وڪيپيڊيا:چونڊ مضمون
فهرست
 شيراز (انگريزي: Shiraz) ايران جو پنجون وڏو شھر آھي. ھي شھر ايران جي صوبي فارس جي گاديءَ جو ھنڌ پڻ آھي. 2016ع جي انگن اکرن مطابق ھن شھر جي آبادي 1565572 آھي. جيڪڏھن شھر جا مضافاتي علائقا ڳاڻاٽي ۾ آڻجن تہ پوءِ شھر جي آبادي 18 لکن کان بہ مٿي ٿي ويندي. ھي ايران جي ڏاکڻئين حصي جو وڏي ۾ وڏو شھر آھي. ھي فارس جي جابلو علائقي ۾ آباد آھي ۽ ھن شھر جي سرزمين جي سامونڊي سطح کان اوچائي 1486 ميٽر آھي. ھتان جي موسم خوشگوار آھي ۽ ھي ھزار سالن کان وڌيڪ عرصي کان واپار جو ھڪ وڏو مرڪز رھيو آھي. شيراز ميونسپالٽيءَ جي ڪل پکيڙ 240 چورس ڪلوميٽر آھي جيڪا 11 سيڪٽرن ۾ ورھايل آھي. آٽڪل 2000 ق.م ۾ ايلامائيٽ (Elamite) ٻوليءَ ۾ لکيل مٽيءَ جي تختين تي ھن شھر جو نالو تيرازيس (Tirazis) لکيو ويو آھي. شروع ۾ ھي شھر ابو نضر قلعي واري علائقي ۾ آباد ھو ۽ 693ع ۾ بنو اميہ گھراڻي جي دور حڪومت ۾ موجودھ ھنڌ تي ٻيھر آباد ڪيو ويو. ھن شھر 9 کان 11 صديءَ جي وچ ۾ تيزيءَ سان ترقي ڪئي. تيرھين صديءَ ۾ ھي شھر علم، ادب ۽ ثقافت جو وڏو مرڪز بنجي ويو. 1750ع کان 1800ع تائين زند گھراڻي جي بادشاھيءَ دوران ھي پرشيا جي گاديءَ جو ھنڌ رھيو. ايران جا ٻہ وڏا شاعر سعدي ۽ حافظ ھن شھر جا رھواسي ھئا. سندن مزارون موجودھ شھر جي اترئين حصي ۾ موجود آھن. ھن شھر ۾ ڪيترائي خوبصورت باغ آھن جن مان باغ ارم پنھنجو مٽ پاڻ آھي. ھن شھر ۽ پسگردائيءَ ۾ عاليشان قسم جا گلم, غاليچا ۽ قالين ٺھن ٿا. ھتي سيمنٽ، کنڊ، ڀاڻ، ڪپڙي ٺاھڻ ۽ تيل صاف ڪرڻ ۽ ٻين ڪيترين ئي شين ٺاھڻ جا ڪارخانا آھن. ھتي اليڪٽرانڪس جي شين جو ڪاروبار بہ عروج تي آھي. شيراز ۾ ايران جو پھريون شمسي توانائيءَ تي ھلندڙ بجلي گھر بہ موجود آھي. تازو شھر جي ٻاھران باباڪوھي جبلن تي پن چڪيون (Wind Turbines) لڳايون ويون آھن.  زاھدان (Zahdan) ايران جي صوبي سيستان و بلوچستان جي گاديءَ جو ھنڌ آھي. 2016ع جي انگن اکرن مطابق ھن شھر جي آدمشماري 587,730 آھي. ھي شھر دشت لوط ريگستان جي ڏکڻ ۾ آباد آھي. پاڪستان جا ھزارين ماڻھو روڊ ۽ ريل رستي ھر سال زيارتن ڪرڻ لاءِ ايران ۽ عراق ويندا آھن. ھو پاڪستاني شھر ڪوئيٽا کان پنھنجو سفر شروع ڪندا آھن ۽ روڊ يا ريل رستي زاھدان شھر پھچندا آھن جتان وري ايران جي ٻين شھرن طرف سفر ڪندا آھن. ھي شھر روڊ وسيلي مشھد ۽ چا بھار سان ڳنڍيل آھي. ھن شھر ۽ تھران جي وقت ۾ 36 منٽن جو فرق آھي. زاھدان روڊ ۽ ريل وسيلي پاڪستان سان ڳنڍيل آھي. ھن شھر کان 41 ڪلوميٽر (25 ميل) ڏکڻ ۾ ايران، پاڪستان ۽ افغانستان جون سرحدون پاڻ ۾ ملن ٿيون. ھي شھرسامونڊي سطح کان 1352 ميٽر اوچائيءَ تي تھران کان 1605 ڪلوميٽر (997 ميل) پري آباد آھي. اونھاري ۾ ھتي