مواد ڏانھن هلو

گلشن ضلعو

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
گلشن ضلعو
ضلع گلشن
ضلعو
Karachi East
عزيز ڀٽي پارڪ، گلشن اقبال ٽائون
عزيز ڀٽي پارڪ، گلشن اقبال ٽائون
ڀانڃ: گلشن ضلعو
گلشن ضلعي جو نقشو
گلشن ضلعي جو نقشو
جاگرافي بيهڪ: 24°53′04″N 67°08′39″E / 24.8844°N 67.1443°E / 24.8844; 67.1443
ملڪ  پاڪستان
صوبو  سنڌ
ڊویزن ڪراچي ڊويزن
قومي اسيمبلي جا تڪ اين اي-235 (ڪراچي ايسٽ-1)
این اي-236 (ڪراچي ایسٽ-2)
اين اي-237 (ڪراچي ايسٽ-3)
اين اي-238 (ڪراچي ايسٽ-4)
قائم ٿيو آگسٽ، 1972ع (ڪراچي اوڀر ضلعي طور)
ختم ڪيو ويو 14 آگسٽ، 2001ع
بحال ڪيو ويو 11 جولائي، 2011ع
هيڊ ڪوارٽر[1] ڊي سي ايسٽ آفيس
ٽائون
حڪومت
 • قسم ضلعي انتظاميه
 • مجلس ڪراچي مقامي حڪومت
 • ڊپٽي ڪمشنر الطاف شيخ[4]
پکيڙ
 • ڪل 139 ڪ.م2 (54 ميل2)
آبادي (2023ع)[5]
 • ڪل 3,913,656

گلشن ضلعو (اردو: ضلع گلشن)، جيڪو اڳ ۾ ڪراچي اوڀر ضلعي جي نالي سان سڃاتو ويندو هو، 1972 ۾ قائم ڪيل ڪراچي ڊويزن، سنڌ، پاڪستان جو هڪ ضلعو آهي. سال 2023ع جي مردم شماري مطابق گلشن ضلعي جي آبادي 39,13,656 آهي.[7]

Karachi Safari Park is located in Gulshan Town

سال 2000ع ۾ ھن ضلعي کي ڪراچي جي ٻين ضلعن سميت ختم ڪري سٽي گورنمينٽ جي ٽائونن ۾ تبديل ڪيو ويو ھو ۽ ان وقت ھن ضلعي کي چئن ٽائون ۾ ورھايو ويو هو جن ۾ گلشن ٽائون، ڪورنگي ٽائون، لانڍي ٽائون ۽ شاھ فيصل ٽائون شامل ھيا. 11 جنوري 2011 تي سنڌ حڪومت ھن ضلعي کي ٻيھر بحال ڪيو.[8] نومبر 2013ع ۾ ھن ضلعي جون ٽي سب ڊويزنون؛ ڪورنگي، شاهه فيصل ۽ لانڍي ھن ضلعي کان ڌار ڪري ھڪ نئون ضلعو ڪورنگي قائم ڪيو ويو ۽ ڪراچي ڏکڻ ضلعي مان جمشيد ڪوارٽرز سب ڊويزن ڌار ڪري ھن ضلعي ۾ ملايو ويو.[9][10]

National Cricket Stadium, Karachi

سال 2023ع ۾، سنڌ حڪومت ڪراچي اوڀر ضلعي جو نالو تبديل ڪري گلشن ضلعو رکيو ته جيئن ان جي مشهور شهر جي نالي سان مطابقت رکي سگهجي.[11]

تاريخ

[سنواريو]

ھن ضلعي جو قيام 1987ع م عمل ۾ آيو جڏھن ڪراچي ضلعي کي چئن ضلعن: ڪراچي ايسٽ، ڪراچي ويسٽ ، ڪراچي سائوٿ، ڪراچي سينٽرل ۾ ورھايو ويو. پاڪستان ٺھڻ کان اڳ ھن ضلعي وارو علائقو پورو ٻھراڙيءَ ھيو جتي مختلف ڳوٺ واقع ھيا. ھن ضلعي م موجوده ڪورنگي ضلعي جا اڪثر علائقا ڪورنگي سميت شامل ھيا 2013 م انھن علائقن کي ڌار ڪري ڪورنگي جي نالي سان ھڪ نئون روينيو ضلعو قائم ڪيو ويو.

