مواد ڏانھن هلو

آفريڪي اتحاد

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
(آفريقي اتحاد کان چوريل)
آفريڪي اتحاد
{{{official_name}}}
جھنڊو
نعرو:
"A United and Strong Africa"
ترانو:
"اچو، سڀ گڏ ٿي وڄون ۽ گڏ خوشي ملهايون"[1]
تيز سائي رنگ ۾ ڏيکاريل رڪن ملڪ
تيز سائي رنگ ۾ ڏيکاريل رڪن ملڪ
حڪومت
 • چيئر پرسن پئول ڪاگامي[2]
 • آفريڪي يونين ڪميشن جو چيئر پرسن موسي فاڪي[3]
 • پارليامان جو صدر راجر نڪوڊو

آفريقي اتحاد يا "آفريڪي يونين" (African Union) آفريڪا جي 52 رياستن تي مشتمل هڪ انجمن آهي. هيءَ انجمن سال 2001ع ۾ آفريقي اقتصادي برادري (AEC) ۽ انجمن آفريقي اتحاد (OAU) جي ضِم ٿيڻ جي نتيجي ۾ وجود ۾ آئي. آفريقي اتحاد جي پڌري ڪيل مقصدن ۾ واحد ڪرنسي، گڏيل دفاعي فوجون ۽ رياست جي ٻين ادارن جي گھڙت شامل آهي. اتحاد جو مقصد آفريڪا ۾ جمهوريت، انساني حقن جي پاسداري، هڪ قابل برداشت معيشت جي جٽاداري، ۽ خاص طور تي آفريڪي کنڊ ۾ جهيڙن جي خاتمي لاء ڪوششون ۽ هڪ موثر گڏيل مارڪيٽ ٺاهڻ ۾ مدد ڪرڻ آهي. عربي ۽ انگريزي کان سواء، سواحلي، صومالي، فرانسيسي، پورچوگيزي ۽ اسپيني ٻولي آفريقي اتحاد جون سرڪاري ٻوليون آهن.

افريقي يونين سيڪريٽريٽ، آفريقي يونين ڪميشن، اديس ابابا، ايٿوپيا ۾ ٻڌل آهي. آفريڪن يونين ۾ سڀ کان وڏو شهر لاگوس، نائيجيريا آهي جڏهن ته سڀ کان وڏو شهري مجموعو قاهره، مصر آهي. آفريڪي يونين ۾ هڪ ارب ۽ ٽيهه ڪروڙ (1.3 بلين) کان وڌيڪ ماڻهو آهن ۽ ٽي ڪروڙ چورس ڪلوميٽر (12 ملين چورس ميل) جي ايراضيءَ تي مشتمل آهي ۽ هتان دنيا جي نشانيون جهڙوڪ صحارا ريگستان ۽ نيل درياهه موجود آهن. آفريقي يونين اندر، سرڪاري ادارا آهن، جهڙوڪ امن ۽ سلامتي ڪائونسل ۽ پين آفريڪن پارليامينٽ.

سال 2023ع ۾ دهلي، ڀارت ۾ منعقد ٿيل G-20 جي اجلاس ۾، آفريڪن يونين کي يورپي يونين وانگر G-20 ۾ ميمبر طور داخل ڪيو ويو.

جائزو

[سنواريو]

تاريخ: جاگرافي: ڊيموگرافڪ: ميمبر رياستون:

ميمبر ملڪ

[سنواريو]

هاڻوڪا ميمبر

[سنواريو]

روڪيل ميمبر

[سنواريو]
  1. گني - 2008ع جي فوجي بغاوت کان پوءِ روڪيل ميمبر شپ
  2.  مڊگاسڪر - 2009ع ۾ مالاگاسي سیاسي بحران کان پوءِ ميمبر شپ روڪيل
  3. اريٽريا - صوماليا جي اسلام پسندن جي حمایت تي آفريقي اتحاد جي طرفان گڏيل قومن جي سلامتي ڪائونسل کان پابنديون لاڳو ڪرڻ جي مطالبي تي پاڻمرادو انجمن مان نڪري ويو.[6]

اڳوڻا ميمبر

[سنواريو]

 مراڪش مراڪش 1984ع میں پهرين انجمن مان نڪري ويو.