ٺيڪ ٺاڪ گرمي ٿئي ٿي، جڏھن تہ سياري ۾ ڪجه ٿڌ ٿئي ٿي. مينھن تمام گھٽ وسي ٿو. زاھدان ۾ اعليٰ تعليم حاصل ڪرڻ لاٰءِ ھيٺيان تعليمي ادارا موجود آھن: اسلامڪ آزاد يونيورسٽي آف زاھدان, زاھدان يونيورسٽي آف ميڊيڪل سائنسز, يونيورسٽي آف سيستان ۽ بلوچستان, زاھدان جي ميڊيڪل يونيورسٽي ايران جي واحد يونيورسٽي آھي جتي 50 سالن کان وڏي ڄمار وارا ماڻھو بہ تعليم حاصل ڪري سگھن ٿا  ھرات (پشتو/دري: هرات، انگريزي: Herat) اولھہ افغانستان جو ھڪ نخلستاني شھر ۽ ھرات صوبي جي گاديءَ جو ھنڌ آھي. ھي افغانستان جو آباديءَ جي لحاظ کان ٽيون وڏو شھر آھي. 2020ع جي انگن اکرن مطابق ھن شھر جي آبادي 574،276 آھي. ھي شھر افغانستان جي اولاھين حصي ۾ هریرود نديءَ (The Hari River) جي زرخيز ماٿريءَ ۾ اڇن جبلن ( Paropamisus Mountains) جي قطار جي ڏکڻ ۾ آباد آھي. صدين کان وٺي ھي شھر شاھراھ ريشم وسيلي وچ اوڀر، وچ ۽ ڏکڻ ايشيا سان ڳنڍيل رھيو آھي. تاريخي طور تي ھي شھر ايران ۽ فارسي ٻوليءَ جي اثر ھيٺ رھيو آھي ان ڪري ھن کي ”افغانستان جو ننڍڙو ايران“ ڪوٺيو وڃي ٿو  جيسلمير (انگريزي: Jaisalmer, راجستاني: जैसलमेर، ٻُڌو) يا جئسلمير ھندستان جي صوبي راجستان جو ھڪ شھر آھي جيڪو جئپور کان 575 ڪلوميٽر (357 ميل) اولھ ۾ آباد آھي. جوڌپور ھتان کان 215 ڪلوميٽر (135 ميل) پري ڏکڻ اوڀر ۾ آباد آھي. ھي شھر ھندستان جي ورھاڱي کان اڳ جيسلمير رياست جي گاديءَ جو ھنڌ ھو. ھن شھر جون اڪثر عمارتون پيلي ناسي پٿر مان ٺاھيون ويون آھن ۽ سج جي روشنيءَ ۾ سون وانگر چمڪنديون نظر اينديون آھن، انڪري ھن شھر کي ڀارت جو سونھري شھر سڏيو وڃي ٿو. ھتان جو جيسلمير قلعو ھن شھر جي سونھن آھي جنھن کي 2013ع ۾ يونيسڪو جي ثقافتي ورثي واري ماڳ طور رجسٽر ڪيو ويو. ھن قلعي اندر شاھي محل، جين ڌرم جا خوبصورت مندر، ھوٽلون ۽ ڪيترائي گھر ٺھيل آھن. قلعي اندر گيان ڀنڊار (علم جو خزانو) نالي ھڪ وڏي لائبرري بہ موجود آھي جنھن ۾ سنسڪرت ۽ پراڪرت ٻولين ۾ لکيل ڪيترائي قديم ۽ ضخيم ڪتاب موجود آھن. ھتان جي گڏيسر ڍنڍ شھر جي قدرتي حسن کي چارچنڊ لڳائي ٿي. ھي شھر ھندستان جي ٿر ريگستان ۾ آباد آھي ۽ ھن جي آبادي اٽڪل 78000 آھي. ھي جيسلمير ضلعي گاديءَ جو ھنڌ پڻ آھي.
  دي گريٽ گيٽسبي (انگريزي: The Great Gatsby) (سنڌي: مَهان گيٽسبي) آمريڪي اديب ايف اسڪاٽ فٽز جيرالڊ جو لکيل 1925ع جو ناول آهي. هي ناول ويهين صديءَ جي مشهور آمريڪي ناولن مان هڪ آهي.دي گريٽ گيٽسبي جو هيرو روايت ۽ ويچار شڪتي جي ميلاپ جي لحاظ کان نه وِسارڻ جوڳو چئي سگهجي ٿو. هي ناول پڻ مشهور آمريڪي تشبيھ American Dream (امريڪي خواب) تي هڪ چرچو سمجهيو ويندو آهي. ناول ويهين صديءَ جي اڀرندڙ آمريڪي سماج تي هڪ ٽَوڪ آهي.
