مواد ڏانھن هلو

خپلو محل

بيھڪ: 35°9′6″N 76°20′7″E / 35.15167°N 76.33528°E / 35.15167; 76.33528
کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان


خپلو محل

محلات جي اتر طرف ۽ مکيه دروازي جو ڏيک
متبادل نالا يبگو خر
عام معلومات
قسم محل، ميوزيم، هوٽل
طرزِ اڏاوت بلتي, تبتي, لداخي
مڪانيت خپلو-16800، گهانچي ضلعو، گلگت بلتستان
ملڪ پاڪستان
مڪانيت 35°9′6″N 76°20′7″E / 35.15167°N 76.33528°E / 35.15167; 76.33528
اوچائي 2٬600 ميٽر (8٬500 ft)
مڪمل ٿيل 1840
ٻيھر اڏاوت 2011
مالڪ سرينا هوٽلز (2005-اڄ)
تڪنيڪي تفصيل
ماڙين جو انگ 5
انعام Virgin Holidays Responsible Tourism Award (2012)
يونيسڪو ايشيا پيسفڪ ورثي جا اوارڊ (2013)
ٻيھر اڏاوت ڪندڙ جٿو
ٻيھر اڏاوت ڪندڙ شراڪتي آغا خان ٽرسٽ فار ڪلچر
خپلو جو قلعو، خپلو

خپلو محل، مقامي طور تي يابگو خر جي نالي سان مشهور آهي، [1] هڪ پراڻو قلعو ۽ محل آهي جيڪو خپلو ۾ واقع آهي، جيڪو گلگت بلتستان، پاڪستان جي هڪ شهر آهي. محل، هڪ تعميراتي ورثي واري ماڳ ۽ هڪ اهم سياحتي ڪشش سمجهيو وڃي ٿو، [2] 19 صدي جي وچ ۾ تعمير ڪيو ويو ته جيئن ڀرسان واقع هڪ پراڻي تاريخ واري قلعي کي تبديل ڪيو وڃي. هيءُ پنهنجي راجا لاءِ شاهي رهائشگاهه هو.

2005ع کان 2011ع تائين، خپلو محل آغا خان ٽرسٽ فار ڪلچر پاران آغا خان هسٽارڪ سٽيز پروگرام تحت بحاليءَ واري منصوبي تحت ڪيو ويو. ھن محل ۾ ھاڻي ھڪ ھوٽل آھي جيڪو سرينا ھوٽل پاران ھلايو ويندو آھي ۽ ھڪ عجائب گھر آھي جيڪو بلتستان جي تاريخ ۽ ثقافت کي ڏيکاري ٿو.[3]

مقام

[سنواريو]

خپلو جو شهر بلتستان جي اڀرندي حصي ۾، سمنڊ جي سطح کان 2,600 ميٽر (8,500 ft) جي اوچائي تي واقع آهي ۽ گانچ ضلعي جو انتظامي گاديءَ جو هنڌ آهي. شيوڪ درياهه سنڌوءَ جي هڪ شاخ آهي، جيڪا هن شهر مان لنگهي ٿي، جنهن سان لداخ ڏانهن قديم واپاري رستو آهي.[4]خپلو محل خپلو شهر جي اتر ۾ ۽ شيوڪ نديءَ جي ڏکڻ ۾[5][6]قراقرم جي بلند جبلن جي سامهون واقع آهي.[7] محلات جي پويان درياءَ ۾ هڪ رستو، اسڪردو ضلعي جي ڳوٺ پاري ڏانهن وڃي ٿو.[8]

تاريخ

[سنواريو]