The district was established in 1972.

The district was abolished in 2000 as federal government formed City District Government Karachi as a result Karachi South District was divided into four towns namely:

On 11 July 2015, the Sindh Government restored Karachi East District.[12]

In November 2013, three eastern towns of Karachi East District separated to form a new District named Korangi also Jamshed Town of Karachi South District was added into this district. Now Karachi East comprises two towns: Jamshed and Gulshan.[13][14][15]

In 2022, it was divided into five towns namely Sohrab Goth Town, Safoora Town, Gulshan Town, Jinnah Town and Chanesar Town with 43 union councils and 172 wards respectively.[16]

جاگرافي

[سنواريو]

ھن ضلعي جي جاگرافيائي بيهڪ لانگيٽيوڊ ۾ 67.1060353 ۽ ليٽيٽيوڊ ۾ 24.873212 تي آھي. سمنڊ جي سطح کان ھن ضلعي جي سراسري بلندي 9 ميٽر يا 30 فوٽ آهي[17].ھي ضلعي سمند جي ڪناري کان اٽڪل 4 کان 6 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي اندر واقع آهي. ھن شھر جي موسم اونھاري م گرم ۽ گھميل ھوندي آھي. سڀ کان گھڻي گرمي جون جي مھيني ۾ 41 سينٽي گريڊ تائين ٿيندي آهي. سياري م ھتان جي موسم سرد ٿيندي آهي. ڪراچي شھر م ھوا جي اندر تمام گھڻي گھم ھڪ ماحولياتي مسئلو آهي جنھن جي . نتيجي م شھر جي مختلف حصن ۾ بيٺل ڪنو پاڻي سج جي گرميءَ تي ٻاڦ ٿي اڏامي نہ ٿو. ان کان علاوه گاڏين ۽ فيڪٽرين جو دونهون شھر م سامونڊي ھوائن جي باوجود ان گھم جي ڪري آلودگي کي تيزي سان وڌائي ٿو[18]. اھڙي طرح ھي ضلعو پڻ ان ماحولياتي مسئلي جو شڪار آهي.

آباديات

[سنواريو]

ھن ضلعي جي آبادي پھرين مارچ 1998 جي آدمشماريءَ واري ڪاٿي مطابق 14,72,896 ھئي جيڪا 15 مارچ 2017 تي وڌي 29,09,921 ٿي وئي.[19] 165 چورس ڪلوميٽرن تي ڦھليل ھن شھري ضلعي جي آبادي جي گھاٽائي 17,625 ماڻھو في چورس ڪلوميٽر ھئي.[19] آبادي م مردن جو تعداد 15،28،019 ھيو ۽ عورتون 13,79,225 ھيون.[19] کدڙن جو تعداد 223 ھيو. پوري ضلعي جي آبادي 100 سيڪڙو شھري آبادي ھئي.[19] ضلعي م اڪثريت اردو ڳالهائيندڙ آبادي جي ۽ ٻئي نمبر تي سنڌين جي آھي باقي ٻين ۾ پنجابي، پٺاڻ ۽ سرائيڪي شامل آهن. ضلعي آبادي مان 2,96,469 ماڻھو فيصل ڪينٽونمينٽ م رھن ٿا.[19] جن م اڪثريت پنجابين جي آھي. 7,62,850 فيروز آباد سب ڊويزن ۾[19]، 6,44,362 گلشن اقبال سب ڊويزن ۾[19] ، 7,34,410 گلزار هجري سب ڊويزن ۾[19] ۽ 4,71,830 جمشيد ٽائون سب ڊويزن ۾ رھن ٿا. [19]

