مواد ڏانھن هلو

بالٽڪ سمنڊ

ڳنڍڻن کي سنواريو
بيھڪ: 58°N 20°E / 58°N 20°E / 58; 20
کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
بالٽڪ سمنڊ جو علایقو
Map
بالٽڪ سمنڊ علایقي جو نقشو
مقام یوروپ
پاڻي جو قسم سمنڊ
اھم داخلي وھڪرا داوگاوا ، ڪيميجوڪي، نيمن (نيموناس)، نيوا، اوڊر، ويسٽولا، لولي، ناروا، ٽورن
اھم خارجي وھڪرا ڊينش اسٽريٽ
ڪيچمينٽ 1٬641٬650 چورس ڪلوميٽر (633٬840 چورس ميل)
سامونڊي طاس ساحل: ڊنمارڪ، ايسٽونيا، فنلينڊ، جرمني، لاتويا، ليتوانيا، پولينڊ، روس، سويڊن غير ساحلي: بيلاروس، چيڪ ريپبلڪ، ناروي، سلوواکيا، يوڪرين.[1]
وڌ کان وڌ ڊيگھ 1٬601 ڪلوميٽر (995 ميل)
وڌ کان وڌ ويڪر 193 ڪلوميٽر (120 ميل)
سطحي پکيڙ 377,000 چورس ڪلوميٽر (146,000 چورس میل)
سراسري اونھائي 55 ميٽر (180 فوٽ)
وڌ کان وڌ اونھائي 459 ميٽر (1،506 فوٽ)
پاڻي جو حجم 21,700 مڪعب ڪلوميٽر (1.76×10^10 ايڪڙ فوٽ)
رھائش  وقت 25 سال
ڪناري جي ڊيگھ 1 8,000 ڪلوميٽر (5,000 ميل)
ٻيٽ ابروڪا، اگنا، آرڪيپيلاگو سمنڊ جا ٻيٽ (ایلاند)، بورن هولم، ڊان هولم، ارٿول ميني، فاليسٽر، فارو، ڀِي مارن، ارٿول ملي، هيلوٽو، هڏن سی، هولموارنا، ڪساري، ڪيسلائڊ، ڪهنو، ڪمیٽون، ڪوئنسٽو، ڪوٽلن، لاجاسالو، لوٽاسري، لِنگُو، لوجسترو، لولينڊ، مِني ھولد، موهني، مُون ، موهُو، پوئل، پرنگلي، آسمس سار. اولينڊ، ریپلوت، روھنو، روزن، ساراما، اسٽورا ڪارلسو، سومن لينا، سور-پاڪري ۽ وائڪ-پاڪري، اُمانز، وودو، ورمادو. ول. سیندي ورم سي، وولين.
آباديون ڪوپن هيگن، گڊانسڪ، گادينيا، گريفس والڊ، ھاپ سالو، هيلسنڪي، جرمالا، ڪالينن گراڊ، ڪيل، ڪليپيدا، ڪریساري، ڪارڊلا، لوبيڪ، لوليا، میريهام، اولو، پالنگا، پلاديسڪي، پارنو، ريگا، روسٽوڪ. سينٽ پيٽرسبرگ. ليپاجا. اسٽاڪ هولم. تالين. ترکو، وینٹسپلس۔
حوالا [2]
1 Shore length is not a well-defined measure.

بالٽڪ سمنڊ (Baltic Sea) ائٽلانٽڪ سمنڊ جو هڪ بازو آهي جيڪو ڊینمارڪ، اسٽونيا، فنلينڊ، جرمني، لٽويا، لٿوينيا، روس، پولينڊ، سويڊن ۽ اتر ۽ وچ يورپ جي ميدانن سان گھريل آهي.

سمنڊ °53 اتر کان °66 اتر ويڪرائي ڦاڪ ۽ °10 اوڀر کان °30 اوڀر ڊگھائي ڦاڪ تائين پکڙيل آهي. اهو ائٽلانٽڪ وڊي سمنڊ جو هڪ سامونڊي سمنڊ آهي جنهن ۾ ٻنهي جي وچ ۾ محدود پاڻي جي مٽاسٽا آهي، ان کي اندروني سمنڊ بڻائي ٿو. بالٽڪ سمنڊ، ڊينمارڪ اسٽریٽ جي ذريعي، اوریسٽیڊ، گرین بیلٽ ۽ لٽل بیلٽ جي رستي سان ڪیٽیگیٽ ۾ نڪرندو آهي. ان ۾ گلف آف بوٿنيا (ٻوٿنيا جي نار ۽ بوٿنيا جو سمنڊ ۾ ورهايل)، فنلينڊ، ريگا ۽ گڊانسڪ جی نارون شامل آهن.

