اطالوي ٻولي

نظر ھيٺ مضمون the Italian language تي آهي. the regional varieties of standard Italian جي لاءِ Regional Italian ڏسو.

اطالوي ٻولي
italiano (اطالوي) lingua italiana (اطالوي)
اچار	itaˈljaːno (اٽاليانو)
ٻولي جو وطن	اٽلي سان مارينو ويٽيڪن سٽي سوئيٽزرلينڊ (ٽيچينو ۽ اطالوي گريسن) سلووينيا (سلووينيا جي ساحلي پٽي)) ڪروشيا (مغربي ڪروشيا)
نسل	اطالوي
ٻولي ڳالهائيندڙ	L1: ساڍا ڇهه ڪروڙ (2022ع)e25 L2: ٽيهه لک ڪُل: ڇهه ڪروڙ اسي لک
ٻولي جو خاندان	هند۔يورپي اٽالڪ ٻوليون لاتينو-فالسڪن ٻوليون لاطيني ٻوليون روماني ٻوليون اٽالو-ويسٽرن ٻوليون اٽالو-ڊالميسئين ٻوليون اٽالو-روماني ٻوليون اطالوي ٻولي
پراڻيون صورتون	پراڻي لاطيني ٻولي وولگر لاطيني ٻوليون ٽسڪن ٻولي فلورنٽائن ٻولي
لھجو	*ٽسڪن لهجو مالٽائي اطالوي لهجو سوئس اطالوي لهجو علائقائي اطالوي جي مختلف صورتون
لپي	لاطيني رسم الخط (اطالوي الفابيٽ) اطالوي بريل
نشانن جا نمونا en:Line-handling templates	Italiano segnato (اطالوي) اشاري واري اطالوي italiano segnato esatto "(صحيح اطالوي ٻولي جا اشارا)"
سرڪاري حيثيت
سرڪاري ٻولي وغيره	چار ملڪ اٽلي سان مارينو سوئٽزرلينڊ ويٽيڪن سٽي ٽي علائقا سلووينيئن اسٽيريا(سلووينيا) اسٽيريا ڪائونٽي(ڪروشيا) ڪورسي(فرانس) آرڊر ۽ مختلف تنظيمون مالٽا جو خودمختيار فوجي آرڊر يورپي يونين FAO هولي سي (ڪيٿولڪ چرچ) OSCE IDLO IIHL ميڊيٽرينين يونيورسٽيز يونين UNICRI UNIDROIT ۽ ٻيا"
اقليت جي ٻولي	بوسنيا ۽ هرزيگووينا برازيل (2 ميونسپلٽيون) ڪروشيا رومانيا سلووينيا ايريٽيريا
ريگيوليٽر	اڪيڊميا ڊيلا ڪرسڪا (ڊي فيڪٽو)
ٻولي جا ڪوڊ
ISO 639-1	it
ISO 639-2	ita
ISO 639-3	ita
گلوٽولوگ	ital1282
لنگاسفيئر	51-AAA-q
دنيا ۾ اطالوي ٻولي جي جاگرافيائي ورڇ:   جن علائقن ۾ اها اڪثريتي ٻولي آهي   اهي علائقا جتي اقليت جي ٻولي آهي يا جتي ماضي ۾ اڪثريت هئي   علائقا جتي اطالوي ڳالهائيندڙ برادريون موجود آهن

اطالوي (Italiano or lingua italiana) هند-يورپي ٻوليءَ جي خاندان جي هڪ رومانوي ٻولي آهي جيڪا رومن سلطنت جي ولگر لاطيني مان نڪتل آهي. اطالوي ۽ سارڊينين سڀ کان وڌيڪ قدامت پسند رومانوي ٻوليون آھن يعني اطالوي ۽ سارڊينيائي ٻئي، ٻين رومانوي ٻولين جي ڀيٽ ۾ پنھنجي اباڻي لاطيني کان گھٽ تبديل ٿيو آھن. اٽڪل ساڍا اٺ ڪروڙ ماڻهن پاران ڳالهائي وڃي ٿي جنهن ۾ ڇهه ڪروڙ ستر لک مقامي ڳالهائيندڙ شامل آهن. اطالوي اٽلي، سان مارينو، سوئٽزرلينڊ (ٽڪينو ۽ گريسن) ۽ ويٽيڪن سٽي ۾ هڪ سرڪاري ٻولي آهي. هن کي ڪروشيا، سلووينيا (اسٽريا جو علائقو) ۽ برازيل ۾ سانتا ٽريزا ۽ انڪنٽاڊو جي ميونسپلٽين ۾ سرڪاري اقليتي حيثيت حاصل آهي.

