مواد ڏانھن هلو

ويٽيڪن سٽي

ڳنڍڻن کي سنواريو
کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
سلجھائپ صفحن جي لاءِ معاونت نظر ھيٺ مضمون the city-state in Europe تي آهي. the city-state's government جي لاءِ Holy See ڏسو.
ويٽيڪن سٽي رياست

  • Stato della Città del Vaticano (Italian)
  • Status Civitatis Vaticanae (Latin)
Flag of ويٽيڪن سٽي
{{{coat_alt}}}
جھنڊو Coat of arms
ترانو: Inno e Marcia Pontificale (Italian)
"Pontifical Anthem and March"
noicon
پونٽيفيڪل ترانو ۽ مارچ
قومي مهر
  • Sigillo dello Stato della Città del Vaticano (Italian)
    Sigillum Status Civitatis Vaticanae (Latin)
National Seal of Vatican City
ويٽيڪن سٽي جي قومي مهر
گادي جو هنڌ ويٽيڪن سٽي (شهر-رياست)
41°54.2′N 12°27.2′E / 41.9033°N 12.4533°E / 41.9033; 12.4533
دفتري ٻوليون اطالوي[1][2]}}
قومي ٻولي اطالوي (ڊي فيڪٽو)[lower-alpha 1]
مذهب ڪيٿولڪ عيسائيت
(رياستي مذهب)
مقامي آبادي ڪو به نه (ڊي جيور)[4]
Vatican (de facto)
حڪومت وحداني مذهبي ڪيٿولڪ اختياري مطلق بادشاهت[5][6][7][8]
Holy See
• پوپ
 موجوده پوپ
• سيڪريٽري آف اسٽيٽ
 پيٽرو پارولين
• گورنريٽ جو صدر
 فرننڊو ورجيز الزاگا
مقننه پونٽيفيڪل ڪميشن[lower-alpha 2]
آزادي فرينڪس ۽ اٽلي جي سلطنت کان
• پيپن جو عطيو
 754 (1270 سال اڳ)
• ليٽيرن معاهدو
 11 فيبروري 1929
پکيڙ
• جملي
 [اوزا تبديل: invalid number] (195th)
آبادي
• 2023 اندازو
 764[13] (234th)
•  گھاٽائي
 1٬559 /km2 (4٬037.8 /sq mi) (2nd)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) 2021 لڳ ڀڳ
• ڪل
 14,859,970 يورو
• في سيڪڙو
 19,450.22 يورو
ويٽيڪن سٽي
يونيسڪو عالمي ثقافتي ورثو

Vatican City
يونيسڪو عالمي ثقافتي ورثو Cultural: i, ii, iv, vi
حوالو 286
داخلا 1984 (8th سيشن)

ويٽيڪن سٽي (Vatican City: لاطيني ٻولي: Status Civitatis Vaticanae) اٽلي جي شهر روم ۾ واقع هڪ خودمختيار رياست آهي.[14] رياست تقريبن چئني طرفن کان ديوران سان گھريل آهي جنهن جو ڪل رقبو 49 هيڪٽر آهي ۽ هي دنيا جي سڀ کان ننڍي خودمختيار رياست چورائيندي آهي.[15] اهو پڻ دنيا ۾ ٻيو نمبر گهٽ آبادي وارو راڄڌاني آهي. [16] جيئن ته هولي سي پاران سنڀاليو ويندو آهي، ويٽيڪن سٽي رياست هڪ مذهبي يا مقدس-بادشاهي رياست آهي جنهن تي پوپ جي حڪومت آهي، جيڪو روم جو بشپ ۽ ڪيٿولڪ چرچ جو سربراهه آهي. [17] [18] اعليٰ ترين رياستي عملدار تمام ڪيٿولڪ پادري مختلف اصلن جا آهن.

49 هيڪٽرن (121 ايڪڙ) جي ايراضيءَ سان ۽ 2023 جي آدمشماري اٽڪل 764 آهي، اها ايراضي ۽ آبادي جي لحاظ کان دنيا جي سڀ کان ننڍي رياست آهي. اهو پڻ دنيا ۾ ٻيو نمبر گهٽ آبادي وارو راڄڌاني آهي.