خپلو محل 1840ع ۾ خپلو جي يبگو راجا دولت علي خان [9][10] ۾ ٺهرايو، جڏهن ڪشمير جي ڊوگرا جنهن علائقي تي قبضو ڪري ورتو، هن پراڻي قلعي مان حڪومت جي سيٽ منتقل ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. محلات جي ماڳ کي ويجھي ٽڪريءَ مان ھڪڙو وڏو پٿر ھيٺ لھرائي چونڊيو ويو. اهو ڊڪسائي ڳوٺ ۾ اچي بيٺو، ۽ اتي محل تعمير ڪيو ويو.[11] اڳي قلعو موجوده دور جي محل جي ڀرسان واقع هو. خپلو محل مڪمل ٿيڻ کان پوءِ اڳوڻي قلعي کي شاهي رهائش گاهه طور تبديل ڪيو.[12][13] جين اي ڊنڪن موجب، خپلو جا ماڻهو هن قلعي اندر رهندا هئا ۽ ان جي احاطي کان ٻاهر پنهنجا گهر ٺاهڻ جي اجازت نه هئي. ڪشمير جي مهاراجا جي علائقي تي قبضو ڪرڻ کان پوء، اهو رواج تبديل ڪيو ويو، جنهن جي نتيجي ۾ مقامي بادشاهن جي وچ ۾ دشمني ختم ٿي وئي.[14]

اڳوڻي قلعي تي مقپون خاندان جي مراد خان، بلتستان جي حڪمران، 1590ع ۾ خپلو جي فتح ۾ قبضو ڪيو هو،[15] قلعي کي پاڻي ۽ ٻيو سامان بند ڪري ڇڏيو هو. مراد جي لشڪر ٽن مهينن تائين قلعي جو گهيرو ڪيو، جنهن جي نتيجي ۾ خپلو جي 62 هين يبگو خاندان جي حڪمران رحيم خان هٿيار ڦٽا ڪيا. قلعو ٻيهر 1660ع ۽ 1674ع ۾ حملي آورن جي قبضي ۾ اچي ويو.[16]

يبگو جو اولاد 1972ع ۾ سندن بادشاهت ختم ٿيڻ کان پوءِ به اُتي رهڻ لڳو. خپلو ۾ رهندڙ آخري راجا راجا فتح علي خان هو، جيڪو 1983ع ۾ وفات ڪري ويو، سندس پٽ راجا ذڪريا 2020ع ۾ وفات ڪئي.[17]

آرڪيٽيڪچر

[سنواريو]

محلات ڪشميري ۽ بلتي ڪاريگرن جي مدد سان تعمير ڪيو ويو. [18] ڪيترن ئي علائقن جي سرحد تي هجڻ ڪري، محلات جي ساخت تي تبتي ، ڪشميري ، لداخي ، بلتي ۽ وچ ايشيائي اثر آهن. [19] [20]

محل جي عمارت چار منزلن تي مشتمل آهي، جيڪا ڪاٺ، مٽيءَ جي سرن، مٽيءَ ۽ مٽيءَ جي مارٽر سان ٺهيل آهي.[21] ڪاٺ جو ٺهيل دروازو، جيڪو يبگو راجا حاتم خان اسڪردو جي هڪ قلعي مان گهڻو ڪري بلتستان کي فتح ڪرڻ کان پوءِ ورتو هو[22] محل جي دروازي تي ٺهيل هو. مکيه دروازي جي ٻاهران گذرڻ، جنهن ۾ اڳ ۾ هڪ اصطبل هوندو هو، محلات جي سامهون واري لان ڏانهن وڃي ٿو، جيڪو يبگو راجائن جي دور ۾ جشن دوران ميوزڪ بينڊ استعمال ڪندو هو. محل جي ڪاٺيءَ جي ڇت کي نيل جي استعمال کان سواءِ، ڇني ۽ رنگ جي استعمال سان ڊزائين ڪيل آهي.[23] مٿين منزل تي هڪ هال جيڪو تفريحي ڪمرو طور استعمال ڪيو ويندو هو قراقرم جبل جي حد ۽ محلات جي چوڌاري لان کي ڏسي ٿو.[24]محل جي ٻين قابل ذڪر ڪمرن ۾ رائل ميٽنگ روم (چوگورافٽل)، شاهي بالڪوني (چوگوجاروخ)، شهزادي ڊريسنگ روم (ليناخنگ) ۽ ڪوئن روم شامل آهن.[25]