اطالوي پڻ آمريڪا ۽ آسٽريليا ۾ وڏي مهاجر ۽ خارجي برادرين پاران ڳالهائي ويندي آهي. اطالوي ٻوليون شامل آھن جيڪي يورپي چارٽر فار ريجنل يا اقليتي ٻولين لاءِ شامل آھن بوسنيا ۽ هرزيگوينا ۽ رومانيا ۾، جيتوڻيڪ اطالوي انھن ملڪن ۾ نه ڪو گڏيل سرڪاري ۽ نه ئي محفوظ ٻولي آھي. اطالوي جا ڪجهه ڳالهائيندڙ اطالوي (يا ته ان جي معياري شڪل يا علائقائي قسمن ۾) ۽ اٽلي جي مقامي ٻولي ٻنهي جا ٻه لساني ٻوليون آهن، اڪثر ڪري ٻولي انهن جي اصلي جاءِ تي گهر ۾ ڳالهائي ويندي آهي. اطالوي يورپ ۾ هڪ وڏي ٻولي آهي، جيڪا يورپ ۾ سيڪيورٽي ۽ تعاون جي تنظيم جي سرڪاري ٻولين مان هڪ آهي ۽ يورپ جي ڪائونسل جي ڪم ڪندڙ ٻولين مان هڪ آهي. اها يورپي يونين ۾ ٽيون وڏي پيماني تي ڳالهائيندڙ مادري ٻولي آهي (EU جي آبادي جو 13٪) ۽ اها 13.4 ملين EU شهرين (3٪) پاران ٻي ٻولي جي طور تي ڳالهائي وڃي ٿي. غير EU يورپي ملڪن (جهڙوڪ سوئٽزرلينڊ، البانيا ۽ برطانيه) ۽ ٻين براعظمن ۾ اطالوي ڳالهائيندڙن سميت، ڳالهائيندڙن جو ڪل تعداد لڳ ڀڳ 85 ملين آهي. اطالوي ھولي سيءَ جي مکيه ڪم ڪندڙ ٻولي آھي، جيڪا رومن ڪيٿولڪ جي درجابندي ۾ lingua franca (عام ٻولي) جي حيثيت سان ڪم ڪري ٿي ۽ مالٽا جي خود مختيار فوجي آرڊر جي سرڪاري ٻولي آھي. اطالوي موسيقي جي اصطلاحن ۽ اوپيرا ۾ هڪ اهم استعمال آهي ڪيترن ئي اطالوي لفظن سان موسيقي جي حوالي سان جيڪي بين الاقوامي اصطلاح بڻجي ويا آهن دنيا جي مختلف ٻولين ۾. لڳ ڀڳ سڀئي ڏيهي اطالوي لفظ واول سان ختم ٿين ٿا، ۽ ٻوليءَ ۾ 7-vowel آوازن جو سرشتو آهي ('e' ۽ 'o' ۾ وچ-گهٽ ۽ وچ-وچ آواز آهن). اطالوي ۾ ڪنسوننٽس جي مختصر ۽ ڊگھي ڪنسوننٽس ۽ gemination (ڊبلنگ) جي وچ ۾ تضاد آهي.

Italian is also spoken by large immigrant and expatriate communities in the Americas and Australia. Italian is included under the languages covered by the European Charter for Regional or Minority Languages in Bosnia and Herzegovina and in Romania, although Italian is neither a co-official nor a protected language in these countries. Some speakers of Italian are native bilinguals of both Italian (either in its standard form or regional varieties) and a local language of Italy, most frequently the language spoken at home in their place of origin.

Italian is a major language in Europe, being one of the official languages of the Organization for Security and Co-operation in Europe and one of the working languages of the Council of Europe. It is the third-most-widely spoken native language in the European Union (13% of the EU population) and it is spoken as a second language by 13.4 million EU citizens (3%). Including Italian speakers in non-EU European countries (such as Switzerland, Albania and the United Kingdom) and on other continents, the total number of speakers is approximately 85 million. Italian is the main working language of the Holy See, serving as the lingua franca (common language) in the Roman Catholic hierarchy as well as the official language of the Sovereign Military Order of Malta. Italian has a significant use in musical terminology and opera with numerous Italian words referring to music that have become international terms taken into various languages worldwide. Almost all native Italian words end with vowels, and the language has a 7-vowel sound system ('e' and 'o' have mid-low and mid-high sounds). Italian has contrast between short and long consonants and gemination (doubling) of consonants.