2020 بغداد بين الاقوامي هوائي اڏي تي هوائي حملو

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان

{

2020 بغداد انٽرنيشنل هوائي اڏو (ايئرپورٽ) هوائي حملو (ائيراسٽرائيڪ)
Part of the 2019-20 فارسي نار بحران

3 جنوري 2020، بغداد بين الاقوامي هوائي اڏو جي ويجهو آمريڪي حملو ۾ ڀڳل جهاز جو ٽٽل ڦٽل يا بچل سچل سامان
Type ڊرون حملو[1]
جڳھ
33°15′29″N 44°15′22″E / 33.25806°N 44.25611°E / 33.25806; 44.25611مڪانيت: 33°15′29″N 44°15′22″E / 33.25806°N 44.25611°E / 33.25806; 44.25611
پاران رٿيل نگراني هيٺ
Target قاسم سوليماني[2]
تاريخ وقت 3 جنوري 2020 (2020-01-03)
about 1:00 a.m.[3] (مقامي وقت، UTC+3)
پاران پورو ڪيل آمريڪا جون گڏيل رياستون
اپت ڏسو نتيجا
حادثا 10 killed
2020 بغداد بين الاقوامي هوائي اڏي تي هوائي حملو is located in Iraq
2020 بغداد بين الاقوامي هوائي اڏي تي هوائي حملو
Location in Iraq

سانچو:Campaignbox 2019–20 Persian Gulf crisisسانچو:Campaignbox Iraqi insurgency (2017–present)


2020 بغداد بين الاقوامي هوائي اڏي تي هوائي حملو (انگريزي ٻولي: 2020 Baghdad International Airport airstrikeقاسم سوليماني جي موت، قاسم سليماني جي موت 3 جنوري 2020 تي، آمريڪا ۽ ايران جي وچ۾ وَڌندڙ تڪرار دوران،[4] آمريڪا بغداد بين الاقوامي هوائي اڏو ويجهو سفر ڪندڙ قافلي تي ڊرون حملو ڪيو، جنهن ۾ اسلامي انقلابي گارڊ ڪور (IRGC) ۽ قدس فورس (جنهن کي آمريڪا، [5][6] ڪينيڊا، [7]سعودي عرب ۽ بحرين هڪ دهشت گرد تنظيم نامزد ڪيو آهي) جي ڪمانڊر ايراني ميجر جنرل قاسم سليماني مارجي ويو. [8] ان حملي ۾ عراق جي پاپولر موبلائزيشن فورسز (پي ايم ايف) جو نائب چيئرمين، نامزد دهشت گرد، ابو مهدي المهنديس [9] سميت 9 ٻِيا مُسافر پڻ مارجي وِيا.

هي حملو 2019–20 ۾ فارس نار (خليج فارس) جي بُحران دوران واقع ٿيو هيو، جيڪو 2018 ۾ ايران سان يو ايس جو 2015 جو جوهري ٺاهه (معاهدي) تان دستبرداري کانپوءِ شروع ٿيو هيو، پابنديون ٻيهر لڳايون ويون، ۽ الزام هيٺ آيل ايراني عنصرن تي علائقي ۾ آمريڪي فوجُن کي هراسان ڪرڻ جي مُهم هَلائڻ جو الزام لڳايو ويو هيو. 27 ڊسمبر 2019 تي، عراق ۾ ڪي-1 ايئر بيس، جنهن ۾ عراقي ۽ آمريڪي اهلڪار شامل هيا، تِن تي حملو ڪيو ويو، جنهن ۾ هڪ آمريڪي ٺيڪيدار مارجي ويو هيو.آمريڪا ان جي جواب ۾ عراق ۽ شام ۾ هوائي (فضائي) حملا (ايئر اسٽرائيڪ) شروع ڪيا، جِن ۾ 25 ايران جا حمايتي ڪاتب حزب اللہ عسڪريت پسند مارجي ويا. ڪُجھ ڏينهَن کانپوءِ، شيعا مليشيا فوج جي اهلڪارن ۽ انهن جي حامين گرين زون ۾ آمريڪي سفارت خانو تي حملو ڪري جوابي ڪارروائي ڪئي.امريڪا زور ڀري چيو تہ ان هوائي حملي کي آمريڪي صدر ڊونلڊ ٽرمپ "ويجهو حملو" کي روڪڻ جي لاءِ منظور ڪيو هُيو ۽ گڏيل آمريڪي رياستن جي دفاع کاتو هڪ بيان جاري ڪيو هيو تہ آمريڪي سفارت ڪارن ۽ فوجي اهلڪارن تي وَڌيڪ حملن کي روڪڻ لاءِ هي فيصلائتي "دفاعي ڪارروائي" آهي، جڏهن تہ ايران جو موقف هُيو تہ هيءَ "رياستي دهشت گردي" جي ڪارروائي هُئي.عراق چيو تہ ان حملي عراق جي قومي خودمختاري کي ڇيهو رسايو (مجروح ڪيو) آهي، اهو آمريڪا سان پنهنجي معاهدي جي خلاف ورزي ۽ ان جي عهديدارن خلاف جارحيت جو هڪ عمل هيو. 5 جنوري 2020 تي، عراقي پارليامينٽ سمورن غير ملڪي فوجين کي پنهنجي سرزمين تان ٻاهر ڪڍڻ لاءِ هڪ قرارداد منظور ڪئي.[10]

