مواد ڏانھن هلو

باب:ايشيا

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان

پورٽل جي سار سنڀال جي حالت: (ڊسمبر، 2024ع)

  • هن پورٽل جا ذيلي صفحا هڪ ايڊيٽر طرفان چيڪ ڪيا ويا آهن، ۽ ڏٺا ويا آهن ته ضرورت کان وڌيڪ نه آهن.
  • مھرباني ڪري تدوين ڪرڻ وقت احتياط ڪريو، خاص ڪري جيڪڏھن پاڻمرادو ايڊيٽنگ سافٽ ويئر استعمال ڪريو.
The Asia Portal
ڪورونا وائرس مرض 2019 اسلام قرآن جاگرافي تاريخ رياضيات سائنس معاشرو طرزيات فلسفو مذهب بابن جي فهرست

باب:ايشيا

تعارف

ايشيا (Asia) زميني ايراضي ۽ آبادي جي لحاظ کان، دنيا جو سڀ کان وڏو کنڊ آهي. اهو 4 ڪروڙ 40 لک چورس ڪلوميٽرن کان وڌيڪ ايراضيءَ تي پکڙيل آهي، جيڪو ڌرتيءَ جي ڪل ايراضيءَ جو 30 سيڪڙو ۽ ڌرتيءَ جي ڪل مٿاڇري واري ايراضيءَ جو 8 سيڪڙو آهي. براعظم، جيڪو ڊگهي عرصي کان انساني آبادي جي اڪثريت جو گهر آهي، ڪيترن ئي پهرين تهذيبن جو ماڳ هو. هن جا 4.7 ارب ماڻهو دنيا جي آبادي جو لڳ ڀڳ 60 سيڪڙو آهن.

ايشيا يوريشيا جي زمين کي يورپ سان ۽ افرو-يوروشيا جي ٻنهي يورپ ۽ آفريڪا سان حصيداري ڪري ٿو. عام اصطلاحن ۾، ان جي اوڀر طرف پئسفڪ سمنڊ، ڏکڻ ۾ هندي سمنڊ ۽ اتر ۾ آرڪٽڪ سمنڊ سان لڳل آهي. يورپ سان ايشيا جي سرحد هڪ تاريخي ۽ ثقافتي تعمير آهي، ڇاڪاڻ ته انهن جي وچ ۾ ڪابه واضح طبيعي ۽ جاگرافيائي علحدگي نه آهي. ھڪڙو عام طور تي قبول ٿيل ڀاڱو ايشيا کي سوئز ڪينال جي اوڀر ۾ رکي ٿو جيڪو ان کي آفريڪا کان جدا ڪري ٿو ۽ ترڪي جي سامونڊي پٽي جي اوڀر ۾، يورال جبل ۽ يورال ندي ۽ ڏکڻ ۾ قفقاز جبل ۽ ڪئسپين ۽ ڪارو سمنڊ، ان کي يورپ کان جدا ڪري ٿو.

جيئن ته ايشيا جو تصور يورپي نقطه نظر کان اڀرندي علائقي جي اصطلاح مان نڪتل آهي، ايشيا، يورپ کي نڪاري، يوريشيا جو باقي وسيع علائقو آهي. تنهن ڪري، ايشيا هڪ اهڙو خطو آهي جتي مختلف آزاد ثقافتون هڪجهڙائي سان گڏ هڪ ثقافت کي حصيداري ڪرڻ جي بدران ۽ يورپ جي وچ ۾ حدون ڪجهه حد تائين خودمختياري آهي ۽ طبقاتي آڳاٽي ۾ ان جي پهرين تصور کان وٺي منتقل ٿي وئي آهي. يوريشيا کي ٻن براعظمن ۾ ورهائڻ اوڀر-اولهه ثقافتي فرق کي ظاهر ڪري ٿو، جن مان ڪجھ مختلف اسپيڪٽرم تي مختلف آهن. (مڪمل مضمون...)

پاڪستان

اسلامي جمھوريه پاڪستان (Islamic Republic of Pakistan، اردو: اسلامی جمہوریہ پاکستان) ڏکڻ ايشيا جي ننڍي کنڊ جو هڪ ملڪ آهي. ان جون سرحدون اوڀر ۾ ڀارت، ڏکڻ-اولھه ۾ ايران، اتر-اولھه ۾ افغانستان ۽ اتر-اوڀر ۾ چين سان ملن ٿيون. ان جي ڏکڻ ۾ عربي سمنڊ واقع آهي. پاڪستان جي آبادي 24,77,70,000 آھي. اھو آباديءَ جي لحاظ کان دنيا جو پنجون نمبر وڏو ملڪ ۽ اسلامي ملڪن ۾ انڊونيشيا کان پوء ٻيون نمبر وڏو ملڪ آهي. ان جي پکيڙ آزاد ڪشمير ۽ گلگت بلتستان سميت 8,80,940 چورس ڪلوميٽر آھي. پکيڙ م ھي ملڪ دنيا جو 34ھون وڏو ملڪ آهي. دنيا ۾ ستين وڏي فوج پاڪستان وٽ آهي. پاڪستان جي گادي جو هنڌ سال 1960ع تائين ڪراچي ھيو جنھن بعد نئون شھر اسلام آباد ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ بڻايو ويو. پاڪستان جي آبادي ۽ پکيڙ ۾ سڀ کان وڏو شھر ڪراچي ۽ ٻئين نمبر تي لاھور آھي. پاڪستان ننڍي کنڊ جي مسلمانن لاءِ ڌار وطن طور 14 آگسٽ 1947ع تي وجود ۾ آيو. ان جو اعلان 14 آگسٽ رات جو ٻارهين بجي پاڪستان براڊ ڪاسٽنگ سروس جي ذريعي ريڊيو تي ڪيو ويو. 23 مارچ، 1956ع ۾ پاڪستان ريپبلڪ بڻيو ۽ کيس اسلامي جمھوريه پاڪستان جو نالو ڏنو ويو. پاڪستان ۽ انڊيا وچ ۾ ڪشمير ھڪ تڪراري علائقو آهي جنھن تي ٻنھي ملڪن وچ ۾ جنگون پڻ لڳي چڪيون آهن. (مڪمل مضمون...)

