رابرٽ ڪلائيو
| رابرٽ ڪلائيو | |
|---|---|
| (انگريزي ۾: Robert Clive) | |
.jpg)
| |
| معلومات شخصيت | |
| ڄم | 29 سيپٽمبر 1725 [1] عظيم برطانيا جي بادشاهت |
| موت | 22 نومبر 1774 (49 سال)[2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13] لنڊن |
| شھريت | .svg){kind=small} عظيم برطانيا جي بادشاهت
|
| رڪن | رائل سوسائٽي |
| عملي زندگي | |
| پيشو | سياستدان |
| ڪم جي ٻولي | انگريزي ٻولي [14][15] |
| عسڪري خدمتون | |
| عهدو | ميجر جنرل |
| اعزازات | |
رائل سوسائٽي فيلو
| |
ترميم  |
|
لارڊ رابرٽ ڪلائيو (انگريزي: Robert Clive) (پيدائش: 29 سيپٽمبر 1725ع - وفات: 22 نومبر 1774ع) برطانوي فوجي افسر، برطانوي ايسٽ انڊيا ڪمپني جا ملازم ۽ بنگال پريزيڊنسي جا پھريان گورنر ھيا. سندن جي قيادت ۾ ايسٽ انڊيا ڪمپني جي فوجن پلاسي جي جنگ ۾ نواب سراج الدولہ کي شڪست ڏئي ڪري بنگال ۾ ايسٽ انڊيا ڪمپني جي مفادن جو ڪاميابي سان دفاع ڪرڻ سان گڏوگڏ ڪمپني جي طاقت کي منظم ۽ مستحڪم ڪيو. سندن جي دور ۾ الھ آباد معاھدو طي ٿيو جنھن ڪري مغل شھنشاھ شاھ عالم ثاني بنگال، بھار ۽ اوڙيسہ جي ديوانين جا حق ايسٽ انڊيا ڪمپني کي ڏئي ڇڏيا ھا.
زندگي جو احوال
[سنواريو]رابرٽ ڪلائيو 29 سيپٽمبر 1725ع تي شروپشائر، انگلستان ۾ پيدا ٿيا. نوجواني جي عمر ۾ ھندستان آيا ۽ مدراس ۾ ايسٽ اينڊيا ڪمپني ۾ ڪلرڪ جي حيثيت سان پھريون ڀيرو ملازمت شروع ڪيائون. ڇويھ ورھين جي عمر ۾ فوج ۾ ملازمت اختيار ڪيائون ۽ ڪيپٽن جي عھدي تي فائز ٿيا. برطانيہ ۽ فرانس جي ٻين جنگ ۾ جيڪا ڪرناٽڪ ۾ ٿي، ڪلائيو شھرت ماڻي. 1753ع ۾ ڪلائيو انگلستان ھليو ويو، وري ٻن ورھين کان پوءِ ايڊمرل واٽسن جي سپھ سالاري ۾ سوارن جي ھڪ دستي سان واپس آيا. ڪلائيو بنگال ۾ انگريزن جي خلاف رقابت کي فرانسيسين جي دل مان ھميشہ جي لاءِ ڪڍي ڇڏيو.[16] جون 1757ع ۾ پلاسي جي جنگ ۾ ھڪ سازش جي ذريعي نواب سراج الدولہ کي شڪست ڏيڻ ۾ ڪامياب ٿيا. ان کان پوءِ ڪلائيو مير جعفر کي بنگال جو نواب بڻائي ڇڏيو. ڪلائيو 1760ع ۾ وري انگلستان ھليا ويا.
بنگال جو گورنر
[سنواريو]1765ع ۾ لارڊ ڪلائيو بنگال جي گورنر ۽ ڪمانڊر جي حيثيت سان واپس آيا. کين مغل شھنشاھ شاھ عالم ثاني، نواب اوڌ ۽ نواب بنگال سان برطانيہ جا لاڳاپا استوار ڪرڻ کان سواءِ انتظاميہ جي حالت بھتر ڪرڻ جو اھم ترين ڪم سونپيو ويو. پاڻ الھ آباد ۽ ويجھن ضلعن سان گڏ نواب اوڌ کي ان جي تمام جاگير پنجاھ لک روپين عيوض واپس ڪري ڇڏي. لارڊ ڪلائيو برطانيہ حڪومت جي لاءِ ھڪ معاھدي جي ذريعي شاھ عالم ثاني کان بنگال، بھار ۽ اوڙيسہ جون ديوانيون حاصل ڪري ورتيون ۽ مغل شھنشاھ کي ڇويھ لک روپيہ سالانہ ڏيڻ ج وعدو ڪيو. ھون صوبن جي ذريعي آمدني تي ڪمپني جي لاءِ سڌو سنئون قبضو حاصل ڪري ورتو ۽ حڪمراني بنگال جي نواب جي لاءِ ڇڏي ڏني. لارڊ ڪلائيو غير سرڪاري تجارت ختم ڪري بد اطواري ختم ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي. پاڻ ملٽري افسرن جو فيلڊ الاؤنس بہ ختم ڪري ڇڏيائين. 1767ع ۾ ھن ھميشہ جي لاءِ ھندستان ڇڏي ڏنو. انگلستان ۾ سندن تي رشوت وٺڻ جو الزام لڳايو ويو. صرف ھڪ سال ۾ ڪلائيو 11 لک 70 ھزار ڊالر جي رشوت ورتي ۽ 1 لک 40 ھزار ڊالر سالانہ نذرانو وٺڻ شروع ڪيو. تحقيق ۾ کين ڏوھاري ڄاتو ويو، پر برطانيہ جي خدمت جي بدلي کيس معافي ڏني وئي. انھن سڀني ڳالھين سان گڏ ملڪ جي لاءِ سندن جي خدمتن جو اعتراف بہ ڪيو ويو پر ڪلائيو لنڊن ۾ 22 نومبر 1774ع تي خودڪشي ڪري ڇڏي.[17][18]
پڻ ڏسو
[سنواريو]حوالا
[سنواريو]- ↑ Clive, Robert — مصنف: Alexander John Arbuthnot — شائع شدہ از: Dictionary of National Biography, 1885–1900
- ↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb13558043p — اخذ شدہ بتاریخ: 10 آڪٽوبر 2015 — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامو: Open License
