وڪيپيڊيا:چونڊ مضمون
|
وڪيپيڊيا ۾ چونڊ مضمون  چونڊ مضمونن کي وڪيپيڊيا پاران ڪجهه بهترين مضمونن طور تصور ڪيو ويندو آهي، مضمونن جي چونڊ وڪيپيڊيا جا منتظمين ڪندا آهن. چونڊ مضمونن کي وڪيپيڊيا جا سواريندڙ، مضمونن کي سوارڻ وقت هڪ مثال طور اڳيان رکندا آهن. هتي مضمون شامل ڪرڻ کان اڳ، چونڊ مضمون جا اميدوار ۾ چونڊ مضمونن جي معيار مطابق مضمونن جي صداقت، غيرجانبداري، پورائي، ۽ نموني جو جائزو ورتو ويندو آهي. هتي ١٤٬٧٠٣ مضمونن مان ٤ مضمونن جي چونڊ ڪئي وئي آهي، جيڪو سمورن مضمونن جو لڳ ڀڳ ٠ سيڪڙو ٿي ٿو. چونڊ مضمون جيڪڏهن معيار تي پورا نه لهندا هجن انهن کي سڌارڻ يا چونڊ مضمونن مان هٽائڻ لاءِ چونڊ مضمونن جو ٻهير جائزو ورتو ويندو آهي. موبائيل کان سواءِ اسان جي ويب سائيٽ ۾ کاٻي پاسي کان مضمون جي مٿان، تاري جي نشان ( |
اوزار چونڊ مضمون:
|
.jpg)
راجا وڪرمدتيا يا راجا وڪرمادتيه راجا وڪرماجيت (Raja Vikramaditya) سنڌ هند جو راجا هيو، سندس نالي پويان سنبت وڪرمي ڪئلينڊر سال جو نالو رکيل آهي. راجا وڪرماجيت جي ڏينهن ۾ آريا برهمڻ، ويدڪ ڌرم جي پرچار لاءِ عرب ويندا هئا. هڪ عرب شاعر نعمان بن آدم راجا وڪرماجيت جي ساراهه ۾ هڪ نظم لکيو آهي، جيڪو حميده لائبرري يروشلم ۾ موجود آهي. عمرو بن هشام حارث لکن ٿا ته اهو شاعر، شو جو پوڄاري هو. اصل ۾ ان شاعر کي عرب ابوالحڪم (ڏاهپ جو ابو) سڏيندا هئا جو پوءِ نبي پاڪ صه کي نه مڃڻ ڪري مسلمانن سندس نالو بدلائي ابوجهل جي لقب سان مشهور ڪيو. هو مڪي شهر جو مکيه ماڻهو عالم ۽ شاعر هو. ان هڪ نظم، شو مهاراج جي شان ۾ لکيو آهي جنهن ۾ آهي ته مهاديو جي تعريف ڪرڻ ڪري ماڻهو کي وڏو درجو نصيب ٿئي ٿو، ڀارت مذهب جو مرڪز آهي، جتي پهچي ماڻهو کي ڇوتڪارو حاصل ٿئي ٿي … اهو نظم قاهره جي الهلال اخبار مارچ 1932ع ۾ ڇپيو
سماجي وٿي، سماجي وڇوٽي،(انگريزي ٻولي: Social distancing) يا جسماني وڇوٽي (انگريزي ٻولي: physical distancing)، ماڻهن جي وچ ۾ جسماني وڇوٽي (فاصلو) رکڻ ۽ ماڻهن جو هڪٻئي سان ويجهو رابطو ۾ اچڻ جي تعداد کي گهٽائي هڪ پکڙجندڙ (متعدي) روڳ (بيماري) جي پکڙجڻ کي روڪڻ جي لاءِ غير دواسازي مداخلت يا عمل جو هڪ سيٽ آهي. سماجي وِٿيءَ ۾ ٻين ماڻهن کان ڇهہ فُٽ يا ٻہ ميٽر جي وِٿي (وڇوٽي، فاصلو) رکڻ ۽ وڏن گروهن (گروپن) جي ميڙ ۾ گڏ ٿيڻ کان پاسو ڪرڻ شامل آهي. ان اِمڪان کي ختم ڪرڻ جي ارادي سان تہ هڪ اڻ ڄاتل ماڻهو مُتاثر ٿيل ماڻهوءَ سان جسماني رابطي ۾ اچي ويندو، سماجي وِٿي رکڻ سان بيماري جي مٽاسٽا (منتقلي،ٽرانسميشن) کي دٻائي سگهجي ٿو، جنهن جي نتيجي ۾ گهٽ موتَ ٿيندا. ان سان گڏوگڏ سُٺي ريت صحت صفائي (هائيجين) ۽ هٿ ڌوئڻ سان گڏيل اُپاءَ ڪرڻ پڻ شامل آهن. 2019-2020 جي ڪوروناوائرس مهاوبائي روڳ دوران ورلڊ هيلٿ آرگنائيزيشن (ڊبليو ايڇ او) موجب "جسماني وٿي" کي "سماجي وٿي" جي متبادل طور اهو ويچار رکيو ويو آهي تہ اهو بيماري جي مٽاسٽا کي روڪي ٿو؛ جڏهن تہ ماڻهو سماجي طور تي ٽيڪنالاجي سان ڳنڍيل رهي سگهن ٿا
عطا محمد ڀنڀرو (جنم: 1 فيبروري 1936ع-وفات: 03 جون 2020ع) سنڌ جو ھڪ محقق، اتھاسڪار (تاريخدان)، سنڌيڪار ۽ قلمڪار، ھُيو. سندس ڪيترائي ڪتاب ڇپيل آهن. حڪومت پاڪستان کيس حسن ڪارڪردگي اعزاز (ايوارڊ) ڏيڻ لاءِ پڻ منتخب ڪيو پر هن وٺڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو هو
ننڍي کنڊ پاڪستان هندستان ۾ شاهي پنير جي تياري ۾ پنير، ٽماٽرم ۽ بصر استعمال ڪيا ويندا آهن. تياري کانپوءِ ان ۾ ملائي شامل ڪئي ويندي آهي. ڪڏهن ڪڏهن ان کي ڌئونرو سان به تيار ڪيو ويندو آهي. مغل مغل کاڌا جي دور ۾ جن کاڌن ۾ ملائي استعمال ڪيو ويندو هيو، انهن کي شاهي کاڌا سمجهيو ويندو هيو. هي پڪوان ٽماٽر، بصر، زميني کاجو، مکڻ ۽ ملائي کي ٻوڙ ۾ وجهي تيار ڪيو ويندو آهي. پنير ڪيوب ۽ مختلف قسم جي مصالحن کي به ان ۾ وِڌو ويندو آهي. اهڙي طرح جي کاڌي (پڪوان) ۾ پنير مکڻ، تِکاڻ ۽ ڪڙائي پنير شامل آهي. پنير مکڻ تِکاڻ ۽ شاهي پنير جي وچ ۾ بنيادي فرق هي آهي ته پنير مکڻ تِکاڻ (مصالحو) ۾ تمام گهڻو تِکاڻ استعمال ٿيندو آهي، جڏهن ته پنير مکڻ مصالحي جي ڀيٽ ۾ شاهي پنير سُواد مِٺو هوندو آهي.
رسول بخش پليجو هڪ پاڪستاني کاٻي ڌرپرست (ليفٽسٽ)، مارڪسي اڳواڻ، دانشور ۽ ليکڪ هو. هو انساني حقن جو هڪ وڪيل ۽ ترقي پسند ۽ کاٻي ڌر جي پارٽي عوامي تحريڪ جو اڳواڻ، باني ۽ اڳوڻو چيئرمين هو. پليجو 21 فيبروري 1930ع تي جنگشاهي، ضلعي ٺٽي ۾ پيدا ٿيو. پليجو کاٻي ڌر جي اڳواڻ هجڻ سان گڏ، انساني حقن جي باري ۾ سنڌ ۾ چوٽيءِ جو وڪيل پڻ هو. سنڌي ادب جي ميدان ۾ رسول بخش پليجي جو شمار ليکڪن ۽ نقادن ۾ ٿئي ٿو. پليجو سنڌ ۾ شاهہ عبداللطيف ڀٽائي جو پڻ وڏو پارکو ليکو ويندو هو
سُندري اُتمچنداڻي (جنم: 28 سيپٽيمبر 1924ع _ وفات:8 جولاءِ 2013ع) برطانوي هندستان ۾ سنڌ ۾ جنم وٺندڙ سنڌي ٻوليءَ جي مشهور ليکڪ هئي. . اي.جي.اُتم جيڪو پاڻ به ترقي پسند ليکڪ آهي هيءَ ان جي زال هئي. هن کي سندس سنڌي ۾ نوَ مختصر ڪهاڻين جي ڪتاب وڇوڙو، جيڪو تي ساهتيا اڪيڊمي ايوارڊ1986 ۾ ساهتيا اڪيڊمي طرفان ڏنو ويو.