محلات جي بحاليءَ کانپوءِ، رهائشي علائقي جو هڪ حصو هوٽل طور استعمال ڪيو پيو وڃي، جيڪو سرينا هوٽلز هلائي رهيو آهي ۽ 35 مقامي گهرن جي ماڻهن کي ملازمت ڏئي رهيو آهي. هوٽل ۾ 21 ڪمرا آهن، جن مان ڇهه محلات جي عمارت جي اندر واقع آهن ۽ پنهنجي 70 سيڪڙو آمدني کي خپلو علائقي جي ترقي لاءِ استعمال ڪن ٿا، [26] [27] جڏهن ته ٻيو علائقو ميوزيم طور ڪم ڪري ٿو. [28]

بحالي

[سنواريو]

خپلو محل بلتستان ۾ ٻيو قلعو آهي جنهن جي مرمت آغا خان ٽرسٽ فار ڪلچر پاران ڪئي وئي آهي.[29][30] مرمت جو ڪم 2005ع ۾ شروع ٿيو ۽ 2011ع ۾ مڪمل ٿيو. منصوبي جي مالي مدد ناروي جي پرڏيهي معاملن واري وزارت اسلام آباد ۾ پنهنجي سفارتخاني ذريعي ڪئي. USAID قلعي اندر بالٽي ثقافت لاءِ نمائشي مرڪز لاءِ فنڊ ۾ مدد ڪئي. نمائش جو مرڪز [31]سائيٽ جو ٻه ٽيون حصو وٺي ٿو. بحاليءَ جو ڪم 400 مقامي خاندانن جي ماڻهن جي مدد سان ڪيو ويو، جيڪي ڪميونٽي جي تعمير لاءِ هڪ شروعات جي طور تي ملازم هئا.[32]سروي ۾ شامل ڪيو ويو آهي ٽاپگرافڪ خاصيتن جي بحالي واري سائيٽ جي. 2005 ۾ شروع ٿيو، استعمال ٿيل اليڪٽرانڪ فاصلي جي ماپ (EDM) ڊوائيسز. سروي محلات جي ڪيترن ئي زوال پذير حصن جي اصل حالت ڳولڻ ۾ مدد ڪئي.[33] بحاليءَ جو منصوبو وينس چارٽر جي بحاليءَ جي معيارن تي عمل ڪيو ويو.[34][35]بحاليءَ لاءِ تيار ڪيل مواد 30 ملين رپيا (30 ملين رپيا) هو، جڏهن ته مزدورن جي اجورو مجموعي طور تي 25 ملين رپيا (25 ملين رپيا) هئي.[36]

انعام

[سنواريو]

محل جي بچاءُ ۽ بحاليءَ واري ڪم کي ورجن هاليڊيز طرفان ساراهيو ويو ته جيئن علائقي جي مقامي ماڻهن تي سماجي ۽ معاشي اثر پون.[37] محل 2012 ۾ 'غربت جي گھٽتائي' جي درجي ۾ بهترين پروجيڪٽ جي طور تي ورجن هوليڊز ريسپانسبل ٽورزم ايوارڊ حاصل ڪيو.[38][39]2013 ۾ محل کي يونيسڪو ايشيا پيسفڪ هيريٽيج ايوارڊز، [40] هندستان ۾ لال چمني ڪمپائونڊ ۽ افغانستان ۾ دي گریٹ سرائي سان گڏ، امتياز لاءِ انعام ڏنو ويو.[41]

مشهور ڊرامي سيريل ديار دل جي شوٽنگ پنهنجي قلعي ۾ ڪئي وئي.

پڻ ڏسو

[سنواريو]

