ٽوگو
ٽوگوليز ريپبلڪ République togolaise (French) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
ترانو: "Terre de nos aïeux" (فرانسيسي) (انگريزي ٻولي: "Land of our ancestors") | |||||
 مڪانيت ٽوگو (تيز نيرو رنگ) | |||||
| گادي جو هنڌ | لومي 6°8′N 1°13′E / 6.133°N 1.217°E | ||||
| سڀ کان وڏو شهر | لومي | ||||
| دفتري ٻوليون | فرانسيس | ||||
| تسلیم ٿيل قومي ٻولي | ايو • ڪابيي | ||||
| نسلي گروھ | 99% ايو, ڪابيي , ٽيم , گوئرما , ۽ 33 ٻيا آفريڪي گروہ 1% يورپي، شامي نسل وارا لبناني[2] | ||||
| مقامي آبادي | ٽوگوليزي | ||||
| حڪومت | وحداني غالب پارٽي صدارتي ريپبلڪ | ||||
• صدر |
فئوري نيسنگي | ||||
• وزيراعظم |
ڪومي سيلوم ڪلاسوء | ||||
| مقننه | نيشنل اسيمبلي | ||||
| آزادي | |||||
• فرانس کان |
27 اپريل 1960 | ||||
| پکيڙ | |||||
• جملي |
56٬785 km2 (21٬925 sq mi) (123rd) | ||||
• پاڻي (%) |
4.2 | ||||
| آبادي | |||||
• 2017 اندازو |
7,965,055[2] (99th) | ||||
• 2010 مردم شماري |
6,337,000 | ||||
• گھاٽائي |
125.9 /km2 (326.1 /sq mi) (93rde) | ||||
| جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) | 2017 لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
$12.433 billion[3] (150th) | ||||
• في سيڪڙو |
$1,468[3] | ||||
| جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ ) | 2017 لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
$4.797 ارب ڊالر | ||||
.svg)
ٽوگو (Togo؛ 
i/ˈtoʊɡoʊ/)، سرڪاري نالو "ٽوگاليز ريپبلڪ"، اولھه آفريڪا جو ھڪ خودمختيار ملڪ آھي جنھن جون سرحدون اولھه م گھانا، اوڀر ۾ بينن، اتر ۾ برڪينا فاسو ۽ ڏکڻ ۾ گني جي نار سان ملن ٿيون. ھن ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ لومي شھر آھي جيڪو گني جي نار تي واقع آهي. ٽوگو جي پکيڙ 57,000 چورس ڪلوميٽر آهي اھڙي طرح آفريڪا جي ننڍڙن ملڪن ۾ شامل آھي جنھن جي آبادي اٽڪل ڏھه لک جي لڳ ڀڳ آهي.
ھن ملڪ واري خطي ۾ يارھين کان سورھين صديءَ دوران مختلف قبيلا لڏي ڦھلجندا ويا. ملڪ جو ساحلي علائقو غلامن جي خريد۽ فروخت جو مرڪز ھيو جتي يورپي واپاري اچي خريداري ڪندا هئا. ان واپار ھن ملڪ جي ساحل کي غلامن جي ساحل طور مشھوري ڏني. سال 1884ع ۾ جرمني ھن علائقي کي "ٽوگولينڊ" جي نالي سان پنھنجو زير نگراني علائقو (Protectorate) بڻائي ڇڏيو. پھرين مهاڀاري جنگ ۾ ھن ملڪ جي حاڪميت فرانس جي حوالي ٿي. سال 1960ع ۾ ھن ملڪ فرانس کان آزادي ورتي. سال 1967ع ۾ ڪميونسٽ مخالف، نيسنگبي آياديما فوجي بغاوت ذريعي ملڪ جي اقتدار تي قبضو ڪري ھڪ جماعتي ڊڪٽيٽر شپ قائم ڪئي. سال 1993ع م ھتي گھڻ جماعتي صدارتي چونڊون ٿيون جن م ھي ڌانڌلي جي الزامن ۾ کٽي آيو ۽ اھڙي طرح ملڪ جو لاڳيتو ٽي ڀيرا صدر رھيو ۽ مرڻ تائين ملڪ جو صدر رھيو. ان وقت ھن جو صدارتي عھدي جو لاڳيتو ڪل مدو 38 سال ھجڻ جي ڪري آفريڪا جو سڀ کان گھڻي دير تائين صدر رھڻ جو اعزاز رکندڙ حاڪم ھيو.[6] سال 2005ع م سندس پٽ، فوري نيسنگبي (Faure Gnassingbé) صدر چونڊجي آيو.
ٽوگو جو موسم گرم آھي ۽ ھتان جا ماڻھو صحارا جي قوم سڏبا آهن جن جي معيشت زراعت تي دارومدار رکندڙ آھي ۽ اھا موسم سندن پوکن ۾ فائدو پھچائيدڙ آهي. ھن ملڪ جي سرڪاري ٻولي فرينچ يا فرانسيسي آھي. ماڻھن جو مذھب روايتي آفريڪي عقيدي تي مشتمل آهي پر عيسائي ۽ مسلمان بہ ھتي نمايان اقليتون آھن.
| او آءِ سي | |
| افغانستان | الجزائر | البانيا | آذربائيجان | بحرين | بنگلاديش | بينن | برڪینا فاسو برونائي | ڪيمرون | چاڊ | قمر جا ٻيٽ |آئيوري ڪوسٽ | جبوتي مصر | گيبون | گيمبيا گني | گني بسائو گيانا | انڊونيشيا | ايران عراق | اردن | ڪويت قازقستان |ڪرگزستان | لبنان | ليبيا مالديپ | ملائيشيا | مالي | موريطانيه | مراڪش | موزمبيق | نائيجر نائيجيريا | اومان | |
حوالا
[سنواريو]- ↑ "Constitution of Togo". وقت 14 February 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 20 November 2011.
- ↑ 2.0 2.1 "Togo". CIA World Factbook. Central Intelligence Agency. حاصل ڪيل 26 October 2017.
- ↑ 3.0 3.1 "Togo". International Monetary Fund.
- ↑ "Gini Index". World Bank. حاصل ڪيل 2 March 2011.
- ↑ "2018 Human Development Report". United Nations Development Programme. حاصل ڪيل 14 September 2018.
- ↑ "Obituary: Gnassingbe Eyadema". (5 February 2005). BBC News. Retrieved 22 May 2007.