مراڪش جي واپسي

[سنواريو]

 مراڪش افریقا جو اڪيلو ملڪ جيڪو آفريقي اتحاد جو ميمبر ناهي. مراڪش، آفريقي اتحاد جي پهرين انجمن، OAU مان سال 1984ع ۾ ان وقت نڪري ويو هو جڏهن ٻين افریقي ملڪن اولهه صحارا جي مسئلي تي پولیسیارو فرنٽ علیحدگي پسندن جي حمایت ڪئي هئي.

مبصر رياستون

[سنواريو]

گڏجاڻيون

[سنواريو]
شمار شہر ملڪ تاريخ
پهرين ڊربن ڏکڻ آفريڪا 2002ع
ٻين مپوتو  موزمبيق 2003ع
اهم گڏجاڻي سرت  لبيا 2004ع
ٽين ادیس ابابا ايٿوپيا 2004ع
چوٿين ابوجا نائجيريا 2005ع
پنجين سرت  لبيا 2005ع
ڇئين خرطوم  سوڊان 2006ع
ستيبنجول گيمبيا 2006ع
اٺين ادیس ابابا ايٿوپيا 2007ع
نائين اڪرا  گهانا 2007ع
ڏهين ادیس ابابا ايٿوپيا 2008ع
يارهين شرم الشیخ  مصر 2008ع
ٻارهين ادیس ابابا ايٿوپيا 2009ع
تيرهين سرت  لبيا 2009ع

سياست

[سنواريو]

لڏپلاڻ

[سنواريو]

پرڏيهي لاڳاپا

[سنواريو]

معيشت

[سنواريو]

آفريڪي ڪانٽينينٽل فري ٽريڊ ايريا (AfCFTA) آفريڪي اتحاد جي 55 ميمبر ملڪن مان 54 جي وچ ۾ ٺاهيو ويو، واپار جي شروعات پهرين جنوري، 2021ع کان ٿي. آفريڪي ايڪسپورٽ-امپورٽ بئنڪ، هن اقدام جي حمايت ڪرڻ لاءِ، پين-آفريڪن ادائيگي ۽ آبادڪاري جو نظام ٺاهيو.

آفريڪي اتحاد جي مستقبل جي مقصدن ۾ شامل آهن؛

  • هڪ ڪسٽم يونين
  • هڪ واحد مارڪيٽ
  • هڪ مرڪزي بئنڪ
  • هڪ مشترڪ ڪرنسي

انهي سان گڏ اقتصادي ۽ مالي يونين قائم ڪرڻ آفريڪي اتحاد جي مستقبل جي مقصدن ۾ شامل آهي.

انڳ اکر ۽ اشاريا

[سنواريو]

هيٺ ڏنل جدول آفريڪي يونين جي ميمبر رياستن لاءِ مختلف ڊيٽا ڏيکاري ٿي، جن ۾ ايراضي، آبادي، معاشي پيداوار ۽ آمدني جي عدم مساوات، گڏوگڏ مختلف اشاريا شامل آهن، جن ۾ انساني ترقي، رياست جو استحڪام، ڪرپشن جو تصور، معاشي آزادي، امن جي حالت، آزاديءَ جي حالت، پريس ۽ جمهوري سطح شامل آهن.

ملڪ زميني ايراضي

(km2) 2015[18]

ابادي

2016[5]

جي ڊي پي پي پي پي

(ڊالرن ۾)

(2015)[19]

جي ڊي پي (پي پي پي) في ڪس (ڊالرن ۾)

(2015)[18]

HDI

2014[20]

FSI

2016[21]

CPI

2016[22]

IEF

2016[23]

GPI

2016[24]

WPFI

2016[25]

DI

2016[26]

