اسپين

اريگوني ٻوليءَ ۾ نالو:	Reino d'Espanya
آسٽريائي ٻوليءَ ۾ نالو:	Reinu d'España
باسڪو ٻوليءَ ۾ نالو:	Espainiako Erresuma
ڪيٽالان ٻوليءَ ۾ نالو:	Regne d'Espanya
گليشين ٻوليءَ ۾ نالو:	Reino de España
آڪسيٽن ٻوليءَ ۾ نالو:	Reiaume d'Espanha

ڪنگڊم آف اسپين
اريگوني ٻوليءَ ۾ نالو:	Reino d'Espanya
آسٽريائي ٻوليءَ ۾ نالو:	Reinu d'España
باسڪو ٻوليءَ ۾ نالو:	Espainiako Erresuma
ڪيٽالان ٻوليءَ ۾ نالو:	Regne d'Espanya
گليشين ٻوليءَ ۾ نالو:	Reino de España
آڪسيٽن ٻوليءَ ۾ نالو:	Reiaume d'Espanha
جھنڊو	نِسبتي نشان
	شُعار: '"Plus Ultra" (Latin) ; "Further Beyond"
	ترانو: "Marcha Real" (اسپيني) ; "Royal March" ;
	مڪانيت Spain (dark green) – نقشو Europe (green & dark grey); – in the European Union (green)
گادي جو هنڌ	ميڊریز; 40°26′N 3°42′W / 40.433°N 3.700°W
سڀ کان وڏو شهر	capital
ٻيون سرڪاري ٻوليون; ڪجهه خودمختيار ڪميونٽين ۾	ڪيٽالان; گريشين; باسڪ; آڪسيٽن
نسلي گروھ (2015ع)	89.9% اسپينش; 10.1% بیا;
مذهب (2017)	68% رومن ڪيٿولڪ; 27% لامذھب; 2% ۽ ٻيا مذھب;
مقامي آبادي	اسپينيارڊ يا اسپينش;
حڪومت	يونيٽري پارليامينٽري آئيني بادشاهت
• اسپين جو شاھي سربراھ	فلپ ڇھون
• وزيراعظم	مرائنو ريجواء
• نائب وزيراعظم	سوريا سائنز ڊي سانتا ماريا
• اسپيني سينيٽ جو صدر	پائو گريسيا ايسڪوديرو
• ڪانگريس آف ڊپٽيز جو صدر	انا پاسٽر جوليئن
• سپريم ڪورٽ جو صدر	ڪارلوس ليسميس سيرانو
مقننه	ڪورٽز جنرلز
• مٿيون ایوان	سينيٽ
• ھيٺيون ایوان	ڪانگريس آف ڊپٽيز
اسپين جي تاريخ
• ڪئٿولڪ بادشاھ	20 January 1479
• چارلس پنجون	23 January 1516
• نيوئيوا پلانٽا ڊڪري	9 June 1715
• اسپين جو پهريون آئين	19 March 1812
• اسپين جي جمھوري تبديلي	اسپين جو 1978 وارو آئين
• يورپين ايڪانامڪ ڪميونٽي جو يورپي يونين بڻجڻ جو مرحلو (EU) since 1993.	1 January 1986
پکيڙ
• جملي	[اوزا تبديل: invalid number] (51st)
• پاڻي (%)	1.04
آبادي
• 2016 مردم شماري	46,354,321 (30th)
• گھاٽائي	92 /km2 (238.3 /sq mi) (112th)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد )	2018 لڳ ڀڳ
• ڪل	$1.769 trillion (16th)
• في سيڪڙو	$39,944 (31st)
جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ )	2018 لڳ ڀڳ
• ڪل	$1.307 trillion (12th)

