شيخ مجيب الرحمٰن
| شيخ مجيب الرحمٰن | |
|---|---|
| শেখ মুজিবুর রহমান | |
 تصوير ت. 1950 | |
| بنگلاديش جو صدر | |
| عهدو سنڀاليو 25 جنوري 1975ع – 15 آگسٽ 1975ع | |
| وزير اعظم | محمد منصور علي |
| پيشرو | محمد محمداللہ |
| جانشين | خوندقر مستاق احمد |
| عهدو سنڀاليو 17 اپريل 1971ع – 12 جنوري 1972ع | |
| وزير اعظم | تاج الدين احمد |
| پيشرو | پوسٽ قائم ٿي |
| جانشين | ابو سعيد چوڌري |
| بنگلاديش جو وزيراعظم | |
| عهدو سنڀاليو 12 جنوري 1972ع – 24 جنوري 1975ع | |
| صدر |
|
| پيشرو | تاج الدين احمد |
| جانشين | محمد منصور علي |
| عوامي ليگ جو صدر | |
| عهدو سنڀاليو 25 جنوري 1966ع – 18 جنوري 1974ع | |
| جنرل سيڪريٽري |
|
| پيشرو | عبدالرشيد ترڪابنگش |
| جانشين | اي. ايڇ. ايم قمرالزمان |
| ذاتي تفصيل | |
| پيدائش | 17 مارچ 1920 ٽُنگيپارا، بنگلا پريزيڊنسي، برطانوي ھندوستان |
| وفات | 15 آگسٽ 1975 (عمر 55 سال) ڍاڪا، بنگلاديش |
| آخري آرامگاهه | شيخ مجيب الرحمان جو مقبرو |
| قوميت |
|
| سياسي جماعت | بنگلاديش ڪريشڪ سرامڪ عوامي ليگ (1975ع) |
| ٻيون سياسي وابستگيون |
|
| جيون ساٿي | بيگم فضيلت النسا |
| ٻار ٻچا | |
| ماءُ | شيخ سائرہ خاتون |
| پيءُ | شيخ لطف الرحمان |
| رهائش | ڌنموندي، ڍاڪا |
| مادر علمي | |
| ڪرت | سياستدان |
| دستخط |  |
| عرفيت | خوڪا |
شيخ مجيب الرحمان (انگريزي ٻولي: Sheikh Mujibur Rahman) (پيدائش 17 مارچ 1920 ، 15 آگسٽ 1975 ۾ وفات ڪئي) اوڀر پاڪستان ۾ هڪ بنگالي اڳواڻ ۽ بنگلاديش جو باني هو.
شروعاتي زندگي
[سنواريو]شيخ مجيب الرحمان 17 مارچ 1920 تي فريدپور ضلعي ۾ پيدا ٿيو. هن 1947 ۾ ڪلڪتي جي اسلاميه ڪاليج ، مان تاريخ ۽ پوليٽيڪل سائنس ۾ بي اي ڪئي. هڪ شاگرد طور هن سياسي سرگرمين ۾ حصو وٺڻ شروع ڪيو. 1943 کان 1947 تائين هو انڊو مسلم ليگ جي ڪائونسل جو ميمبر رهيو. 1945 کان 1946 تائين هو اسلاميه ڪاليج آف اسٽوڊنٽس يونين جو جنرل سيڪريٽري هو. 1946 ع ۾ هو بنگال اسيمبلي جو ميمبر چونڊيو ويو. 1947 ۾ پاڪستان ٺهڻ جي فوراً بعد هن مسلم ليگ تان استعيفيٰ ڏني ۽ اردو جي مخالفت جي لاءِ پاڪستان مسلم اسٽوڊنٽس ليگ قائم ڪئي. ليگ جي ٻين ڪيترن ئي ليڊرن وانگر ، هن مسلم ليگ جو ساٿ ڏنو ڇاڪاڻ ته اها ان وقت جي هڪ مشهور تحريڪ هئي. ۽ ان کي شامل ڪرڻ سان ، طاقت حاصل ڪري سگھجي ٿي.
عوامي لیگ
[سنواريو]جڏهن حسين شهيد سهروردي 1952 ۾ عوامي ليگ جو بنياد وڌو ، مجيب الرحمان ان جي قيام ۾ حصو ورتو. 1953 ۾ هو عوامي ليگ جو جنرل سيڪريٽري ٿيو ۽ مارچ 1954 جي چونڊن ۾ هو مشرقي پاڪستان جي صوبائي اسيمبلي جو ميمبر چونڊيو ويو جتوئي فرنٽ جو اميدوار. هن 1956 ۾ آئين جي مسوده ۾ حصو ورتو ، پر مجيب الرحمان آئين ۾ مقرر ڪيل صوبائي خودمختياري جي حدن سان اتفاق نه ڪيو. هن 1952 ۾ پينڪنگ ۾ عالمي امن ڪانفرنس ۽ 1956 ۾ اسٽاڪ هوم ۾ عالمي امن ڪانفرنس ۾ شرڪت ڪئي. انهي سال بعد ، هن پارلياماني وفد جي سربراهي طور دولت مشترڪه چين جو پڻ سفر ڪيو. فيبروري 1966 ۾ ، هو لاهور ۾ نيشنل ڪانفرنس جي اجلاس ۾ پهريون ڀيرو ڇهه نقطا پيش ڪيو.
