نائورو

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
جمهوريه نائورو

نائورو ريپبلڪ
Flag of نائورو
{{{coat_alt}}}
جھنڊو نِسبتي نشان
شُعار: '"سڀ کان اول خدا جي مرضي "
Location of نائورو
گادي جو هنڌ يارين (اصل ۾ )
0°32′S 166°55′E / 0.533°S 166.917°E / -0.533; 166.917 (Nauru)مڪانيت: 0°32′S 166°55′E / 0.533°S 166.917°E / -0.533; 166.917 (Nauru)
سڀ کان وڏو شهر دنيگومودو
دفتري ٻوليون نائوري
انگريزي
نسلي گروھ
مقامي آبادي نائووئن
حڪومت وحدانيپارلياماني غير جماعتي جمھوريت
• صدر
لائونل آئنجيميا
مارڪوس اسٽيفن
مقننه پارليامينٽ
آزادي
31 جنوري 1968
پکيڙ
• جملي
21 km2 (8.1 sq mi) (193rd)
• پاڻي (%)
0.57
آبادي
• آڪٽوبر 2018 مردم شماري
11,200[1] (234th)
•  گھاٽائي
480 /km2 (1٬243.2 /sq mi) (25th)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) 2017 لڳ ڀڳ
• ڪل
$160 million[2] (192nd)
• في سيڪڙو
$12,052[2] (94th)
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ ) 2017 لڳ ڀڳ
• ڪل
$114 million[2]

نائورو(انگريزي: Nauru) جو سرڪاري نالو نائورو جي ريپبلڪ آھي. ان جو پراڻو نالو پليزنٽ آئلينڊ ھيو. ھي ملڪ اوشيانا کنڊ جي علائقي جي پيسيفڪ سمنڊ جي ٻيٽن واري علائقيمائڪرونيشيا ۾ واقع آهي. ان جو سڀ کان ويجھو پاڙيسري ملڪ ڪريبتي آھي جنھن جو بانابا ٻيٽ ھن ملڪ جي اوڀر طرف 300 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي واقع آهي. ان جي اتر-اولھ ۾ ٽوالو ۽ اتر-اوڀر ۾ 1300 ڪلوميٽرن تي سولومن ٻيٽ واقع آھن[3] اوڀر-اتر م پاپوا نيوگني ، ڏکڻ-اوڀر ۾ مائڪرونيشيا جون وفاقي رياستون ۽ ڏکڻ ۾ مارشل ٻيٽ واقع آهن. نائورو جي ڪل پکيڙ 21 چورس ڪلوميٽر آهي ۽ ويٽيڪن سٽي اسٽيٽ ۽ مناڪو کان پوء پکيڙ م ھي دنيا جو ٽيون نمبر ننڍڙو ملڪ آهي، ۽ يورپ کان ٻاھر دنيا جو ۽ پيسفڪ سمنڊ جو سڀ کان ننڍڙو ملڪ آهي. آباديبم جي ملڪ ويٽيڪن سٽي اسٽيٽ ۽ ٽوالو کان پوءِ دنيا جو ٽيون نمبر ننڍڙو ملڪ آهي.ھي ملڪ گڏيل قومن، پيسيفڪ آئلينڊ فورم، قومن جي دولت مشترڪه ۽ آفريڪن ڪيريبئن اينڊ پيسيفڪ گروپ آف اسٽيٽس جو رڪن آھي.

تاريخ[سنواريو]

ھن ملڪ جي ٻيٽن کي 100 ق م ۾ مائڪرونيشيا ۽ پولينيشيا جي ماڻھن وسايو هو. اوڻوھين صدي عيسويءَ ۾ نائورو کي جرمني ڪالوني بڻائي جرمن ايمپائر جو حصو بڻائي ڇڏيو. پھرين جنگ عظيم جي خاتمي بعد ھن ملڪ کي ليگ آف نيشنز جي اختيار ۾ رکيو ويو جنھن جي نگراني آسٽريليا، نيوزيلينڊ ۽ يونائيٽيڊ ڪنگڊم جي ذمي ھئي. ٻين جنگ عظيم م جاپان ان تي قبضو ڪيو پوء اتحادي فوجن جي اختيار م آيو. جنگ بعد ھي ملڪ گڏيل قومن جي نگراني ۾ آيو ۽ 1968ع ۾ آزاد ٿيو ۽ 1969ع ۾ پيسيفڪ ڪميونٽي جو رڪن ٿيو.

معيشيت[سنواريو]

نائورو فاسفيٽ جي جبلن تي مشتمل ٻيٽ آھي ۽ فاسفيٽ جو وڏو ذخيرو ھيس جيڪو کاڻن ذريعي ڪڍيو ويو[4]. جڏھن فاسفيٽ جا ذخيرا ختم ٿي ويا تہ ان کي ٽيڪس کان آجو ملڪ بڻايو ويو جنھن ڪري غيرقانوني مني لانڊرنگ جو مرڪز ٿي ويو[5]. 2001 کان 2008 تائين ۽ ٻيھر 2012 کان ھن ملڪ جي مالي مدد آسٽريليا ڪندو رھيو آھي ان جي عيوض آسٽريليا اتي غيرقانوني پناهگيرن کي قيد م رکڻ لاء نائورو ريجنل پروسيسنگ سينٽر قائم ڪيو آهي. آسٽريليا تي گھڻي مدار سبب ھن ملڪ کي آسٽريليا جي گراھڪ رياست پڻ چوندا آهن[6][7][8].

حوالا[سنواريو]

  1. "National Report on Population ad Housing" (PDF). Nauru Bureau of Statistics. وقت 24 September 2015 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 9 June 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 
  3. "Yaren | district, Nauru". Encyclopedia Britannica. حاصل ڪيل 2 September 2019. 
  4. Hogan, C Michael. "Phosphate". Encyclopedia of Earth. National Council for Science and the Environment. وقت 25 October 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 June 2012.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  5. Hitt, Jack. "The Billion-Dollar Shack". وقت 16 January 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 29 January 2018.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  6. "Pacific correspondent Mike Field". Radio New Zealand. وقت 10 December 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 8 December 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  7. "Nauru's former chief justice predicts legal break down". Special Broadcasting Service. وقت 10 December 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 8 December 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  8. Ben Doherty. "This is Abyan's story, and it is Australia's story". The Guardian. وقت 26 February 2017 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 12 December 2016.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)