ڄاموٽ
ڄاموٽ(اردو: جاموٹ) ھڪ سنڌي ڳالھائيندڙ نسلي گروھه آھي جيڪو پاڪستان جي سنڌ ۽ بلوچستان صوبن ۾ ملي ٿو. انھن کي سماٽ يا آبڙ طور پڻ ڄاتو ويندو آھي.
پاڙا
[سنواريو]گروھه گھڻو ڪري ڪري کوڙ پاڙن ۾ ورھايل آھي جن ۾ ھيٺيان شامل آھن
بڻ
[سنواريو]ڄاموٽ (سماٽ) نالي جي بڻ بابت ڪيترائي نظريا پيش ڪيا ويا آھن.
- ڪجهه جو يقين آھي ته انھن جو نالو، ۽ انھن کي سام (شيم)، نوح نبي جي بچي ويندڙ ٽن پٽن مان سڀ کان وڏي پٽ ۽ جو اولاد مڃيو وڃي.
- ٻين جي خيال مطابق اھي سام، عمر جو پٽ، ھاشم جو پٽ، ابو لھب جو پٽ، اسلامي نبي محمد جو ھڪ چاچو، جو اولاد آھن.
- ان باوجود ٻيا يقين رکن ٿا ته سام عمر جو پٽ ھيو، اڪرما جو پٽ، ابو جھل جو پٽ، محمد تي ظلم ڪندڙ.
- ڪجهه تضاد ڏيکارن ٿا ته حڪمران ڄام جو لقب استعمال ڪندا ھيا، سام جميشيد جو اولاد آھي، فارس جو عظيم بادشاھ جيڪو پنھنجي شراب جي مڳي ۾ ڏسي سگھندو ھيو (جادوئي ڀتر)
قبيلائي سردار
[سنواريو]ڄام (ادرو:جام) معنيٰ سردار، نواب يا بادشاھ. اھو لقب ڄاموٽ قبيلي يا رياست جي اڳواڻي ڪندڙ شاھي خاندان کي ڏنو ويندو آھي. بلوچستان جو وزيراعليٰ ڄام محمد يوسف، قبيلي جو اعليٰ ترين اڳواڻ، نواب آھي.
تاريخ
[سنواريو]هن Jamot بلوچستان ۾ رهندڙ هڪ پراڻو قبيلو آهي . نالي Jamot حڪمرانن جي اپکنڊ قبيلي اپر بلوچستان جي اپر سنڌ شڪارپور سبي ۽ ڪڇي ضلعن ۾ ۽ Lasbela هيٺين بلوچستان ۽ Kachchh جي هلائڻ ( گجرات ) ۾ ۽ ملتان ( 1351-1517 ) ۾ لاڙ سنڌ ۾ هڪ بادشاھي پيدا . جڏهن ته حڪمران قبيلي سمن fiercely آزاد ٿيا ۽ دهلي سلطنت جي خلاف بغاوت ڪئي . چيائون ته ڄام نظام الدين دوم جي حڪومت جي دور ۾ سندن طاقت جي اوچائي ، ڄام Nindo (1461-1509) جو اڃا هڪ هيرو جي طور تي ذڪر آهي پهتي ، ۽ هڪ سوني عمر جي طور تي پنهنجي حڪمراني . سڀني جي شروعات گهراڻن جي راڄڌاني ٺٽو جو شهر هو . ڄام نظام الدين دوم يا ڄام Nindo ، هن affectionately معلوم ڪيو ويو ته جيئن ، لاٿا عمر ۾ حڪومت جي طور تي 866 کان 1461. ڪرڻ جي Jamot التمش جي اڳواڻ هڪ اهم تجارتي ۽ ثقافتي مرڪز جي حيثيت ٺٽو جو جنم سڌو سنئون سندس patronage ۽ پاليسين سان ملندڙ هو .