"بالٽڪ پراپر" ان جي اترئين ڪناري تي، ويڪرائي ڦاڪ °60 اتر تي، آلند ٻيٽ ۽ بوٿانيا جی نار جي ڪناري سان، ان جي اتر اوڀر واري ڪناري تي فنلينڊ جی نار، ان جي اڀرندي ڪناري تي ريگا جی نار ۽ اولهه ۾ ڏکڻ اسڪيدینیوین جزائر جي سويڊش حصي طرفان آھي.

بالٽڪ سمنڊ مصنوعي واٽر ويز ذريعي وائيٽ سمنڊ -بالٽڪ ڪينال ذريعي اڇي سمنڊ (White Sea) ۽ ڪيل ڪئنال ذريعي اتر سمنڊ (North Sea) جي جرمن بائيٽ (Bight) سان ڳنڍيل آهي.

نالو

[سنواريو]

ٽيسي ٽس Tacitus) ان جو نالو، سوئيبيا جي جرمن ماڻهن جي نالي تي، سوئيبڪ سمنڊ (لاطيني: Mare Suebicum) رکيو [3] [4] ۽ بطليموس (Ptolemy) ان کي سرماشيئن ماڻهن جي نالي تي، سرماشيئن سمنڊ سڏيو،[5] پر ان کي بالٽڪ سمنڊ (لاطيني: Mare Balticum) جو نالو ڏيڻ وارو پهريون شخص يارهين صديءَ جو جرمن تاريخ نويس آدم آف بريمن هو.[6]

تعريفون

[سنواريو]
هيل جزيرو نما
ڊينمارڪ واري گذرگاهه ۽ بالٽڪ سمنڊ
بالٽڪ پراپر ۽ بوٿنيا جي نار جي وچ ۾ آلينڊ

انتظام

[سنواريو]

بالٽڪ سمنڊ جي علائقي جي سامونڊي ماحول جي تحفظ لاء، هيلسنڪي ڪنوينشن، ڪيٽيگٽ کي بالٽڪ سمنڊ جو حصو سڏجي بغير، بالٽڪ سمنڊ ۽ ڪيٽيگٽ کي، بالٽڪ علائقي ۾ شامل ڪري ٿو، "هن ڪنوينشن جي مقصدن لاءِ بالٽڪ سمنڊ جي علائقي کان مراد، بالٽڪ سمنڊ ۽ بالٽڪ سمنڊ جو داخلا هوندو، جيڪو اسڪاگراڪ ۾، 57°44.43'N تي، اسڪاو جي متوازي سان ڳنڍيل هوندو".[7]

ٽريفڪ جي تاريخ

[سنواريو]

تاريخي طور تي، ڊينمارڪ جي بادشاهت سمنڊ ۽ زمين سان بند بالٽڪ سمنڊ جي وچ ۾ هنجي حدن؛ اوريسنڊ (Øresund) ۾ هيلسنگور جي ويجهو ڪرونبرگ جي قلعي، نائيبورگ ۾ گريٽ بيلٽ ۽ لٽل بيلٽ، فريڊريشيا جي مضبوط قلعي جي تعمير کان پوءِ، وڌيڪ تنگ حصي، مڊلفارٽ جي ويجهي "مڊلفارٽ سنڊ" تي جهازن کان "ڇاڻ جا واجبات" گڏ ڪيا.[8]

اوشيانوگرافي

[سنواريو]

جاگرافيدان وڏي پيماني تي متفق آهن ته بالٽڪ ۽ اتر سمنڊن جي وچ ۾ طبعي حد لينگئلينڊز بيلٽ (Langelandsbælt)، لينگئلينڊ جي ويجهو گريٽ بيلٽ گذرگاهه جو ڏکڻ حصو) ۽ ڊروگڊن-سل (Drogden-Sill) گذرگاهه آهي.[9] ڊروگڊن-سِل ڪوگ بگٽ (Køge Bugt) جي اتر ۾ واقع آهي ۽ ڪوپن هيگن جي ڏکڻ ۾ ڊرئگور (Dragør) کي مالمو (Malmö) سان ڳنڍي ٿي. اها اوريسنڊ پل (Øresund Bridge) پاران، ڊروگڊن سرنگ سميت، استعمال ڪيو ويندو آهي. تعريف مطابق، ڊينش گذرگاهه داخلا جو حصو آهي، پر ميڪلنبرگ جي نار ۽ ڪيل جي نار، ٻنهي بالٽڪ سمنڊ جا حصا آهن.

