اسٽونيا
ريپبلڪ آف اسٽونيا Eesti Vabariik (ٻولي؟) | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
ترانو:
| |||||
مڪانيت اسٽونيا (dark green) – نقشو Europe (green & grey) | |||||
گادي جو هنڌ | تالن 59°25′N 24°45′E / 59.417°N 24.750°E | ||||
سڀ کان وڏو شهر | تارتو | ||||
دفتري ٻوليون | اسٽونين | ||||
تسلیم ٿيل مقامي ٻوليون | اسٽونين، روسي، يوڪرائيني، بيلورشين، فنش | ||||
نسلي گروھ (2017[1]) | |||||
مقامي آبادي | اسٽونيائي | ||||
حڪومت | يونيٽريپارليامينٽري ريپبلڪ | ||||
• صدر |
ڪريسٽي ڪلجوليڊ | ||||
• وزيراعظم |
جوري ريٽس | ||||
مقننه | ریجیڪوگو | ||||
آزادي | |||||
• خودمختياريءَ جو اعلان |
12 اپریل، 1917ع | ||||
• آزادي جو اعلان پوء ٽارٽو وارو معاھدو |
24 فيبروري، 1908ع 2 فيبروري، 1920ع | ||||
• سويت يونين ۽ جرمنيءَ جو قبضو |
1940ع سان1991ع | ||||
• آزاديءَ جي بحالي |
20 آگسٽ، 1991ع | ||||
• يورپي يونين ۾ شموليت |
1 مئی، 2004 | ||||
پکيڙ | |||||
• جملي |
[اوزا تبديل: invalid number] (129ھون) | ||||
• پاڻي (%) |
4.45% | ||||
آبادي | |||||
• 2018ع اندازو |
13,18,705[3] (151ھون) | ||||
• 2011ع مردم شماري |
12,94,455[4] | ||||
• گھاٽائي |
28 /km2 (72.5 /sq mi) (188ھون) | ||||
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) | 2018ع لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
$44.177 billion[5] | ||||
• في سيڪڙو |
$33,842[5] (43ھون) | ||||
جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ ) | 2018ع لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
$30.821 billion[5] |
اسٽونيا (Estonia;[11][12] i/ɛˈstoʊniə/) سرڪاري طور تي ايسٽونيا جي جمهوريه، يورپ ۾ بالٽڪ سمنڊ جي ڪناري تي هڪ ملڪ آهي.[13] هن جي اتر ۾ نار فنلينڊ کان فنلينڊ، اولهه ۾ سويڊن کان سمنڊ پار، ڏکڻ ۾ لاتويا ۽ اوڀر ۾ ڍنڍ پيپسي ۽ روس جي سرحد آهي. ايسٽونيا جو علائقو، اصل زميني حصي کان علاوہ سريما ۽ ھائيوما جی وڏی ٻيٽ ۽ بالٽڪ سمنڊ جي اڀرندي ساحل تي 2,300 کان وڌيڪ ٻين ٻيٽن تي مشتمل آھي، جنھن جي ڪل ايراضي 45,335 چورس ڪلوميٽر (17,504 اسڪوائر ميل) آھي. تالن (Tallinn)، گاديء جو شهر ۽ تارتو (Tartu) ملڪ جا ٻه وڏا شهري علائقا آهن. ايسٽونيائي ٻولي ايسٽونيا جي مقامي ۽ سرڪاري ٻولي آهي؛ اها پنهنجي آبادي جي اڪثريت جي پهرين ٻولي آهي، دنيا جي ٻي سڀ کان وڌيڪ ڳالهائي ويندڙ فني ٻولي ۽ ٽيون سڀ کان وڌيڪ ڳالهائي ويندڙ يورالڪ ٻولي آهي.
ڪرسٽي ڪلجولئيڊ اسٽونيا جي صدر since 2016 |
جوري رئٽاس اسٽونيا جو وزيراعظم since 2016 |
ھن ملڪ جون سرحدون اتر ۾ فن لينڊ جي نار (جنھن جي ٻئي پار فن لينڊ واقع آهي)، اولھ ۾ بالٽڪ سمنڊ، ڏکڻ ۾ ليٽويا ۽ اوڀر ۾ پائپس ڍنڍ (Lake Peipus) ۽ روس سان ملن ٿيون. بالٽڪ سمنڊ جي ٻئي پار اولھ ۾ سويڊن واقع آهي. اسٽونيا جو ملڪ اصل زميني حصي ۽ بالٽڪ سمنڊ ۾ موجود 2,222 ٻيٽن تي مشتمل آهي. ھن ملڪ جي پکيڙ 45,227 چورس ڪلوميٽر آهي جنھن ۾ 2,839 چورس ڪلوميٽر ايراضي تي پاڻي آھي باقي 42,388 چورس ڪلوميٽر خشڪي آهي. اتان جا ماڻهو اڪثريت ۾ اسٽونيائي نسل جا آھن جيڪي اصل ۾ فنش Finnic نسل مان آھن. ھن ملڪ ۾ انساني آبادي 9000 ق.م. ۾ شروع ٿي. ھتان جا ماڻھو تيرھين صدي عيسويءَ ۾ عيسائيت ۾ داخل ٿيا. ھتي اسٽونيائي قومي تشخص جي شروعات اڻويھين ۽ ويھين صديءَ ۾ پيدا ٿيو. 24 فيبروري، 1918ع ۾ ھي خودمختيار ملڪ بڻيو پر ٻي جنگ عظيم ۾ ھي ملڪ سويت يونين، پوء نازي جرمني ۽ وري سويت يونين جي قبضي ۾ آيو 1991 ۾ آزاد ٿيو. ھي 15 ڪائونٽين يا ضلعن تي مشتمل يونيٽري پارليامينٽريي ريپبلڪ آھي جنھن جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر تالين آھي.
