ايشيا ۾ خودمختيار رياستن ۽ تابع علائقن جي فھرست
_without_New_Guinea.svg)
اها ايشيا ۾ خودمختيار رياستن ۽ منحصر علائقن جي فهرست آهي. ان ۾ مڪمل طور تي تسليم ٿيل رياستون، محدود بين الاقوامي سڃاڻپ سان رياستون، ڊيفيڪٽو رياستون، جنهن کي گهٽ يا ڪو به بين الاقوامي سڃاڻپ نه آهي ۽ ايشيائي ۽ غير ايشيائي رياستن جا منحصر علائقا شامل آهن. خاص طور تي، اها عام طور تي 49 تسليم ٿيل خودمختيار رياستن، جيڪيون سڀئي گڏيل قومن جي ميمبر آهن، ٻه رياستون جيڪا اهم آهن، پر انهن کي عام بين الاقوامي سڃاڻپ نه آهي، جن مان هڪ گڏيل قومن جي جنرل اسيمبلي جي مبصر رياست آهي، ٽي وڏي پيماني تي غير تسليم ٿيل ڊيفيڪٽو رياستون ۽ ڇهه منحصر ۽ ٻين علائقن جي فهرست آهي.
هتي درج ٿيل 49 عام طور تي تسليم ٿيل خودمختيار رياستن ۾ ٻه ملڪ، جيڪا عام طور تي يورپي يا آفريڪي ملڪن جي طور تي درجه بندي ڪيا ويا آهن، پر انهن جي علائقي جا ڪجهه حصا ايشيا ۾ آهن، شامل آهن. جڏهن ته ٻه رياستون، معتبر پر عام سڃاڻپ نه هجڻ سان، مڪمل طور تي ايشيا ۾ شامل آهن. جيتوڻيڪ روسي فيڊريشن جي زميني علائقي جي وڌيڪ ايراضي ايشيا جي اندر آهي، ان کي عام طور تي، يورپ سان ان جي تاريخي، ثقافتي، نسلي ۽ سياسي لاڳاپن جي ڪري، هڪ يورپي ملڪ سمجهيو ويندو آهي. ان جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر، ماسڪو يورپ جي اندر آهي ۽ ان جي آبادي جو وڏو حصو ان جي يورپي حصي ۾ رهي ٿو. ڏکڻ قفقاز جا ملڪ (آرمينيا، آذربائيجان، جارجيا)، ترڪي ۽ قبرص کي پڻ، سياسي، اقتصادي ۽ تاريخي-ثقافتي معيار جي بنياد تي، اڪثر يورپ جو حصو سمجهيو ويندو آهي. ان کانسواء، جڏهن ته مصر، سينائي جزيري نما جي ذريعي ايشيا ۾ پکڙيل آهي، ن کي عام طور تي هڪ آفريڪي ملڪ سمجهيو ويندو آهي، ڇاڪاڻ ته ان جي آبادي ۽ جاگرافيائي علائقو گهڻو ڪري آفريڪا ۾ آهي)
ايشيا جون جاگرافيائي حدون
[سنواريو]ايشيا ۽ يورپ جي وچ ۾ اوڀر ۾ حد ۾ يورال جبل، يورال درياءَ، ۽ ڪيسپين سمنڊ سان، ڏکڻ ۾ قفقاز جبل، ڪاري سمنڊ، مارمورا باسپورس سمنڊ، داردانيلس ۽ ايجين سمنڊ آهي. آذربائيجان، جارجيا، قازقستان، روس ۽ ترڪي سڀني جو ايشيا ۽ يورپ ٻنهي ۾ علائقو آهي. آرمينيا ۽ قبرص مڪمل طور تي اولهه ايشيا ۾ آهن، پر سماجي-سياسي طور تي يورپي ملڪ ۽ يورپ جي ڪائونسل جا ميمبر آهن. قبرص يورپي يونين جو ميمبر پڻ آهي.