اسپين (Spain)، سرڪاري نالو اسپين جي بادشاهي (Reino de España)، پراڻو نالو اندلس ۽ هسپانيه (Hispania)، هڪ ملڪ آهي جيڪو ڏکڻ اولهه يورپ ۾ واقع آهي، ان جي علائقي جا حصا ائٽلانٽڪ سمنڊ، ميڊيٽرينين سمنڊ ۽ آفريڪا ۾ آهن. اهو ڏاکڻي يورپ جو سڀ کان وڏو ملڪ آهي ۽ چوٿين وڏي آبادي وارو يورپي يونين ميمبر رياست آهي. آبیریائي جزیري نما (Iberian Peninsula) جي اڪثريت تي پکڙيل، ان جي علائقي ۾ ائٽلانٽڪ سمنڊ ۾ ڪينري جزائر، ميڊيٽرينين سمنڊ ۾ بيلاريڪ ٻيٽ ۽ آفريڪا ۾ سيوٽا ۽ ميليلا جا خودمختيار شهر پڻ شامل آهن. جزيره نما اسپين اتر طرف فرانس، اندورا ۽ بسڪي جي خليج، اوڀر ۽ ڏکڻ ڏانهن ميڊيٽرينين سمنڊ ۽ جبرالٽر؛ ۽ اولهه طرف پورچوگال ۽ ائٽلانٽڪ سمنڊ سان لڳل آهي. اسپين جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ميڊریز آهي، ۽ ٻين وڏن شهري علائقن ۾ بارسلونا، والنسيا، زاراگوزا، سيوايل، ملاگا، مرسيا، پالما ڊي مالورڪا، لاس پالماس ڊي گران ڪينيريا ۽ بلبائو شامل آهن.

اسپين هڪ سيڪيولر پارلياماني جمهوريا ۽ آئيني بادشاهت آهي، جنهن ۾ بادشاهه فيليپ پنجون رياست جو سربراهه آهي. اها هڪ وڏي ترقي يافته سرمائيدار معيشت آهي، جيڪا دنيا جي جي ڈی پی (GDP) جي لحاظ کان پندرهين وڏي معيشت آهي. اسپين گڏيل قومن (UNO) جو ميمبر آهي، يورپي يونين، يوروزون، اتر ائٽلانٽڪ ٽريٽي آرگنائيزيشن (NATO)، جی-20 جو مستقل میزبان، ۽ ڪيترن ئي ٻين بين الاقوامي تنظيمن جو حصو آهي جهڙوڪ يورپ جي ڪائونسل (CoE)، آئیبیرو۔آمريڪي رياستن جي تنظيم (OEI)، يونين فار ميڊيٽرينين، آرگنائيزيشن فار اڪنامڪ ڪوآپريشن اينڊ ڊولپمينٽ (OECD)، آرگنائيزيشن فار سيڪيورٽي اينڊ ڪوآپريشن ان يورپ (OSCE) ۽ ورلڊ ٽريڊ آرگنائيزيشن (WTO) ) جو ميمبر آهي.

نالو

اسپين جو نالو (España) هسپانيا مان ورتل آهي، اهو نالو آئبیرین پیننسولا ۽ ان جي صوبن لاءِ رومن سلطنت دوران، رومن طرفان استعمال ڪيو ويو آهي. جيتوڻيڪ فونيشين هن علائقي کي اسپينيا (مطلب "خرگوش جي زمين") جي نالي سان سڏيو آهي، تنهن ڪري، سڀ کان وڌيڪ قبول ٿيل نظريو فونيشين آهي. ان جي اصليت بابت ڪيترائي حساب ۽ مفروضا موجود آهن. ٿي سگهي ٿو اهو فونيشين I-Shpania مان نڪتل هجي، جنهن جي معنيٰ آهي ”خرگوش جو ٻيٽ“، ”خرگوش جي سرزمين“ يا ”ڪنڊ“، هڪ حوالو آهي اسپين جي جڳهه تي جيڪو بحرين جي آخر ۾ آهي. هيڊرين جي راڄ کان هن علائقي ۾ رومي سڪا ٺهيا، جن ۾ عورت جي شڪل ڏيکاري ٿي، جنهن جي پيرن تي خرگوش آهي، ۽ اسٽرابو ان کي ”خرگوش جي زمين“ سڏيو آهي. سوال ۾ لفظ اصل ۾ "هائراڪس" جو مطلب آهي، ممڪن آهي ته فونيشين ٻن جانورن کي پريشان ڪرڻ جي ڪري. اها به دعويٰ آهي ته ”هسپانيا“ باسڪي لفظ Ezpanna مان نڪتل آهي، جنهن جي معنيٰ آهي ”ڪنڊ“ يا ”سرحد“، هڪ ٻيو حوالو ان حقيقت ڏانهن ته Iberian Peninsula يورپي براعظم جي ڏکڻ اولهه ڪنڊ تي مشتمل آهي.

