اسٽونيا

ريپبلڪ آف اسٽونيا
ريپبلڪ آف اسٽونيا; Eesti Vabariik (ٻولي؟)
جھنڊو	نِسبتي نشان
	ترانو: "Mu isamaa, mu õnn ja rõõm"; (انگريزي ٻولي: "My Fatherland, My Happiness and Joy"); ;
	مڪانيت اسٽونيا (dark green) – نقشو Europe (green & grey); – in the European Union (green) – [Legend]
گادي جو هنڌ	تالن; 59°25′N 24°45′E / 59.417°N 24.750°E
سڀ کان وڏو شهر	تارتو
دفتري ٻوليون	اسٽونين
تسلیم ٿيل مقامي ٻوليون	اسٽونين، روسي، يوڪرائيني، بيلورشين، فنش
نسلي گروھ (2017)	68.8% اسٽونيائي; 25.1% روسي; 1.8% يوڪرائيني; 0.9% بيلورشين; 0.6% فن; 2.9% o ۽ ڀيا;
مقامي آبادي	اسٽونيائي
حڪومت	يونيٽريپارليامينٽري ريپبلڪ
• صدر	ڪريسٽي ڪلجوليڊ
• وزيراعظم	جوري ريٽس
مقننه	ریجیڪوگو
آزادي
• خودمختياريءَ جو اعلان	12 اپریل، 1917ع
• آزادي جو اعلان; پوء ٽارٽو وارو معاھدو	24 فيبروري، 1908ع; 2 فيبروري، 1920ع
• سويت يونين ۽ جرمنيءَ جو قبضو	1940ع سان1991ع
• آزاديءَ جي بحالي	20 آگسٽ، 1991ع
• يورپي يونين ۾ شموليت	1 مئی، 2004
پکيڙ
• جملي	[اوزا تبديل: invalid number] (129ھون)
• پاڻي (%)	4.45%
آبادي
• 2018ع اندازو	13,18,705 (151ھون)
• 2011ع مردم شماري	12,94,455
• گھاٽائي	28 /km2 (72.5 /sq mi) (188ھون)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد )	2018ع لڳ ڀڳ
• ڪل	$44.177 billion
• في سيڪڙو	$33,842 (43ھون)
جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ )	2018ع لڳ ڀڳ
• ڪل	$30.821 billion

اسٽونيا (Estonia;^[11]^[12] ⁱ/ɛˈstoʊniə/) سرڪاري طور تي ايسٽونيا جي جمهوريه، يورپ ۾ بالٽڪ سمنڊ جي ڪناري تي هڪ ملڪ آهي.^[13] هن جي اتر ۾ نار فنلينڊ کان فنلينڊ، اولهه ۾ سويڊن کان سمنڊ پار، ڏکڻ ۾ لاتويا ۽ اوڀر ۾ ڍنڍ پيپسي ۽ روس جي سرحد آهي. ايسٽونيا جو علائقو، اصل زميني حصي کان علاوہ سريما ۽ ھائيوما جی وڏی ٻيٽ ۽ بالٽڪ سمنڊ جي اڀرندي ساحل تي 2,300 کان وڌيڪ ٻين ٻيٽن تي مشتمل آھي، جنھن جي ڪل ايراضي 45,335 چورس ڪلوميٽر (17,504 اسڪوائر ميل) آھي. تالن (Tallinn)، گاديء جو شهر ۽ تارتو (Tartu) ملڪ جا ٻه وڏا شهري علائقا آهن. ايسٽونيائي ٻولي ايسٽونيا جي مقامي ۽ سرڪاري ٻولي آهي؛ اها پنهنجي آبادي جي اڪثريت جي پهرين ٻولي آهي، دنيا جي ٻي سڀ کان وڌيڪ ڳالهائي ويندڙ فني ٻولي ۽ ٽيون سڀ کان وڌيڪ ڳالهائي ويندڙ يورالڪ ٻولي آهي.