حوالو

[سنواريو]
  1. ↑ Shah, Danial (June 2013). "Luxury with Heritage". Xpoze (Epoch Creatives) 6 (82). http://www.danialshah.com/publ/luxury_with_heritage_danial_shah.pdf. Retrieved 12 September 2013. 
  2. ↑ Northern Areas: State of Environment and Development. Compiled by Scott Perkin. IUCN Pakistan. 2003. pp. 119, 285. ISBN 969-8141-60-X. http://cmsdata.iucn.org/downloads/nasoed.pdf. Retrieved 14 September 2013. 
  3. ↑ "How we save our past glories". The Nation. 9 September 2013. http://www.nationmultimedia.com/life/How-we-save-our-past-glories-30214356.html. 
  4. ↑ Khawaja Jahan Zeb (July 2013). "Pakistan Tourism: Skardu – Baltistan". .de.pk (Pakistan German Business Forum): 30–31. http://pgbf.com.pk/newsletter_online/Magazine---June-Publication_178251078800.pdf. Retrieved 13 September 2013. 
  5. ↑ "Rescuing heritage: NGO gets tourism award for restoring 19th century palace in Baltistan". The Express Tribune. 16 November 2012. http://tribune.com.pk/story/466510/rescuing-heritage-ngogets-tourism-award-for-restoring-19th-century-palace-in-/. 
  6. ↑ Ashiq Faraz (28 July 2013). "Resurrecting an old Raja's palace". The Express Tribune. http://tribune.com.pk/story/580833/resurrecting-an-old-rajas-palace/. 
  7. ↑ "Residential castles (Khar) and mountain fortresses (Khardong) in Baltistan". Tibet Encyclopedia (ٻولي ۾ German). International Institute for Tibetan and Buddhist Studies. حاصل ڪيل 14 September 2013. 
  8. ↑ Godfrey Thomas Vigne (1842). Travels in Kashmir, Ladak, Iskardo, the Countries Adjoining the Mountain-course of the Indus, and the Himalaya, North of the Panjab. 2. London: Henry Colburn. pp. 317–318. 
  9. ↑ Khawaja Jahan Zeb (July 2013). "Pakistan Tourism: Skardu – Baltistan". .de.pk (Pakistan German Business Forum): 30–31. http://pgbf.com.pk/newsletter_online/Magazine---June-Publication_178251078800.pdf. Retrieved 13 September 2013. 
  10. ↑ "Serena Khaplu Palace". Serena Hotels Pakistan. Serena Hotels. وقت 12 May 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 26 May 2013.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  11. ↑ Ashiq Faraz (28 July 2013). "Resurrecting an old Raja's palace". The Express Tribune. http://tribune.com.pk/story/580833/resurrecting-an-old-rajas-palace/. 
  12. ↑ Khawaja Jahan Zeb (July 2013). "Pakistan Tourism: Skardu – Baltistan". .de.pk (Pakistan German Business Forum): 30–31. http://pgbf.com.pk/newsletter_online/Magazine---June-Publication_178251078800.pdf. Retrieved 13 September 2013. 
  13. ↑ "Serena Khaplu Palace". Serena Hotels Pakistan. Serena Hotels. وقت 12 May 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 26 May 2013.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  14. ↑ Jane Ellen Duncan (1906). A Summer Ride Through Western Tibet. Smith, Elder & Company. pp. 220–222. ISBN 978-1149011423. OCLC 457353027. https://archive.org/details/asummerridethro01duncgoog. 
  15. ↑ "Hatam Khan (ruler of Khaplu in Baltistan or Little Tibet)". Tibet Encyclopedia. International Institute for Tibetan and Buddhist Studies. حاصل ڪيل 14 September 2013. 
  16. ↑ "Residential castles (Khar) and mountain fortresses (Khardong) in Baltistan". Tibet Encyclopedia (ٻولي ۾ German). International Institute for Tibetan and Buddhist Studies. حاصل ڪيل 14 September 2013. 
  17. ↑ Kathleen Cox (1990). Fodor's the Himalayan Countries: North Pakistan, North India, Bhutan, Tibet, Nepal. Fodor's Travel Publications. p. 278. ISBN 978-0679017202. 
  18. ↑ Ashiq Faraz (28 July 2013). "Resurrecting an old Raja's palace". The Express Tribune. http://tribune.com.pk/story/580833/resurrecting-an-old-rajas-palace/. 
  19. ↑ (Report).  Invalid |dead-url=14 September 2013 (مدد); Missing or empty |title= (مدد)
  20. ↑ "Khaplu Palace wins international award". Dawn. حاصل ڪيل 26 May 2013. 
