البرٽ ڪامو

البرٽ ڪامئو (Albert Camus ):-البرٽ ڪامئو- فرانس جو مشهور ناول نگار هو، جو الجزائر ۾ 1913ع ڌاري پيدا ٿيو. هن جا والدين هسپانوي هئا. سندس پرورش -اتر- آفريڪا ۾ ٿي ۽ هن ڪيئي ملازمتون ڪيون. تنهن کان پوءِ هو فرانس جي راڄڌانيءَ ۾ آيو ۽ صحافت جو پيشو اختيار ڪيائين. 1942ع ۾ هن ”ڌاريو“ (outsider) ناول لکي، شهرت حاصل ڪئي. هو جرمن والار خلاف مزاحمتي تحريڪ جو سرگرم ڪارڪن هو ۽ ”لڙائي“ -اخبار- (جا چوريءَ ڇپي نڪرندي هئي) جو -ايڊيٽر- هو. -جنگ- جي خاتمي کان اڳ ۾ هن هڪ ناٽڪ ڪَئلي گلا (رومن شهنشاهه) 1939ع ۾ لکيو ۽ -جنگ- دوران ناول ”-اجنبي-“، ”بيروني ماڻهو“ ۽ ڪجهه دانشورانه مضمون ”سسيفس جي ڏند ڪٿا“ جي نالي سان لکيا. -ان- کان پوءِ هن سياست -ترڪ- ڪري ڇڏي ۽ سارو وقت صحافت کي ڏيڻ لڳو ۽ هن کي -بين- الاقوامي شهرت ناول ”پليگ“ ۽ ڪتاب ”-باغي-“، ”-بغاوت-، مزاحمت ۽ موت“ ۽ ڊراما ”قابوءَ سبب ملي. هن کي -جنوري- 1957ع ۾ کيس نوبل پرائيز به مليو. فرانس ۾ جيڪي وڏا اديب ٿيا آهن، -تن- ۾ آندري مالرو، (جيڪو ڊيگال جو ڪلچر منسٽر به هو ۽ جنهن -اسپين- جي -جنگ- -آزادي- ۾ هيمنگوي ۽ ٻين سان گڏ انٽرنيشنل برگيڊ ۾ حصو ورتو هو، وجوديت جي فلسفي تي ڪيترا ڪتاب لکندڙ ناول نويس سارتر، هن جي محبوبا سميون دي بيوار ۽ ڪامئو اچي وڃن ٿا. ڪامئو جو مشهور ناول ”پليگ“فرانس جي -باري- ۾ هڪ تمثيل هئي. ”سسيفس جي ڏند ڪٿا“ واري مضمون ۾ ڪامؤ ڏيکاريو آهي ته هن ڪائنات ۾ خوشي تڏهن ممڪن ٿي سگھي ٿي، جڏهن -انسان- هڪ ڀيرو اهو مڃي ته زندگيءَ کي ٻي معنيٰ نه آهي سواءِ -ان- جي ، جا هو -ان- کي ڏئي ٿو. ڪامئو ڪنهن هنڌ سارتر جي وجوديت کي به مڃيندو نظر اچي ٿو. جيتوڻيڪ هن وجوديت تي -تنقيد- ڪندي لکيو هو ته ”اها انهيءَ مابعدالطبيعياتي سمجھاڻيءَ جي جاءِ والاري ٿي، جيڪا هوءَ الٽ پلٽ ڪري چڪي آهي.“ ڪامو ۽ سارتر سياسي اختلاف به ڪافي رکندا هئا، ڇو ته ڪاموءَ هڪ مضمون ۾ لکيو ته: ”سياسي ۽ سماجي -ترقي- ڏاڪي به ڏاڪي ٿيندي ۽ مڪمل -انقلاب- سان نه ٿيندي، جيئن سارتر ۽ مارڪسٽ چوندا هئا.“ ڪاموءَ جي ناولن ۾ -انسان- ذات ۾ اعتبار واضح آهي. ڪامئو 1960ع ۾ رستي تي ڪار جي حادثي ۾ مري ويو. هن جي ناول “Outsider” جو ترجمو نامور سنڌي اديب ولي رام ولڀ ”ڌاريو“ عنوان هيٺ ڪيو آهي، جيڪو روشني پبلڪيشن ڪنڊياري پاران ڇپجي چڪو آهي.