هڪ ٻئي عام حد فالسٽربو، سويڊن ۽ اسٽيونز ڪلنٽ، ڊينمارڪ جي وچ واري لڪير آهي، جيئن ته هي اوريسنڊ (Øresund) جي ڏاکڻي سرحد آهي. اهو پڻ گهٽ اونھي، صرف 5-10 ميٽر جي عام کوٽائي سان، ڏکڻ اوريسنڊ ۽ هڪ قابل ذڪر وڌيڪ اونھي پاڻي جي وچ ۾ حد آهي.

هائيڊروگرافي ۽ حياتيات

[سنواريو]

ڊروگڊن-سِل (7 ميٽر، 23 فوٽ جي کوٽائي) اوريسنڊ لاء ۽ ڊارزس-سِل (18 ميٽر، 59 فوٽ جي کوٽائي) بيلٽ سمنڊ جي حد مقرر ڪري ٿي.[10] گهٽ اونها سِل، ڪيٽيگٽ کان بورنهام ۽ گوٽ لينڊ جي چوڌاري طاسن ۾، ڳري لوڻ واري پاڻي جي وهڪري ۾ رڪاوٽ آهن.

ڪيٽيگٽ ۽ ڏکڻ اولهه بالٽڪ سمنڊ جي پاڻي ۾ آڪسيجن گهڻي مقدار ۾ موجود آهي ۽ وڏي حياتيات کان ڀريل آهي. سمنڊ جو باقي حصو لوڻاٺيل ۽ آڪسيجن ۾ گهٽ آهي ۽ هتان حياتي جي نسلون گهٽ آهن. اهڙي طرح، گڻنت ۾، ان جي وسيع تعريف وارو، داخلن سان گڏ بالٽڪ حياتياتي طور تي سٺو نظر اچي ٿو؛ ان جي برعڪس، جيترو وڌيڪ تنگ طريقي سان ان جي تعريف ڪئي ويندي، اوترو ئي ان جي حياتيات کي خطرو نظر ايندو آهي.

تاريخ

[سنواريو]

رومن سلطنت جي وقت ۾، بالٽڪ سمنڊ کي سوئيبڪم يا ماري ساهميٽڪم جي نالي سان سڃاتو ويندو هو. ٽيسيٽس پنهنجي "98ع جي اگريڪولا ۽ جرمئنيا" (AD 98 Agricola and Germania) ۾ بهار جي مهينن دوران ماري سوئيبڪم (سوئيبي قبيلي جي نالي تي) کي هڪ لوڻاٺيل سمنڊ جي طور تي بيان ڪيو آهي. جتي برف ٽٽي پوندي هئي ۽ برف جا ٽڪرا مٿاڇري تي ترندا هئا. سوئيبڪ ماڻهو، جديد جرمني جي رائن لينڊ علائقي ۾ عارضي طور تي رهڻ لاءِ، آخرڪار ڏکڻ اولهه ڏانهن لڏپلاڻ ڪئي ويا، جتي انهن جو نالو تاريخي علائقي ۾ سوابيا جي نالي سان بچي ٿو. جورڊانيس پنهنجي ڪم، "دي گيٽسيا" ۾ ان کي جرمن سمنڊ سڏيو.[11][12]

وچين دور

[سنواريو]
ريوجين (Rügen)، جرمني جي ٻيٽ تي راس آرڪونا (Cape Arkona)، عيسائيت جي اچڻ کان اڳ رئني قبيلي جو هڪ مقدس ماڳ هو.

شروعاتي وچين دور ۾، نارس (اسڪينڊينيوين) واپارين بالٽڪ جي چوڌاري هڪ واپاري سلطنت ٺاهي. بعد ۾ انهن وينڊيش قبيلن جي خلاف بالٽڪ جي ڪنٽرول لاءِ وڙهيو. جيڪي ڏکڻ ڪناري تي رهندا هئا. نارس پڻ روس جي دريائن کي واپاري رستن لاءِ استعمال ڪيو. آخرڪار ڪارو سمنڊ ۽ ڏکڻ روس ڏانهن پنهنجو رستو ڳولي ورتو.

هن نارس جي تسلط واري دور کي وائڪنگ دور سڏيو ويندو آهي. ان وقت کان وٺي، انهن بالٽڪ سمنڊ کي آسٽمار (مشرقي سمنڊ) سڏيو آهي. ساڪسو گراميٽس گيسٽا ڊينورم ۾ هڪ پراڻو نالو، گانڊوڪ رڪارڊ ڪيو آهي.

سمنڊ پڻ عنبر فراهم ڪري ٿو. روس، پولينڊ ۽ لٿوانيا جي سرحدن اندر پنهنجي ڏاکڻي ڪنارن کان. سرحدي ملڪن بالٽڪ پار ٻيڙي ذريعي ڪاٺ، ڪاٺ جو تار، سن، ڀنگ ۽ فر برآمد ڪيا. سويڊن شروعاتي وچين دور کان اتي کان نڪرڻ وارو لوهه ۽ چاندي برآمد ڪيو، جڏهن ته پولينڊ وٽ لوڻ جون کاڻيون اڃا تائين آهن. اهڙيءَ طرح، بالٽڪ سمنڊ ڊگهي عرصي کان گهڻي واپاري شپنگ ذريعي پار ڪيو ويو آهي.