 الجزائر 2,381,741 40,606,052 548,293,085,686 13,823 0.736 78.3 34 50.06 2.21 41.69 3.56
 انگولا 1,246,700 28,813,463 173,593,223,667 6,938 0.532 90.5 18 48.94 2.14 39.89 3.40
 بینن 112,760 10,872,298 21,016,184,357 1,932 0.48 78.9 36 59.31 2.00 28.97 5.67
 بوٽسوانا 566,730 2,250,260 33,657,545,969 14,876 0.698 63.5 60 71.07 1.64 22.91 7.87
 برڪينا فاسو 273,600 18,646,433 28,840,666,622 1,593 0.402 89.4 42 59.09 2.06 22.66 4.70
 برونڊي 25,680 10,524,117 7,634,578,343 300 0.4 100.7 20 53.91 2.50 54.10 2.40
 ڪيپ ورڊي 4,030 3,205,197,585 6,158 0.646 71.5 59 66.46 N/A 19.82 7.94
 ڪيمرون 472,710 23,439,189 68,302,439,597 2,926 0.512 97.8 26 54.18 2.36 40.53 3.46
 وسطي آفريقي جمهوريا|وسطي آفريقي جمهوريا 622,980 4,594,621 2,847,726,468 581 0.35 112.1 20 45.23 3.35 33.60 1.61
 چاڊ 1,259,200 14,452,543 28,686,194,920 2,044 0.392 110.1 20 46.33 2.46 40.59 1.50
 ڪوموروس 1,861 795,601 1,098,546,195 1,393 0.503 83.8 24 52.35 N/A 24.33 3.71
 عوامي جمهوريا ڪانگو 2,267,050 78,736,153 56,920,935,460 300 0.433 21 46.38 3.11 50.97 1.93
 جمهوريا ڪانگو 341,500 5,125,821 27,690,345,067 5,993 0.591 92.2 20 42.80 2.25 35.84 2.91
 جبوتي 23,180 942,333 2,911,406,226 3,279 0.47 89.7 30 55.96 2.29 70.90 2.83
 مصر 1,010,407 95,688,681 1,173,000,000,000 10,250 0.69 90.2 34 55.96 2.57 54.45 3.31
 ايڪوٽوريل گائينا 28,050 32,317,928,931 38,243 0.587 85.2 N/A 43.67 1.94 66.47 1.70
 اريٽيريا[27] 101,000 4,954,645 8,845,000,000b 600b 0.391 98.6 18 42.7 2.46 83.92 2.37
 سوازيلينڊ|ايسواتيني 17,204 10,452,834,007 8,122 0.531 87.6 N/A 59.65 2.07 52.37 3.03
 ايٿوپيا 1,104,300 102,403,196 152,057,290,468 1,530 0.442 97.2 34 51.52 2.28 45.13 3.60
 گيبون 257,670 1,979,786 32,539,376,597 18,860 0.684 72 35 58.96 2.03 32.20 3.74
گيمبيا 10,120 2,038,501 3,140,820,062 1,578 0.441 86.8 26 57.14 2.09 46.53 2.91
 گهانا 227,540 28,206,728 108,393,071,924 3,955 0.579 71.2 43 63.00 1.81 17.95 6.75
 گائينا 245,720 12,395,924 14,316,884,358 1,135 0.411 103.8 27 53.33 2.15 33.08 3.14
 گائينا بسيو|گني بسائو 28,120 1,815,698 2,521,743,682 1,367 0.42 99.8 16 51.81 2.26 29.03 1.98
 آئيوري ڪوسٽ 318,000 74,916,780,423 3,300 0.462 97.9 34 60.01 2.28 30.17 3.81
 ڪينيا 569,140 48,461,567 133,592,522,053 2,901 0.548 98.3 26 57.51 2.38 31.16 5.33
 ليسوٿو 30,360 2,203,821 5,914,437,068 2,770 0.497 80.9 39 50.62 1.94 28.78 6.59
 لابيريا|لائبيريا 96,320 4,613,823 3,533,313,381 500 0.43 95.5 37 52.19 2.00 30.71 5.31
 لبيا[28] 1,759,540 6,293,253 94,010,000,000b 14,900b 0.724 96.4 14 N/A 3.20 57.89 2.25
 مڊگاسڪر 581,800 24,894,551 33,354,200,458 1,376 0.51 84.2 26 61.06 1.76 27.04 5.07
 ملاوي 94,280 18,091,575 19,137,290,349 1,112 0.445 87.6 31 51.8 1.82 28.12 5.55
 مالي 1,220,190 17,994,837 33,524,899,739 1,905 0.419 95.2 32 56.54 2.49 39.83 5.70
 موريتانيا[29] 1,030,700 4,301,018 16,190,000,000b 4,400b 0.506 95.4 27 54.8 2.30 24.03 3.96
 موريشس 2,030 1,262,132 23,817,914,134 18,864 0.777 43.2 54 74.73 1.56 27.69 8.28
 مراڪش 446,300 35,276,786 257,398,957,178 7,365 0.628 74.2 37 61.27 2.09 42.64 4.77
 موزمبيق 786,380 28,829,476 31,326,751,237 1,120 0.416 87.8 27 53.19 1.96 30.25 4.02
 نميبيا 823,290 2,479,713 24,043,436,006 9,778 0.628 71.1 52 61.85 1.87 15.15 6.31
 نائيجر 1,266,700 20,672,987 17,857,377,171 897 0.348 98.4 35 54.26 2.24 24.62 3.96
 نائجيريا 910,770 185,989,640 1,168,000,000,000 5,639 0.514 103.5 28 57.46 2.88 35.90 4.50
 روانڊا 24,670 11,917,508 19,216,033,048 1,655 0.483 91.3 54 63.07 2.32 54.61 3.07
 سائوٽوم|سائوٽام ۽ پرنسپ 960 199,910 575,391,345 3,023 0.555 72.9 46 56.71 N/A N/A N/A
 سينيگال 192,530 15,411,614 34,398,281,018 2,274 0.466 83.6 45 58.09 1.98 27.99 6.21
 سيليڪاز|سيشيلز 460 94,228 2,384,515,771 25,525 0.772 60.2 N/A 62.2 N/A 30.60 N/A
 سيرا ليون 72,180 7,396,190 9,511,431,824 1,474 0.413 91 30 52.31 1.81 29.94 4.55
 صوماليا[30] 627,340 14,317,996 5,900,000,000c 600c N/A 114 10 N/A 3.41 65.35 N/A
 ڏکڻ آفريقا 1,213,090 56,015,473 742,461,000,000 12,393 0.666 69.9 45 61.9 2.32 21.92 7.41
 ڏکڻ سوڊان 619,745 12,230,730 21,484,823,398 1,741 0.467 113.8 11 N/A 3.59 44.87 N/A
 سوڊان 1,886,086 39,578,828 165,813,461,495 4,121 0.479 111.5 14 N/A 3.27 72.53 2.37
 تنزانيا 885,800 55,572,201 130,297,806,032 2,510 0.521 81.8 32 58.46 1.90 28.65 5.76
 ٽوگو 54,390 7,606,374 10,018,697,437 1,372 0.484 85.8 32 53.64 1.95 30.31 3.32
 تيونس 155,360 11,403,248 121,200,025,401 10,770 0.721 74.6 41 57.55 1.95 31.60 6.40
 يوگينڊا 200,520 41,487,965 67,856,334,117 1,738 0.483 97.7 25 59.26 2.15 32.58 5.26
صحراوي عرب جمهوريا[31] 266,000 538,755 906,500,000d 2,500d N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
 زيمبيا 743,390 16,591,390 58,400,082,027 3,602 0.586 86.3 38 58.79 1.78 35.08 5.99