ڇهه نُڪتا
[سنواريو]مجيب جا مشهور ڇهه نقطا جنهن جي بنياد تي هو اليڪشن وڙهيو
- 1. لاهور جي قرارداد مطابق ، آئين کي بالغ اڪثريت ۽ پارلياماني انداز جي حڪومت جي بنياد تي چونڊيل مقنن جي بالادستي جي بنياد تي هڪ حقيقي وفاق جي ضمانت هئڻ گهرجي.
- 2. وفاقي سرڪار صرف ٻن شعبن کي برقرار رکندي ، يعني دفاع ۽ پرڏيهي معاملا ، جڏهن ته ٻيا ادارا وفاق ٺاهڻ واري آئيني يونٽ ۾ ورهايل هوندا.
- 3.
- (a) ملڪ جي ٻنهي هٿن ۾ ٻن الڳ پر هڪ ٻئي کي تبديل ٿيندڙ ڪرنٽ متعارف ڪرايو ؛ يا
- (ب) ساڳئي ملڪ لاءِ س currencyي ڪرنسي متعارف ڪرائي وڃي پر ان لاءِ اسان کي موثر آئيني شقون ترتيب ڏيڻ گهرجن ته جيئن اوڀر پاڪستان کان مغربي پاڪستان جي پئسن جي منتقلي روڪي سگهجي. اوڀر پاڪستان لاءِ هڪ الڳ بينڪننگ پاليسي قائم ڪئي وڃي ۽ هڪ الڳ مالي پاليسي جوڙي وڃي.
- 4. آمدني ۽ ٽيڪس گڏ ڪرڻ جو اختيار وفاقي يونٽن کي اختيار ڪرڻ گهرجي. مرڪز کي اهڙو اختيار نه هئڻ گهرجي ته جيئن وفاق وفاق جي يونٽن جي ٽيڪسن ۾ حصيدار ٿي سگهي ته جيئن اها هن جون ضرورتون پوريون ڪري سگهي. اهڙا وفاقي فنڊ س acrossي ملڪ مان گڏ ڪيل ٽيڪس جي مقرر ڪيل رقم تي مشتمل هوندا.
- 5.
- (a) ٻنهي هٿن ۾ پرڏيهي مٽاسٽا جي آمدني لاءِ ٻه الڳ اڪائونٽ هئڻ گهرجن ۽
- (ب) اوڀر پاڪستان جي آمدني اوڀر پاڪستان جي ڪنٽرول ۾ هجڻ گهرجي ۽ اولهه پاڪستان جي آمدني اولهه پاڪستان جي قبضي هيٺ هجڻ گهرجي.
- (c) مرڪز جي مٽاسٽا جون ضرورتون ٻنهي ڌرين کي هڪٻئي سان يا هڪ مقرر ڪيل تناسب جي مطابق ملڻ گهرجن.
- (ڊ) ٻنهي هٿن جي وچ ۾ گهريلو شين جي آزاد حرڪت تي ڪو فرض عائد نه ڪيو ويندو.
- (اي) آئين موجب وفاقي يونٽن کي اختيار هوندو ته واپاري معاهدا ۽ ٻاهرين واپاري مشنن جي قيام سان واپاري رابطا قائم ڪري سگهن.
- 6. اوڀر پاڪستان لاءِ مليشيا يا فوجي قوت قائم ڪرڻ.