 ايڪهارٽ ٽولي ( جرمن : ڄم نالو: الريچ ليونارڊ ٽولي، فيبروري 16، 1948) هڪ جرمن ڄائو روحاني گُرو آهي ۽ ڪئناڊا ۾ پنهنجي مدد پاڻ ليکڪ آهي. هن کي ’’هاڻي جي طاقت‘‘ (پاور آف ناؤ) ۽ ’’هڪ نئي ڌرتي‘‘ (اي نيو ارٿ) ڪتابن جي ڪري سڃاتو وڃي ٿو. اوپيرا ونفري جي سفارش کان پوءِ، سندس پهريون ڪتاب، ”دي پاور آف ناؤ: اي گائيڊ ٽو اسپريچوئل انلائيٽمينٽ“، 2000 ۾ نيو يارڪ ٽائمز جي بيسٽ سيلر لسٽ تي پهتو. سندس 2005 جو ڪتاب ”اي نيو ارٿ: اويڪننگ ٽو يوور لائيف‘س پرپز“ به مشهور ڪتاب آهي.
اٽلي (Italy ) جو سرڪاري نالو ريپبلڪ اطاليه (Republic of Italy) آهي، جنهن جو پراڻو نالو آسونيا ۽ اطاليه هو. قديم رياست اطاليه سبب کيس اٽليءَ جو نالو ڏنو ويو. هي ڏکڻ اولهه يورپ جو اهم ملڪ آهي. هن جي اتر ۾ سوئزرلينڊ ۽ آسٽريا، اوڀر ۾ سلووينيا، سان مينو ۽ ايڊرياٽڪ سمنڊ، ڏکڻ اولهه ۾ تائرهنيان سمنڊ، اولهه ۾ موناڪو ۽ فرانس آهن. اٽلي رومي سمنڊ ۽ ايڊرياٽڪ سمنڊ وچ ۾ ٻيڙيءَ جي شڪل جو هڪ ٻيٽ نما ملڪ آهي. جنهن جي ڪل پکيڙ 301255 چورس ڪلوميٽر (116314 چورس ميل) ۽ آبادي 6 ڪروڙ آهي. گاديءَ جو هنڌ روم (Rome) ۽ سڀ کان مٿانهون هنڌ مونٽ بلانڪ (بلندي 4807 ميٽر) آهي، هن ملڪ جي سرڪاري ٻولي اطالوي/ اٽالين آهي، جڏهن ته هتي جرمن ۽ فرينچ پڻ ڳالهائجن ٿيون.
 جون 2022 کان وٺي، پاڪستان ۾ سانوِڻي (چؤماسو, مون سون) جي برساتن ۽ گليشيئر پگھرڻ جي ڪري آيل ٻوڏ ۾ گهٽ ۾ گهٽ 380 ٻار ۽ 1,191 ماڻهو مارجي ويا آهن ۽ 1,700 کان وڌيڪ گھايل ٿي پيا آهن. هي 2017 کان بعد دنيا جي سڀ کان وڏي ٻوڏ آهي. 29 آگسٽ تائين، پاڪستان جي موسمياتي تبديلي واري وزير چيو ته ملڪ جو ”ٽيوڻ حصو“ پاڻي هيٺ هو، جنهن سان 33 ملين ماڻهو متاثر ٿيا. پاڪستان حڪومت سڄي ملڪ ۾ ٻوڏ سبب هينئر تائين 10 ارب ڊالرن جي نقصان جو اندازو لڳايو آهي.
بيگم اشرف عباسي (انگريزي: Ashraf Ababsi) سنڌي سياستدان هئي، جيڪا پاڪستان جي قومي اسيمبلي جي پهرين عورت ڊپٽي اسپيڪر مقرر ٿي. هي پاڪستان پيپلز پارٽي جي قيادت ذوالفقار علي ڀٽو ۽ بينظير ڀٽو جي تمام ويجهي هئي. هي اولهه پاڪستان جي اسيمبلي ۾ 1962 کان 1965 تائين رڪن رهي. هن بعد ۾ پ پ پ ۾ شوليت اختيار ڪئي ۽ 1970ع جي چونڊن ۾ سوڀاري ٿي.
جون 2022ع کان وٺي، پاڪستان ۾ سانوِڻي (چؤماسو, مون سون) جي برساتن ۽ گليشيئر پگھرڻ جي ڪري آيل ٻوڏ ۾ گهٽ ۾ گهٽ 380 ٻار ۽ 1,191 ماڻهو مارجي ويا آهن ۽ 1,700 کان وڌيڪ گھايل ٿي پيا آهن. هي 2017 کان بعد دنيا جي سڀ کان وڏي ٻوڏ آهي. 29 آگسٽ تائين، پاڪستان جي موسمياتي تبديلي واري وزير چيو ته ملڪ جو ”ٽيوڻ حصو“ پاڻي هيٺ هو، جنهن سان 33 ملين ماڻهو متاثر ٿيا. پاڪستان حڪومت سڄي ملڪ ۾ ٻوڏ سبب هينئر تائين 10 ارب ڊالرن جي نقصان جو اندازو لڳايو آهي. |
