مواد ڏانھن هلو

بوڪو حرام

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
Islamic State – West Africa Province سان ڀل نہ کائو.
جنوري 2015ع ۾ بوڪو حرام جي وڌ ۾ وڌ حد ڳاڙهي سرمئي رنگ ۾ ڏيکاريل

بوڪو حرام (Boko Haram) سرڪاري طور تي جماعت اهل سنت للدعوة والجهاد [1] ( عربي ٻولي: جماعة أهل السنة للدعوة والجهاد)، [2] هڪ اسلامي جهادي تنظيم آهي جيڪا اتر اوڀر نائيجيريا ۾ سرگرم آهي ۽ چاڊ، نائيجر، اتر ڪيمرون ۽ مالي ۾ پڻ سرگرم آهي.[3] سال 2016ع ۾، گروپ ورهايو ويو، جيڪو اسلامي رياست جي اولهه آفريڪا صوبي جي نالي سان مشهور آهي. جنهن جي نتيجي ۾ هڪ دشمني گروهه جي ابتڙ آهي.

سال 2002ع ۾ محمد يوسف پاران قائم ڪيل، گروپ جي اڳواڻي ابوبڪر شيڪائو سال 2009ع کان وٺي سال 2021ع ۾ سندس موت تائين ڪئي، جيتوڻيڪ اهو سال 2009ع م يوسف جي موت کان پوء ٻين گروپن ۾ ورهايو ويو.[4] جڏهن گروپ پهريون ڀيرو ٺهرايو ويو، انهن جو بنيادي مقصد "پاڪ ڪرڻ" هو، مطلب ته اتر نائيجيريا ۾ اسلام کي ڦهلائڻ.[5] جهاد کي دير ٿيڻ گهرجي جيستائين اهو گروهه نائجيريا جي حڪومت کي ختم ڪرڻ لاء ڪافي مضبوط نه هو.[6] گروپ اڳ ۾ ئي پاڻ کي داعش سان ڳنڍيو هو.[7] [8] اهو گروپ پنهنجي بربريت جي ڪري مشهور آهي،[9] ۽ سال 2009ع ۾ بغاوت شروع ٿيڻ کان وٺي، بوڪو حرام، پوليس، هٿياربند فوجن ۽ عام ماڻهن جي خلاف مسلسل حملن ۾، هزارين ماڻهو ماريا ویا آهن. ان جي نتيجي ۾ 3,00,000 کان وڌيڪ ٻارن جي موت ٿي چڪي آهي.[10] ۽ 2.3 ملين پنهنجن گهرن مان بي گهر ٿيا آهن.[11] بوڪو حرام علائقائي خوراڪ جي بحران ۽ ڏڪار ۾ پن حصو ورتو آهي.[9]

سال 2002ع ۾ ان جي ٺهڻ کان پوء، بوڪو حرام جي وڌندڙ شدت پسندي نائجريائي فوج پاران دٻائڻ واري آپريشن ۽ جولاء 2009ع ۾ ان جي اڳواڻ محمد يوسف جي قتل جو سبب بڻيو.[12] ان جي غير متوقع بحالي، سيپٽمبر 2010ع ۾ بوچي ۾ وڏي جيل جي توڑن کان پوء، وڌندڙ حملن سان گڏ تی. شروعاتي طور تي نرم هدفن جي خلاف، پر ترقي ڪندي سال 2011ع ۾ پوليس عمارتن ۽ ابوجا ۾ گڏيل قومن (UNO) جی آفيس تي خودڪش بم ڌماڪا شامل آهن.

بوڪو حرام سال 2014ع ۾ 6,600 کان وڌيڪ ماڻهن کي قتل ڪيو.[13] [14] گروپ قتل عام ڪيو آهي جنهن ۾ فيبروري 2014ع ۾ 59 اسڪولي ڇوڪرن کي باهه ڏئي قتل ڪرڻ ۽ اپريل 2014ع ۾ چبوڪ، بورنو رياست، نائيجيريا ۾ 276 اسڪول جي ڇوڪرين جو اغوا شامل آهي. سيڪيورٽي سروسز ۾ بدعنواني ۽ انساني حقن جي خلاف ورزي انهن پاران ڪيل بدامني کي منهن ڏيڻ جي ڪوششن کي روڪيو آهي.[15] [16]

