خضدار ضلعو
| خضدار ضلعو | |
|---|---|
| بلوچستان جو ضلعو | |
| Khuzdar District | |
 | |
 خضدار ضلعو نقشي ۾ نمايان ڏيکاريل | |
  خضدار ضلعو  خضدار ضلعو | |
| جاگرافي بيهڪ: 27°46′49″N 66°48′22″E / 27.78028°N 66.80611°E | |
| ملڪ | پاڪستان |
| صوبو | بلوچستان |
| ڊويزن | قلات ڊويزن |
| قيام | 1974 11 نومبر 1992[1] |
| صدر مقام | خضدار شھر |
| حڪومت | |
| • قومي اسيمبلي جو رڪن | ڄام ڪمال خان (تڪ: اين اي 270) |
| • تحصيلون | 4 |
| • تحصيلن جا نالا | |
| پکيڙ | |
| • ڪل | 35,380 ڪ.م2 (13,660 ميل2) |
| آبادي (2017)[2] | |
| • ڪل | 8,02,207 |
خضدار ضلعو (انگريزي: Khuzdar District ) پاڪستان جي صوبي بلوچستان جي ڏاکڻي حصي ۾ قلات ڊويزن جو ھڪ ضلعو جنھن جو صدر مقام خضدار شھر آھي. خضدار ضلعي جي اتر م شھيد سڪندر آباد ضلعو، اولھ م خاران ضلعو ۽ آواران ضلعو، اوڀر ۾ جھل مگسي ضلعو ۽ سنڌ جو قمبر شهدادڪوٽ ضلعو، ۽ دادو ضلعو ۽ ڏکڻ ۾ لسٻيلو ضلعو واقع آهن. ھن شھر ۾ ڪوئٽه کان پوءِ بلوچستان جي ٻين وڏي فوجي ڇانوڻي آھي. ھتي خضدار شھر ٻاھران ھڪ يونيورسٽي پڻ واقع آهي جنھن جو نالو بلوچستان يونيورسٽي آف انجنيئرنگ اينڊ ٽيڪنالاجي خضدار آهي[3]. ان جي ڀرسان ايئرپورٽ پڻ واقع آهي.
تاريخ
[سنواريو]عربن جي دؤر ۾ خضدار توران جي رياست ۾ ھو ۽ خضدار ان جو گاديءَ جو هنڌ رھيو. بعد م خضدار قلات رياست جو حصو ٿي ويو. 1869 ۾ خان آف قلات ۽ جھالاوان وارن جي وچ م جنگ لڳي جيڪا خان آف قلات کٽي جنھن بعد مير خداداد خان خضدار م ھڪ قلعو تعمير ڪرايو. شھر کان ٻاھر ٿوري فاصلي تي عربن جي دؤر ۾ تعمير ٿيل قلعي جا آثار پڻ موجود آهن. خضدار پھرين قلات جي سب ڊويزن ھيو. ذولفقار علي ڀٽو جي حڪومت ۾ پھرين مارچ 1974ع تي ان کي ضلعي جو درجو ڏنو ويو.
انتظامي ورهاست
[سنواريو]2021 ۾ خضدار ضلعي ۾ 3 تحصيلون آھن جن ۾ شامل آهن:
ان کان سواءِ ھن ضلعي م 6 سب تحصيلون آھن جن م شامل آهن:
ھي ضلعو 1732 ميٽرن جي بلندي تي واقع آهي. 2005 ۾ ھن ضلعي م ھيٺيون 34 يونين ڪاؤنسلون ھيون:
| # | يونين ڪاؤنسل | # | يونين ڪائونسل | # | يونين ڪاؤنسل |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | سون چاڪو | 2 | باغبانا | 3 | بالينا کٽان |
| 4 | فيض آباد | 5 | فيروزآباد | 6 | گازگي |
| 7 | کنڊ | 8 | پارڪو | 9 | ساسول |
| 10 | توتاڪ | 11 | ذِيدِي | 12 | زيرينا کٽان |
| 13 | مُولا | 14 | آباد ڪرک | 15 | کارزان نال |
| 16 | درنائلي | 17 | گوني گريشا | 18 | ھزار گنجي |
| 19 | ڪِلي عالم خان | 20 | ڪوچو | 21 | نال |
| 22 | اورناچ | 23 | سر رائيج | 24 | ارينجي |
| 25 | بدري | 26 | لوپ | 27 | پيسي ڪپر |
| 28 | سرونا | 29 | شاھ نوراني | 30 | وڍ |
| 31 | وھير | 32 | نورگاما زھري | 33 | چشما |
| 34 | گھاٽ | - | - | - | - |
آبادي
[سنواريو]ھتان جي 99 سيڪڙو آبادي مسلمانن جي آهي. ھتان جي ڪل آبادي 2017 جي آدمشماري مطابق 8,02,207 آھي. جڏهن ته 1998 جي آدمشماري مطابق آبادي 417000 ھئي. ضلعي جي آبادي ۾ وڏا قبيلا بزنجو، ماردوئي جتڪ، حسني، سياپد، نوشيرواني، موسياڻي، زھري، مينگل، زرڪزئي، احمدزئي، ريڪيزئي، ساسولي ۽ ڪرد آھن. 1981 جي آدمشماري مطابق ضلعي جي آبادي جو 82 سيڪڙو بروھي ٻولي ڳالھائيندڙ ماڻھن جو ۽ 13 سيڪڙو بلوچي ٻولي ڳالهائيندڙن جو ھو پر 1998ع جي آدمشماري م ھتان جي آبادي جي 96.7 سيڪڙو ماڻھن پاڻ کي بلوچي ٻولي ڳالهائيندڙن ۾ ظاھر ڪيو.
تعليم
[سنواريو]پاڪستان ڊسٽرڪٽ ايجوڪيشن رينڪنگ 2017 جي مطابق تعليم ۾ 141 ضلعن م خضدار ضلعو 122 نمبر تي ھيو. 2014 ۽ 2015 واري تعليمي سال م ھن ضلعي جي ڏھن ۽ ان کان مٿي واري عمر وارن م لکيل پڙهيل ماڻھن جي شرح 45 سيڪڙو ھئي ۽ انھن م وري عورتن جي شرح 26 سيڪڙو ھئي[4] ضلعي جي اسڪولن م 87 سيڪڙو اسڪول پرائمري تعليم وارا ھئا. .
حوالا
[سنواريو]- ↑ Awaran آرڪائيو ڪيا ويا 31 August 2011 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. UN profile. Retrieved 6 سيپٽمبر 2010.
- ↑ "DISTRICT WISE CENSUS RESULTS CENSUS 2017" (PDF). www.pbscensus.gov.pk. وقت 2017-08-29 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ Balochistan University of Engineering & Technology Khuzdar
- ↑ Pakistan Bureau of Statistics (2016). Pakistan Social and Living Standards Measurement Survey 2014-15. [online] Islamabad: Government of Pakistan, p.111. Available at: http://www.pbs.gov.pk/sites/default/files//pslm/publications/PSLM_2014-15_National-Provincial-District_report.pdf [Accessed 6 Aug. 2018].