ان حملي جي قانوني حيثيت کي بعد ۾ بين الاقوامي قانون سان گڏوگڏ آمريڪا جي اندروني گهريلو قانونن ۽ عراق سان سندن ٻہ طرفو سيڪيورٽي معاهدن جي سلسلي ۾ پڻ سوالي نشان لڳايو ويو هُيو. سليماني جي مارجي وڃڻ سان آمريڪا ۽ ايران جي وچ۾ ڇڪتاڻ ۾ تيزيءَ سان وَاڌارو ٿيو ۽ فوجي تنازعي جو خدشو پيدا ٿي ويو. ايراني اَڳِوَاڻن بدلو وَٺڻ جو پڪو پهہ (عزم) ڪيو، جڏهن تہ آمريڪي عهديدارن جو چوڻ هُيو تہ هو کين حق آهي تہ هو عراق ۾ ايران جي حمايتي نيم فوجي دستن (پيراملٽري) تي ڪنهن بھ نوعيت جو حملو ڪرڻ جو امڪان بڻائيندا، جنهن ۾ انهن کي خطرو هُئڻ سميت ثقافتي ماڳن جو پڻ احساس هيو. 5 جنوري 2020 تي، ايران 2015 وارو بين الاقوامي جوهري معاهدو تان پنهنجي وعدن (ڪمٽمينٽ) کي ختم ڪيو. [11] بين الاقوامي برادري منجهان ڪيترن ئي ماڻهن ڳڻتيءَ جو اظهار ڪيو ۽ بيانَ يا اعلان جاري ڪيا، جِن ۾ صبر ۽ سفارتڪاري تي زور ڏنو ويو.

پس منظر[سنواريو]

اسلامڪ اسٽيٽ آف عراق ۽ ليونٽ (داعش) جي دهشت گرد تنظيم کي هيسائڻ (هراسان ڪرڻ) ۽ ان جو مقابلو ڪرڻ جي لاءِ آمريڪا جي انتظام هيٺ مشن آپريشن موروثي حل (آپريشن انهيرنٽ ريزولو (اوآءِ آر)) جي هڪ حصي طو، 2014 ۾ عراق جي اندر مداخلت ڪئي هُئي، ۽ عراقي فورسز سان گڏ ڪُلهوڪُلهي ۾ ملائي داعش مخالف اتحاد جي هڪ رِٿا طور تربيت ۽ ڪم ڪري رهي هئي. عراقی گَهرُو جنگ (خانہ جنگي) دوران، بنيادي طور ايران جي حمايتي شيعہ مليشيا هٿياربند— پاپولر موبلائزيشن فورسز جي مدد سان داعش کي 2017 ۾ وڏي پيماني تي شڪست ڏِني وَئي هُئي، جنهن ۾ عراقي وزير اعظم — ۽ آمريڪي حمايتي عراقي هٿياربند فوج کي سال 2016 کان رپورٽ ڏني وئي هُئي. [12]

پينٽاگون جي اڳڪٿي[سنواريو]

پينٽاگون جائزو ورتو تہ عراق ۾ آمريڪي فوجي ٺِڪاڻن (اَڏن) تي تهران جي حملن جو رهنما (سرواڻُ) سليماني هُيو، جنهن ۾ 2019 ڪي-1 ايئر بيس تي حملو ۽ آمريڪي شهرين جي مارجڻ، ۽ آمريڪي فضائي گاڏيءَ تي گولي ماري مارڻ شامل هُيو.[13][14][15]


قاسم سليماني جي خلاف اڳ واريون ڌمڪيون[سنواريو]