سانچو:Historical populations

As of the 2023 census, Karachi East district has 659,389 households and a population of 3,921,742.[20] The district has a sex ratio of 113.51 males to 100 females and a literacy rate of 80.07%: 81.31% for males and 78.65% for females.[5][21] 933,514 (23.85% of the surveyed population) are under 10 years of age.[22] The entire population lives in urban areas.[5]

Religions in Karachi East district (2023)[23]
Religion Percent
Islam
  
 95.05%
Christianity
  
 3.10%
Hinduism
  
 1.57%
Other or not stated
  
 0.28%

The majority religion is Islam, with 95.05% of the population. Christianity is practiced by 3.1% and Hinduism (including Scheduled Castes) is practiced by 1.57% of the population.[23]


At the time of the 2023 census, 1,916,767 of the people spoke Urdu, 501,156 spoke Sindhi, 453,464 spoke Pashto, 407,425 Punjabi, 231,523 Saraiki, 91,034 Hindko, 71,312 Balochi & 240,975 others of total 3,913,656 as their first language.[24]

سياسي ۽ انتظامي ورھاست

[سنواريو]

ڪراچي ايسٽ چئن سب ڊويزن ۽ ھڪ فيصل ڪينٽونمينٽ تي مشتمل آهي. ضلعي جي وڌيڪ ورھاست 31 يونين ڪاميٽين ۾ ٿيل آهي ھر يونين ڪاميٽي جا چونڊيل ميمبر ڪائونسلر ھوندا آھن ۽ سربراھ چيئرمين ۽ ڊپٽي چيئرمين ھوندا آھن. ضلعي م قومي اسيمبلي جا پنج تڪ آھن ۽ صوبائي اسيمبلي جا () تڪ آھن.

ٽائون

[سنواريو]

نئين لوڪل گورنمينٽ ايڪٽ 2003 تحت شھري علائقن م يونين ڪاؤنسل جو نالو تبديل ڪري يونين ڪميٽي رکيو ويو آهي[25] ۽ ٻھراڙيءَ ۾ يونين ڪاؤنسل کي ساڳيو يونين ڪاؤنسل سڏبو آهي. ھن ضلعي جي يونين ڪاميٽين جو تعداد 31 آهي.[26] ۽ ڪوبہ ٻھراڙيءَ جو علائقو نہ ھجڻ ڪري اتي ھاڻي ڪابه يونين ڪاؤنسل ڪانه آھي. ڪراچي ويسٽ شھري علائقن جون 46 يونين ڪاميٽيون ۽ ٻھراڙيءَ جون 6 يونين ڪاؤنسلون آھن ۽ انھن جو ٽوٽل 52 آھي.[27]. ڪورنگي ۾ 37 يونين ڪاميٽيون آھن ، ملير ۾ 32 يونين ڪاؤنسلون ۽ 13 يونين ڪاميٽيون ٽوٽل 45 يو سي آھن، ڪراچي سائوٿ ۾ 31 يونين ڪائونسلون ۽ يونين ڪاميٽيون آھن ھن ضلعي م ھيٺيون 42 يونين ڪاميٽيون (يونين ڪاؤنسلون) واقع آھن.[28]:

گلشن ضلعي جون موجوده يونين ڪاميٽيون[26]
# يونين ڪاميٽي تعلقو آبادي
1 يو سي اختر ڪالوني 1 فيروز آباد سب ڊويزن
2 يو سي منظور ڪالوني ون 2 فيروز آباد سب ڊويزن
3 يو سي اعظم بستي 3 فيروز آباد سب ڊويزن
4 يو سي چنيسر ڳوٺ 4 فيروز آباد سب ڊويزن
5 يو سي محمود آباد 5 فيروز آباد سب ڊويزن
6 يو سي منظور ڪالوني ٽو 6 فيروز آباد سب ڊويزن
7 يو سي پي اي سي ايڇ ايس ون 7 فيروز آباد سب ڊويزن
8 يو سي پي اي سي ايڇ ايس ٽو 8 فيروز آباد سب ڊويزن
9 يو سي جٽ لينڊ لائينز 9 جمشيد ڪواٽرز سب ڊويزن
10 يو سي سينٽرل جيڪب لائن 10 جمشيد ڪواٽرز سب ڊويزن
11 يو سي بھائينڊ جيڪب لائن 11 جمشيد ڪواٽرز سب ڊويزن
12 يو سي دھلي مرڪنٽائل سوسائٽي 12 جمشيد ڪواٽرز سب ڊويزن
13 يو سي جمشيد ڪوارٽرز 13 جمشيد ڪواٽرز سب ڊويزن
14 يو سي فاطمه جناح ڪالوني 14 جمشيد ڪواٽرز سب ڊويزن
15 يو سي گارڊن ايسٽ 15 جمشيد ڪواٽرز سب ڊويزن
16 يو سي سولجر بازار 16 جمشيد ڪواٽرز سب ڊويزن
17 يو سي پاڪستان ڪوارٽرز 17 جمشيد ڪواٽرز سب ڊويزن
18 يو سي سوڪ سينٽر 18 گلشن اقبال سب ڊويزن
19 يو سي پي آء بي ڪالوني 19 گلشن اقبال سب ڊويزن
20 يو سي عيسا نگري 20 گلشن اقبال سب ڊويزن
21 يو سي گلشن اقبال ون 21 گلشن اقبال سب ڊويزن
22 يو سي گيلاني ريلوي اسٽيشن22 گلشن اقبال سب ڊويزن
23 يو سي شانتي نگر 23 گلشن اقبال سب ڊويزن
24 يو سي جمالي ڪالوني 24 گلشن اقبال سب ڊويزن
25 يو سي گلشن اقبال ٽو 25 گلشن اقبال سب ڊويزن
26 يو سي نيو ڍوراجي 26 گلشن اقبال سب ڊويزن
27 يو سي پھلوان ڳوٺ 27 گلزار هجري سب ڊويزن
28 ميٽروول ڪالوني 28 گلزار هجري سب ڊويزن
29 يو سي گلزار هجري 29 گلزار هجري سب ڊويزن
30 يو سي صفوران ڳوٺ 30 گلزار ھجري سب ڊويزن
31 يو سي گجھڙو 31 گلزار هجري سب ڊويزن

Following is the list of administrative towns of Karachi East District.[29]

Jinnah Town
Union Council
U.C. 1 Pakistan Quarters
U.C. 2 Soldier Bazar
U.C. 3 Patel Para
U.C. 4 Jamshed Quarters
U.C. 5 Martin Quarters
U.C. 6 Jamshed Quarters
U.C. 7 Bahadurabad
U.C. 8 Delhi Mercantile
U.C. 9 Tunisia Line
U.C. 10 Jacob Lines
U.C. 11 Behind Jacob Lines
Chanesar Town
Union Council
U.C. 1 P.E.C.H.S. (Pakistan Employees Co-operative Housing Society)
U.C. 2 P.E.C.H.S. II
U.C. 3 Mahmudabad
U.C. 4 Manzoor Colony
U.C. 5 Manzoor Colony-II
U.C. 6 Jamshed Quarters
U.C. 7 Akhtar Colony
U.C. 8 Chanesar Goth
Sohrab Goth Town
Union Council
U.C. 1 Al-Asif Square
U.C. 2 New Quetta Town
U.C. 3 Sukhiya Goth
U.C. 4 Ayub Goth
U.C. 5 Khadim Hussain Goth
U.C. 6 Ahsanabad
U.C. 7 Yousuf Shah Goth
U.C. 8 Sabzi Mandi
Safoora Town
Union Council
U.C. 1 Abbas Town
U.C. 2 Gulzar-e-Hijri
U.C. 3 Sachal Goth
U.C. 4 Al-Azhar Garden
U.C. 5 Johar Complex
U.C. 6 Pehlwan Goth
U.C. 7 Gulistan-e-Johar
U.C. 8 Safari Park
Gulshan-e-Iqbal Town
Union Council
U.C. 1 Essa Nagri
U.C. 2 Hassan Square
U.C. 3 Jamali Colony
U.C. 4 Zia-ull-Haq Colony
U.C. 5 New Dhoraji
U.C. 6 Metroville-III
U.C. 7 Shanti Nagar
U.C. 8 National Stadium