ڪرسٽي ڪلجولئيڊ اسٽونيا جي صدر since 2016	جوري رئٽاس اسٽونيا جو وزيراعظم since 2016

ھن ملڪ جون سرحدون اتر ۾ فن لينڊ جي نار (جنھن جي ٻئي پار فن لينڊ واقع آهي)، اولھ ۾ بالٽڪ سمنڊ، ڏکڻ ۾ ليٽويا ۽ اوڀر ۾ پائپس ڍنڍ (Lake Peipus) ۽ روس سان ملن ٿيون. بالٽڪ سمنڊ جي ٻئي پار اولھ ۾ سويڊن واقع آهي. اسٽونيا جو ملڪ اصل زميني حصي ۽ بالٽڪ سمنڊ ۾ موجود 2,222 ٻيٽن تي مشتمل آهي. ھن ملڪ جي پکيڙ 45,227 چورس ڪلوميٽر آهي جنھن ۾ 2,839 چورس ڪلوميٽر ايراضي تي پاڻي آھي باقي 42,388 چورس ڪلوميٽر خشڪي آهي. اتان جا ماڻهو اڪثريت ۾ اسٽونيائي نسل جا آھن جيڪي اصل ۾ فنش Finnic نسل مان آھن. ھن ملڪ ۾ انساني آبادي 9000 ق.م. ۾ شروع ٿي. ھتان جا ماڻھو تيرھين صدي عيسويءَ ۾ عيسائيت ۾ داخل ٿيا. ھتي اسٽونيائي قومي تشخص جي شروعات اڻويھين ۽ ويھين صديءَ ۾ پيدا ٿيو. 24 فيبروري، 1918ع ۾ ھي خودمختيار ملڪ بڻيو پر ٻي جنگ عظيم ۾ ھي ملڪ سويت يونين، پوء نازي جرمني ۽ وري سويت يونين جي قبضي ۾ آيو 1991 ۾ آزاد ٿيو. ھي 15 ڪائونٽين يا ضلعن تي مشتمل يونيٽري پارليامينٽريي ريپبلڪ آھي جنھن جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر تالين آھي.

تفصيلي تعارف[سنواريو]

ھن ملڪ جون سرحدون اتر ۾ فن لينڊ جي نارGulf of Finland ( جنھن جي ٻئي پار فن لينڊ واقع آهي)، اولھ ۾بالٽڪ سمنڊ، ڏکڻ ۾ ليٽويا ۽ اوڀر ۾ پائپس ڍنڍ Lake Peipus ۽ روس سان ملن ٿيون.^[14] بالٽڪ سمنڊ جي ٻئي پار اولھ ۾ سويڊن واقع آهي. اسٽونيا جو ملڪ اصل زميني حصي ۽ بالٽڪ سمنڊ ۾ موجود 2,222 ٻيٽن تي مشتمل آهي.^[15] ھن ملڪ جي پکيڙ |45227 ھم چورس ڪلوميٽر آهي جنھن ۾ 2839 ھم چورس ڪلوميٽر ايراضي تي پاڻي آھي باقي 42388 ھم چورس ڪلوميٽر خشڪي آهي.اتان جا ماڻهو اڪثريت ۾ اسٽونيائي نسل جا آھن جيڪي اصل ۾ فنڪ Finnic نسل مان آھن . ھن ملڪ ۾ انساني آبادي 9000 ق م ۾ شروع ٿي . ھتان جا ماڻھو تيرھين صدي عيسويءَ ۾ عيسائيت ۾ داخل ٿيا. ھتي اسٽونيائي قومي تشخص جي شروعات اڻويھين ۽ ويھين صديءَ ۾ پيدا ٿيو. 24 فيبروري 1918 ۾ ھي خودمختيار ملڪ بڻيو پر ٻي جنگ عظيم ۾ ھي ملڪ سويت يونين ، پوء نازي جرمني ۽ وري سويت يونين جي قبضي ۾ آيو 1991 ۾ آزاد ٿيو . ھي 15 ڪائونٽين يا ضلعن تي مشتمل يونيٽري پارليامينٽريي ريپبلڪ آھي جنھن جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر تالين آھي.

aerial view of high rises at sunset — The central business district of Tallinn

ان جي آبادي اٽڪل 13 لک آھي. . اسٽونيا ھڪ ترقي يافتہ ملڪ آھي.^[16] It ranks very high in the Human Development Index of the United Nations,^[7] اسٽونيا جي شھرين کي يونيورسل ھيلٿ ڪيئر جي سھولت ميسر آهي.^[17] انھن کي مفت تعليم ج سھولت پڻ آهي^[18] 2005 ۾ اسٽونيا پھريون ملڪ ھيو جنھن اليڪشن ۾ اليڪٽرانڪ سسٽم ذريعي انٽرنيٽ تي ووٽنگ جو استعمال ڪيو

