مواد ڏانھن هلو

پاڪستان ۾ مسجدن جي فهرست

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان

پاڪستان هڪ اسلامي ملڪ هجڻ جي ڪري هزارين مسجدن جو گهر آهي. ڪجهه مسجدون پنهنجي سائيز، خوبصورتي، فن تعمير ۽ تاريخ جي ڪري ڪافي مشهور آهن. [1] پاڪستان ۾ مسجدن جي فهرست ھيٺ ڏنل آھي.

نالو تصوير شهر نمازین جي گنجائش ریمارڪس ٺهيل رقبو چورس ميٽر حوالا
جامع مسجد بنڀور بنڀور، سنڌ بنڀور هڪ قديم شهر آهي جيڪو پهرين صدي قبل مسيح سان موجود آھی ء سنڌ ، پاڪستان ۾ واقع آهي. شهر جي اڀرندي حصي ۾ بنڀور مسجد جا ٽڪرا آهن، جن تي هڪ لکت 727ع جي آهي، جيڪا سنڌ جي فتح کان 16 سال پوءِ آهي، جيڪا علائقي جي قديم ترين مسجدن جو بهترين محفوظ نمونو ظاهر ڪري ٿي. شهر جا آثار اڃا تائين محفوظ آهن.هيءَ مسجد پاڪستان جي قديم ترين مسجدن مان هڪ سمجهي وڃي ٿي. 727ع [2] [3] [4]
چقچان مسجد خپلو ، گلگت بلتستان 500 ڪشميري طرز جي چقچان مسجد، علائقي جي اسلام قبول ڪرڻ کان پوءِ، سال 1370ع ۾ تعمير ڪئي وئي. 1370ع [5] [6] [7]
امبوريق مسجد شگر ، گلگت بلتستان 500 اها بلتستان جي قديم ترين مسجدن مان هڪ آهي، جيڪا سيد علي همداني ٺاهي هئي. اهو پڻ سڀ کان مشهور نشانن مان هڪ آهي ۽ بلتستان ۾ هڪ اهم سياحتي ڪشش آهي. 14 صدي عيسويء [8] [9]
نيوين مسجد لاهور ، پنجاب 100 نيوين مسجد لاهور جي ديوار واري شهر ۾ واقع آهي، جيڪا لودي خاندان پنهنجي پهرين بادشاهه بهلول لودي جي دور حڪومت ۾ ٺاهي هئي. 1460ع [10] [11]
بيگم شاهي مسجد لاهور ، پنجاب بيگم شاهي مسجد 17 صدي جي شروعات واري مسجد آهي جيڪا لاهور جي والڊ سٽي ۾ واقع آهي. هيءَ مسجد 1611ع کان 1614ع جي وچ ۾ مغل شهنشاهه جهانگير جي دور ۾ پنهنجي ماءُ جي شان ۾ ٺاهي وئي. 1614 . [12] [13] [14] [15]
دائي انگا مسجد لاهور ، پنجاب لاهور شهر ۾ لاهور ريلوي اسٽيشن جي ڏکڻ اوڀر ۾ واقع آهي. چيو وڃي ٿو ته هيءَ مسجد 1635ع ۾ مغل شهنشاهه شاهجهان جي بچپن واري نرس، دائي انگا جي اعزاز ۾ ٺاهي وئي هئي. 1635 يا 1639 [16] [17]
موتي مسجد لاهور ، پنجاب موتي مسجد 17هين صدي جي هڪ مذهبي عمارت آهي جيڪا لاهور جي قلعي اندر واقع آهي. اهو هڪ ننڍڙو، سفيد سنگ مرمر جو ڍانچو آهي، جيڪو مغل شهنشاهه جهانگير تعمير ڪرايو هو، ۽ لاهور فورٽ ڪمپليڪس ۾ سندس نمايان توسيع مان هڪ آهي. 1635 [18] [19]
وزير خان مسجد لاهور ، پنجاب 10,000 هيءَ مسجد مغل شهنشاهه شاهجهان جي دور حڪومت ۾ ٺاهي وئي. وزير خان مسجد جي تعمير 1634 ع ۾ شروع ٿي ۽ 1641ع ۾ مڪمل ٿي. 1642 [20] [21]
شاهي مسجد، چنيوٽ چنيوٽ ، پنجاب 1,200 حڪيم سعد الله خان ٺهرايو هو۔ 1646-1655
اونچي مسجد لاهور ، پنجاب مغل دور جي مسجد حڪيمان بازار سان گڏ، ڀٽي گيٽ جي ڀرسان، جيڪا لاهور جي ديوار واري شهر ۾ وڃي ٿي. لاهور جي ديوار واري شهر ۾ ٻين مسجدن جي برعڪس، ڪو به لکت موجود ناهي، جيڪو مسجد جي تعمير جي سال جي نشاندهي ڪري. دستیاب نا آھی۔ [22]