گلشن ٽائون ۽ جمشيد ٽائون

[سنواريو]

ڪراچي اوڀر ضلعي جي 2013ع ۾ بحالي کان اڳ واريون ڪل 26 يونين ڪاؤنسلون ھيون، جيڪي ان وقت گلشن ٽائون ۽ جمشيد ٽائون جو حصو ھيون. 2013 ۾ ضلعي جي بحالي بعد يونين ڪاؤنسلون ختم ڪري ڪجھ ڦيرگهير سان 31 يونين ڪاميٽيون جوڙيون ويون آهن:

موجودہ ڪراچي اوڀر ضلعي جا 2013 م بحالي کان اڳ وارا علائقا


جمشيد ۽ گلشن ٽائون جون يونين ڪاؤنسلون
# يونين ڪاؤنسل # يونين ڪاؤنسل
1 يو سي 1 اختر ڪالوني 2 يو سي 2 منظور ڪالوني
3 يو سي 3 اعظم بستي 4 يو سي 4 چنيسر ڳوٺ
5 يو سي 5 محمود آباد 6 يو سي 6 پي اي سي ايڇ ايس I
7 يو سي 7 پي اي سي ايڇ ايس II 8 يو سي 8 جوٽ لائين
9 يو سي 9 سينٽرل جيڪب لائينز 10 يو سي 10 جمشيد ڪوارٽرز
11 يو سي 11 گارڊن ايسٽ 12 يو سي 12 سولجر بازار
13 يو سي 13 پاڪستان ڪوارٽرز 14 يو سي 1 دھلي مرڪنٽائل سوسائٽي
15 يو سي 2 سوڪ سينٽر 16 يو سي 3 پي آء بي ڪالوني
17 يو سي 4 عيسا نگري 18 يو سي 5 گلشن اقبال I
19 يو سي 6 گيلاني ريلوي اسٽيشن 20 يو سي 7 شانتي نگر
21 يو سي 8 جميل ڪالوني 22 يو سي 9 گلشن اقبال II
23 يو سي 10 پھلوان ڳوٺ 24 يو سي 11 ميٽروول
25 يو سي 12 گلزار هجري 26 يو سي 13 صفوران ڳوٺ

ٿاڻا

[سنواريو]

گلشن ضلعي ۾ شامل ٿاڻن جا نالا گلشن اقبال ٿاڻو، گلزار ھجري ٿاڻو، شاھراھ فيصل ٿاڻو، گلستان جوهر ٿاڻو، سچل ٿاڻو، سھراب ڳوٺ ٿاڻو، سولجر بازار ٿاڻو، عزيز ڀٽي ٿاڻو، فیروز آباد ٿاڻو، بھادر آباد ٿاڻو، جمشيد ڪوارٽرز ٿاڻو، برگيڊ ٿاڻو، ء پي آء بي ٿاڻو آھن.[30].

ديهن جي فهرست

[سنواريو]

The following is a list of Karachi East District's dehs, organised by taluka:[31]

  • Gulshan-e-Iqbal taluka (5 dehs)
    • Dozan (P)
    • Gujero (P)
    • Okewari
    • Safooran (P)
    • Songal (P)
  • Gulzar-e-Hijri taluka (5 dehs)
    • Bitti Amri
    • Dozan (P)
    • Gujro-1
    • Songal
    • Thoming

عدالتي نظام

[سنواريو]