اَڳُوڻَنِ آمريڪي صَدرَنِ جارج ڊبليو بش ۽ باراڪ اوباما ٻِنهين سوچ ويچار کانپوءِ قاسم سليماني کي نشانو بڻائڻ جي راءِ قائم ڪئي ۽ پوءِ وري ان راءِ کي ان خدشي سبب نامنظور (مسترد) ڪيو ويو، تہ اهو هڪ وڏي پيماني تي جنگ جي طرف وَڌي ويندو. ريٽائرڊ سينٽرل انٽيليجنس ايجنسي (سي آءِ اي) جو گُماشتو (آفيسر) مارڪ پوليمرپالوس دي نيويارڪ ٽائمز کي ٻُڌايو آهي تہ سليماني، آمريڪا جي هٿان مارجي ويل ٻين مخالفن جي ڀيٽ ۾ (برعڪس)، کُلي عام طور ڪم ڪرڻ ۾ سُڪون (راحت) محسوس ڪندو هُيو ۽ ان کي ڳولهڻ مشڪل نہ هُيو. سليماني گهڻي ريت پنهنجيون تصويرون ڇِڪيندو (ڪڍندو) هُيو ۽ آمريڪي فوجُنِ تي کُليل نموني ٽوڪَ (طنز) ڪندو هُيو. [16]

حملو[سنواريو]

An MQ-9 Reaper drone

3 جنوري 2020 جي صبح سويري، سليماني جو جهاز بغداد انٽرنيشنل ايئرپورٽ پهتو، جِتي اُن علائقي ۾ آمريڪي هوائي فوج (فضائيا، ايئر فورس) ۽ ٻيا فوجي جهاز ايم ڪيو-9 ريپر ڊرون سميت اڳ ئي لڪيل گهات هڻي ويٺا هيا. آمريڪي حڪومت پاران نامزد دهشت گرد ابو مهدي المهندس سميت سليماني ۽ ايراني حامي نيم فوجي شخصيتون،[17] ٻن گاڏين ۾ داخل ٿيا ۽ ايئر پورٽ تان اندرون شهر بغداد جي طرف روانا ٿِيا. مقامي وقت مطابق صبح 1 بجي (رات جي ٻارنهن وڄڻ کانپوءِ 1 وڄڻ واري مهل) جي لڳ ڀڳ، ايم ڪيو-9 رائپر ڊرون بغداد ايئرپورٽ روڊ تي ويندڙ انهيءَ قافلي (ڪاروان) تي حملو ڪندي انيڪ (ڪيترائي) ميزائل ڇڏيا، جنهن سان ٻنهين ڪارين (گاڏين) کي باهه (آتشزدگي) وَڪوڙي وئي 10 ماڻهو مارجي ويا.[18][19][20][21][22]

اِنهيءَ واقعي جي اطلاع ملندي ئي، آمريڪا جي بچاءُ کاتو (محڪمو دفاع) هِڪُ بيان جاري ڪيو، جنهن ۾ چيو ويو تہ اهو هوائي حملو (ايئر سٽرائيڪ) "صدر جي هدایت" تي ڪيو ويو ۽ ان جو مقصد مستقبل جي حملن کي روڪڻ هُيو.[23][24] ٽرمپ مؤقف اختيار ڪيو تہ سليماني امريڪي سفارت ڪارن (سفيرن) ۽ فوجي اهلڪارن تي وَڌيڪ حملن جي رِٿابندي(منصوبا بندي) ڪري رهيو هُيو ۽ اُنَ پاران بغداد ۾ آمريڪي سفارت خانو تي حملي جي منظوري ڏئي ڇڏي هُئي.[25][26][27]

ايران جي جوابي ڪاروائي[سنواريو]

القدس فورس اڳواڻ جنرل قاسم سليماني جي مارجڻ کانپوءِ جوابي ڪاروائي ڪندي ايران  پاران عراق ۾ آمريڪا ۽ ان جي اتحادي فوج جي فوجي اڏن تي  ميزائل حملا ڪيا.[28][29]

پڻ ڏسو[سنواريو]

حوالا[سنواريو]

