مواد ڏانھن هلو

ڏند ڪٿا

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان

ڏند ڪٿا، ديومالا يا مائٿولاجي (Mythology)، تاريخ کي پڙهڻ پروڙڻ سان خبر پوي ٿي ته تاريخ انساني جدوجهد، ارتقا، سماجي تبديلين جي حقيقي ۽ سچي روداد آهي، جنهن ۾ پراڻي قبائلي نظام کان غلاميءَ جي دور، غلاميءَ جي دور کان جاگيرداري، جاگيرداريءَ کان سرمائيداريءَ دور ۽ ان کان سوشلزم ڏانهن انساني سفر جا سچا داستان ملن ٿا. پر اهي واقعا لکڻ کان اڳ زباني روايتن ذريعي پکڙيا ته انهن ۾ غير حقيقي ڳالهيون به شامل ٿينديون ويون. ان ڪري انهن کي ’روايتي تاريخ‘ چيو ويو. قديم يونان کان وٺي مشرق تائين هر ٻوليءَ ۾ اهڙا قصا، لوڪ ڪهاڻيون، واقعا، مذهبي، سياسي، سماجي ۽ معاشي روايتون حادثا بيان ٿيل هوندا آهن ، جن کي موجوده ذهن قبول ڪرڻ لاءِ تيار نه هوندو. اهڙن قصن ۽ ڪهاڻين کي خيالي قصا، مائٿولاجي يا ڏند ڪٿائون چيو ويندو آهي. ڏند ڪٿائي قصن کي ’ديو مالائي قصا‘ به چيو ويندو آهي. ڏند ڪٿائن ۾ اڪثر ديو، پريون، ديوتا، اوتار، پراسرار مخلوق خاص طور هوندا آهن. ادبي محققن جو خيال آهي ته ڏند ڪٿائون ئي اوائلي ادب جي تخليق جو ڪارڻ آهن.[1]

حوالا

[سنواريو]
  1. ڪتاب:ادبي اصطلاحن جي تشريحي لغت؛مرتب: مختيار احمد ملاح؛ پبلشر: سنڌي لئنگئيج اٿارٽي