ڪراچي سينٽرل ضلعي جو عدالتي صدرمقام سٽي ڪورٽس واري جڊيشل ڪامپليڪس ۾ آھي جيڪو ڪراچي سائوٿ جي حدن اندر ايم اي جناح روڊ تي ڪي ايم سي مرڪزي آفيس جي پاسي م واقع آھي. ان ڪامپليڪس ۾ ڪراچي ايسٽ جون 61 ڪورٽون واقع آھن جن م سڀ کان وڏي ضلعي عدالت ڊسٽرڪٽ اينڊ سيشن جج جي آھي. ان کان علاوه باقي 14 ايڊيشنل ڊسٽرڪٽ اينڊ سيشن ججن جون ، 13 سينيئر سول ججن جون ۽ 33 سول جج اينڊ جوڊيشل ماجسٽريٽ جون عدالتون آھي. سول ججن جي عدالتن جا جج ساڳي وقت فيملي جج پڻ آهن[32]. سينيئر سول جج ساڳي وقت رينٽ ڪنٽرولر پڻ آھن. ان کان سواءِ ھڪ ڪنزيومر ڪورٽ پڻ خاص عدالت جي حيثيت م ڪم ڪري پئي. ڪراچي اوڀر جي ضلعي عدالتن جي نظام جو اختيار ضلعي ڪراچي ايسٽ سميت ضلعي ڪورنگي جي علائقي تي پڻ آھي . ضلعي ڪورنگي تي اھو اختيار ڪورنگي جي عدالتي ضلعي جي قيام تائين جاري رھندو.[32].

اسپتال ۽ تعليمي ادارا

[سنواريو]

اسپتال

[سنواريو]

گلشن ضلعي ۾ ڪيترائي اسپتال ۽ صحت جون سهولتون، جهڙوڪ آغا خان يونيورسٽي اسپتال[33] ۽ لياقت نيشنل اسپتال موجود آهن.[34]

تعليمي ادارا

[سنواريو]

گلشن ضلعي ۾ ڪيترائي تعليمي ادارا، جهڙوڪ اين اي ڊي يونيورسٽي آف انجنيئرنگ اينڊ ٽيڪنالاجي،[35] ڪراچي يونيورسٽي،[36] ڊائو يونيورسٽي آف هيلٿ سائنسز (اوجھا ڪيمپس) ۽ ٻيون ڪيتريون ئي ننڍيون ۽ وڏيون تعليمي سهولتون موجود آهن.

گيلري

[سنواريو]
ڪراچي ۾ گلشن ٽائون ۾ واقع سفاري پارڪ
گلشن ٽائون ۾ واقع نيشنل ڪرڪيٽ اسٽيڊيم
  • نينشنل ڪرڪيٽ اسٽيڊيم
    نينشنل ڪرڪيٽ اسٽيڊيم
  • شاھ فيصل ٽائون
    شاھ فيصل ٽائون

پڻ ڏسو

[سنواريو]