  1. Cohen, Zachary; Alkhshali, Hamdi; Damon, Arwa; Khadder, Kareem (3 January 2020). "US drone strike ordered by Trump kills top Iranian commander in Baghdad". سي اين اين. https://www.cnn.com/2020/01/02/middleeast/baghdad-airport-rockets/index.html. 
  2. Cooper, Helene; Schmitt, Eric; Habermann, Maggie; Callimachi, Rukmini (4 January 2020). "As Tensions With Iran Escalated, Trump Opted for Most Extreme Measure". The New York Times. https://www.nytimes.com/2020/01/04/us/politics/trump-suleimani.html. Retrieved 4 January 2019. 
  3. Ghattas, Kim. "Qassem Soleimani Haunted the Arab World". ائٽلانٽڪ وڏو سمنڊ. حاصل ڪيل 5 January 2020. 
  4. "قاسم سلیمانی: ایران، امریکہ کے درمیان بڑھتی کشیدگی - BBC News اردو" (en-GB ۾). 2020-01-08. https://www.bbc.com/urdu/world-51005514. 
  5. "Fact Sheet: Designation of Iranian Entities and Individuals for Proliferation Activities and Support for Terrorism". U.S. Department of the Treasury. وقت January 7, 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. 
  6. "U.S. Labels Iran's Revolutionary Guard As A Foreign Terrorist Organization". NPR. وقت January 7, 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. 
  7. "Currently listed entities". وقت January 7, 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. 
  8. "Saudi, Bahrain add Iran's IRGC to terror lists - SPA". وقت January 7, 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. 
  9. https://www.treasury.gov/press-center/press-releases/Pages/tg195.aspx
  10. Iraqi Parliament Passes Resolution to End Foreign Troop Presence
  11. Iran abandons nuclear deal over Soleimani killing
  12. BBC: Qasem Soleimani: Why kill him now and what happens next? https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50980704
  13. "Statement by the Department of Defense". United States Department of Defense. وقت 3 January 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 3 January 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  14. "Iran general Qassem Suleimani killed in Baghdad drone strike ordered by Trump". The Guardian. وقت 3 January 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 3 January 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  15. Schmitt, Eric (3 January 2020). "Iran's Maj. Gen. Qassem Soleimani traveled with impunity — until U.S. drones found him". The New York Times (via the Chicago Tribune). https://www.chicagotribune.com/nation-world/ct-nw-nyt-qassem-soleimani-iran-20200103-6cfuwdo5cfhi7aocmrhn75nbse-story.html. 
  16. Lawrence, John. "Iraq Situation Report: May 23–25, 2015". understandingwar.org. Institute for the Study of War. حاصل ڪيل 27 May 2015.  See paragraph 5 of the report.
  17. "Iran vows 'harsh' response to US killing of top general". AP NEWS. وقت 3 January 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 3 January 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  18. Crowley, Michael; Hassan, Falih; Schmitt, Eric (2 January 2020). "U.S. Strike in Iraq Kills Qassim Suleimani, Commander of Iranian Forces". The New York Times. https://www.nytimes.com/2020/01/02/world/middleeast/qassem-soleimani-iraq-iran-attack.html. 
  19. Lawler, Dave (2 January 2020). "U.S. kills top Iranian commander Qasem Soleimani". Axios. https://www.axios.com/qasem-soleimani-killed-iran-baghdad-dc347be1-e847-4c56-92ab-fcc18352d840.html. 
  20. حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named reutersspokesman
  21. arraf, jane. "After 2003 #Baghdad's airport road was one of the deadliest roads in #Iraq. It's been years since then—renovation included versions of iconic Iraqi paintings—now marked with shrapnel from the US drone strike. A lot of Iraqis fear being plunged back into the abyss.pic.twitter.com/KwzRNUxp7o". @janearraf. حاصل ڪيل 2020-01-07. 
  22. "جنگ روڪڻ لاءِ سليماني کي نشانو بڻايو : ٽرمپ | Daily Imkaan | روزاني امڪان". www.dailyimkaan.com (ٻولي ۾ Sindhi). حاصل ڪيل 2020-01-08. 
  23. "سليماني کي جنگ روڪڻ لاءِ نشانو بڻايو ويو، ٽرمپ". Daily Sindhyar. حاصل ڪيل 2020-01-08. 
  24. "Statement by the Department of Defense". United States Department of Defense. وقت 3 January 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 3 January 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  25. Borger, Julian; Chulov, Martin (3 January 2020). "Iran general Qassem Suleimani killed in Baghdad drone strike ordered by Trump". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2020/jan/03/baghdad-airport-iraq-attack-deaths-iran-us-tensions. 
  26. "Top Iranian general killed in US airstrike in Baghdad, Pentagon confirms". CNBC. وقت 3 January 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 3 January 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  27. "ايران جا عراق ۾ آمريڪي فوجي اڏن تي ميزائل حملا | Daily Imkaan | روزاني امڪان". www.dailyimkaan.com (ٻولي ۾ Sindhi). حاصل ڪيل 2020-01-08. 
  28. "آمريڪي فوجي اڏن تي حملو، ايران پاران 80 فوجي مارڻ جي دعويٰ". Daily Sindhyar. حاصل ڪيل 2020-01-08. 

سانچو:Iran–United States relations سانچو:Trump presidency