بالٽڪ سمنڊ جي اوڀر ڪناري جا علائقا، اتر جي صليبي جنگن دوران يورپ ۾ عيسائيت ۾ تبديل ٿيل زمينن مان آخري هيا. 12 صدي ۾ سويڊش پاران فنلينڊ کي ۽ 13 صدي جي شروعات ۾ ڊين ۽ جرمن پاران ايسٽونيا ۽ لاتويا کي فتح ڪيو ويو ۽ عيسائي ڪيو ويو. ٽيوٽونڪ آرڊر ڏکڻ ۽ اوڀر ڪناري جي ڪجهه حصن تي ڪنٽرول حاصل ڪيو، جتي انهن پنهنجي خانقاه رياست قائم ڪئي. لٿوانيا عيسائيت ۾ تبديل ٿيندڙ آخري يورپي رياست هئي.[13]

In addition to fish the sea also provides amber, especially from its southern shores within today's borders of Poland, Russia and Lithuania. First mentions of amber deposits on the South Coast of the Baltic Sea date back to the 12th century.[14] The bordering countries have also traditionally exported lumber, wood tar, flax, hemp and furs by ship across the Baltic. Sweden had from early medieval times exported iron and silver mined there, while Poland had and still has extensive salt mines. Thus, the Baltic Sea has long been crossed by much merchant shipping.

The lands on the Baltic's eastern shore were among the last in Europe to be converted to Christianity. This finally happened during the Northern Crusades: Finland in the twelfth century by Swedes, and what are now Estonia and Latvia in the early thirteenth century by Danes and Germans (Livonian Brothers of the Sword). The Teutonic Order gained control over parts of the southern and eastern shore of the Baltic Sea, where they set up their monastic state. Lithuania was the last European state to convert to Christianity.[15]

تڪرار جو ميدان

[سنواريو]
هانس جو مکيه واپاري رستو.

In the period between the 8th and 14th centuries, there was much piracy in the Baltic from the coasts of Pomerania and Prussia, and the Victual Brothers held Gotland.

Starting in the 11th century, the southern and eastern shores of the Baltic were settled by migrants mainly from Germany, a movement called the Ostsiedlung ("east settling"). Other settlers were from the Netherlands, Denmark, and Scotland. The Polabian Slavs were gradually assimilated by the Germans.[16] Denmark gradually gained control over most of the Baltic coast, until she lost much of her possessions after being defeated in the 1227 Battle of Bornhöved.

The naval Battle of the Sound took place on 8 November 1658 during the Dano-Swedish War.
Nautical chart of the Baltic Sea in 1919.
The burning Cap Arcona shortly after the attacks, 3 May 1945. Only 350 survived of the 4,500 prisoners who had been aboard

In the 13th to 16th centuries, the strongest economic force in Northern Europe was the Hanseatic League, a federation of merchant cities around the Baltic Sea and the North Sea. In the sixteenth and early seventeenth centuries, Poland, Denmark, and Sweden fought wars for Dominium maris baltici ("Lordship over the Baltic Sea"). Eventually, it was Sweden that virtually encompassed the Baltic Sea. In Sweden, the sea was then referred to as Mare Nostrum Balticum ("Our Baltic Sea"). The goal of Swedish warfare during the 17th century was to make the Baltic Sea an all-Swedish sea (Ett Svenskt innanhav), something that was accomplished except the part between Riga in Latvia and Stettin in Pomerania. However, the Dutch dominated the Baltic trade in the seventeenth century.

In the eighteenth century, Russia and Prussia became the leading powers over the sea. Sweden's defeat in the Great Northern War brought Russia to the eastern coast. Russia became and remained a dominating power in the Baltic. Russia's Peter the Great saw the strategic importance of the Baltic and decided to found his new capital, Saint Petersburg, at the mouth of the Neva river at the east end of the Gulf of Finland. There was much trading not just within the Baltic region but also with the North Sea region, especially eastern England and the Netherlands: their fleets needed the Baltic timber, tar, flax, and hemp.

During the Crimean War, a joint British and French fleet attacked the Russian fortresses in the Baltic; the case is also known as the Åland War. They bombarded Sveaborg, which guards Helsinki; and Kronstadt, which guards Saint Petersburg; and they destroyed Bomarsund in Åland. After the unification of Germany in 1871, the whole southern coast became German. World War I was partly fought in the Baltic Sea. After 1920 Poland was granted access to the Baltic Sea at the expense of Germany by the Polish Corridor and enlarged the port of Gdynia in rivalry with the port of the Free City of Danzig.