ايشيا ۽ آفريڪا جي وچ ۾ حد عام طور تي سوئز ڪينال کي سمجهيو ويندو آهي. سينائي اپٻيٽ (جيڪو مصر جو حصو آهي) جي ايشيا واقع هجڻ جي ڪري، مصر، جيڪا هڪ آفريڪي ملڪ آهي، کي پڻ ايشيا ۾ هڪ ملڪ سمجهيو وڃي ٿو.
ڏکڻ اوڀر ايشيا ۽ آسٽريليا/اوشيانا جي وچ ۾ حد تڪراري آهي، ۽ جاوا ۽ نيو گني جي وچ ۾ ڪٿي رکيل آهي. انڊونيشيا ٻنهي علائقن تي پکڙيل آهي،[1] پر عام طور تي هڪ ايشيائي ملڪ سمجهيو ويندو آهي. اوڀر تيمور کي ڪڏهن ڪڏهن آسٽريليا يا ميلانيشيا جو حصو سمجهيو ويندو آهي، پر انڊونيشيا سان گھريل هجڻ جي ڪري ۽ ڪڏهن سياسي طور تي انڊونيشيا جو حصو هو، ان کي عام طور تي ڏکڻ اوڀر ايشيا ۾ سمجهيو ويندو آهي. پاپوا نيو گني کي ڪڏهن ڪڏهن ڏکڻ اوڀر ايشيا جو ملڪ سمجهيو ويندو آهي،,[2][3][4] پر عام طور تي آسٽريليا يا ميلنيشيا جو حصو سمجهيو ويندو آهي. اوڀر ايشيا ۽ اوشيانا جي وچ ۾ حد عام طور تي جاپاني ٻيٽن ۽ مائڪرونيشيا جي اتر ماريانا ٻيٽن جي وچ ۾ ڪٿي رکيل آهي.[5] ڪجهه جاپاني ٻيٽن کي، غير براعظمي ارضيات ۽ ساڳي حياتياتي جاگرافي جي ڪري، مائڪرونيشيا اندر هجڻ جي طور تي درجه بندي ڪيو ويندو آهي.[6] [7] بئرنگ سامونڊي گذرگاهه کي ايشيا ۽ اتر آمريڪا جي وچ ۾ حد سمجهيو ويندو آهي، جيتوڻيڪ ڪجهه اليوشيئن ٻيٽ، بهرحال ايشيا ۾ سمجهي سگهجن ٿا.
خودمختار رياستون
[سنواريو]هڪ خودمختيار رياست، هڪ آبادي سان، جن لاءِ اها اثرائتي خودمختياري سان، پنهنجي مفاد ۾ فيصلا ڪري ٿي، سياسي نظم آهي. مونٽي ويڊيو ڪنوينشن جي مطابق، هڪ رياست جي، هڪ مستقل آبادي، هڪ مقرر ڪيل علائقو، حڪومت ۽ ٻين رياستن سان لاڳاپا قائم ڪرڻ جي صلاحيت هجڻ گهرجي.
گڏيل قومن جي ميمبر رياستون
[سنواريو]هن فهرست ۾ ايشيا ۾ 49 ايشيائي رياستون يا رياستون آهن جن وٽ ڪافي علائقو آهي. سڀئي گڏيل قومن جا ميمبر آهن.
هيٺ ايشيا جا تمام ملڪ، انهن جا جهنڊا، راڄڌانيون، پکيڙ ۽ آبادي داخل آهي. ياد رهي ته ترڪي، قازقستان، اوڀر تيمور، آذربائيجان، انڊونيشيا ۽ روس ٻن کنڊن ۾ واقع آهن. انهن جي صرف ايتري پکيڙ ۽ آبادي ظاهر ڪئي وئي آهي، جيتري انهن ملڪن جي پکيڙ ۽ آبادي ايشيا ۾ آهي.
