Welcome to Sindhi Wikipedia. If you can speak Sindhi well but are unable to Read Sindhi-Arabic script, watch this video to quickly learn reading Sindhi-Arabic Script.
چونڊ مضمون
سنڌ جي پراڻن ۽ قديم شهرن مان ٺٽو هڪ قديم، تاريخي ۽ هڪ قابل ذڪر شهر آهي. ٺٽي شهر جي قائم ٿيڻ، اُن جي تهذيب ۽ تمدن، رهڻي ڪهڻيءَ، رسم رواج، علم ادب تي تاريخي حوالن سان، ڪي قدر تحقيقي مواد سامهون آيو آهي. جن مان مير علي شير قانع، مير محمد بن جلال ٺٽوي، امير خسرو دهلوي ۽ ادراڪي بيگلاريءَ کان سواءِ ڀيرومل مهرچند آڏواڻي، مرزا قليچ بيگ، سيد حسام الدين راشدي، ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ ۽ ڪن غيرملڪي مؤرخن، سياحن، جهڙوڪ جنرل هيگ، ميجر راورٽي، هيوز، ايٽڪن، پاٽنجر، مانرڪ، منوڪي، هئملٽن ۽ ڊاڪٽر سورلي تعريف جوڳو ڪم ڪيو آهي. 1982ع ۾، مشهور بين الاقوامي آرڪيالاجسٽ ۽ مؤرخ، پروفيسر ڊاڪٽر احمد حسن دانيءَ، پنهنجي ڪتاب ‘Thatta Islamic Architecture’ ۾، ٺٽي جي باري ۾ بهترين تفصيل ڏنو آهي. پروفيسر دانيءَ جي هيءَ تصنيف گهڻي قدر مير علي شير قانع جي لکيل ۽ مشهور بين الاقوامي مؤرخ سيد حسام الدين راشديءَ جي تصحيح ڪيل ۽ وڌايل فارسي زبان ۾ لکيل تاريخ، ’مڪلي نامه‘، تان ورتل آهي. لفظ ’ٺٽو‘ ۽ ٺٽي شهر جي بنياد پوڻ واري سال متعلق به تاريخدانن ۾ گهڻو اختلاف آهي. هن سلسلي ۾ مرحوم مرزا قليچ بيگ جو خيال آهي ته ”لفظ ٺٽو ’تهه تهه‘ لفظ مان ٺهيو آهي، جنهن جي معنيٰ آهي تهه مٿان تهه“. مرزا صاحب ٻئي هنڌ لکي ٿو ته: ”ٺٽ چون ماڻهن جي گوڙ کي؛ ٺٺ چَوَن خشڪ ميدان کي؛ شايد اُنهن مان ٺٽو نالو نڪتو هجي.“ ميجر راورٽيءَ جي راءِ موجب ”ٺٺ“ اصل ۾ سنسڪرت لفظ ’تٽ‘ آهي، جنهن جو اُچار سنڌي زبان ۾ ’تڙ‘ (درياءَ جو ڪپر يا ڪنارو) ٿيو، سنسڪرت ۾ ‘ٽاٽا اسٿا’ جي معنا به “درياهه جي ڪنڌيءَ تي وسندي” ٿئي ٿي.؛ ان طرح ’ٺٽ‘ معنيٰ آهي ”ڪنهن واهه يا درياهه وٽ ٻڌل ڳوٺ جتان پتڻ اُڪري پار پهچجي“.
… تہ فرڊيننڊ ميگلان پهريون ڀيرو زمين جو بحري چڪر مڪمل ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي، پر ھو فلپائن جي ويجھو مري ويو تہ ان جي جهاز تي موجود ھڪ ٻي مهم جو خوان سباسٽين ايلڪانو ان ٻيڙي جي اڳواڻي ڪئي ۽ اھڙي طرح ھو پهريون شخص بڻجي ويو جنھن جي سرڪردگي ۾ انسان زمين جي چوڌاري پهريون بحري سفر مڪمل ڪيو.
… تہ ارشميدس جون ايجاد ڪيل توپون ايتري قدر مضبوط ھيون جو سيراڪيوز جو گھيراءُ ڪرڻ واري جنرل ڪلاڊيس جي شهر تي قبضو ڪرڻ ۾ پورا ٽي سال لڳا. سيراڪيوز تي قبضو ڪرڻ کان بعد ڪلاڊيس ارشميدس کي معاف ڪرڻ جو حڪم جاري ڪيو. پر ھڪ سپاهي اُن کي غلطيءَ ۾ قتل ڪري ڇڏيو.
… تہ ڪتاب الاموات، ھڪ قديم مصري دستاويزن جو ميڙ آهي، جنهن ۾ منتر، مناجاتون، دعائون، ۽ حمد وغيره شامل آھن. ھي عام ماڻھو پنھنجي قبر يا تابوت ۾ رکڻ جي لاءِ خريد ڪندا ھيا، انھن جو عقيدو ھو تہ مرڻ کان بعد ان کي پڙھي ڪري ھو ڪجھ فائدا ۽ خصوصي مراعتون حاصل ڪري سگھندا.
۽ 
.svg){kind=small}
2.92.PNG)