After the Nazis' rise to power, Germany reclaimed the Memelland and after the outbreak of the Eastern Front (World War II) occupied the Baltic states. In 1945, the Baltic Sea became a mass grave for retreating soldiers and refugees on torpedoed troop transports. The sinking of the Wilhelm Gustloff remains the worst maritime disaster in history, killing (very roughly) 9,000 people. In 2005, a Russian group of scientists found over five thousand airplane wrecks, sunken warships, and other material, mainly from World War II, on the bottom of the sea.

Since World War II

[سنواريو]

Since the end of World War II, various nations, including the Soviet Union, the United Kingdom and the United States have disposed of chemical weapons in the Baltic Sea, raising concerns of environmental contamination.[17] Today, fishermen occasionally find some of these materials: the most recent available report from the Helsinki Commission notes that four small scale catches of chemical munitions representing approximately 105 kg (231 lb) of material were reported in 2005. This is a reduction from the 25 incidents representing 1٬110 kg (2٬450 lb) of material in 2003.[18] Until now, the U.S. Government refuses to disclose the exact coordinates of the wreck sites. Deteriorating bottles leak mustard gas and other substances, thus slowly poisoning a substantial part of the Baltic Sea.[حوالو گهربل]

After 1945, the German population was expelled from all areas east of the Oder-Neisse line, making room for new Polish and Russian settlement. Poland gained most of the southern shore. The Soviet Union gained another access to the Baltic with the Kaliningrad Oblast, that had been part of German-settled East Prussia. The Baltic states on the eastern shore were annexed by the Soviet Union. The Baltic then separated opposing military blocs: NATO and the Warsaw Pact. Neutral Sweden developed incident weapons to defend its territorial waters after the Swedish submarine incidents.[19] This border status restricted trade and travel. It ended only after the collapse of the Communist regimes in Central and Eastern Europe in the late 1980s.

In 1981, the Soviet submarine S-363 ran on ground deep inside Swedish territorial waters, an incident which illustrated the impact of the Cold War on the Baltic Sea.

Finland and Sweden joined NATO in 2023 and 2024, respectively, making the Baltic Sea almost entirely surrounded by the alliance's members, leading some commentators to label the sea a "NATO lake".[20][21][22][23][24] However, the legal status of the sea has not changed and it is still open to all nations.[25] Such an arrangement has also existed for the European Union (EU) since May 2004 following the accession of the Baltic states and Poland. The remaining non-NATO and non-EU shore areas are Russian: the Saint Petersburg area and the Kaliningrad Oblast exclave.

The Baltic Sea today is of significant economic and security importance due to its dense network of submarine cables, energy pipelines, ports and offshore energy platforms. In recent years, there have been a number of incidents of sabotage in the Baltic Sea, resulting in damage to critical infrastructures.[26][27][28] The most notable incidents include the Nord Stream pipelines sabotage in 2022, where a series of underwater explosions destroyed both Nord Stream 1 and 2.[29] In 2023, there was another incident involving the Balticconnector gas pipeline and a nearby data cable, which were damaged by the Hong Kong-flagged container ship NewNew Polar Bear.[30][31]

Other significant incidents include the recent damage to several undersea communication cables. The most recent incident of relevance was the rupture of the Estlink 2 cable in late 2024. It is suspected that the oil tanker Eagle S, believed to be part of a Russian shadow fleet, is responsible.[32]

These events followed a series of responses from both NATO and the EU. In response, NATO Baltic Sea states have increased their naval presence in the Baltic Sea, and the NATO operation Baltic Sentry was established. Simultaneously, the EU has implemented a series of measures designed to enhance the protection of critical maritime infrastructure. The EU has also underscored the commitment to strengthening cooperation with NATO.[33]

Storms and storm floods

[سنواريو]

Winter storms begin arriving in the region during October. These have caused numerous shipwrecks, and contributed to the extreme difficulties of rescuing passengers of the ferry MS Estonia en route from Tallinn, Estonia, to Stockholm, Sweden, in September 1994, which claimed the lives of 852 people. Older, wood-based shipwrecks such as the Vasa tend to remain well-preserved, as the Baltic's cold and brackish water does not suit the shipworm.