| ملڪ جو نالو جهنڊي سميت | پکيڙ (مربع ڪلوميٽر) | آبادي بمطابق پهرئين جولاءِ 2002ء | آبادي ڪثافت في مربع ڪلوميٽر | دارالحکومت (راڄڌاني) گاديءَ جا هنڌ |
|---|---|---|---|---|
| وچ ايشيا: | ||||
 قازقستان
|
2,346,927 | 13,472,593 | 5.7 | نور سلطان |
 ڪرغزستان
|
198,500 | 4,822,166 | 24.3 | بشڪيڪ |
 تاجڪستان
|
143,100 | 6,719,567 | 47.0 | دوشنبي |
 ترڪمانستان
|
488,100 | 4,688,963 | 9.6 | اشڪ آباد |
 ازبڪستان
|
447,400 | 25,563,441 | 57.1 | تاشقند |
| اوڀر ايشيا: | ||||
 چین
|
9,584,492 | 1,42,58,93,465 | 134.0 | بيجنگ |
 جاپان
|
377,835 | 12,46,12,530 | 336.1 | ٽوڪيو |
 منگوليا
|
1,565,000 | 2,694,432 | 1.7 | الان باتر |
 اتر ڪوريا
|
120,540 | 22,224,195 | 184.4 | پيانگ يانگ |
 ڏکڻ ڪوريا
|
98,480 | 48,324,000 | 490.7 | سيئول |
 تائيوان
|
35,980 | 22,548,009 | 626.7 | تائيپي |
| اتر ايشيا: | ||||
 روس
|
13,115,200 | 39,129,729 | 3.0 | ماسڪو |
| ڏکڻ اوڀر ايشيا: | ||||
 برونائي دارالاسلام
|
5,770 | 4,60,356 | 60.8 | بندر سري بيگاوان |
 ڪمبوڊيا
|
181,040 | 1,65,89,023 | 70.6 | پيهنوم پين |
 انڊونيشيا
|
1,419,588 | 27,37,53,191 | 159.9 | جڪارتا |
 لائوس
|
236,800 | 5,777,180 | 24.4 | ويانچان |
 ملائيشيا
|
329,750 | 22,662,365 | 68.7 | ڪوالالمپور |
 برما
|
678,500 | 42,238,224 | 62.3 | نئپيداو |
 فلپائن
|
300,000 | 84,525,639 | 281.8 | منيلا |
 سنگاپور
|
693 | 4,452,732 | 6,425.3 | سنگاپور |
 ٿائي لينڊ
|
514,000 | 62,354,402 | 121.3 | بينڪاڪ |
| اوڀر تيمور | 15,007 | 952,618 | 63.5 | ڊلي |
 ويت نام
|
329,560 | 81,098,416 | 246.1 | هنوئي |
| ڏکڻ ايشيا: | ||||
 افغانستان
|
647,500 | 27,755,775 | 42.9 | ڪابل |
 بنگلاديش
|
144,000 | 16,93,56,251 | 926.2 | ڍاڪا |
 ڀوٽان
|
47,000 | 7,77,486 | 44.6 | ٿيمڦو |
 ڀارت
|
3,287,590 | 1,40,75,63,842 | 318.2 | نئين دهلي |
 مالديپ
|
300 | 320,165 | 1,067.2 | مالي |
 نيپال
|
140,800 | 25,873,917 | 183.8 | کٽمنڊو |
 پاڪستان
|
803,940 | 147,663,429 | 183.7 | اسلام آباد |
 سري لنڪا
|
65,610 | 19,576,783 | 298.4 | سري جاياوردني پورا ڪوٽي |
| اولهه ايشيا: | ||||
 آرمينيا
|
29,800 | 27,90,974 | 111.7 | يريوان |
 آذربائيجان
|
86,600 | 1,03,12,992 | 105.8 | باڪو |
 بحرين
|
665 | 14,63,265 | 987.1 | منامه |
 قبرص
|
9,250 | 12,44,188 | 83.9 | نڪوسيا |
| فلسطين جي رياست (غزه) | 363 | 12,03,591 | 3,315.7 | غزہ |
 جارجيا
|
20,460 | 37,57,980 | 99.3 | طفلس |
 ايران
|
1,648,000 | 8,79,23,432 | 42 | تهران |