 زمبابوي

386,850 16,150,362 26,180,942,292 500 0.509 100.5 22 38.23 2.32 40.41 3.05
آفريڪي يونين (ڪل) 30,370,000 1,225,080,510 5,457,724,064,668 4,602 0.524d 88.99d 31.51d 55.55d 2.27 37.89 4.30
ملڪ زميني ايراضي (km2) 2015 آبادي (2016) GDP (PPP)

(Intl. $) 2015

GDP (PPP)

per capita (Intl. $) 2015

HDI

2014

FSI

2016

CPI

2016

IEF

2016

GPI

2016

WPFI

2016

جمهوريت جو اشاريو

2016

  • DI: جمهوريت جو اشاريو
  • WPFI: عالمي پريس جي آزادي جو اشاريو
  • GPI: عالمي امن جو اشارو
  • IEF: معاشي آزادي جو اشاريو
  • CPI: ڪرپشن جي تصور جو اشارو
  • FSI: ناڪام رياستن جو اشاريو
  • HDI: انساني ترقي جو اشاريو
  • GDP: ڪل گھريلو پيداوار (نامياري)

(PPP)

a انگ ۽ شمار 2009ع جو حوالو ڏيندا آهن.
b انگ ۽ شمار 2006ع جو حوالو ڏيندا آهن.
c انگ ۽ شمار 2010ع جو حوالو ڏيندا آهن.
d ڏکڻ سوڊان تي مشتمل آهي.
e انگ ۽ شمار جو 2007ع حوالو ڏيندا آهن.
f کل افریقی اتحاد انڊيڪس 1 تا 3؛ افریقی اتحاد اوسط انڊيڪس 4؛ افریقی اتحاد اوسط انڊيڪس 5 تا 12
g جبوتي، لبيا، صوماليا اور مغربی صحارا خارج
h ڏکڻ سوڊان خارج

ثقافت

[سنواريو]