ڪلهوڙن جي بادشاهن جي حڪمراني دوران ابڙي ۽ Airi قبيلي ڪڇي جي قبيلي جو حڪمران ٿي ويو ( Bhag ) ميان شاهه علي بهتر Sháhal پيغمبر ( جي ڪلهوڙن جي بادشاهه ) جي حيثيت سان سڃاتو ويندو حالت ۾ ابڙي قبيلي کي اهم نوڪري ڏئي ٿو ۽ سندس ٻارن ۽ ڀائرن مان ان کي تقسيم ڪيو ، ۽ پاڻ Habíbání جي ڳوٺ ۾ سندس رهائش ٿيل .
سال 1142ھ ( 1729 ع) ۾ مراد Kaleri بلوچ به Ganjah بلوچ طور سڃاتو سوي جي چارج ۾ هڪ ايجنٽ جي طور تي مين نور محمد ڪلهوڙي جي طرفان مقرر ڪيو ويو ، ۽ جعفر خان مگسي ، Ganjobah ، علي جي زمين جو مالڪ وانگر محڪومي طاقتور سردارن ۾ حاضر مردان ابڙي ۽ ابراهيم خان ابڙي Nausharo ، ڪڇي ، Mahyan Eri ۽ Lahná Machhi جي سردارن ، Bhag Nari ، اوڏو خان ۽ Barzoi جي قبيلي جي ٻين سردارن جي وڏي ملڪ جا مالڪ .
ميان نور محمد هاڻي مير عبدالله قلات جي خان سان دشمنين ٿي، جيڪو هڪ بلوچ همير هو ۽ جي " پهاڙي جي چيل " جي عنوان 1143 A.H. ( 1730 ئ ئ ت ) ۾ روانو ٿيو . هن چيو ته مبارڪ خان کان روانو ٿي ويو ۽ ورتو Kartah جو قلعو ،
سن 1144 ع ۾ A.H. ( 1731 ئ ئ ت ) بلوچ جي هڪ طاقت ، Káchhah جي زمين تي ڪاهه ڪئي ۽ ملڪ جو ته حصو ويٺا .
توسيع جي هڪ دور ۾ وري commenced . قلات مير احمد خان بلوچ جي خان سبي جي ميدانن تي لڳولڳ descents ڪيو . قلات مير Samandar خان بلوچ جي خان جي زوب ، Bori ، ۽ Thal - Chotiali کي سندس ڪارروائي وڌايو ، ۽ رپين جي سالياني پڄاڻي مڙهي . ڪلهوڙن کان 40.000 .
مير عبدالله آخر هڪ ڪڇي ۾ Sanni ويجهو Jandrihar تي ڪلهوڙن سان جنگ ۾ قتل ڪيو ويو . مير عبدالله جي جانشين ، مير Muhabbat خان بلوچ جي راڄوڻي دوران ، نادر شاهه جي طاقت لاء اٿي . ۽ سنڌ جي احمد زئي بلوچ حڪمران مير عبدالله خان بلوچ ۽ ماڻھن کي جو ساڻس ڇڻي چڪا هئا جو رت ( khoonbaha ) لاء معاوضي ۾ ڪڇي جي cession 1740 ع ۾ کيس ذريعي حاصل ، .
لس ٻيلو
[سنواريو]لاس بالع جي ڄام جي لاس بالع princely رياست جي اڳوڻي حڪمران هڪ Roonjha Jaam ۽ موجوده ڄام خاندان جي 1330ھ ۾ ٺهرايو ڄام Aali Khatoria جي 1720 ع کان حڪمران شروع ٿي آهي . سندس اولاد جي ارڙهون صدي عيسويء جي وچ ۾ Jamoot قبيلي جي Aliani خاندان جي عروج تائين 1955. جيستائين لاس بالع حڪومت جي تاريخ جي اوائلي دور کان وٺي ، صرف چند حقيقتون لاس بالع جي شروعات جي تاريخ جي حوالي سان سڃاتو وڃي ٿو .
