باب:فلسطين
باب:فلسطین
هڪ براعظمي سنگم تي واقع، فلسطين جي علائقي تي مختلف سلطنتن جي حڪومت هئي ۽ قديم دور کان جديد دور تائين مختلف ڊيموگرافڪ تبديلين جو تجربو ڪيو. ايشيا ۽ آفريڪا جي وچ ۾ پل هجڻ ڪري، اهو نيل درياهه ۽ ميسوپوٽيميا جي فوجن ۽ اتر آفريڪا، چين ۽ هندستان جي واپارين لاءِ لنگهي رهيو هو. هي علائقو پنهنجي مذهبي اهميت جي ڪري مشهور آهي. جاري اسرائيل-فلسطيني تڪرار، صهيونسٽ تحريڪ جي عروج کان وٺي، پهرين عالمي جنگ دوران برطانيه جي حمايت ڪئي. جنگ برطانيه کي عثماني سلطنت کان فلسطين تي قبضو ڪندي ڏٺو، جتي هن "قومن جي ليگ" (League of Nations) جي سرپرستي هيٺ لازمي فلسطين قائم ڪيو. ان عرصي دوران، برطانوي اختيارين طرفان وڏي پيماني تي يهودين جي اميگريشن جي اجازت ڏني وئي، مقامي فلسطيني عرب آبادي سان تڪرار ۽ تشدد ۾ اضافو ٿيو. سال 1947ع ۾، برطانيه اهو مسئلو گڏيل قومن کي حوالي ڪيو، جنهن هڪ ورهاڱي جو منصوبو پيش ڪيو، ٻه آزاد عرب ۽ يهودي رياستن ۽ يروشلم لاء هڪ آزاد ادارو، پر گهرو ويڙهه شروع ٿي وئي ۽ منصوبي تي عمل نه ڪيو ويو. سال 1948ع جي فلسطيني جنگ ۾ ان جي اڪثر عرب آبادي جي جبري بي گھر ٿيڻ ۽ نتيجي ۾ اسرائيل جو قيام ڏٺو ويو، جنھن کي فلسطيني "نڪبا" (تباهي) سڏين ٿا. سال 1967ع ۾ ڇهن ڏينهن واري جنگ ۾ اسرائيل اولهه ڪناري ۽ غزه جي پٽي تي قبضو ڪري ورتو، جيڪي ترتيبوار اردن ۽ مصر وٽ هئا. فلسطين لبريشن آرگنائيزيشن (PLO) سال 1988ع ۾ آزاديء جو اعلان ڪيو. سال 1993ع ۾، پي ايل او اسرائيل سان اوسلو امن معاهدو تي دستخط ڪيو، فلسطيني اٿارٽي (PA) ذريعي مغربي ڪناري ۽ غزه جي پٽي ۾ محدود پي ايل او جي گورننس ٺاهي. اسرائيل غزه کان 2005ع ۾ پنهنجي هڪ طرفي تڪرار ۾ واپس ورتو، پر اهو علائقو اڃا تائين فوجي قبضي هيٺ سمجهيو ويندو آهي ۽ اسرائيل طرفان بند ڪيو ويو آهي. 2007ع ۾، سياسي گروهن جي وچ ۾ اندروني ڊويزن حماس پاران غزه جي قبضي جي نتيجي ۾، ان وقت کان وٺي، اولهندو ڪنارو جزوي طور تي فتح جي اڳواڻي ۾ فلسطيني اٿارٽي پاران سنڀاليو ويو آهي، جڏهن ته غزه جي پٽي حماس جي قبضي هيٺ رهي. اسرائيل 1967ع کان والاريل ويسٽ بئنڪ ۽ اوڀر يروشلم ۾ وڏيون آباديون تعمير ڪري رهيون آهن، جتي هن وقت 6,70,000 کان وڌيڪ اسرائيلي آباد آهن، جيڪي عالمي قانون تحت غير قانوني آهن. هن وقت ملڪ لاءِ سڀ کان وڏو چيلينج غير موثر حڪومت، اسرائيلي قبضو، اسلام پسند گروپن، بندش، حرڪت تي پابندي، اسرائيلي آباديون ۽ فلسطيني هارين تي تشدد، گڏوگڏ مجموعي طور