رياست کي 1929ء ۾ قائم ڪيو ويو ۽ رياست جو سربراهه پاپائي روم هوندو آهي، ۽ هتي ئي پاپائي روم جي رهائش گاهه اپوسٽالڪ محل ۽ رومي ڪريا (پاپائيت) واقع آهن. ويٽيڪن سٽي کي بلاشبه ڪيٿولڪ عيسائين جو مذهبي دارالخلافو چئي سگھجي ٿو.

اويگنون پاپيسي (1309-1377) کان پوءِ پوپ بنيادي طور تي اپوسٽولڪ محل ۾ رھيا آھن جيڪو ھاڻي ويٽيڪن سٽي آھي، جيتوڻيڪ ڪڏھن ڪڏھن روم يا ٻي جاءِ تي ڪوئرينل محل ۾ رھندو ھو. هولي سي تاريخن جي شروعات عيسائيت ڏانهن آهي ۽ ڪيٿولڪ چرچ جو پرنسپل ايپي اسڪوپل ڏس آهي، جنهن ۾ 2018 تائين لاطيني چرچ ۽ 23 مشرقي ڪيٿولڪ گرجا گھرن ۾ دنيا ۾ تقريبن 1.329 بلين بپتسما ڏيندڙ ڪيٿولڪ آهن.[19] ٻئي طرف ويٽيڪن سٽي جي آزاد رياست، 11 فيبروري 1929 تي هولي سي ۽ اٽلي جي وچ ۾ لاتيرن معاهدي ذريعي وجود ۾ آئي، جنهن ان کي هڪ نئين تخليق جي طور تي چيو، نه ته وڏين وڏين پوپل رياستن ( 756-1870)، جيڪو اڳ ۾ مرڪزي اٽلي جو گهڻو حصو شامل هو. ويٽيڪن سٽي مذهبي ۽ ثقافتي ماڳن تي مشتمل آهي جهڙوڪ سينٽ پيٽر بيسليڪا، سيسٽين چپل، ويٽيڪن اپوسٽولڪ لائبريري، ۽ ويٽيڪن ميوزيم. انهن ۾ دنيا جي سڀ کان مشهور پينٽنگس ۽ مجسما شامل آهن. ويٽيڪن سٽي جي منفرد معيشت کي مالي طور تي مدد ڪئي وئي آهي ڪيٿولڪ مومنن جي عطيا، پوسٽ اسٽيمپ ۽ يادگارن جي وڪري، عجائب گهرن ۾ داخلا جي فيس، ۽ اشاعتن جي وڪرو جي ذريعي. ويٽيڪن سٽي ۾ ڪوبه ٽيڪس نه آهي، ۽ شيون ڊيوٽي آزاد آهن.

ويٽيڪن شهر جو جھنڊو

نالو

[سنواريو]

تاريخ

[سنواريو]

رومي ڪريا (پاپائيت) جو بنياد پاپ سڪسٽس پنجين سورهين صدي عيسوي ۾ رکيو جنهن جا ابتدائي مقصد مذهبي ۽ سماجي هيا۔ اڻويهين صدي عيسوي ۾ پيدمونتيز اطالوي حڪومت جي ڦهلاء سان هن جا اختيار گھتجڻ لڳا۔ 1860ء تائين اطالوص حڪومت اطالوص ٻيٽ نما جو گھڻو حصو جيڪو پاپائي روم جي رياست (پاپائي رياستن) ۾ شامل هيو زير اقتدار آڻي چڪي هئي۔ 1870ء ۾ روم به اطالوي حڪومت جي زير اقتدار هيو جنهن سان گڏ ئي پاپائي روم جي طاقت جو خاتمو ٿي ويو۔ 1919ء تائين اطالوي حڪومت پوري ٻيٽ نما بشمول سسلي ۽ ساردينيا تي قائم ٿي چڪي هئي۔ 1929ء ۾ پاپائي روم ۽ اطالوي حڪومت ليٽرن معاهدي (Lateran Treaties) تي اتفاق ڪيو۔ جنهن جي رو سان رومي ڪريا اڳوڻي پاپائي رياست (Papal States) کان دستبردار ٿي ويو هاڻ رومي ڪريا گھڻو ڪري پاپائي روم ۽ ڪيٿولڪ عيسائي مذهبي خدمتون سرانجام ڏيندو آهي۔

