي ڏاکڻي ٽپ تي جاگرافيائي مقام مان نڪتل آهي. ٺهڻ کان پوءِ، ملڪ کي انگريزيءَ ۾ يونين آف سائوٿ آفريڪا ۽ ڊچ ۾ ”يوني وان زيوڊ آفريڪا“ جو نالو ڏنو ويو، جيڪو چار برطانوي نوآبادين جي متحد ٿيڻ کان ان جي اصليت کي ظاهر ڪري ٿو. 1961 کان وٺي، انگريزيءَ ۾ ڊگھو رسمي نالو ”ريپبلڪ آف سائوٿ آفريڪا“ ۽ آفريڪان ۾ ريپبليڪ وين سوڊ آفريڪا آھي. ملڪ جو سرڪاري نالو 12 سرڪاري ٻولين ۾ آھي.

مزانزي Mzansi جيڪو هوسا Xhosa ٻولي اسم امزانتزي uMzantsi مان نڪتل آهي جنهن جي معنيٰ آهي'ڏکڻ'، ڏکڻ آفريڪا لاءِ هڪ ڳالهائڻ وارو نالو آهي، جڏهن ته ڪجهه پان آفريڪن سياسي پارٽيون اصطلاح ”ازانيا“ کي ترجيح ڏين ٿيون.

تاريخ

قبل از تاريخ آثار قديمه

ماروپينگ جي سامهون "انسانيت جو پينگھو" Craddle of) Huminin) ۾ ڏکڻ آفريڪا دنيا ۾ سڀ کان قديم آثار قديمه ۽ انساني فوسل سائيٽن تي مشتمل آهي. آثار قديمه جي ماهرن گوتينگ صوبي ۾ غار جي هڪ سلسلي مان وسيع فوسل باقيات هٿ ڪيا آهن. علائقو، يونيسڪو جي عالمي ورثي واري ماڳ، "انسانيت جو پينگھو" نشان لڳايو ويو آھي. سائيٽن ۾ اسٽرڪفونٽين شامل آهن، دنيا ۾ هومينن فوسلز لاءِ امير ترين ماڳن مان هڪ، گڏوگڏ سوارتڪران، گونڊولين غار، ڪرومڊرائي، ڪوپر جي غار ۽ ملاپا شامل آهن. ريمنڊ ڊارٽ 1924ع ۾ آفريڪا ۾ دريافت ڪيل پهريون هومينن فوسل، تاونگ چائلڊ (تاونگ جي ويجهو مليو) جي نشاندهي ڪئي. باقي هومينن جا باقيات لمپپو صوبي جي ماڪاپن گاٽ جي ماڳن مان آيا آهن؛ ڪرنيليا ۽ فلورسباد آزاد رياست صوبي ۾؛ ڪوازولو-ناتال صوبي ۾ سرحدي غار؛ اوڀر ڪيپ صوبي ۾ ڪلاسيس درياء ۽ ايلانڊسفونتين ۽ دائي ڪلدارس غار مغربي ڪيپ صوبي ۾. انهن مان معلوم ٿئي ٿو ته ڏکڻ آفريڪا ۾ مختلف hominid نسلن جو وجود تقريباً ٽي لک سال اڳ هو، جنهن جي شروعات آسٽرو پٽيڪس آفريڪانو کان ٿيندي هئي، جنهن بعد Australopithecus sediba، Homo ergaster، Homo erectus، Homo rhodesiensis، Homo helmei، Homo naledi ۽ جديد انسان (Homo sapiens). جديد انسان ڏکڻ آفريڪا ۾ گهٽ ۾ گهٽ 170,000 سالن تائين آباد آهن. مختلف محققن پٿر جا اوزار واال نديءَ جي واديءَ ۾ رکيا آهن.