تعارف

اسپين جي معنيٰ آهي: ”سيهڙن/ سَهن جي ڌرتي“. هي ڏکڻ اولهه يورپ جو خوبصورت ملڪ آهي. هن جي اتر ۾ بسڪي نار (Gulf Biscay)، فرانس ۽ اينڊورا، اوڀر ۾ رومي سمنڊ، ڏکڻ ۾ رومي سمنڊ ۽ ايٽلانٽڪ سمنڊ، اولهه ۾ پرتگال ۽ ايٽلانٽڪ سمنڊ آهن. اسپين، ٻيٽ نما آئبيريا جي هڪ وڏي حصي تي مشتمل آهي. جبل الطارق سامونڊي گذرگاهه هن کي مراڪش يعني آفريقا کان ڌار ڪري ٿي. اسپين جي ڪل پکيڙ 504750 چورس ڪلوميٽر (194833 چورس ميل) ۽ آبادي 4 ڪروڙ آهي. گاديءَ جو هنڌ ميڊرڊ (Madrid) ۽ سڀ کان مٿانهون هنڌ پيڪو ڊي ملهسن (بلندي 3482 ميٽر) آهي، هتان جي سرڪاري ٻولي اسپيني آهي، جڏهن ته ڪيٽالن، گليشين، باسڪ ۽ اندلس پڻ ڳالهائجن ٿيون. اسپين جا وچيان علائقا گرمين ۾ گرم خشڪ ۽ سردين ۾ سرد خشڪ هوندا آهن. اتر الهندن علائقن ۾ مينهن پوندو آهي. اسپين جي مکيه زرعي پيداوار ڪڻڪ، زيتون، پٽاٽا، انگور، کٽو ميوو، ليمون، ڀاڄيون، مڪئي، ڪمند، ناسپاتي آهي، مکيه صنعتن ۾ مشينري، لوهه، ٽيڪسٽائيل، جوتا ٺاهڻ، گاڏيون، جهاز ٺاهڻ، سيمينٽ، ڪاغذ، شراب ماهيگيري ۽ سياحت آهي ۽ مکيه معدنيات ۾ لوهه، ڪوئلو، زنڪ، پيٽروليم، ٽامو، چاندي، لگنائيٽ ۽ يورينيم آهي.

تاريخ

اسپين جي هاڻوڪي علائقي ۾ هڪ لک سال اڳ به ماڻهو آباد هئا ۽ هيءُ علائقو سڀيتائن جو ماڳ ليکبو هو. 5000 سال اڳ آئبيرين (Iberian) ماڻهن اسپين جي گھڻي حصي کي فتح ڪري ورتو. اهي ڪڙمي ۽ شڪاري ماڻهو هئا. ان کانپوءِ فونيشيا، ڪيلٽڪ ۽ يوناني ڪارٿيجن اسپين تي قبضو ڪيو. عظيم ڪارٿيجن جنرل هني بال اسپين کان رومين تي حملو ڪيو. رومين ٻيءَ يونيڪ ويڙهه (218 کان 201 ق. م) ۾ هيني بال کي شڪست ڏئي، اسپين تي قبضو ڪري مضبوط حڪومت قائم ڪئي. جرمانڪ جي هڪ قبيلي 1476ع ۾ رومي حڪمرانيءَ جو خاتمو آندو. 1808ع ۾ اسپين تي نپولين قبضو ڪيو. 25 اپريل س1898ع تي آمريڪا اسپين تي حملو ڪيو ته، جيئن ڪيوبا کي آزادي ڏيارجي، جنهن ۾ اسپين کي شڪست ٿي ۽ ڪيوبا آزاد ٿي ويو. پهرين عالمي ويڙهه ۽ اسپين اڻڌريو رهيو. 1953ع ۾ جنرل فرانڪو آمريڪا- کي اسپين ۾ فوجي اڏا قائم ڪرڻ اجازت ڏني. 26 فيبروري 1976ع تي اسپين، اسپيني صحرا تي پنهنجو اقتدار ختم ڪيو. جنوري 1980ع ۾ صوبي باسڪ (Basque) کي اندروني خودمختياري ڏني وئي، جتي عرصي کان علحدگيءَ جي تحريڪ هلي پئي. اسپين هڪ آئيني بادشاهت آهي، جتي پارلياماني طرز جي حڪومت به قائم آهي، بادشاهه رياست جو مملڪتي اڳواڻ ۽ هٿياربند فوج جو ڪمانڊر ان چيف آهي.^[10]^[11]