 عراق
|
437,072 | 4,35,33,592 | 54.9 | بغداد |
 اسرائيل
|
20,770 | 89,00,059 | 290.3 | تل ابیب |
 اردن
|
92,300 | 1,11,48,278 | 57.5 | عمان |
 ڪويت
|
17,820 | 2,111,561 | 118.5 | ڪويت شهر |
 لبنان
|
10,400 | 3,677,780 | 353.6 | بيروت |
 عمان
|
212,460 | 2,713,462 | 12.8 | مسقط |
 قطر
|
11,437 | 793,341 | 69.4 | دوحه |
 سعودي عرب
|
1,960,582 | 23,513,330 | 12.0 | رياض |
 شام
|
185,180 | 17,155,814 | 92.6 | دمشق |
 ترڪي
|
756,768 | 57,855,068 | 76.5 | انقره |
 گڏيل عرب امارات
|
82,880 | 2,445,989 | 29.5 | ابوظهبي |
| فلسطين جي رياست (اولهائين ڪنارو) | 5,860 | 2,303,660 | 393.1 | بيت المقدس |
 يمن
|
527,970 | 18,701,257 | 35.4 | صنعاء |
| ڪُلِ | 4,45,79,167 | 4,694,576,167 | 86.8 | |
انحصار ۽ ٻيا علائقا
[سنواريو]هن فهرست چار منحصر علائقا آهن، اهڙي رياستن جي ڪنٽرول ۾ آهن، جنهن جا اها جزو نه سمجھيا ويندا آهن.
| جهنڊو | نقشي تي | عام نالو، سرڪاري نالو ۽
*******ISO******* |
حيثيت[8] | مقامي عام ۽ سرڪاري ************نالو*********** | راڄڌاني | آبادي | پکيڙ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
.svg)
|
اڪروتري ۽ ڍيڪيليا
اڪروتري ۽ ڌيڪيليا جا خودمختيار بيس ايريا |
برطانيه جا سمنڊ پار علائقا | انگريزي: Akrotiri and Dhekelia – Sovereign Base Areas of Akrotiri and Dhekelia يوناني: Aκρωτήρι και Δεκέλεια – Περιοχές Κυρίαρχων Βάσεων Ακρωτηρίου και Δεκέλειας (اڪروتري ڪئ ڌيڪيليا -پيريوخيس ڪائريرچون واسيون اڪروتيريو ڪئ ديڪيلياز) |
ايپسڪوپي ڪنٽونمينٽ | 15,700[9] | 254 km2 (98 sq mi) |
 |
.svg)
|
برطانيه جا هندي وڏي سمنڊ جا علائقا (IOT) | برطانيه جا سمنڊ پار علائقا | انگريزي: British Indian Ocean Territory | ڪيمپ جسٽس | 4,000[10] | 54٬400 km2 (21٬004 sq mi) |
 |
_with_borders.svg)
|
ڪرسمس آئيلينڊ (CXR)
ڪرسمس آئيلينڊ جو علائقو |
آسٽريليا جا علائقا | انگريزي: Christmas Island – Territory of Christmas Island | فلائنگ فش ڪوو | 1,843[11] | 135 km2 (52 sq mi) |
_Islands_on_the_globe_(Southeast_Asia_centered).svg)
|
ڪوڪوس (ڪيلنگ) آئيلينڊز (CCK) ڪوڪوس (ڪيلنگ) آئيلينڊز جا علائقا |
آسٽريليا جا علائقا | انگريزي: Cocos (Keeling) Islands – Territory of the Cocos (Keeling) Islands
|
ويسٽ آئيلينڊز/بانٽام | 544[11] | 14 km2 (5 sq mi) |
اندروني خودمختياري جا خاص علائقا
[سنواريو]هيٺيان ٻه وجود پنهنجي ڪنٽرول ڪرڻ واري رياست جا لازمي علائقوا آهن، پر انهن جو هڪ سياسي بندوبست آهي جيڪو هڪ بين الاقوامي معاهدي ذريعي طئي ڪيو ويو هو.