بنٽو توسيع

بانتو ڳالهائيندڙ ماڻهن جون آباديون، جيڪي لوهه استعمال ڪندڙ زرعي ۽ هاري هئا، چوٿين يا پنجين صدي عيسويءَ تائين لمپپو نديءَ جي ڏکڻ ۾ (هاڻي بوٽسوانا ۽ زمبابوي جي اتر واري سرحد) موجود هئا. انهن اصل خويسان (Khoisan)، خويخوئي ۽ سان جي ماڻهن کي بي گهر ڪيو، فتح ڪيو ۽ جذب ڪيو. بانتو آهستي آهستي ڏکڻ ڏانهن وڌيو. جديد دور جي ڪوازولو-ناٽال (KwaZulu-Natal) صوبي ۾ سڀ کان قديم لوهه جو ڪم 1050ع کان وٺي تاريخ جو مڃيو وڃي ٿو. سڀ کان ڏاکڻيون گروهه ژوسا (Xhosa) قوم جو هو، جن جي ٻولي اڳين خويسان ماڻهن جي ڪجهه لساني خاصيتن کي شامل ڪري ٿي. ژوسا اڄ جي اڀرندي ڪيپ صوبي ۾، وڏي مڇي درياء تي پهچي. جيئن اهي لڏي ويا، اهي وڏا لوهه جي دور جي آبادي اڳين ماڻهن کي بي گهر يا ملائي ڇڏيو. مپوملنگا صوبي ۾، پٿر جي ترتيب سان گڏ ڪيترائي پٿر جا حلقا مليا آهن، جن کي آدم جي ڪئلينڊر جو نالو ڏنو ويو آهي، ۽ اهو سمجهيو وڃي ٿو ته اهي برباديون بيڪون، هڪ اتر سوٿو ماڻهن جي ٺاهيل آهن.

پرتگالي جستجو:

جاگرافي

ڏکڻ آفريڪا آفريڪا جي ڏکڻ ۾ آھي، ھڪڙي ساحلي پٽي سان جيڪا 2,500 ڪلوميٽرن (1,553 ميل) کان وڌيڪ ۽ ٻن سمنڊن (ڏکڻ ائٽلانٽڪ سمنڊ ۽ هندي وڏي سمنڊ) سان گڏ آھي. 12,19,912 چورس ڪلوميٽر (4,71,011 چورس ميل) جي سان, ڏکڻ آفريڪا دنيا جو 24 نمبر وڏو ملڪ آهي. پرنس ايڊورڊ ٻيٽن کي ڇڏي، ملڪ ويڪرائي ڦاڪ 22° ۽ 35° ڏکڻ، ۽ ڊگھائي 16° ۽ 33° اوڀر جي وچ ۾ آهي. ڏکڻ آفريڪا جو اندروني حصو هڪ وڏي، اڪثر هنڌن تي لڳ ڀڳ 1,000 ميٽر (3,300 فٽ) ۽ 2,100 ميٽر (6,900 فٽ) جي اوچائي سان، اوڀر ۾ سڀ کان وڌيڪ ۽ اولهه ۽ اتر ڏانهن آهستي آهستي هيٺ لهي، ۽ ٿورڙو ڏکڻ ۽ ڏکڻ-اولهه ڏانهن. هي پليٽو وڏي اسڪرپمينٽ (جبل علائقن) جي چوڌاري آهي جنهن جي اڀرندي، ۽ بلند ترين، ڊريڪنزبرگ جي نالي سان مشهور آهي. ڊريڪنسبرگ ۾ مافادي 3,450 ميٽر (11,320 فوٽ) جي بلند ترين چوٽي آهي. ڪوازولو-نتال-ليسوٽو بين الاقوامي سرحد عظيم اسڪرپمينٽ جي بلند ترين حصي مان ٺهيل آهي جيڪا 3,000 ميٽر (9,800 فوٽ) کان مٿي جي اوچائي تي پهچي ٿي. پليٽو جي ڏکڻ ۽ ڏکڻ-اولهه وارا حصا (تقريبن 1,100-1,800 ميٽر سمنڊ جي سطح کان مٿي) ۽ ان جي ڀر وارو ميدان (تقريباً 700-800 ميٽر سمنڊ جي سطح کان مٿي - ساڄي پاسي نقشو ڏسو) وڏي ڪرو (Great Curve) جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو، جيڪا گهٽ آبادي واري سطح تي مشتمل آهي. اتر طرف، عظيم ڪارو وڌيڪ سڪل بشمان لينڊ ۾ ڦاسي ٿو، جيڪو آخرڪار ملڪ جي اتر-اولهه ۾ ڪالهاري ريگستان بڻجي ٿو. پليٽ جو وچ اوڀر ۽ بلند ترين حصو هاي ويلڊ (Highveld) طور سڃاتو وڃي ٿو. هي نسبتا سٺو پاڻي وارو علائقو ملڪ جي تجارتي زرعي زمينن جو وڏو حصو آهي ۽ ان ۾ سڀ کان وڏو ڪنوربيشن گواٽينگ شامل آهي. هاي ويلڊ جي اتر ۾، ويڪرائي ڦاڪ جي تقريباً '30°25 ڏکڻ لائين کان، پليٽ فارم هيٺان طرف بش ويلڊ ۾ اچي ٿو، جيڪو آخرڪار لمپوپو درياءَ جي هيٺاهين يا لوويلڊ (Lowveld) ڏانهن رستو ڏئي ٿو. ساحلي پٽي، عظيم اسڪرپمينٽ جي ھيٺان، اتر اوڀر کان گھڙيءَ جي طرف ھلندي، لمپوپو لوويلڊ تي مشتمل آھي، جيڪو مپومالانگا لوويلڊ ۾ ضم ٿئي ٿو، مپومالانگا-ڊريڪنزبرگ (عظيم اسڪرپمينٽ جو اڀرندو حصو) جي ھيٺان. هي ٻوٽو وڌيڪ گرم، خشڪ ۽ گهٽ پوکيو ويندو آهي، جنهن جي پوک هاي ويلڊ کان مٿي آهي. ڪروگر نيشنل پارڪ، اتر-اوڀر ڏکڻ آفريڪا ۾ لمپوپو ۽ مپومالنگا جي صوبن ۾ واقع آهي، 19,633 چورس ڪلوميٽرن (7,580 چورس ميل) تي پکڙيل لوڻ واري علائقي جو وڏو حصو آهي. تصوير ڊريڪنسبرگ کي ظاهر ڪندي، عظيم اسڪرپمينٽ جو اڀرندي ۽ بلند ترين حصو جيڪو مرڪزي پليٽ جي اوڀر، ڏکڻ ۽ الهندي سرحدن جي چوڌاري آهي.

حوالا

↑ "Principal Agglomerations of the World". Citypopulation.de. حاصل ڪيل 30 October 2011.
↑ Mid-year population estimates 2014. Statistics South Africa
↑ "Mid-year population estimates 2015" (PDF). Statistics South Africa. حاصل ڪيل 11 August 2015.
↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named cib11
↑ ^5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 "South Africa". International Monetary Fund. حاصل ڪيل 26 April 2015.
↑ "Gini Index". World Bank. حاصل ڪيل 2 March 2011.
↑ "2015 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. حاصل ڪيل 15 December 2015. line feed character in |title= at position 24 (مدد)

حوالي جي چڪ: "Note" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref> آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="Note"/> نہ مليو

[1] "Principal Agglomerations of the World". Citypopulation.de. حاصل ڪيل 30 October 2011.

[3] Mid-year population estimates 2014. Statistics South Africa

[newpopest-4] "Mid-year population estimates 2015" (PDF). Statistics South Africa. حاصل ڪيل 11 August 2015.

[cib11-5] حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named cib11

[imf2-6] 5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 "South Africa". International Monetary Fund. حاصل ڪيل 26 April 2015.

[wb-gini-7] "Gini Index". World Bank. حاصل ڪيل 2 March 2011.

[HDI-8] "2015 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. حاصل ڪيل 15 December 2015. line feed character in |title= at position 24 (مدد)

[1]

[Note 1]

[2]

[3]

[4]

[5]