حوالا

↑ Acuerdo entre el Reino de de España y Nueva Zelanda آرڪائيو ڪيا ويا 25 November 2014 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., Acuerdo entre el reino de España y el reino de Marruecos آرڪائيو ڪيا ويا 20 July 2011 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.; licenses permissions آرڪائيو ڪيا ويا 15 April 2011 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. Tratado de la Unión Europea آرڪائيو ڪيا ويا 25 November 2014 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
↑ Presidency of the Government. "Real Decreto 1560/1997, de 10 de octubre, por el que se regula el Himno Nacional" (PDF). Boletín Oficial del Estado núm. 244 (ٻولي ۾ Spanish). وقت 24 September 2015 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل (PDF).
↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named CIS
↑ "Anuario estadístico de España 2008. 1ª parte: entorno físico y medio ambiente" (PDF). Instituto Nacional de Estadística (Spain). وقت 24 September 2015 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل (PDF). حاصل ڪيل 14 April 2015.
↑ "Cifras de Población a 1 de julio de 2016. Estadística de migraciones. Primer semestre de 2016. Datos Provisionales" (ٻولي ۾ Spanish). Instituto Nacional de Estadística (INE). وقت 28 June 2017 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل.
↑ ^6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 "Spain". International Monetary Fund. وقت 8 February 2018 کي اصل کان x =81&pr1.y=10&c=184&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= آرڪائيو ٿيل Check |archiveurl= value (مدد). حاصل ڪيل 8 May 2017.
↑ "The Spanish Constitution". Lamoncloa.gob.es. وقت 25 March 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 26 April 2013.
↑ "Gini coefficient of equivalized disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. وقت 4 March 2016 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 8 September 2017.
↑ "2016 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. وقت 22 March 2017 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل (PDF). حاصل ڪيل 23 March 2017.
↑ اسپين : (Sindhianaسنڌيانا)
↑ Spain - Wikipedia

حوالي جي چڪ: "lower-alpha" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref> آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="lower-alpha"/> نہ مليو

[1] Acuerdo entre el Reino de de España y Nueva Zelanda آرڪائيو ڪيا ويا 25 November 2014 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., Acuerdo entre el reino de España y el reino de Marruecos آرڪائيو ڪيا ويا 20 July 2011 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.; licenses permissions آرڪائيو ڪيا ويا 15 April 2011 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. Tratado de la Unión Europea آرڪائيو ڪيا ويا 25 November 2014 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.

[4] Presidency of the Government. "Real Decreto 1560/1997, de 10 de octubre, por el que se regula el Himno Nacional" (PDF). Boletín Oficial del Estado núm. 244 (ٻولي ۾ Spanish). وقت 24 September 2015 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل (PDF).

[CIS-5] حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named CIS

[6] "Anuario estadístico de España 2008. 1ª parte: entorno físico y medio ambiente" (PDF). Instituto Nacional de Estadística (Spain). وقت 24 September 2015 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل (PDF). حاصل ڪيل 14 April 2015.

[7] "Cifras de Población a 1 de julio de 2016. Estadística de migraciones. Primer semestre de 2016. Datos Provisionales" (ٻولي ۾ Spanish). Instituto Nacional de Estadística (INE). وقت 28 June 2017 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل.

[imf2-9] 6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 "Spain". International Monetary Fund. وقت 8 February 2018 کي اصل کان x =81&pr1.y=10&c=184&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= آرڪائيو ٿيل Check |archiveurl= value (مدد). حاصل ڪيل 8 May 2017.

[10] "The Spanish Constitution". Lamoncloa.gob.es. وقت 25 March 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 26 April 2013.

[eurogini-12] "Gini coefficient of equivalized disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. وقت 4 March 2016 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 8 September 2017.

[HDI-13] "2016 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. وقت 22 March 2017 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل (PDF). حاصل ڪيل 23 March 2017.

[16] اسپين : (Sindhianaسنڌيانا)

[17] Spain - Wikipedia

[lower-alpha 1]

[lower-alpha 2]

[2]

[3]

[lower-alpha 3]

[6]

[10]

[11]