Storm surge floods are generally taken to occur when the water level is more than one metre above normal. In Warnemünde about 110 floods occurred from 1950 to 2000, an average of just over two per year.[34]

Historic flood events were the All Saints' Flood of 1304 and other floods in the years 1320, 1449, 1625, 1694, 1784 and 1825. Little is known of their extent.[35] From 1872, there exist regular and reliable records of water levels in the Baltic Sea. The highest was the flood of 1872 when the water was an average of 2.43 m (8 ft 0 in) above sea level at Warnemünde and a maximum of 2.83 m (9 ft 3 in) above sea level in Warnemünde. In the last very heavy floods the average water levels reached 1.88 m (6 ft 2 in) above sea level in 1904, 1.89 m (6 ft 2 in) in 1913, 1.73 m (5 ft 8 in) in January 1954, 1.68 m (5 ft 6 in) on 2–4 November 1995 and 1.65 m (5 ft 5 in) on 21 February 2002.[36]

جاگرافي

[سنواريو]

ارضيات

[سنواريو]

حياتيات

[سنواريو]

معيشت

[سنواريو]

هيلسنڪي ڪنوينشن

[سنواريو]

ڪنوينشن 1974ع

[سنواريو]

پهريون ڀيرو، هڪ سڄي سمنڊ جي چوڌاري آلودگي جي سڀني ذريعن کي هڪ واحد ڪنوينشن جي تابع ڪيو ويو، جيڪو 1974 ۾ ان وقت جي بالٽڪ ساحلي رياستن طرفان دستخط ڪيو ويو. 1974ع جو ڪنوينشن 3 مئي 1980ع تي عمل ۾ آيو.

ڪنوينشن 1992ع

[سنواريو]

بين الاقوامي ماحولياتي ۽ بحري قانون ۾ سياسي تبديلين ۽ ترقيات جي روشني ۾، هڪ نئون ڪنوينشن 1992 ۾ بالٽڪ سمنڊ جي سرحدن سان لڳل سڀني رياستن ۽ يورپي ڪميونٽي طرفان دستخط ڪيو ويو. توثيق کان پوءِ، ڪنوينشن 17 جنوري 2000ع تي عمل ۾ آيو. ڪنوينشن سڄي بالٽڪ سمنڊ جي ايراضيءَ تي مشتمل آهي، جنهن ۾ اندرين پاڻي ۽ پاڻ سمنڊ جو پاڻي، گڏوگڏ سامونڊي پٽي شامل آهن. زمين جي بنياد تي آلودگي کي گھٽائڻ لاءِ بالٽڪ سمنڊ جي پوري ڪيچمينٽ واري علائقي ۾ پڻ قدم کنيا وڃن ٿا. ڪنوينشن آف دي پروٽيڪشن آف دي پروٽيڪشن آف دي مئرين انوائرنمينٽ آف دي بالٽڪ سي ايريا، 1992، 17 جنوري 2000 تي عمل ۾ آيو. ڪنوينشن جو گورننگ باڊي هيلسنڪي ڪميشن آهي، جنهن کي HELCOM، يا بالٽڪ مرين انوائرنمينٽ پروٽيڪشن ڪميشن پڻ چيو ويندو آهي. موجوده معاهدو ڪندڙ پارٽيون ڊنمارڪ، ايسٽونيا، يورپي ڪميونٽي، فنلينڊ، جرمني، لاتويا، ليتوانيا، پولينڊ، روس ۽ سويڊن آهن. 1994 ۾ يورپي ڪميونٽي، جرمني، لاتويا ۽ سويڊن پاران، ايسٽونيا ۽ فنلينڊ پاران 1995 ۾، ڊنمارڪ پاران 1996 ۾، لٿوانيا پاران 1997 ۾، ۽ پولينڊ ۽ روس پاران نومبر 1999 ۾ تصديق جا اوزار جمع ڪرايا ويا.

پڻ ڏسو

[سنواريو]
نشان بابباب Oceans
نشان بابباب Geography
نشان بابباب جاگرافي
نشان بابباب سمنڊ
* اتر سمنڊ

ٻاهريان ڳنڍڻا

[سنواريو]
Search Wikimedia Commons وڪيميڊيا العام ۾ بالٽڪ سمنڊ سان لاڳاپيل ابلاغي مواد ڏسو.