شاهه جهان مسجد ٺٽو ، سنڌ 20,000 شاهه جهان مسجد 17 صدي جي هڪ عمارت آهي جيڪا ٺٽي شهر جي مرڪزي مسجد طور ڪم ڪري ٿي. اهو مغل شهنشاهه شاهجهان جي دور ۾ تعمير ڪرايو هو. 1647 [23] [13] [24] [25]
مھابت خان مسجد پشاور ، خيبرپختونخواهه 14,000 مھابت خان مسجد پشاور ، پاڪستان ۾ 17 صدي جي مغل دور جي مسجد آهي. هيءَ مسجد 1660ع کان 1670ع جي وچ ۾ ٺاهي وئي، جنهن جو نالو پشاور جي مغل گورنر نواب مهابت خان بن علي مردان خان جي نالي پٺيان رکيو ويو. 1670ع [26] [27] [28]
بادشاهي مسجد لاهور ، پنجاب 100,000 پاڪستان ۾ ٻي وڏي مسجد ۽ دنيا ۾ پنجين نمبر تي؛ اها 1673ع کان 1986ع تائين دنيا جي سڀ کان وڏي مسجد هئي. مسجد لاهور جي قلعي جي اولهه ۾ ديوار واري شهر لاهور جي ٻاهرئين پاسي واقع آهي، ۽ وڏي پيماني تي لاهور جي سڀ کان وڌيڪ مشهور نشانين مان هڪ سمجهي ويندي آهي. 1673 [29] [30] [31] [32]
جامع مسجد، خدا آباد دادو ضلعو ، سنڌ 5,000 هيءَ مسجد دادو ضلعي جي علایقي خدا آباد ۾ آهي، جيڪا يار محمد ڪلهوڙي جي دور حڪومت ۾ سال 1700ع کان 1718ع ڌاري ٺاهي وئي. 1700 - 1718 [33]
شاهي عيد گاهه مسجد ملتان ، پنجاب شهر جي اتر اوڀر ۾ مکيه ملتان-لاهور هاءِ وي تي واقع، مسجد 20 صدي جي صوفي احمد سعيد ڪاظمي جي مزار جي ڀرسان آهي. 1735 [34]
سنهري مسجد لاهور ، پنجاب 5,000 سنهري مسجد والاريل شهر لاهور جي ڪشميري بازار ۾ واقع آهي. هيءَ مسجد 1753ع ۾ ٺهي هئي جڏهن مغل سلطنت جو زوال هو. 1753 [35] [36]
عباسي مسجد بهاولپور ، پنجاب 1,000 دراوڙ قلعي تي نواب بهاول خان ٺهرايو هو. 1849ع [37] [38] [39]
الصادق مسجد، بهاولپور بهاولپور ، پنجاب 6,000 19 صدي
ڀونگ مسجد رحيم يار خان ضلعو ، پنجاب ڀونگ مسجد لڳ ڀڳ 50 سالن (1932-1982) جي عرصي دوران ڊیزائن ۽ تعمير ڪئي وئي ۽ 1986 ۾ آرڪيٽيڪچر لاءِ آغا خان انعام حاصل ڪيو. 1982ع [40] [41] [42]
سي ایم ایچ مسجد، جهلم جهلم ڪينٽ ، پنجاب 25,000 جهلم ڪينٽ ۾ واقع سي ايم ايڇ مسجد جو بنياد 21 مارچ 1950ع تي جنرل محمد ايوب خان رکيو ۽ افتتاحي تقريب گورنر پنجاب سردار عبدالرب نشتر جي صدارت ۾ ٿي. 1950ع [43]
بولان مسجد، ڪوئيٽا ڪوئيٽا، بلوچستان 25,000 بلوچستان جی گادی واری شھر ڪوئيٽا ۾ واقع بولان مسجد سال 2004ع ۾ تعمير ٿي. 2004ع [44]
داتا درٻار جي مسجد لاهور ، پنجاب 52,000 داتا درٻار، لاهور جي شهر ۾ واقع آهي، ڏکڻ ايشيا ۾ سڀ کان وڏو صوفي درگاهه آهي. اهو هڪ مسلمان صوفي ابوالحسن علي هجويري ، جنهن کي عام طور تي داتا گنج بخش جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو، جي باقيات جي مزار لاءِ ٺهيل هئي. 1978ع [45] [46] [47]