تفصيلي تعارف[سنواريو]
ھن ملڪ جون سرحدون اتر ۾ فن لينڊ جي نارGulf of Finland ( جنھن جي ٻئي پار فن لينڊ واقع آهي)، اولھ ۾بالٽڪ سمنڊ، ڏکڻ ۾ ليٽويا ۽ اوڀر ۾ پائپس ڍنڍ Lake Peipus ۽ روس سان ملن ٿيون.[14] بالٽڪ سمنڊ جي ٻئي پار اولھ ۾ سويڊن واقع آهي. اسٽونيا جو ملڪ اصل زميني حصي ۽ بالٽڪ سمنڊ ۾ موجود 2,222 ٻيٽن تي مشتمل آهي.[15] ھن ملڪ جي پکيڙ |45227 ھم چورس ڪلوميٽر آهي جنھن ۾ 2839 ھم چورس ڪلوميٽر ايراضي تي پاڻي آھي باقي 42388 ھم چورس ڪلوميٽر خشڪي آهي.اتان جا ماڻهو اڪثريت ۾ اسٽونيائي نسل جا آھن جيڪي اصل ۾ فنڪ Finnic نسل مان آھن . ھن ملڪ ۾ انساني آبادي 9000 ق م ۾ شروع ٿي . ھتان جا ماڻھو تيرھين صدي عيسويءَ ۾ عيسائيت ۾ داخل ٿيا. ھتي اسٽونيائي قومي تشخص جي شروعات اڻويھين ۽ ويھين صديءَ ۾ پيدا ٿيو. 24 فيبروري 1918 ۾ ھي خودمختيار ملڪ بڻيو پر ٻي جنگ عظيم ۾ ھي ملڪ سويت يونين ، پوء نازي جرمني ۽ وري سويت يونين جي قبضي ۾ آيو 1991 ۾ آزاد ٿيو . ھي 15 ڪائونٽين يا ضلعن تي مشتمل يونيٽري پارليامينٽريي ريپبلڪ آھي جنھن جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر تالين آھي.
ان جي آبادي اٽڪل 13 لک آھي. . اسٽونيا ھڪ ترقي يافتہ ملڪ آھي.[16] It ranks very high in the Human Development Index of the United Nations,[7] اسٽونيا جي شھرين کي يونيورسل ھيلٿ ڪيئر جي سھولت ميسر آهي.[17] انھن کي مفت تعليم ج سھولت پڻ آهي[18] 2005 ۾ اسٽونيا پھريون ملڪ ھيو جنھن اليڪشن ۾ اليڪٽرانڪ سسٽم ذريعي انٽرنيٽ تي ووٽنگ جو استعمال ڪيو
حوالا[سنواريو]
- ↑ "Rahvaarv rahvuse järgi, 1. jaanuar, aasta". Statistics Estonia. حاصل ڪيل 6 June 2017.
- ↑ "Minifacts About Estonia 2017". حاصل ڪيل 19 July 2017.
- ↑ https://news.err.ee/654391/estonia-s-population-increases-for-third-year. حاصل ڪيل 1 January 2018. Missing or empty
|title=
(مدد) (Estimate as of 1 January 2018) - ↑ "PHC 2011 RESULTS". Statistics Estonia. حاصل ڪيل 26 January 2016.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 "Estonia". International Monetary Fund.
- ↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. حاصل ڪيل 5 January 2014.
- ↑ 7.0 7.1 "2015 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. حاصل ڪيل 14 December 2015.
- ↑ Constitution of the Republic of Estonia, 6th article
- ↑ Võrokesed ees, setod järel. postimees.ee (13 July 2012).
- ↑ Territorial changes of the Baltic states Soviet territorial changes against Estonia after World War II
- ↑ "Definition of Estonia". The Free Dictionary. حاصل ڪيل 29 October 2013.
- ↑ "Define Estonia". Dictionary.com. حاصل ڪيل 29 October 2013.
- ↑ "United Nations Statistics Division- Standard Country and Area Codes Classifications (M49)". United Nations. حاصل ڪيل 31 March 2016.
- ↑ "Estonian Republic". Archived from the original on 21 July 2011. حاصل ڪيل 21 July 2011.. Official website of the Republic of Estonia (in Estonian)
- ↑ Matthew Holehouse Estonia discovers it's actually larger after finding 800 new islands The Telegraph, 28 August 2015
- ↑ "Estonian Economic Miracle: A Model For Developing Countries". Global Politician. وقت 28 June 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 June 2011.
- ↑ Comparing Performance of Universal Health Care Countries, 2016 Fraser Institute
- ↑ Estonia OECD 2016