بنگلاديش جو قيام
[سنواريو]مجيب الرحمان کي سندس انتها پسند سرگرمين لاءِ ڪيترائي ڀيرا گرفتار ڪيو ويو. هن کي 1949 ۾ akaاڪا يونيورسٽي مان ڪ andيو ويو ۽ ٽي سال جيل ۾ گذاريا. هو 1958 ۽ 1959 ۾ ايوب خان جي دور ۾ اقتدار ۾ رهيو ، پوءِ سازش جي الزام ۾ مئي 1966 ۾ گرفتار ٿيو ، پر فيبروري 1969 ۾ ڪجهه سياسي اڳواڻ (جن ۾ ذوالفقار علي ڀٽو به شامل آهن) گول ميز ڪانفرنس ۾ شرڪت ڪرڻ لاءِ موجود هئا. هو ضمانت تي آزاد ٿيو ۽ ڪيس واپس ورتو ويو. جڏهن ڊسمبر 1970 ۾ پاڪستان جون عام چونڊون منعقد ٿيون ، شيخ مجيب الرحمان جي عوامي ليگ هڪ بي مثال فتح حاصل ڪئي ۽ اوڀر پاڪستان جي نمائندگي جو آئيني حق حاصل ڪيو ۽ پاڪستان جي لاءِ نئين ڇهن نقاطي آئين جو اعلان ڪيو جڏهن صدر يحيٰ جڏهن خان دستور ساز اسيمبلي جو اجلاس نه گهرايو ، مجیب الرحمان مارچ 1971 ۾ عدم تعاون جي تحريڪ شروع ڪئي ، جنهن سبب هن 25 مارچ 1971 تي فوج طرفان گرفتار ڪيو ، ۽ اوڀر پاڪستان ۾ فوجي ڪارروائي ڪئي. جڏهن ڊسمبر 1971 ۾ آپريشن ناڪام ٿيو ۽ akaاڪا ۾ پاڪستاني فوجون مجيب الرحمان جي حمايت ۾ وڙهندي هندستاني فوجن جي هٿن ۾ ڏئي ويون ، مجيب الرحمان کي 8 جنوري 1972 ۾ لنڊن ۽ دهلي ذريعي 10 جنوري تي آزاد ڪيو ويو. 12 جنوري تي akaاڪا پهتو ۽ بنگلاديش جي وزيراعظم طور نامزد ٿيو.
هڪ حڪمران طور
[سنواريو]ڇاڪاڻ ته عوامي ليگ سوشلزم ۽ سيڪيولر ازم جي حامي هئي ، بنگلاديشي حڪومت انهي بنياد تي سڌارن جو آغاز ڪيو. ان پٽ ان پٽ ، ٽيڪسٽائيل ۽ شپ بلڊنگ انڊسٽريز کي قوم سازي ڏني وئي. نئون آئين هڪ سال اندر تيار ڪيو ويو ، بنگلاديش کي سوشلسٽ ۽ سيڪيولر جمهوريت قرار ڏنو ويو. نئين آئين تحت عوامي ليگ مارچ 1973 جي چونڊن ۾ 300 مان 292 سيٽون کٽي ورتائين. شيخ مجيب الرحمان سڀني پارٽين کي (خاص ڪري جماعت اسلامي ۽ جمعيت اسلامي جي شاگردن) کي قرار ڏنو جن پاڪستان جي وحدت لاءِ ڪم ڪيو ، قانون جي خلاف.
مجيب الرحمان هندستان سان خاص لاڳاپا قائم ڪيا ڇاڪاڻ ته بنگلاديش کي پاڪستان کان ڌار ڪرڻ ۾ هندستان جو سڀ کان وڏو هٿ هو. اهڙيءَ طرح ، 1973 ۾ ، ڀارت سان دوستيءَ جو هڪ معاهدو ڪيو ويو. ڀارت ان جي امداد لاءِ وڏي قيمت ادا ڪئي. هندستاني فوجن بنگلاديش کي ڇڏڻ کان اڳ ڪيترين ئي فيڪٽريري مشينون انڊيا منتقل ڪيون. خاص رعايتن جي ڪري ، واپار ۾ هندستان کي مٿانهون حاصل ٿي ۽ بنگلاديش جي معيشت هندستان تي ڀاڙڻ واري ٿي. [8] سازگار ماحول ڏسي ، مغربي بنگال جي هندو به مشرقي پاڪستان ڏانهن موٽڻ شروع ڪيو. 1974 ۾ ملڪ ۾ وڏو ڏڪار ھو.
پڇاڙيءَ جا ڏهاڙا
[سنواريو]هنن سڀني عوامل هڪ ڀيرو ٻيهر بنگلاديش ۾ بدامني جي لهر پيدا ڪئي ۽ عوامي ليگ ۽ مجيب الرحمان جي خلاف آواز بلند ڪيو ويو. مجيب الرحمان انهي بيچيني کي دٻائڻ ٿي چاهيو. ڊسمبر 1974 ۾ ، رياست هنگامي حالت جو اعلان ڪيو ويو ۽ آئيني حق معطل ڪيا ويا. آئين ۾ ڪيتريون ترميمون به ڪيون ويون ، ملڪ ۾ صدارتي نظام نافذ هو ۽ جنوري 1975 ۾ مجيب الرحمان صدر بڻيو ۽ محمد منصور علي کي وزيراعظم بڻايو ويو. مجيب الرحمان انهن ترميمن جي ذريعي سڀئي اختيار حاصل ڪيا. بنگالي ، جيڪي فطرتاً جمهوريت پسند آهن ، اهو ظلم برداشت نه ڪري سگهيا ۽ فوج بغاوت ڪري ڇڏي ۽ 15 آگسٽ 1975 ع تي مجيب الرحمان ۽ هن جي خاندان کي قتل ڪيو ويو. رڳو پنهنجون ٻه ڌيئرون ، شيخ حسينا ۽ شيخ ريحانا ، اولهه جرمني ۾ زنده رهيون. شيخ حسينه واجد بعد ۾ ملڪ جي وزيراعظم بڻجي وئي.