تي خراب سيڪيورٽي صورتحال شامل آهن. هن وقت ملڪ کي سڀ کان وڏو چئلينج غير موثر حڪومتون، اسرائيلي قبضو، اسلامي جماعتون، بندش، حرڪت تي پابنديون، غير قانوني اسرائيلي آباديون ۽ اسرائيلي آبادگارن پاران تشدد سان گڏوگڏ مجموعي طور تي خراب سيڪيورٽي صورتحال آهي. فلسطين جي سرحدن جو سوال، يروشلم جي قانوني ۽ سفارتي حيثيت ۽ فلسطيني پناهگيرن جي واپسي جو حق به حل نه ٿي سگهيو آهي. انهن چئلينجن جي باوجود، ملڪ هڪ اڀرندڙ معيشت کي برقرار رکي ٿو ۽ وڏي پيماني تي سياحت ڏسي ٿو. عربي بولي ملڪ جي سرڪاري ٻولي آهي. جڏهن ته فلسطينين جي اڪثريت اسلام تي عمل ڪري ٿي، عيسائيت پڻ موجود آهي. فلسطين ڪيترن ئي بين الاقوامي تنظيمن جو ميمبر پڻ آهي، جن ۾ عرب ليگ ۽ اسلامي تعاون جي تنظيم شامل آهن. اهو سال 2012ع کان گڏيل قومن جي غير ميمبر مبصر رياست آهي. (مڪمل مضمون...) چونڊيل مضمون اسلامي مزاحمتي تحريڪ، مختصراً حماس (عربي مخفف: حركة المقاومة الإسلامية)، فلسطين جي هڪ قومپرست سني اسلامي سياسي تنظيم آهي، جنهن جو هڪ فوجي ونگ، عزالدين القسام برگيڊ آهي. حماس کي آمريڪا، برطانيه، يورپي يونين ۽ اسرائيل سميت ٻين ملڪن پاران دهشتگرد گروپ قرار ڏنو ويو آهي. اهو 2007ع ۾ فتح ڪرڻ کان وٺي اسرائيل جي قبضي واري غزه جي پٽي تي حڪومت ڪري رهيو آهي. حماس تحريڪ جو بنياد فلسطيني اسلامي اسڪالر، شيخ احمد ياسين 1987ع ۾ اسرائيلي قبضي خلاف پهرين انتفاضه جي شروعات کان پوءِ رکيو. اهو سندس 1973ع ۾ اخوان المسلمين سان لاڳاپيل اسلامي خيراتي تنظيم، مجمة الاسلاميه مان ظاهر ٿي. سال 2006ع جي فلسطيني قانون سازي جي چونڊن ۾، ڪرپشن کان پاڪ حڪومت جي واعدن تي مهم ڪندي ۽ فلسطين کي اسرائيلي قبضي کان آزاد ڪرائڻ لاءِ مزاحمت جي حمايت ڪندي، حماس فلسطيني قانون ساز ڪائونسل ۾ اڪثريت حاصل ڪئي. غزه جي جنگ (2007ع) ۾، حماس غزه جي پٽي جو ڪنٽرول حریف فلسطيني گروپ الفتح کان ورتو ۽ ان کان پوء هن علائقي کي فلسطيني نيشنل اٿارٽي کان الڳ ڪري ڇڏيو. حماس جي قبضي کان پوء، اسرائيل حماس تي پابندين کي تيز ڪري ڇڏيو ۽ غزه جي پٽي تي مڪمل بندش لاڳو ڪئي. مصر سال 2007ع ۾ غزه جي ناڪابندي شروع ڪئي. ان کانپوءِ اسرائيل سان ڪيتريون ئي جنگيون ٿيون، جن ۾ 2008-2009ع، 2012ع، 2014ع ۽ سال 2021ع جي جنگون شامل آهن ۽ سال 2023ع کان جاري جنگ، جيڪا 7 آڪٽوبر تي حماس جي اسرائيل تي حملي سان شروع ٿي. (مڪمل مضمون...) زمرا ڇا توهان کي خبر آهي...؟ چونڊيل تصوير لاڳاپيل پورٽل خاص مواد
خاص فهرستون
سٺا مضمون
|