.jpg)
پورچوگال يا پورچوگيز ريپبلڪ يا ريپبلڪا پورچوگئيسا اردو ۾ پرتگال يورپ جي ابيريائي اپٻيٽ ۾ آخري ڏکڻئ اولھ واري ھنڌ ائٽلانٽڪ سمنڊ تي واقع ھڪ ملڪ آهي. ھن ملڪ جي اوڀر ۽ اتر ۾ اسپين، اولھ ۽ ڏکڻ ۾ ائٽلانٽڪ سمنڊ واقع آهي. ملڪ جي دفتري ۽ قومي ٻولي پورچوگيزي آھي. پورچوگال لفظ پورٽس ڪال نالي قديم رومي-ڪيلٽڪ شھر جي نالي مان نڪتل آھي; جنھن شھر واري جاء تي ھاڻوڪي پورچوگال جي اترئين ڀاڱي ۾ ڊوئرو ندي جي منھن لڳ ولا نووا ڊي گائيا واقع آهي. پورٽس ڪال ۾ لاطيني لفظ پورٽس جي معني آھي بندر, پر ڪال جي معني اڃان واضع ٿي نہ سگھي آهي. خيال آهي ته ابيريائي اپٻيٽ جي اتراولھ تي قابض ڪاسٽرو تھذيب وارا ماڻھو جيڪي ڪالئشي يا گالئشي يا گالنيشيا سڏيا ويندا ھئا، انھن جي نالي تان ڪال نالو ان شھر تي پيو
لاھور (انگريزي: Lahore ) پاڪستان جي صوبي پنجاب جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شھر آھي. آبادي ۽ پکيڙ ۾ ڪراچي کان پوءِ پاڪستان جو ٻيون نمبر سڀ کان وڏو شهر آهي. آبادي م دنيا جو 26ھون وڏو شھر آھي. پاڪستان جو ٻيو نمبر وڏو مالدار شھر آھي. ان جي مساوي قوت خريد واري جي ڊي پي جو تخمينو 2019 ۾ 84 ارب ڊالر ھيو ھي شھر پنجاب جو تاريخي ثقافتي مرڪز آهي ۽ پاڪستان جو سڀ کان وڌيڪَ معاشرتي اعتدال پسندي ترقي پسند خيالن وارو ڪاسموپوليٽن شھر آھي ھي شھر پاڪستان جي دل سڏبو آهي. ننڍي کنڊ ۾ ھڪ مشھور چوڻي ھئي تہ: جنھن لاھور نہ ڏٺو آھي اھو پيدا ئي نه ٿيو آھي. ون يونٽ واري دؤر (1956ع کان 1970ع تائين) ۾ ھي شھر اولھ پاڪستان جو گادي جو ھنڌ رھيو.
لاھور جو پاڪستاني ثقافتي تي ڳوڙهو اثر رھيو آھي. اھو پاڪستان جي اشاعتي صنعت ۽ ادب ۽ تعليم جو مرڪز رھيو آھي ھتي پاڪستان جون ھراول درسگاهون واقع آهن ھي شھر پاڪستان جي فلمي صنعت جو پڻ مرڪز آھي جنھن کي لاليووڊ پڻ لاھور جي نسبت سان سڏيو ويندو آهي. شھر پاڪستان ۾ قوالي جو پڻ مرڪز آھي شھر پاڪستان م سياحت جي صنعت جو پڻ اھم مرڪز آھي اتي لاھور جو ڪوٽ وارو حصو، مشھور بادشاھي مسجد، وزير خان مسجد، سکن جون مختلف زيارتن واريون جڳھون، صوفي اوليائن جون درگاهون، شاھي قلعو، شاليمار باغ نہ رڳو سياحن جي توجھ وٽان آھن پر انھن مان اڪثر يونيسڪو طرفان عالمي ورثو قرار ڏنل آھن.
گانڌيڌام (انگريزي: Gandhidham) هندستان جي گجرات رياست ۾ ڪڇ ضلعي جو هڪ شهر آهي. هيءُ شهر 1947ع ۾ هندستان جي ورهاڱي کان پوءِ سنڌ مان لڏي آيل سنڌين جي آبادڪاريءَ لاءِ قائم ڪيو ويو. هن شهر کي اهو نالو هندستان جي مهان اڳواڻ مهاتما گانڌيءَ جي نالي سان منسوب ڪرڻ لاءِ ڏنو ويو. هيءُ شهر ڪڇ جو هڪ معاشي مرڪز آهي جيڪو گجرات رياست ۾ تيزيءَ سان ترقيءَ جون وکون کڻي رهيو آهي. هيءُ شهر گجرات رياست جو آباديءَ جي لحاظ کان اٺون وڏو شهر آهي. هندستان جو مشهور ”ڪنڊلا بندرگاھ“ هن شهر کان فقط 14 ڪلوميٽرن جي پنڌ تي آهي.
1947ع ۾ سنڌ جا هندو پنهنجا اباڻا ڪک ڇڏي هندستان وڃڻ تي مجبور ٿيا. سنڌ مان لڏي آيل سنڌي هندو برادريءَ جي آبادڪاريءَ لاءِ ڪڇ جي مهاراجه شري کنگهارجي جديجا پنهنجي 15000 ايڪڙ زمين ڀائي پرتاب ڏيالداس جي حوالي ڪئي. ڀائي پرتاب ”سنڌو ٻيهر آبادڪاري ڪارپوريشن لميٽيڊ“ جي نالي سان هڪ ادارو جوڙيو جنهن جو چيئرمين آچاريه ڪرپلاڻي ۽ مينيجنگ ڊائريڪٽر پرتاب ڏيالداس مقرر ٿيو. هن اداري جو مقصد پنهنجي سنڌ مان لڏي آيل هندن کي پنهنجا ذاتي اجها ٺاهڻ ۾ مدد ڪرڻ هو. هن شهر جي پيڙھ جو پٿر مهاتما گانڌيءَ 1947ع ۾ رکيو ۽ شهر جو نالو ”گانڌيڌام“ رکيو ويو
وڪيپيڊيا:چونڊ مضمون/2021/مهينو آڪٽوبر
وڪيپيڊيا:چونڊ مضمون/2021/مهينو نومبر