فيصل مسجد اسلام آباد 300,000 فيصل مسجد پاڪستان جي قومي مسجد آهي ۽ سعودي بادشاهه، شاھہ فيصل جي نالي پٺيان رکيل آهي. ان جي نماز هال 100,000 نمازین کي گڏ ڪري سگھن ٿا، جڏهن ته چوڌاري پورتیکو ۽ صحن ۾ 200,000 کان وڌيڪ نمازین کي گڏ ڪري سگھن ٿا. 1986ع [48] [49]
فيضانِ مدينه مسجد ڪراچي ، سنڌ 20,000 دعوت اسلامي جي طرفان هڪ مسجد ۽ مدرسو. 10,000 چورس ميٽر کان وڌيڪ ایراضی تی پکڙيل پاڪستان جي سڀ کان وڏي مسجدن مان هڪ آهي جنهن جي گنجائش 20,000 نمازین کان وڌيڪ آهي. 1999
گرینڊ جامع مسجد ڪراچي ، سنڌ 800,000 گرانڊ جامع مسجد، جنهن کي بحريا ٽائون جامع مسجد ڪمپليڪس پڻ سڏيو ويندو آهي، هڪ ثقافتي ڪمپليڪس آهي. 2021 [50] [51] [52]
عظیم مسجد، الله آباد نوشهروفيروز ضلعو ، سنڌ 10,000 گرانڊ مسجد الله آباد ڪنڊيارو ، سنڌ ۾ واقع آهي. تعمير هيٺ [53]
عظیم جامع مسجد، لاھور 100,000 دنيا جي ستين وڏي مسجد، ۽ سطحي ايراضيءَ جي لحاظ کان پاڪستان ۾ سڀ کان وڏي مسجد. اهو 25,000 عبادت ڪندڙن کي مرکزی ھال جي اندر رکي سگهي ٿو، جڏهن ته صحن ۽ ڪوريڊور جيڪو عبادت جي مکيه هالن ڏانهن وٺي ٿو، مجموعي طور تي 70,000 کي ويهاري سگھي ٿو. 2014 [54] [55] [56]
جامع مسجد الکوثر اسلام آباد 2,500 جامعه الکوثر مسجد شيعه مدرسي الڪوثر يونيورسٽي جي ڀرسان آهي. هن مسجد جو مشهور گنبد زمين جي سطح کان اٽڪل 30 ميٽر بلند آهي، ۽ ان جو قطر 15 ميٽر آهي، جيڪو گنبد کي ملڪ جو سڀ کان وڏو گنبد بڻائي ٿو. 1990 [57] [58]
لال مسجد، اسلام آباد اسلام آباد لال مسجد 1965 ۾ تعمير ڪئي وئي ۽ ان جو نالو ان جي ڳاڙهي ديوارن ۽ اندرون تي رکيو ويو آهي. مسجد اسلام آباد جي قديم ترين مسجدن مان هڪ آهي. 1965ع [59] [60]
قاسم علي خان مسجد پشاور ، خيبرپختونخواهه قاسم علي خان مسجد 1842ع ۾ ٺهي. هڪ روايت آهي ته هيءَ مسجد مغلن جي دور ۾ ٺاهي وئي هئي. [61]
شاهي مسجد، چترال چترال ، خيبر پختون خواهه 20,000 اها چترال رياست جي وجود جي وقت چترال جي پرنسپل مسجد هئي. هيءَ مسجد شجاع الملڪ 1924ع ۾ ٺاهي هئي. 1924ع [62] [63] [64] [65]
طوبيٰ مسجد ڪراچي ، سنڌ 5,000 مسجد طوبيٰ 1969ع ۾ ڊفينس هائوسنگ سوسائٽي ڪراچي ۾ ٺاهي وئي. اها اڪثر دعوي ڪئي وئي آهي ته اها دنيا جي سڀ کان وڏي واحد گنبد واري مسجد آهي. 1969ع [66] [67]

حوالا

[سنواريو]
  1. "15 Most Amazing and Beautiful Mosques in Pakistan". حاصل ڪيل 1 August 2018. 
  2. Kit W. Wesler (19 April 2012). An Archaeology of Religion. University Press of America. p. 253. ISBN 978-0761858454. https://books.google.com/books?id=0qSExw3tH1oC&pg=PA253. Retrieved 8 September 2012. 
  3. "Friday Mosque of Banbhore". ArchNet. حاصل ڪيل 8 September 2012. ... the Jami' Masjid of Banbhore is one of the earliest known mosques in the Indo-Pakistan subcontinent. 