حوالا

[سنواريو]
  1. ↑ "Coalition Clean Baltic", اصل کان 2 June 2013 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 5 July 2013۔ 
  2. ↑ Gunderson, Lance H.; Pritchard, Lowell (1 October 2002). Resilience and the Behavior of Large-Scale Systems. Island Press. ISBN 9781559639712. https://books.google.com/books?id=r9CgJNV_6KAC&pg=PA75. 
  3. ↑ Tacitus, Germania(online text آرڪائيو ڪيا ويا 18 April 2003 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.): Ergo iam dextro Suebici maris litore Aestiorum gentes adluuntur, quibus ritus habitusque Sueborum, lingua Britannicae propior. – "Upon the right of the Suevian Sea the Æstyan nations reside, who use the same customs and attire with the Suevians; their language more resembles that of Britain." (English text online آرڪائيو ڪيا ويا 1 December 2020 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.)
  4. ↑ Benario, Herbert W. (1 July 1999) (en ۾). Tacitus: Germania. Liverpool University Press. pp. 110. ISBN 978-1-80034-609-3. https://books.google.com/books?id=ZHFvEAAAQBAJ&dq=Suebic+sea+baltic&pg=PA110. Retrieved 13 May 2023. 
  5. ↑ Ptolemy, Geography III, chapter 5: "Sarmatia in Europe is bounded on the north by the Sarmatian ocean at the Venedic gulf" (online text آرڪائيو ڪيا ويا 3 August 2017 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.).
  6. ↑ (in Swedish) Balteus آرڪائيو ڪيا ويا 27 January 2021 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. in Nordisk familjebok.
  7. ↑ "Text of Helsinki Convention", اصل کان 2 May 2014 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 26 April 2014۔ 
  8. ↑ "Sundzoll", Academic dictionaries and encyclopedias, اصل کان 2 October 2022 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 16 June 2022۔ 
  9. ↑ "Fragen zum Meer (Antworten) – IOW", www.io-warnemuende.de, اصل کان 20 April 2014 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 31 May 2023۔ 
  10. ↑ "Swedish Chemicals Agency (KEMI): The BaltSens Project – The sensitivity of the Baltic Sea ecosystems to hazardous compounds", اصل کان 30 May 2013 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 26 April 2014۔ 
  11. ↑ Pekkanen, Tuomo (1981-06-01). "Exegetical Notes on the Latin Sources of Northern Europe". Arctos (Acta Philologica Fennica) (Classical Association of Finland) 14 (1): 83–84. https://journal.fi/arctos/issue/view/6040. 
  12. ↑ Mierow, Charles Christopher (1908), "JORDANES THE ORIGIN AND DEEDS OF THE GOTHS, translated by Charles Christopher Mierow", Aikaterini Laskaridi Foundation (ٻولي ۾ انگريزي), حاصل ڪيل 05 جولاءِ 2025, "Section 17: "...On the north it is bounded by the same vast unnavigable Ocean, from which by means of a sort of projecting arm of land a bay is cut off and forms the German Sea."" 
  13. ↑ Baronas, Darius (2015-02-20). "Christians in Late Pagan, and Pagans in Early Christian Lithuania: The Fourteenth and Fifteenth Centuries". Lithuanian Historical Studies 19 (1): 51–81. doi:10.30965/25386565-01901003. ISSN 1392-2343. https://brill.com/view/journals/lhs/19/1/article-p51_3.xml. 
  14. ↑ "The History of Russian Amber, Part 1: The Beginning" آرڪائيو ڪيا ويا 15 March 2018 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., Leta.st
  15. ↑ Baronas, Darius (2015-02-20). "Christians in Late Pagan, and Pagans in Early Christian Lithuania: The Fourteenth and Fifteenth Centuries". Lithuanian Historical Studies 19 (1): 51–81. doi:10.30965/25386565-01901003. ISSN 1392-2343. https://brill.com/view/journals/lhs/19/1/article-p51_3.xml. 
  16. ↑ Wend – West Wend آرڪائيو ڪيا ويا 22 October 2014 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.. Britannica. Retrieved on 23 June 2011.
  17. ↑ Chemical Weapon Time Bomb Ticks in the Baltic Sea آرڪائيو ڪيا ويا 24 January 2012 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. Deutsche Welle, 1 February 2008.
  18. ↑ Activities 2006: Overview آرڪائيو ڪيا ويا 14 January 2009 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. Baltic Sea Environment Proceedings No. 112. Helsinki Commission.
  19. ↑ Ellis, M.G.M.W. (1986). "Sweden's Ghosts?". Proceedings (United States Naval Institute) 112 (3): 95–101. 
  20. ↑ Kirby, Paul (4 April 2023), "Nato's border with Russia doubles as Finland joins", BBC News, اصل کان 4 April 2023 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 5 April 2023۔ 