سال 2014ع جي وچ ۾، ويڙهاڪن پنهنجي گهر واري رياست بورنو ۾ ۽ ان جي آس پاس جي علائقي تي، جنوري 2015 ۾، اندازي مطابق 50,000 چورس ڪلوميٽر (20,000 چورس میل) ڪنٽرول حاصل ڪيو، پر رياست جي راڄڌاني، ميدوگوري تي قبضو نه ڪيو، جتي گروپ اصل ۾ ٻڌل هو.[17] 7 مارچ 2015ع تي، بوڪو حرام جي اڳواڻ ابوبڪر شيڪائو اسلامڪ اسٽيٽ آف عراق اينڊ دي ليونٽ سان بيعت ڪئي. سيپٽمبر 2015ع ۾، نائيجيريا جي دفاعي هيڊ ڪوارٽر ۾ انفارميشن جي ڊائريڪٽر اعلان ڪيو ته سڀئي بوڪو حرام ڪيمپ تباهه ٿي ويا آهن پر گروپ کان حملا جاري آهن.[18] سال 2019ع ۾، نائيجيريا جي صدر، محمدو بوهاري، دعوي ڪئي ته بوڪو حرام کی "ٽيڪنيڪل طور تي شڪست" تی وئی آهي.[19]

حوالا

[سنواريو]
  1. ↑ "Sayyid Qutb and Nearness With Rafidees: Nawab Safawi Al-Shi'iyy". www.ikhwanis.com. حاصل ڪيل 2021-08-20. 
  2. ↑ "Is Islamic State shaping Boko Haram media?". BBC News. حاصل ڪيل 24 September 2015. 
  3. ↑ Bureau of Counterterrorism. "Country Reports on Terrorism 2013". U.S. Department of State. حاصل ڪيل 7 August 2014. 
  4. ↑ "Boko Haram". Encyclopædia Britannica. حاصل ڪيل 2 September 2014. 
  5. ↑ "Islamic Movement in Nigeria: The Iranian-inspired Shia group" (en-GB ۾). BBC News. 2019-08-04. https://www.bbc.com/news/world-africa-49175639. 
  6. ↑ Zenna, Jacob; Pierib, Zacharias (Summer 2017). "How much Takfir is too much Takfir? The Evolution of Boko Haram's Factionalization.". Journal for Deradicalization (11): 291. ISSN 2363-9849. https://journals.sfu.ca/jd/index.php/jd/article/download/107/90. Retrieved 6 March 2021. 
  7. ↑ "IS welcomes Boko Haram allegiance: tape". AFP. حاصل ڪيل 12 March 2015. "IS welcomes Boko Haram allegiance: tape".
  8. ↑ "Nigeria's Boko Haram pledges allegiance to Islamic State". BBC News. 7 March 2015. https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-31784538. "Nigeria's Boko Haram pledges allegiance to Islamic State".
  9. ↑ 9.0 9.1 Matfess, Hilary. "Boko Haram: History and Context". Oxford Research Encyclopedia of African History. ISBN 978-0190277734. doi:10.1093/acrefore/9780190277734.013.119. حاصل ڪيل 2020-12-07. Matfess, Hilary (2017).
  10. ↑ "Northeast Nigeria conflict killed more than 300,000 children: UN". Al Jazeera. 24 June 2021. https://www.aljazeera.com/news/2021/6/24/northeast-nigeria-conflict-killed-more-than-300000-children-un. 
  11. ↑ "Nigeria's Boko Haram Kills 49 in Suicide Bombings". www.nytimes.com. وقت 2015-11-21 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. 
  12. ↑ Cook, David. "The Rise of Boko Haram in Nigeria". Combating Terrorism Center. وقت 27 March 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 27 March 2019. 
  13. ↑ "Nigerian troops were denied guns to fight Boko Haram – Buhari". Vanguard (Nigeria). حاصل ڪيل 18 November 2015. 
  14. ↑ Rose Troup Buchanan (18 November 2015). "Isis overtaken by Boko Haram as world's deadliest terror organisation". The Independent. https://www.independent.co.uk/news/world/africa/boko-haram-overtakes-isis-as-worlds-deadliest-terror-organisation-a6737761.html. 
  15. ↑ Glenn Kessler (19 May 2014). "Boko Haram: Inside the State Department debate over the 'terrorist' label". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/blogs/fact-checker/wp/2014/05/19/boko-haram-inside-the-state-department-debate-over-the-terrorist-label/. Glenn Kessler (19 May 2014).
  16. ↑ "Nigeria: Boko Haram Attacks Likely Crimes Against Humanity". Human Rights Watch. حاصل ڪيل 6 August 2014. "Nigeria: Boko Haram Attacks Likely Crimes Against Humanity".
  17. ↑ "Boko Haram is now a mini-Islamic State, with its own territory". The Telegraph (London). 10 January 2015. https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/nigeria/11337722/Boko-Haram-is-now-a-mini-Islamic-State-with-its-own-territory.html. 
  18. ↑ Nnenna Ibeh. "Boko Haram camps 'wiped out' – Nigerian military". Premium Times. حاصل ڪيل 10 September 2015. 
  19. ↑ Searcey, Dionne (2019-09-13). "Boko Haram Is Back. With Better Drones." (en-US ۾). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2019/09/13/world/africa/nigeria-boko-haram.html. 
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=بوڪو_حرام&oldid=283730" تان ورتل