  4. "Banbhore Museum". Culture Department. Govt. of Sindh. وقت 8 November 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 3 September 2012. 
  5. "Two of the oldest mosques of Pakistan". Blogs.dunyanews.tv. حاصل ڪيل 26 June 2018. 
  6. "Chaqchan Mosque, Khaplu". www.pakistantourism.com. حاصل ڪيل 26 June 2018. 
  7. Afridi, Banat Gul (1988). baltistan in history. https://books.google.com/books?id=mQFuAAAAMAAJ&q=chaqchan+mosque. 
  8. Amburq Mosque
  9. Shahzad Bashir (2003). Messianic Hopes and Mystical Visions: The Nåurbakhshåiya Between Medieval. ISBN 9781570034954. https://books.google.com/books?id=uom79HNFPGgC&q=chaqchan+mosque&pg=PA252. 
  10. Dar, Nadeem (5 July 2015). "An architectural wonder, 25 feet under". The News (Pakistan). http://tns.thenews.com.pk/architectural-wonder-25-feet-under/#.WFsF3KIrLBo. 
  11. Qureishi, Tania. "Neevin Masjid – the 8th wonder". Pakistan Today. حاصل ڪيل 21 December 2016. 
  12. "Begum Shahi Masjid". حاصل ڪيل 1 August 2018. 
  13. 13.0 13.1 Asher, Catherine (1992). Architecture of Mughal India, Part 1, Volume 4. Cambridge University Press. ISBN 9780521267281. https://books.google.com/books?id=3ctLNvx68hIC&q=thatta&pg=PA349. Retrieved 16 July 2017. 
  14. "Begum Shahi Masjid". Pakistan Today. 12 March 2016. http://www.pakistantoday.com.pk/2016/03/12/features/begum-shahi-masjid/. 
  15. Gibb, H. A. R. (1954). The Encyclopaedia of Islam. Brill Archive. ISBN 9004064710. https://books.google.com/books?id=apU3AAAAIAAJ&q=maryam+zamani+mosque. Retrieved 30 August 2016. 
  16. "Dai Anga Mosque". Lahore Sites of Interest. 
  17. "DAI ANGA MOSQUE - 1635". حاصل ڪيل 1 August 2018. 
  18. Dar, Nadeem (20 June 2015). "A pearl inside Lahore Fort – Moti Masjid". Pakistan Today. http://www.pakistantoday.com.pk/2015/06/20/a-pearl-inside-lahore-fort-moti-masjid/. 
  19. Lahore Fort Complex: Moti Masjid آرڪائيو ڪيا ويا 25 May 2011 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. at ArchNet. Retrieved 16 April 2008.
  20. "Conservation of the Wazir Khan Mosque Lahore: Preliminary Report on Condition and Risk Assessment". Aga Khan Development Network. 2012. http://archnet.org/system/publications/contents/6585/original/DPC3347.pdf?1384798179. 
  21. "Wazir Khan's Mosque, Lahore". UNESCO. حاصل ڪيل 4 May 2015. 
  22. "OONCHI MASJID OF BHATTI GATE — ANOTHER WONDER LOST WITH THE PASSAGE OF TIME". حاصل ڪيل 1 August 2018. 
  23. Sluglett, Peter (2015). Atlas of Islamic History. Routledge. ISBN 9781317588979. 
  24. "SHAH JAHAN MOSQUE". حاصل ڪيل 1 August 2018. 
  25. "Shah Jahan Mosque, Thatta". حاصل ڪيل 1 August 2018. 
  26. "Mahabat Khan Mosque". Pharos:Research Journal of the Shaykh Zayed Islamic Centre (University of Peshawar) 3 (11). 1996. https://books.google.com/books?id=PK_XAAAAMAAJ&q=khan+mosque+peshawar. Retrieved 15 September 2017. 
  27. "AROUND TOWN: Masjid Mahabat Khan: Splendour of Mughal art". Dawn. 5 December 2008. https://www.dawn.com/news/432286. 
  28. "What is the capacity of the prayers that can be accommodated by the mosque?". حاصل ڪيل 1 August 2018. 
  29. "Badshahi Mosque, Lahore". www.pakistantoursguide.com. حاصل ڪيل 26 June 2018. 
  30. Meri, Joseph (31 October 2005). Medieval Islamic Civilization: An Encyclopedia. Routledge. p. 91. https://archive.org/details/medievalislamicc00meri. 
  31. "Badshahi Masjid". Archnet. حاصل ڪيل 24 August 2016. 