جي گوجر ، Roonjha ، Gunga ۽ Burfat بلوچ قبيلي جو Numri Nuhmardi بلوچ آھن جي سردارن ، جو اڃا تائين آهن Lasbela ۾ مليو وڃي ، کي هڪ آزاد بجلي جي Jamot قبيلي جي Aliani خاندان جي عروج کي نظارو پيو ڪيو ، چيائين ته آهن جنهن Lasbela جي موجوده ڄام سان تعلق رکي ٿي . Lasbela جي ڄام بلوچستان ۾ مقيم آھن ۽ اھي لاسي ڳالھايو . Balouchistan ڄام محمد يوسف جي اڳوڻي وڏي وزير ، جو سردار ۽ هن قبيلي جي سر آهي .
رونجھا يا رونجھو
[سنواريو]Roonjha يا Roonjho هڪ بلوچ قبيلي جي اصل عرب ۽ clam کان Ikrama جي ( پٽ آه ابو jehl ) اچي پود آهي . Roonjha Lasbela جي بنيادي حڪمرانن ۽ گڏو گڏ Lasbela رياست جو باني آهي . ڪجهه تاريخي ڪتابن ۾ اهو به ٺهرايو آهي ته اهي Rinds جو سوٽ آهي . اهي لاسي ٻولي ( بلوچي جو قسم ) جنهن کي بلوچي ، Birahwi ۽ سنڌي مان نڪتل آهي استعمال ڪري .
ڪراچي (ملير) جا ڄاموٽ
[سنواريو]مختلف قبيلن جي ملير ٽائون ضلعي ، جيڪي مسلمان آهن جي اڪثريت ۾ آباد آهن . Mohammadans مان جي قبيلن هتي آباد سيد ، جوکيا ، Jamot ۽ Mohannas آهن . اهي قبيلا زميندار herds رکيو ۽ مڇي مارڻ ڪندا آهن . پاڪستان جي ڪراچي coastline " جي Jamots ، هن علائقي ۾ جي جاگيردار خاندان گڏ جي سمنڊ . حاجي شفيع Jamot ، هن چيو ته فنڪشنل ضلعي ڪائونسل ملير ، ڪراچي جو چيئرمين هو . سندس پٽ جان - اي- عالم Jamot ، بن قاسم ٽائون جي اينٽي ( ناظم ) . جڏهن ته فنڪشنل جي ضلعي ملير پي - 129 جنهن ۾ اهڙا ابراهيم Hyderi ۽ ڀرپاسي وارن علائقن ۾ اندر پوي آهي . الهاس نگر fisherfolk برادري ، محمود عالم Jamot ( ايم پي ) ، جن جي خاندان ڪيترائي ڀيرا لاء هن سيٽ متاع لاء مشهور آهي ته جيئن سان نوازيو .
ثقافت
[سنواريو]جيئن نواب بگٽي چيو " Jamoot قبيلي جي ماڻهن کي به اتي انهن تنظيمن ۾ ، " نواب بگٽي چيو ته ، گڏي ته سڀ بلوچ قبيلن جي ماڻهن جي BLA ۽ BLF ۾ شامل ٿي شروع ڪيو هو .
پڻ ڏسو
[سنواريو]
- سما گھراڻو
- ڄام نظام الدين ٻيون
حوالا
[سنواريو]خارجي ڳنڍڻا
[سنواريو]- History of Sind (Dr N A Baloch)
- Tarikh-e-Balochistan (Roy bahadur Hathuram)
- History of Islam (Dr Sarwat Solat)
- Kingdom of Sammas (Gulam Mohammad Lakho)
- The Chach Nama- English translation by Mirza Kalichbeg Fredunbeg. Delhi Reprint, 1979.
- Tarikh-i Hind Wa Sindh, Arabic (تاريخ الهند والسند )