- ↑ Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Robert-Clive-1st-Baron-Clive-of-Plassey — subject named as: Robert Clive — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017 — عنوان : Encyclopædia Britannica
- ↑ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6rx9qm4 — subject named as: Robert Clive — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
- ↑ NE.se ID: https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/robert-clive — subject named as: Robert Clive — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017 — عنوان : Nationalencyklopedin
- ↑ Find a Grave memorial ID: https://www.findagrave.com/memorial/20616 — subject named as: Robert Clive — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
- ↑ The Peerage person ID: https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4638&url_prefix=https://www.thepeerage.com/&id=p4986.htm#i49851 — subject named as: Robert Clive, 1st Baron Clive of Plassey — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017 — مصنف: Darryl Roger Lundy — خالق: Darryl Roger Lundy
- ↑ Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/clive-robert — subject named as: Robert Clive — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
- ↑ Store norske leksikon ID: https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Robert_Clive — subject named as: Robert Clive — عنوان : Store norske leksikon
- ↑ Kindred Britain ID: http://kindred.stanford.edu/#/kin/full/none/none/I11466 — subject named as: Maj.-Gen. Sir Robert Clive — عنوان : Kindred Britain
- ↑ subject named as: Robert Clive, 1st Baron Clive of Plassey — عنوان : Clive, Robert, 1st Baron Clive of Plassey — شائع شدہ از: Grove Art Online — https://dx.doi.org/10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T018194
- ↑ GeneaStar person ID: https://www.geneastar.org/genealogie/?refcelebrite=cliver — subject named as: Robert Clive
- ↑ Proleksis enciklopedija ID: https://proleksis.lzmk.hr/15614 — subject named as: Clive, Robert, baron of Plassey — عنوان : Proleksis enciklopedija
- ↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb13558043p — اخذ شدہ بتاریخ: 10 آڪٽوبر 2015 — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامو: Open License
- ↑ NL CR AUT ID: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=hka2010587328 — اخذ شدہ بتاریخ: 1 مارچ 2022
- ↑ جامع اردو انسائڪلوپيڊيا (جلد 2، تاريخ)، قومي ڪونسل برائي فروغ اردو زبان نئي دھلي، 2000ع، ص 316
- ↑ جامع اردو انسائڪلوپيڊيا (جلد 2، تاريخ)، قومي ڪونسل برائي فروغ اردو زبان نئي دھلي، 2000ع، ص 317
- ↑ رابرٽ ڪلائيو، دائرۃالمعارف برطانيڪا آن لائن
- مضمون جن ۾ انگريزي ٻولي جو متن شامل آھي
- وڪي ڊيٽا جي مواد جو استعمال ڪرڻ وارو صفحات
- مضمون جن ۾ لاطيني ٻولي جو متن شامل آھي
- مضمون جن ۾ سونسڪا ٻولي جو متن شامل آھي
- مضمون جن ۾ نرويجيا بوڪمول ٻولي جو متن شامل آھي
- مضمون جن ۾ ڪروشيائي ٻولي جو متن شامل آھي
- 1725ع جون پيدائشون
- 29 سيپٽمبر جون پیدائشون
- صفحات مع وڪي ڊيٽا حوالو
- 1774ع جون وفاتون
- 22 نومبر جون پیدائشون
- رڪن وڪي ڊيٽا مان اخذ ٿيل
- ڪم جي ٻولي وڪي ڊيٽا کان ماخذ
- عسڪري عهدو وڪي ڊيٽا کان ماخذ
- اعزاز وڪي ڊيٽا مان اخذ ٿيل
- شخصيتون
- گڏيل بادشاھت
- ڪلڪتي جي تاريخ
- برطانوي ايسٽ انڊيا ڪمپني جا فوجي آفيسر
- تاريخ بنگال
- گورنر بنگال
- رائل سوسائٽي جا رفيق
- خودڪشي ڪرڻ وارا مرد