| جهنڊو | نقشي تي | عام نالو، سرڪاري نالو ۽ ISO | حيثيت[12] | مقامي عام ۽ سرڪاري نالو | راڄڌاني | آبادي | پکيڙ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
.svg)
|
هانگ ڪانگ (HGK) چین جو خاص انتظام وارو علائقو
|
عوامي جمهوريه چين جو خاص انتظامي علائقو | روايتي چيني:香港 – 中華人民共和國香港特別行政區 هانگ ڪانگ - عوامي جمهوريه چين جو خاص انتظامي علائقو |
هانگ ڪانگ | 75,82,000[9] | 2,755 ڪلوميٽر2 1,064 ميل2 |
 |
.svg)
|
مڪائو (MAC)
عوامي جمهوريه چين جو خاص انتظامي علائقو[13] |
عوامي جمهوريه چين جو خاص انتظامي علائقو | روايتي
چيني ٻولي: 澳門 – 中華人民共和國澳門特別行政區 |
مڪائو | 6,93,000[9] | 28.2 km2 (10.9 sq mi) |
پڻ ڏسو
[سنواريو]حوالا
[سنواريو]- ↑ Henderson, John William (1971). Area Handbook for Oceania. U.S. Government Printing Office. p. 5. https://books.google.com/books?id=NuOIqt-UQowC&dq=%22oceania%22+%22aleutian+islands%22&pg=PR5. Retrieved 11 March 2022.
- ↑ Frank Barton, Thomas (1978). "Papua New Guinea: Tenth country of Southeast Asia?". Journal of Geography 77 (7): 269–272. doi:. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00221347808980139?journalCode=rjog20. Retrieved 26 January 2022.
- ↑ Quan, Jinqiang; Cai, Yuan; Yang, Tianliang; Ge, Qianyun; Jiao, Ting; Zhao, Shengguo (2020). "Phylogeny and conservation priority assessment of Asian domestic chicken genetic resources". Global Ecology and Conservation 22: e00944. doi:.
- ↑ "First night-flowering orchid found in Asia", 22 November 2011۔
- ↑ The World and Its Peoples: Australia, New Zealand, Oceania. Greystone Press. 1966. p. 6. https://books.google.com/books?id=4MhBAAAAIAAJ&q=%22excluded+from+oceania%22. Retrieved 29 March 2022.
- ↑ Mueller-Dombois, Dieter; Fosberg, Frederic R. (1998). Vegetation of the Tropical Pacific Islands. Springer. https://www.researchgate.net/publication/259582431. Retrieved 11 March 2022.
- ↑ R. Zug, George (2013). Reptiles and Amphibians of the Pacific Islands: A Comprehensive Guide. University of California Press.
- ↑ "Field Listing :: Dependency Status", CIA, اصل کان 13 June 2007 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 8 August 2011۔
- ↑ 9.0 9.1 9.2 "Country Comparison :: Population", CIA, July 2012, اصل کان 13 June 2007 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 2 September 2012۔
- ↑ "British Indian Ocean Territory", CIA, حاصل ڪيل 14 August 2011۔
- ↑ 11.0 11.1 Australian Government – Department of Infrastructure and Regional Development, "2016 Census: Christmas Island", حاصل ڪيل 10 January 2018۔
- ↑ "Field Listing :: Dependency Status", CIA, اصل کان 13 June 2007 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 8 August 2011۔
- ↑ "Basic Law of the Macao Special Administrative Region of the People' s Republic of China", bo.io.gov.mo, حاصل ڪيل 02 آڪٽوبر 2022۔