  32. "Badshahi Mosque". Ualberta.ca. حاصل ڪيل 2 January 2014. 
  33. "Jamia Mosque (Khudabad) in Dadu District". www.sindhidunya.com. حاصل ڪيل 13 October 2018. 
  34. Yousaf, Mohammad (1971). A Brief History of Multan. Ferozsons. 
  35. "Sonehri Mosque". Lahore Sites. https://sites.ualberta.ca/~rnoor/mosque_sonehri.html. 
  36. "Sonehri Mosque". حاصل ڪيل 1 August 2018. 
  37. "Abbasi Mosque at Derawar Fort". Beautifulmosque.com. حاصل ڪيل 26 June 2018. 
  38. "Built by Nawab Bahawal Khan in 1849". www.dawn.com. حاصل ڪيل 24 June 2018. 
  39. Desk, Interactive. "9 historical Pakistani mosques that will transport you to another time". 
  40. "Bhong Mosque". حاصل ڪيل 1 August 2018. 
  41. "Architecture Pakistan: Bhong Mosque". وقت 2017-07-11 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2013-02-25. 
  42. Pakistan Post
  43. "JHELUM- THE CITY OF SOLDIERS". حاصل ڪيل 1 August 2018. 
  44. {{حوالو ويب|url=https://Quetta.pk/Quetta آرڪائيو ڪيا ويا 2024-04-08 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
  45. Halafoff, Anna; Clarke, Matthew (2016). Religion and Development in the Asia-Pacific: Sacred Places as Development Spaces. Taylor & Francis. ISBN 9781317647454. https://books.google.com/books?id=cTslDwAAQBAJ&q=data+darbar+-bomb+-bombers+-suicide+-attack&pg=PA57. Retrieved 12 September 2017. 
  46. Quraeshi, Samina (2010). Sacred Spaces: A Journey with the Sufis of the Indus. Peabody Museum Press. ISBN 9780873658591. https://books.google.com/books?id=yIrQkw9aN90C&q=data+ganj+-bomb+-bombers+-suicide+-attack&pg=PA127. Retrieved 12 September 2017. 
  47. "Data Darbar Complex". حاصل ڪيل 1 August 2018. 
  48. "Faisal Mosque - Islamabad, Pakistan". www.sacred-destinations.com. حاصل ڪيل 2016-11-17. 
  49. "KING OF ALL MOSQUES – FAISAL MOSQUE". حاصل ڪيل 1 August 2018. 
  50. "Groundbreaking ceremony". The Nation. حاصل ڪيل 17 December 2015. 
  51. "Bahria breaks ground on world's 3rd largest mosque". The Express Tribune. حاصل ڪيل 17 December 2015. 
  52. "Karachi: Foundation stone of world's 3rd largest mosque laid - Pakistan - Dunya News". dunyanews.tv. حاصل ڪيل 17 December 2015. 
  53. "Grand Mosque, Allahabad". www.islahulmuslimeen.org. حاصل ڪيل 10 October 2018. 
  54. "Pakistan's third largest mosque". timesofindia-economictimes. حاصل ڪيل 17 December 2015. 
  55. "Unparalleled achievement: Zardari inaugurates Pakistan's largest mosque". The Express Tribune. حاصل ڪيل 17 December 2015. 
  56. "Beautiful Mosque Pictures". www.beautifulmosque.com. حاصل ڪيل 2016-10-25. 
  57. "Jamia Al-Kauthar Mosque". 
  58. "Jamia Al-Kauthar Mosque". 
  59. "Profile: Islamabad's Red Mosque". BBC. July 3, 2007. http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/6503477.stm. 
  60. "The legacy of Lal Masjid". حاصل ڪيل 1 August 2018. 
  61. Shinwari, Sher Alam (2015-06-24). "Facts and fiction surrounding the historic Masjid Qasim Ali Khan". Dawn. https://www.dawn.com/news/1190142. 
  62. "Shahi Mosque, Chitral". www.croozi.com. حاصل ڪيل 5 July 2018. 
  63. "Information on alamy.com". www.alamy.com. حاصل ڪيل 5 July 2018. 
  64. "Built in 1924 by Shuja ul Mulk". www.alamy.com. حاصل ڪيل 28 May 2018. 
  65. "Mehtar of Chitral from 1895 to 1936". www.dilkashpakistan.com. حاصل ڪيل 18 June 2018. 
  66. "Masjid-e-Tooba – All You Need To Know!". حاصل ڪيل 1 August 2018. 
  67. "MASJID-E-TOOBA". حاصل ڪيل 1 August 2018.