منتخب سيربين

Kabsa is a popular dish in Arabian countries including, Syria, Saudi Arabia and Yemen
British attack on Chinkiang, China

منتخب تصوير

منتخب شخصيت

چنگيز خان (منگوليائي: ᠴᠢᠩᠭᠢᠰ ᠬᠠᠭᠠᠨ؛ چيني: 成吉思皇帝؛ دور: 1162ع - آگسٽ 1227ع)، پيدائشي نالو تموجن (منگوليائي: ᠲᠡᠮᠦᠵᠢᠨ)، منگول سلطنت جو باني ۽ پهريون خان هو. هن پنهنجي زندگيءَ جو گهڻو حصو منگول قبيلن کي متحد ڪرڻ ۾ گذارڻ کان پوءِ، هن فوجي مهم جو هڪ سلسلو شروع ڪيو، جنهن ۾ چين ۽ وچ ايشيا جا وڏا حصا فتح ڪيا. (مڪمل مضمون...)

ملڪ

ايشيا ۾ خودمختيار رياستن ۽ تابع علائقن جي فھرست

  1.  آرمينيا
  2.  اردن
  3.  ازبڪستان
  4.  اسرائيل
  5.  افغانستان
  6.  انڊونيشيا
  7. اوڀر تيمور
  8.  ايران
  9.  بحرين
  10. برونائي
  11.  بنگلاديش
  12.  ڀارت
  13.  ڀوٽان
  14.  پاڪستان
  15.  تاجڪستان
  16.  ترڪمانستان
  17.  ترڪي
  18.  ٿائي لينڊ
  19.  جارجيا
  20.  جاپان
  21.  چين
  22.  روس
  23.  سري لنڪا
  24.  سعودي عرب
  25.  سنگاپور
  26. شام
  27. عراق
  28. عمان
  29. فلسطين
  30. فلپائن
  31. قبرس
  32. قزاقستان
  33. قطر
  34. ڪرغزستان
  35. ڪمبوڊيا
  36. ڪويت
  37. گڏيل عرب اماراتون
  38. لائوس
  39. لبنان
  40. مالديپ
  41. ملائيشيا
  42. منگوليا
  43. ميانمار
  44. نيپال
  45. ويٽنام
  46. يمن

زمرا


منتخب مضمون


ڇا توهان ڄاڻو ٿا۔۔۔؟

  • .. ته ڪورين ڳائڻي لي هائيوري جي "10 منٽ" جي مقبوليت سبب 2003ع کي گهريلو ميڊيا طرفان "هائيوري جو سال" قرار ڏنو ويو؟
  • .. ته سن هائيان سنگاپور ۾ پهريون چيني سفير آهي جيڪو چين جي پرڏيهي وزارت جو ميمبر نه هو؟
  • .. ته نبراسڪا يونيورسٽي جي شاگرد ايم خالد روشن افغانستان جي 1964ع جي آئين جي مسودي ۾ مدد ڪئي؟
  • .. ته پاڪستاني فلم، "شهر تبسم" پهرين اينيميٽڊ سائبر پنڪ فلم هئي جيڪا اردو ڊولپمينٽ ٽيم ٺاهي هئي؟
  • ... ته فلسطين ۾ مغرت ام الطيمين غارون هڪ ڪانسي جي دور جو الاباسٽر کوٽائي جو گهر، يهودي-رومن جنگين دوران هڪ پناهه گاهه ۽ قديم زماني جي آخر ۾ نيڪرومانتڪ سرگرمين جو هڪ ممڪن مرڪز هو؟
  • .. ته سوڪيمان ورجوسندجوجو کي، جيتوڻيڪ هو اڳوڻو انڊونيشيا جو وزيراعظم هو، سياسي صفائي دوران گرفتار نه ڪيو ويو، ڇاڪاڻ ته هن کي خطري جو ڪارڻ نه سمجهيو ويو؟
  • .. ته فخرالدين علي احمد، هندستان جو ٻيو مسلمان صدر، پڻ ٻيو هندستاني صدر هو، جيڪو آفيس ۾ مري ويو؟
  • .. ته جاپان جي سلطنت هڪ ڪورين شاهي قبرستان کي گولف ڪورس ۾ تبديل ڪيو، جيڪو هاڻي هائو چانگ پارڪ آهي؟
  • .. ته عين ساميه، جيڪا طيبيح، فلسطين ۾ پيدا ٿيل پهرين بيئر، لاءِ پاڻي فراهم ڪري ٿي، 2023ع ۾ اسرائيلي آبادگارن پاران نسل ڪشي ۽ بي گھر ٿيڻ کانپوءِ ختم ٿي وئي؟

وڪيپيڊيا ساٿي منصوبا