حوالا[سنواريو]

↑ "Rahvaarv rahvuse järgi, 1. jaanuar, aasta". Statistics Estonia. حاصل ڪيل 6 June 2017.
↑ "Minifacts About Estonia 2017". حاصل ڪيل 19 July 2017.
↑ https://news.err.ee/654391/estonia-s-population-increases-for-third-year. حاصل ڪيل 1 January 2018. Missing or empty |title= (مدد) (Estimate as of 1 January 2018)
↑ "PHC 2011 RESULTS". Statistics Estonia. حاصل ڪيل 26 January 2016.
↑ ^5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 "Estonia". International Monetary Fund.
↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. حاصل ڪيل 5 January 2014.
↑ ^7.0 ^7.1 "2015 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. حاصل ڪيل 14 December 2015.
↑ Constitution of the Republic of Estonia, 6th article
↑ Võrokesed ees, setod järel. postimees.ee (13 July 2012).
↑ Territorial changes of the Baltic states Soviet territorial changes against Estonia after World War II
↑ "Definition of Estonia". The Free Dictionary. حاصل ڪيل 29 October 2013.
↑ "Define Estonia". Dictionary.com. حاصل ڪيل 29 October 2013.
↑ "United Nations Statistics Division- Standard Country and Area Codes Classifications (M49)". United Nations. حاصل ڪيل 31 March 2016.
↑ "Estonian Republic". Archived from the original on 21 July 2011. حاصل ڪيل 21 July 2011. . Official website of the Republic of Estonia (in Estonian)
↑ Matthew Holehouse Estonia discovers it's actually larger after finding 800 new islands The Telegraph, 28 August 2015
↑ "Estonian Economic Miracle: A Model For Developing Countries". Global Politician. وقت 28 June 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 June 2011.
↑ Comparing Performance of Universal Health Care Countries, 2016 Fraser Institute
↑ Estonia OECD 2016

[stat.ee-1] "Rahvaarv rahvuse järgi, 1. jaanuar, aasta". Statistics Estonia. حاصل ڪيل 6 June 2017.

[2] "Minifacts About Estonia 2017". حاصل ڪيل 19 July 2017.

[3] ttps://news.err.ee/654391/estonia-s-population-increases-for-third-year. حاصل ڪيل 1 January 2018. Missing or empty |title= (مدد) (Estimate as of 1 January 2018)

[4] "PHC 2011 RESULTS". Statistics Estonia. حاصل ڪيل 26 January 2016.

[imf2-5] 5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 "Estonia". International Monetary Fund.

[eurogini-6] "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. حاصل ڪيل 5 January 2014.

[HDI-7] 7.0 ^7.1 "2015 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. حاصل ڪيل 14 December 2015.

[8] Constitution of the Republic of Estonia, 6th article

[9] Võrokesed ees, setod järel. postimees.ee (13 July 2012).

[10] Territorial changes of the Baltic states Soviet territorial changes against Estonia after World War II

[11] "Definition of Estonia". The Free Dictionary. حاصل ڪيل 29 October 2013.

[12] "Define Estonia". Dictionary.com. حاصل ڪيل 29 October 2013.

[13] "United Nations Statistics Division- Standard Country and Area Codes Classifications (M49)". United Nations. حاصل ڪيل 31 March 2016.

[14] "Estonian Republic". Archived from the original on 21 July 2011. حاصل ڪيل 21 July 2011. . Official website of the Republic of Estonia (in Estonian)

[15] Matthew Holehouse Estonia discovers it's actually larger after finding 800 new islands The Telegraph, 28 August 2015

[16] "Estonian Economic Miracle: A Model For Developing Countries". Global Politician. وقت 28 June 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 June 2011.

[17] Comparing Performance of Universal Health Care Countries, 2016 Fraser Institute

[18] Estonia OECD 2016

[1]

[3]

[4]

[5]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[7]

[17]

[18]