مواد ڏانھن هلو

سينيگال

بيھڪ: 14°N 14°W / 14°N 14°W / 14; -14
کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
سلجھائپ صفحن جي لاءِ معاونت نظر ھيٺ مضمون the country تي آهي. the river جي لاءِ Senegal River ڏسو.
سينيگال جي جمهوريا
Republic of Senegal

République du Sénégal (فرانسیسي)
Flag of سينيگال
{{{coat_alt}}}
جھنڊو نِسبتي نشان
شُعار: '"Un Peuple, Un But, Une Foi" (فرانسيسي)
"هڪ قوم، هڪ مقصد، هڪ عقیدو"
ترانو: 
"Le Lion rouge"
"ڳاڙهو شينهن"
مڪانيت  سينيگال  (ڳاڙهو سائو)
مڪانيت  سينيگال  (ڳاڙهو سائو)
گادي جو هنڌ ڊاڪار
14°40′N 17°25′W / 14.667°N 17.417°W / 14.667; -17.417
سڀ کان وڏو شهر راڄڌاني شهر
دفتري ٻوليون فرانسيسي
قومي ٻوليون
  • وولوف
  • سيرر
  • دايولا
  • حسنيه عربي
  • پولار
  • سوننڪي
  • مندنڪا
[lower-alpha 1]}}
لِنگوا فرانڪا
نسلي گروھ (2019ع)
    • 39.7٪ وولف
    • 27.5٪ فولا ماڻهو
    • 16.0٪ سيرر
    • 4.9٪ منڊيڪا
    • 4.2٪
    • 2.4٪ سونينڪ
    • 5.4٪ ٻيا
    39.7% Wolof
    
  • 27.5% Fula
  • 16.0% Serer
  • 4.9% Mandinka
  • 4.2% Jola
  • 2.4% Soninke
  • 5.4% others
مقامي آبادي سينيگالي
حڪومت گڏيل صدارتي جمهوريه[4]
• صدر
بصیرو دايومئي فئي
• وزير اعظم
عثماني سونڪو
• قومي اسيمبلي جو صدر
امادو مامي ڊايوف
مقننه قومي اسيمبلي
آزادي
• جمهوريا قائم ٿي
25 نومبر 1957ع
• فرانس مان[lower-alpha 4]
4 اپريل 1960ع
• مالي فيڊريشن مان نڪرڻ
20 آگسٽ 1960ع
• فرانس مان[lower-alpha 5]
20 جون 1960ع
• سينيگال جي طور تي
22 سيپٽمبر 1960ع
• سيني۔گيمبيا ڪنفيڊريشن جي تحلیل
30 سيپٽمبر، 1989ع
پکيڙ
• جملي
[اوزا تبديل: invalid number] (86th)
• پاڻي (%)
2.1
آبادي
• 2023ع اندازو
18,384,660[5] (67ھون)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) 2023ع لڳ ڀڳ
• ڪل
78.547 بلين آمريڪي ڊالر[6] (106ھون)
• في سيڪڙو
4,324 آمريڪي ڊالر[6] (156ھون)
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ ) 2023ع لڳ ڀڳ
• ڪل
31.141 بلين آمريڪي ڊالر[6] (111ھون)

سينيگال (Senegal)[10][11] فرينچ: Sénégal; عربي ٻولي: السنغال) اولهه آفريڪا ۾ واقع هڪ اسلامي ملڪ آهي. هن جي اتر ۾ سينيگال درياهه واقع آهي. هنجي اوڀر ۾ مالي، اتر ۾ موريتانيا ڏکڻ ۾ گني ۽ گني بسائو ۽ اولهه جي طرف اوقيانوس وڏو سمنڊ واقع آهي. ان کان علاوه 300 ڪلوميٽر ڊگھو ملڪ گيمبيا هن جي اندرين طرف آهي، جيڪو گيمبيا نديءَ جي ڪناري سان هڪ تنگ زمين تي قبضو ڪري ٿو، جيڪو سينیگال جي ڏاکڻي علائقي ڪاسامنس (Casamance) کي باقي ملڪ کان جدا ڪري ٿو.[12][13] سينیگال ڪيپ ورڊی سان گڏ هڪ سامونڊي سرحد پڻ حصيداري ڪري ٿو. سينیگال جي اقتصادي ۽ سياسي راڄڌاني ڊاڪار آهي.