جاگرافي

[سنواريو]

گورننس

[سنواريو]

معيشت

[سنواريو]

ڊيموگرافڪ

[سنواريو]

ثقافت

[سنواريو]

انفراسٽرڪچر ۽ عوامي خدمتون

[سنواريو]

پاڪستان سان تعلقات

[سنواريو]

پاڪستان جا ويٽيڪن سٽي سان خاص تعلقات آهن۔ ويٽيڪن سٽي جي لء پاڪستان جو هڪ مخصوص سفير آهي. ان جي تبادلئه خيال ۾ عموما سڀ کان اهم موضوع پاڪستان ۾ عيسائين سان ورتاء هوندو آهي.

وڌيڪ پڙهو

[سنواريو]
  • پاپائي روم جي فهرست
  • رومي ڪيٿولڪ ڪليسا
  • مقدس شهر

خارجي ڳنڍڻو

[سنواريو]

حوالا

[سنواريو]
  1. ↑ ((Reuters Staff)) (6 October 2014). "Pope ditches Latin as official language of Vatican synod". Reuters. https://www.reuters.com/article/us-pope-latin/pope-ditches-latin-as-official-language-of-vatican-synod-idUSKCN0HV1O220141006. 
  2. ↑ "What language is spoken at the Vatican?". Visiting The Vatican. وقت 5 November 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 November 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  3. ↑ Solemn oath of the Vatican Swiss guards. وقت 11 December 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  4. ↑ "Vatican City :: Italy Explained". وقت 29 May 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2 February 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  5. ↑ "Internet Portal of Vatican City State". Vatican City State. وقت 24 May 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 9 July 2011.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  6. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named factbook
  7. ↑ Robbers, Gerhard (2006) Encyclopedia of World Constitutions آرڪائيو ڪيا ويا 29 April 2016 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.. Infobase Publishing. ISBN 978-0-81606078-8. p. 1009
  8. ↑ Nick Megoran (2009) "Theocracy" آرڪائيو ڪيا ويا 4 August 2020 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., p. 226 in International Encyclopedia of Human Geography, vol. 11, Elsevier ISBN 978-0-08-044911-1
  9. ↑ "Legislative and Executive Bodies". Vatican City State. وقت 24 May 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 April 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  10. ↑ Pope John Paul II. "Fundamental Law of Vatican City State" (PDF). Vatican City State. وقت 26 February 2008 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 April 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  11. ↑ De Agostini Atlas Calendar آرڪائيو ڪيا ويا 3 June 2020 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., 1930, p. 99. (in Italian)
  12. ↑ De Agostini Atlas Calendar آرڪائيو ڪيا ويا 3 June 2020 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., 1945–1946, p. 128. (in Italian)
  13. ↑ "Population" (ٻولي ۾ Italian). Vatican City State. وقت 17 May 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 16 March 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  14. ↑ "Vatican City". Encyclopedia Britannica. وقت 18 March 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 18 May 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  15. ↑ "Vatican country profile" (en-GB ۾). BBC News. 2018. https://www.bbc.com/news/world-europe-17994868. 
  16. ↑ "Europe :: Holy See (Vatican City) — The World Factbook – Central Intelligence Agency". www.cia.gov. وقت 26 January 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 25 January 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  17. ↑ "Holy See (Vatican City)". CIA—The World Factbook. وقت 26 January 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 25 January 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  18. ↑ "Vatican City". Catholic-Pages.com. وقت 22 March 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 12 August 2013.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  19. ↑ "Catholics increasing worldwide, reaching 1.329 billion". AsiaNews. 26 March 2020. http://www.asianews.it/news-en/Catholics-increasing-worldwide,-reaching-1.329-billion-49663.html. 


حوالي جي چڪ: "lower-alpha" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref> آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="lower-alpha"/> نہ مليو

"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=ويٽيڪن_سٽي&oldid=283033" تان ورتل