  21. ↑ "Does Sweden joining make the Baltic Sea a 'NATO lake'?", RFI, 26 February 2024, حاصل ڪيل 29 April 2024۔ 
  22. ↑ "No longer neutral waters: What Baltic Sea strategy for Sweden after NATO enlargement?", France 24, 28 March 2024, حاصل ڪيل 29 April 2024۔ 
  23. ↑ Milne, Richard; Seddon, Max (7 March 2024). "Sweden joins 'Nato lake' on Moscow's doorstep". Financial Times. https://www.ft.com/content/c6375406-df00-4e1d-801f-9435b6a8d253. 
  24. ↑ Kayali, Laura (13 July 2023), "Sorry Russia, the Baltic Sea is NATO's lake now", POLITICO, حاصل ڪيل 29 April 2024۔ 
  25. ↑ "No, Don't Call the Baltic a 'NATO Lake'", www.rusi.orghttps (ٻولي ۾ انگريزي), حاصل ڪيل 01 جون 2025۔ 
  26. ↑ Blokus-Roszkowska, Agnieszka; Bogalecka, Magda; Kołowrocki, Krzysztof (2016). "Critical infrastructure networks at Baltic Sea and its seaside". Journal of Polish Safety and Reliability Association 7 (2): 7–14. https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-9c0fd253-9dc4-4947-8003-604c6a9f80f5. 
  27. ↑ Storgard, J. et al. (2025) Scenarios for the development of maritime safety and security in the Baltic Sea region. Turku: Centre for Maritime Studies, University of Turku. Available at: https://mc.nato.int/media-centre/news/2025/nato-baltic-sentry-steps-up-patrols-in-the-baltic-sea-to-safeguard-critical-undersea-infrastructure.aspx.
  28. ↑ Bueger, Christian; Liebetrau, Tobias (2023). "Critical maritime infrastructure protection: What's the trouble?" (en ۾). Marine Policy 155 (105772). doi:10.1016/j.marpol.2023.105772. Bibcode: 2023MarPo.15505772B. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0308597X23003056. 
  29. ↑ de Jong, Moniek (2024). "Tracing the downfall of the Nord Stream 2 gas pipeline" (en ۾). WIREs Energy and Environment 13 (1). doi:10.1002/wene.502. ISSN 2041-840X. Bibcode: 2024WIREE..13E.502D. https://wires.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/wene.502. 
  30. ↑ Ringbom, Henrik; Lott, Alexander (27 جولاءِ 2024), "Sabotage of Critical Offshore Infrastructure: a Case Study of the Balticconnector Incident", Maritime Security Law in Hybrid Warfare (ٻولي ۾ انگريزي) (Brill Nijhoff): 155–194, آئي ايس بي اين 978-90-04-70799-3, حاصل ڪيل 25 مئي 2025۔ 
  31. ↑ "China detains captain of ship connected to Balticconnector damage", Yle (ٻولي ۾ انگريزي), 09 مئي 2025, حاصل ڪيل 25 مئي 2025۔ 
  32. ↑ "Estlink cable disruption: Finnish Border Guard detains tanker linked to Russia's 'dark fleet'", Yle (ٻولي ۾ انگريزي), 26 ڊسمبر 2024, حاصل ڪيل 25 مئي 2025۔ 
  33. ↑ NDR, "Wieder Sabotage in der Ostsee? Erneut Datenkabel zwischen Finnland und Deutschland beschädigt - Schweden ermittelt", www.ndr.de (ٻولي ۾ جرمن), حاصل ڪيل 25 مئي 2025۔ 
  34. ↑ Sztobryn, Marzenna; Stigge, Hans-Joachim; Wielbińska, Danuta; Weidig, Bärbel; Stanisławczyk, Ida; Kańska, Alicja; Krzysztofik, Katarzyna; Kowalska, Beata et al. (2005). "Sturmfluten in der südlichen Ostsee (Westlicher und mittlerer Teil)" (de ۾). Berichte des Bundesamtes für Seeschifffahrt und Hydrographie (39): 6. http://www.ikzm-d.de/infos/pdfs/129_Bericht_Sturmfluten.pdf. Retrieved 2 July 2012. 
  35. ↑ "Sturmfluten an der Ostseeküste – eine vergessene Gefahr?" [Storm floods along the Baltic Sea coastline – a forgotten threat?], Informations-, Lern-, und Lehrmodule zu den Themen Küste, Meer und Integriertes Küstenzonenmanagement, EUCC Die Küsten Union Deutschland e. V., اصل کان 24 July 2014 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 2 July 2012۔  Citing Weiss, D.. "Schutz der Ostseeküste von Mecklenburg-Vorpommern". in Kramer, J.; Rohde, H. (de ۾). Historischer Küstenschutz: Deichbau, Inselschutz und Binnenentwässerung an Nord- und Ostsee. Stuttgart: Wittwer. pp. 536–567. 
  36. ↑ Tiesel, Reiner (October 2003), "Sturmfluten an der deutschen Ostseeküste" [Storm floods at the German Baltic Sea coasts], Informations-, Lern-, und Lehrmodule zu den Themen Küste, Meer und Integriertes Küstenzonenmanagement (ٻولي ۾ جرمن), EUCC Die Küsten Union Deutschland e. V., اصل کان 12 October 2012 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 2 July 2012۔ 
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=بالٽڪ_سمنڊ&oldid=339718" تان ورتل