سينيگال پراڻي دنيا جي مکيه سرزمين (افرو۔يوروشيا) ۾ اولهه وارو ملڪ آهي.[14] اهو ان جو نالو سينیگال نديءَ تي رکي ٿو، جيڪو ان جي اوڀر ۽ اتر ڏانهن سرحد رکي ٿو.[15] آبهوا عام طور تي سواحلي (Sahelian) آهي، جيتوڻيڪ اتي برساتي موسم آهي. سينيگال تقريبن 1,97,000 چورس ڪلوميٽر (76,000 اسڪوائر ميل) جي ايراضيءَ تي پکڙيل آهي ۽ ان جي آبادي لڳ ڀڳ 18 ملين آهي.[16] رياست هڪ متحد صدارتي جمهوريه آهي؛ سال 1960ع ۾ ملڪ جي بنياد کان وٺي، ان کي آفريڪي براعظم تي سڀ کان وڌيڪ مستحڪم ملڪن مان هڪ تسليم ڪيو ويو آهي.[17] وي ڊيم-2023 (2023 V-Dem) ڊيموڪريسي انڊيڪس تي، سينيگال سڄي دنيا ۾ چونڊ جمهوريت ۾ 52ھین نمبر تي ۽ آفريڪا ۾ چونڊ جمهوريت ۾ چوٿين نمبر تي آهي.[18]

رياست فرانسيسي نوآبادياتي راڄ کان آزاد فرينچ ويسٽ آفريڪا طور مليو. هن تاريخ جي ڪري، فرانسيسي سرڪاري ٻولي آهي، پر اها آبادي جي صرف اقليت طرفان سمجهي ويندي آهي.[19] سينيگال ۾ 30 کان وڌيڪ ٻوليون ڳالهايون وڃن ٿيون. وولوف سڀ کان وڌيڪ وڏي پيماني تي ڳالهائي وڃي ٿي،[20] آبادي جو %80 ان کي پهرين يا ٻي ٻولي طور ڳالهائيندو آهي، فرانسيسي سان گڏ سينيگال جي قومي ٻولي (lingua franca) طور ڪم ڪري ٿي. ٻين آفريڪي قومن وانگر، ملڪ ۾ نسلي ۽ لساني برادرين جو هڪ وسيع ميلاپ شامل آهي، جنهن ۾ سڀ کان وڏو وولوف، فولا ۽ سير ماڻهو آهن. سينيگال جا ماڻهو گهڻو ڪري مسلمان آهن.[21]

سينيگال، انساني ترقي جي انڊيڪس تي نسبتا گهٽ درجه بندي (191 مان 171) سان هڪ تمام گهڻو قرضدار غريب ملڪ طور درجه بندي ڪيو ويو آهي. اڪثر آبادي سامونڊي ڪناري تي رهي ٿي ۽ زراعت يا ٻين کاڌي جي صنعتن ۾ ڪم ڪري ٿي؛ ٻيون وڏيون صنعتن ۾ کان کني، سياحت ۽ خدمتون شامل آهن. [22] ملڪ وٽ قابل ذڪر قدرتي وسيلا نه آهن.[23] سينيگال آفريڪي يونين، گڏيل قومن، ويسٽ آفريڪي رياستن جي اقتصادي ڪميونٽي (ECOWAS)، تنظيم انٽرنيشنل ڊي لا فرانڪوفوني، اسلامي تعاون جي تنظيم ۽ ساحل۔صحارن رياستن جي ڪميونٽي جو ميمبر رياست آهي. موٽر اسپورٽس جي دنيا ۾، سينيگال کي پئرس۔ڊاڪار ريلي لاءِ سڃاتو وڃي ٿو.[24]

نالو

[سنواريو]

سينيگال ملڪ جو نالو سينيگال نديءَ جي نالي تي رکيو ويو آهي. نديءَ جو نالو شايد زيناگا جي نالي جي پورچوگالي ترجمي مان نڪتل هجي، جنهن کي صنهاجہ به چيو وڃي ٿو. متبادل طور تي، اهو سیرر مذهب ۾ عظيم ديوتا جو ميلاپ ٿي سگهي ٿو "روگ سینی" (Rog Sene) ۽ "او گال" (O gal) معنيٰ سرير ٻولي ۾ پاڻي جو جسم. اهو پڻ ممڪن آهي ته اهو وولوف جي جملي "سونو گال" (Sunuu Gaal) مان نڪتل آهي، جنهن جي معني آهي "اسان جو ٻوڙو".