حوالا

[سنواريو]
  1. ↑ "ADMINISTRATIVE DISTRICTS". Commissioner Karachi Division. وقت 14 January 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. 
  2. ↑ "Division of UCs in Karachi - Notification" (PDF). lgdsindh.gov.pk. Local Government & Housing Town Planning Department - Government of Sindh. حاصل ڪيل 29 December 2023. 
  3. ↑ "Karachi to have 26 towns, 233 union bodies under Sindh LG Act". Business Recorder (newspaper). 9 January 2022. https://www.brecorder.com/news/40145756. 
  4. ↑ "China always play key role in development, stability of Pakistan: Mayor Wahab". The Nation (newspaper). 14 December 2023. https://www.nation.com.pk/14-Dec-2023/china-always-play-key-role-in-development-stability-of-pakistan-mayor-wahab. 
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 "7th Population and Housing Census - Detailed Results: Table 1" (PDF). Pakistan Bureau of Statistics. 
  6. ↑ "Literacy rate, enrolments, and out-of-school population by sex and rural/urban, CENSUS-2023, SINDH" (PDF). 
  7. ↑ Raza, Mansoor; Khan, Umer Ahmed (9 February 2025). "Karachi by Numbers" (en ۾). Dawn.com (Dawn). https://www.dawn.com/news/1890659. 
  8. ↑ Karachi’s district status restored, notification issued آرڪائيو ڪيا ويا 2013-12-16 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., Published in The News Tribe on 11 July 2011, Retrieved on 7 August 2012
  9. ↑ The News, Korangi made sixth district of Karachi
  10. ↑ Districts in Karachi, KMC Official Website, وقت 2014-05-30 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 2019-09-16 
  11. ↑ "Four Karachi districts to be renamed". حاصل ڪيل 2024-04-04. 
  12. ↑ Karachi’s district status restored, notification issued آرڪائيو ڪيا ويا 16 December 2013 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., Published in The News Tribe on 11 July 2011, Retrieved on 7 August 2012
  13. ↑ Mansoor, Hasan (6 November 2013). "Korangi notified as sixth district of Karachi". Dawn (Pakistan). https://www.dawn.com/news/1054395. 
  14. ↑ "Former UN staffer being tipped as PM's focal person for polio". www.thenews.com.pk. حاصل ڪيل 2022-02-23. 
  15. ↑ "District". www.kmc.gos.pk. وقت 30 May 2014 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2022-02-23.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  16. ↑ "District East may go for PTI as it did in last general elections". The News International (newspaper). 15 January 2023. https://www.thenews.com.pk/print/1030750-district-east-may-go-for-pti-as-it-did-in-last-general-elections. 
  17. ↑ https://elevation.maplogs.com/poi/karachi_central_karachi_karachi_city_sindh_pakistan.481195.html
  18. ↑ https://www.britannica.com/place/Karachi-
  19. ↑ 19.0 19.1 19.2 19.3 19.4 19.5 19.6 19.7 19.8 https://www.citypopulation.de/php/pakistan-admin.php -
  20. ↑ "7th Population and Housing Census - Detailed Results: Table 20" (PDF). Pakistan Bureau of Statistics. 
  21. ↑ "7th Population and Housing Census - Detailed Results: Table 12" (PDF). Pakistan Bureau of Statistics. 
  22. ↑ "7th Population and Housing Census - Detailed Results: Table 5" (PDF). Pakistan Bureau of Statistics. 
  23. ↑ 23.0 23.1 "7th Population and Housing Census - Detailed Results: Table 9" (PDF). Pakistan Bureau of Statistics. 
  24. ↑ "7th Population and Housing Census - Detailed Results: Table 11" (PDF). Pakistan Bureau of Statistics. 
  25. ↑ https://www.dawn.com/news/1055943-
  26. ↑ 26.0 26.1 آرڪائيو ڪاپي, وقت 2023-10-06 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 2020-06-29 
  27. ↑ https://www.samaa.tv/news/2019/10/people-soon-to-experience-model-ucs-in-karachis-east-district/-
  28. ↑ http://www.kmc.gos.pk/Contents.aspx?id=84-[مئل ڳنڍڻو]
  29. ↑ Tahir Siddiqui (8 January 2022). "Division of Karachi into 26 towns, 233 UCs notified (by the government)" (en-US ۾). Dawn (newspaper). https://www.dawn.com/news/1668180. 
  30. ↑ آرڪائيو ڪاپي, وقت 2020-04-30 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 2020-04-14 
  31. ↑ "List of Dehs in Sindh" (PDF). Sindh Zameen. حاصل ڪيل 22 March 2021. 
  32. ↑ 32.0 32.1 http://202.61.43.36:8082/dwp/(S(mwazldaajcx3pxgo1rjojsdh))/dwp.aspx[مئل ڳنڍڻو] -
  33. ↑ "The Aga Khan University Hospital, Karachi - The Aga Khan Hospitals". www.agakhanhospitals.org. حاصل ڪيل 2021-03-11. 
  34. ↑ "Liaquat National Hospital and Medical College". www.lnh.edu.pk. حاصل ڪيل 2021-03-11. 
  35. ↑ "Home | NED University of Engineering & Technology". www.neduet.edu.pk. حاصل ڪيل 2022-02-23. 
  36. ↑ "Home". uok.edu.pk. 
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=گلشن_ضلعو&oldid=310768" تان ورتل