  21. ↑ Ashiq Faraz (28 July 2013). "Resurrecting an old Raja's palace". The Express Tribune. http://tribune.com.pk/story/580833/resurrecting-an-old-rajas-palace/. 
  22. ↑ Aga Khan Trust for Culture (2005). Stefano Bianca. ed. Karakoram: Hidden Treasures in the Northern Areas of Pakistan. Umberto Allemandi. p. 159. ISBN 978-8842213307. 
  23. ↑ Kathleen Cox (1990). Fodor's the Himalayan Countries: North Pakistan, North India, Bhutan, Tibet, Nepal. Fodor's Travel Publications. p. 278. ISBN 978-0679017202. 
  24. ↑ Danial Shah (7 October 2012). "The royal treatment". The Express Tribune. http://tribune.com.pk/story/446311/the-royal-treatment/. 
  25. ↑ Ashiq Faraz (28 July 2013). "Resurrecting an old Raja's palace". The Express Tribune. http://tribune.com.pk/story/580833/resurrecting-an-old-rajas-palace/. 
  26. ↑ "Rescuing heritage: NGO gets tourism award for restoring 19th century palace in Baltistan". The Express Tribune. 16 November 2012. http://tribune.com.pk/story/466510/rescuing-heritage-ngogets-tourism-award-for-restoring-19th-century-palace-in-/. 
  27. ↑ "NGO Receives Award for Rescuing 19th Century Baltistan Palace". Travel Business Review. وقت 24 September 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 11 September 2013. 
  28. ↑ "How we save our past glories". The Nation. 9 September 2013. http://www.nationmultimedia.com/life/How-we-save-our-past-glories-30214356.html. 
  29. ↑ "Khaplu Fort, Baltistan". Pamir Times. حاصل ڪيل 26 May 2013. 
  30. ↑ Sarfraz, Hafsah. "Otherworldly & magical in equal parts". thenews.com.pk. حاصل ڪيل 2020-10-13. 
  31. ↑ "Khaplu Palace wins international award". Dawn. حاصل ڪيل 26 May 2013. 
  32. ↑ "Rescuing heritage: NGO gets tourism award for restoring 19th century palace in Baltistan". The Express Tribune. 16 November 2012. http://tribune.com.pk/story/466510/rescuing-heritage-ngogets-tourism-award-for-restoring-19th-century-palace-in-/. 
  33. ↑ Adil, Balti. "Khaplu Ghanche | Must Visit Places in Khaplu Ghanche Baltistan". MySkardu.com. Islamabad, Pakistan. وقت 28 March 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 28 March 2019.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  34. ↑ Adil, Balti. "Khaplu Ghanche | Must Visit Places in Khaplu Ghanche Baltistan". MySkardu.com. Islamabad, Pakistan. وقت 28 March 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 28 March 2019.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  35. ↑ "Khaplu Palace a genuine heritage of Baltistan". The Peninsula. 24 December 2012. http://thepeninsulaqatar.com/pakistanafghanistan/219242-khaplu-palace-a-genuine-heritage-of-baltistan-.html. 
  36. ↑ Ashiq Faraz (28 July 2013). "Resurrecting an old Raja's palace". The Express Tribune. http://tribune.com.pk/story/580833/resurrecting-an-old-rajas-palace/. 
  37. ↑ Harold Goodwin, Xavier Font (وڪي نويس.). Highly Commended Khaplu Palace, Pakistan (PDF). Progress in Responsible Tourism (Report) (Goodfellow Publishers). صفحو. 23. حاصل ڪيل 14 September 2013. 
  38. ↑ "Rescuing heritage: NGO gets tourism award for restoring 19th century palace in Baltistan". The Express Tribune. 16 November 2012. http://tribune.com.pk/story/466510/rescuing-heritage-ngogets-tourism-award-for-restoring-19th-century-palace-in-/. 
  39. ↑ "Khaplu Palace wins international award". Dawn. حاصل ڪيل 26 May 2013. 
  40. ↑ "Baltistan palace wins Unesco award". Dawn. 11 September 2013. http://dawn.com/news/1042061/baltistan-palace-wins-unesco-award. 
  41. ↑ Shabbir Mir (10 September 2013). "UNESCO Heritage Awards 2013: Khaplu Palace receives award of distinction". The Express Tribune. http://tribune.com.pk/story/602080/unesco-heritage-awards-2013-khaplu-palace-receives-award-of-distinction/. 
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=خپلو_محل&oldid=297615" تان ورتل