مواد ڏانھن هلو

سنڌي ڀيلي

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
(سنڌي ڀيل ٻولي کان چوريل)
ڀيل ٻوليون سان ڀل نہ کائو.
سنڌي ڀيلي
Sindhi Bhili

سنڌي ڀيلي عربي رسم الخط ۾ لکي ويندي آھي.
ٻولي جو وطن پاڪستان
خطو سنڌ
نسل مينگهواڙ[1]
ٻولي ڳالهائيندڙ
60 ھزار (2000ع)
لھجو بدين[2]
موھراڻو[2]
سنڌي ڀيل[2]
سنڌي مينگهواڙ[2]
عربي، ديوناگري (صرف مذھبي استعمال لاءِ)
ٻولي جا ڪوڊ
ISO 639-3 sbn
گلوٽولوگ sind1270[3]

سنڌي ڀيلي/ ڀيلڪي هڪ هند-آريائي ٻولي آھي جيڪا پاڪستاني صوبي سنڌ ۽ بلوچستان جي ڪجهہ حصن ۾ ڳالهائي وڃي ٿي.[4] سنڌي ڀيلي جو اڪثر ڪري لاسي سان گڏ هڪ الڳ ٻولي جي بجاءِ سنڌي لھجي طور حوالو ڏنو ويندو آهي.[5]

خاصيتون

[سنواريو]

سنڌي ڀيلي ۾ ڪيترائي پراڻا سنڌي لفظ آهن، جيڪي عربي، فارسي ۽ چغاتائي لفظن جي سنڌيءَ ۾ جذب ٿيڻ کان پوءِ گم ٿي ويا. سنڌي ڀيلي جو بدين وارو لھجو سنڌي کي تمام ويجهو آهي. موهراڻو ڳالهائيندڙن پنھنجي ٻوليءَ ۾ ڪيترائي ڍاٽڪيءَ جا لفظ شامل ڪيا آهن، ۽ ڪن جو چوڻ آهي تہ سنڌي ڀيلي جي موهراڻي لھجي کي شايد ڍاٽڪيءَ جي قرضن ورتل لفظن جي ڪري مختلف ٻولي سمجهيو وڃي.[6]

ڳالھائيندڙ

[سنواريو]

سنڌي ڀيل ۽ سنڌي ميگهواڙ سنڌي ڀيلي ڳالھائيندڙ آهن ۽ هندو آهن جن جو تعداد 60000 جي لڳ ڀڳ آهي. [7] اهي سنڌ، ڏکڻ پنجاب ۽ بلوچستان ۾ رهن ٿا، جڏهن تہ هندستان جي ورهاڱي کان پوءِ هندستان ۾ گجرات ۽ دهلي ۾ سندن ڊايسپورا آهن.[8] اهي ڀيل قوم جو حصو آهن.

لھجا

[سنواريو]

سنڌي ڀيلي جا چار لھجا آهن. سڀ کان وڌيڪ ڳالهايو ويندڙ بدين آهي، جنھن ۾ اٽڪل 10,000 ڳالهائيندڙ آهن.[9] اها بدين شھر ۽ ماتلي ۾ بہ ڳالهائي وڃي ٿي. ٻين ٻولين ۾ موهرقڻو، نيوڪليئر سنڌي ڀيل ۽ سنڌي ميگهواڙ شامل آهن. [10] ٽنڊي الهيار ۾ موھراڻي لھجو ڳالهايو وڃي ٿو.[11]

پڻ ڏسو

[سنواريو]

حوالا

[سنواريو]
  1. "PeopleGroups.org - Meghwar Bhil of Pakistan". peoplegroups.org. 
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "Glottolog 4.5 - Sindhi Bhil". glottolog.org. 
  3. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin et al., eds (2016). "سنڌي ڀيلي". Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. http://glottolog.org/resource/languoid/id/sind1270. 
  4. "Language Information Translation Sindhi Bhil - the world speaks Pro-Tran". 
  5. "Pakistan". Day Translations Blog. 
  6. "A Phonological View of Sindhi". 
  7. "The Meghwar Bhil of Pakistan". 
  8. Ghulam, Hussain (2020). Bhil of Pakistan. doi:10.13140/RG.2.2.28296.44803. https://www.researchgate.net/publication/343611243. 
  9. "Sindhi Bhil: Badin language". globalrecordings.net. 
  10. "Sindhi Bhil: Sindhi Meghwar language". globalrecordings.net. 
  11. "Pakistan Languages". FamilySearch Wiki.