موجوده مسئلا

[سنواريو]

علائقائي تڪرار ۽ امن برقرار رکڻ

[سنواريو]

پڻ ڏسو

[سنواريو]

ٻاهريان ڳنڍڻا

[سنواريو]

حوالا

[سنواريو]
  1. "African Union anthem, etc.". Africamasterweb.com. حاصل ڪيل 26 November 2012. 
  2. Kagame takes over AU leadership, commits to visa-free regime Africa News
  3. Chad's Moussa Faki Mahamat wins African Union's top job – BBC News
  4. Corresponds to the terrestrial surface. Including the Exclusive Economic Zones of each member state, the total area is 43 434 569 km².
  5. 5.0 5.1 "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. حاصل ڪيل 10 September 2017. 
  6. آفريقي اتحاد جي طرفان اريٽيريا تي پابندين جي مطالبي بي بي سي، 23 مئي 2009ع
  7. "Haiti Will Not Join the African Union". Haiti Hub. وقت 22 June 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 22 June 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  8. "African Union says Israel's observer status suspended". www.aljazeera.com. وقت 8 September 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 10 September 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  9. ((i24NEWS)) (2022-02-06). "Israel dispute erupts at African Union summit" (en ۾). Ynetnews. https://www.ynetnews.com/article/b1lpw16ay. 
  10. "Kazakhstan's Observer status at the African Union: What Does It Mean for Africa?". www.igd.org.za. وقت 27 March 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2022-02-06.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  11. "Latvia becomes observer to African Union". www.mfa.gov.lv. Ministry of Foreign Affairs of Latvia. وقت 18 September 2014 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. 
  12. "Chairperson Receives the Credentials of the First Permanent Observer of Mexico to the African Union". au.int. وقت 1 September 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 10 September 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  13. el-Dakhakhni, Fathya. "AU grants Palestine observer status". egyptindependent.com. Egypt Independent. وقت 29 December 2016 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 10 September 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  14. "Mrkić na samitu u Adis Abebi". b92.net (ٻولي ۾ Serbian). وقت 16 June 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 10 September 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  15. "What's driving Turkey's commercial & military relations with Africa?". The Africa Report.com. وقت 6 February 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2022-02-06.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  16. "Ukraine has obtained the observer status in the African Union". mfa.gov.ua. Ministry of Foreign Affairs of Ukraine. وقت 16 June 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 10 September 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  17. "Chairperson Receives Credentials of the Permanent Observer of the United Arab Emirates. | African Union". au.int. وقت 6 February 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2022-02-06.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  18. 18.0 18.1 "The World Bank DataBank | Explore. Create. Share". databank.worldbank.org. وقت 7 January 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 February 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  19. "World Development Indicators". عالمي بئنڪ. حاصل ڪيل 12 October 2012. 
  20. Office, Human Development Report. "2015 Human Development Report". report.hdr.undp.org. وقت 11 December 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 February 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  21. "The Fragile States Index 2016 | The Fund for Peace". fsi.fundforpeace.org. وقت 4 February 2017 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 12 February 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  22. e.V., Transparency International. "Corruption Perceptions Index 2016". transparency.org. http://www.transparency.org/news/feature/corruption_perceptions_index_2016. 
  23. "Index of Economic Freedom: Promoting Economic Opportunity and Prosperity by Country". www.heritage.org. وقت 29 June 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 12 February 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  24. "Vision of Humanity". static.visionofhumanity.org. وقت 13 February 2017 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 12 February 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  25. "2016 World Press Freedom Index | Reporters Without Borders". RSF. https://rsf.org/en/ranking. 
  26. "Democracy Index 2016" (PDF). Economist Intelligence Unit. وقت 24 February 2017 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 12 February 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  27. "Eritrea". The World Factbook. Central Intelligence Agency. وقت 21 January 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 February 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  28. "Libya". The World Factbook. Central Intelligence Agency. وقت 9 January 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 February 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  29. "Mauritania". The World Factbook. Central Intelligence Agency. وقت 7 January 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 February 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  30. "Somalia". The World Factbook. Central Intelligence Agency. وقت 1 July 2014 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 February 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  31. "Western Sahara". The World Factbook. Central Intelligence Agency. وقت 12 June 2007 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 February 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

سانچو:بين الاقوامي طاقت سانچو:علائقائي تنظيمون سانچو:موتمر عالم اسلامي سانچو:آفريقي اتحاد