بين الاقوامي تنظيم ترڪ ثقافت

ترڪ ثقافت جي بين الاقوامي تنظيم
ترڪ ثقافت جي بين الاقوامي تنظيم; ترڪسوئي
	ترڪسوئي جا خودمختيار رڪن (مئرون رنگ سان ڏيکاريل) ۽ ٻيا ( ڳاڙھي رنگ سان ڏيکاريل)
صدر مقام	انقرہ ترڪي
سرڪاري ٻوليون	ترڪ (سرڪاري ٻولي); روسي, انگريزي (ڪم واريون ٻوليون)
رُڪنَ	6 خودمختيار ملڪ 4 غير خودمختيار ملڪ ۽ مبصر رياستون;
حڪومت
• جنرل سيڪريٽري	دوئيسن ڪئسينوف
قیام	1993

ترڪسوئي (انگريزي: Turksoy ) يا ترڪ ثقافت جي بين الاقوامي تنظيم(انگريزي: International Organization of Turkic Culture) ترڪ نسل وارن ماڻھن يا ترڪ ٻولي ڳالھائيندڙن جي ھڪ بين الاقوامي تنظيم جو نالو آهي. ھن تنظيم جو صدر مقام استنبول، ترڪي ۾ آھي. ھن تنظيم جو جنرل سيڪريٽري 2020 ۾ دوئيسن ڪئسينوف آهي جيڪو قزاقستان جو اڳوڻو وزير ثقافت ھيو.

تاريخ[سنواريو]

ھن تنظيم جي ٺاھڻ جو خيال 1992ع ۾ باڪو ۽ استنبول ۾ آذربائيجان، قزاقستان، ڪرغزستان، ازبڪستان ترڪي ۽ ترڪمانستان جي ثقافت وارن وزيرن جي ٿيل اجلاسن ۾ آيو جڏھن انھن وزيرن ھڪ گڏيل ثقافتي جوڙجڪ ۾ سھڪار ڪرڻ جو اعلان ڪيو ھو. بعد ۾ 12 جولاء 1993ع ۾ الماتي ۾ ھڪ معاھدي ذريعي ترڪسوئي قائم ڪئي وئي. 1996ع ۾ يونيسڪو ۽ ترڪسوئي وچ ۾ سرڪاري سھڪار قائم ٿيو جنھن ۾ اھو طئي ڪيو ويو تہ اھي ٻئي ادارا باھمي صلاح مشورا ۽ ھڪٻئي جي پروگرامن ۾ نمائندگي ڪندا^[2]. 3 نومبر 2009 تي ترڪ ڪائونسل جي رڪن ملڪن فيصلو ڪيو تہ ترڪسوئي کي ترڪ ڪائونسل ۾ ضم ڪيو ويندو.

رڪن[سنواريو]

موجوده[سنواريو]

2016ع ۾ ترڪسوئي جا 6 ھيٺيان رڪن ملڪ ۽ 3 غير خودمختيار مبصر ھئا.^[1]

رڪن ملڪ	ٻولي	ياداشت
آذربائيجان	آذربائيجاني
قازقستان	قزاق
ڪرغزستان	ڪرغز
ترڪي	ترڪ
ترڪمانستان	ترڪمان
ازبڪستان	ازبڪ
مبصر رڪن	ٻولي	ياداشت
بشڪورتوستان	بشڪير	روسي وفاق ۾ شامل رياست
تاتارستان	تاتار	روسي وفاق ۾ شامل رياست
گاگئوزيا	گاگئوز	مالدوا جي خوداختيار ريجن
اتر قبرص	ترڪ	رڳو ترڪي پاران تسليم ڪيل ڊي فيڪٽو آزاد رياست

ماضي وارا باقي رڪن[سنواريو]

پنج روسي وفاق ۾ شامل رياستون 2015 جي آخر ۾ ترڪ فوج پاران روسي جھاز کي ڪيرائڻ جي ردعمل ۾ احتجاج ڪندي ترڪسوئي ڇڏي ويون.^[3]^[4]^[5]

مبصر رياست	ٻولي	ياداشت
التئي ريپبلڪ	التئي	روسي وفاق ۾ شامل رياست
کاڪيشيا	کاڪيس	روسي وفاق ۾ شامل رياست
ياقوتيا	ساکا	روسي وفاق ۾ شامل رياست
ٽووا	ٽووائي	روسي وفاق ۾ شامل رياست