تاريخ

[سنواريو]

جاگرافي

[سنواريو]

حڪومت ۽ سياست

[سنواريو]

آبادي

[سنواريو]

معيشت

[سنواريو]

ثقافت

[سنواريو]

پڻ ڏسو

[سنواريو]

خارجي لنڪس

[سنواريو]
Trade

سانچو:Senegal topics

14°N 14°W / 14°N 14°W / 14; -14

حوالا

[سنواريو]
  1. "Senegal's Constitution of 2001 with Amendments through 2016" (PDF). Constitute Project. 
  2. "African Studies Center| African Languages at Penn". Center for African Studies at University of Pennsylvania. حاصل ڪيل 2023-03-20. 
  3. Falola, Toyin (2017-11-30) (en ۾). Africanizing Knowledge: African Studies Across the Disciplines. Routledge. pp. 190. ISBN 978-1-351-32438-0. https://books.google.com/books?id=3fhADwAAQBAJ&dq=Arabic+Status+in+Senegal&pg=PT190. 
  4. حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named cia
  5. 5.0 5.1 5.2 "Senegal". The World Factbook. Central Intelligence Agency. حاصل ڪيل 2024-01-23. 
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Senegal)". International Monetary Fund. حاصل ڪيل 15 October 2023. 
  7. "Religions in Senegal | PEW-GRF". وقت 14 April 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 1 December 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  8. "Gini Index". World Bank. حاصل ڪيل 2 March 2011. 
  9. "Human Development Report 2021/2022" (PDF). United Nations Development Programme. حاصل ڪيل September 8, 2022. 
  10. "Definition of Senegal". The Free Dictionary. حاصل ڪيل 6 November 2013. 
  11. "Define Senegal". Dictionary.com. حاصل ڪيل 6 November 2013. 
  12. "Which Countries Border The Gambia?". WorldAtlas. حاصل ڪيل 2023-09-19. 
  13. "Why is The Gambia Surrounded by Senegal?". Trazee Travel. حاصل ڪيل 2023-09-19. 
  14. Janet H. Gritzner, Charles F. Gritzner – 2009, Senegal – Page 8
  15. culturetrip. "The Real Story Behind Senegal's Name". Culture Trip. حاصل ڪيل 2023-09-19. 
  16. "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. حاصل ڪيل 10 September 2017. 
  17. "Overview". World Bank. حاصل ڪيل 2022-11-30. 
  18. V-Dem Institute. "The V-Dem Dataset". حاصل ڪيل 14 October 2023. 
  19. Jacques Leclerc. "Sénégal". Trésor de la langue française au Québec. وقت 2012-02-29 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2012-03-17.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  20. Pariona, Amber. "What Languages Are Spoken in Senegal?". WorldAtlas. وقت 4 October 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 October 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  21. Hammerschlag, Annika. "Senegal, a Muslim Country that Can't Get Enough Christmas". VOA. حاصل ڪيل 30 November 2022. 
  22. Systematic Country Diagnostic of Senegal. World Bank. 2018-10-04. doi:10.1596/30852. http://documents.worldbank.org/curated/en/336611539873310474/Senegal-Systematic-Country-Diagnostic. 
  23. "Why Senegal, a small country, is good at providing international organisations with leaders". D+C. حاصل ڪيل 2022-11-30. 
  24. Guivaudon, Guillaume. "The best destinations for family holidays". Little Guest. حاصل ڪيل 2022-11-30. 


حوالي جي چڪ: "lower-alpha" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref> آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="lower-alpha"/> نہ مليو