اوشو

رجنيش اوشو جو نالو ڪنهن کان به ڳجهو يا لڪيل ڪونھي. سندس لکيل ڪتابن کي سنڌ، هند توڙي عالمي دنيا جي سُڌريل ملڪن تائين سُٺي پذيرائي ملي آهي. هن صوفي منش انسان جو جنم هندستان جي هڪ ننڍڙي ڳوٺ ڪڇ واڍا ۾ 11 ڊسمبر 1931 تي هڪ جيني گهراڻي ۾ ٿيو. سندس والد ڪپڙي جو واپاري هو. سندس گهراڻو، گڏيل گهراڻو هو.

ننڍي وهي ۽ لاڙا

اوشو جي ننڍپڻ جا ست سال سندس ناني ۽ نانيءَ وٽ گذريا، انهيءَ عرصي وچ ۾ اوشو ڪڏهن به اسڪول جو در ڪونه ڏٺو. کيس فطري نظارن سان دلي لڳاءُ هو ۽ هي دوريش صفت انسان اڪيلائي کي ڏاڍو پسند ڪندو هو.وقت سان گڏ نيٺ سندس عمر اسڪول ۾ داخلا وٺڻ جي ٿي ۽ سندس مرضي جي خلاف کيس اسڪول ۾ داخل ڪيو ويو.اسڪول ۾ داخلا ملڻ کان پوءِ به هن پنهنجي فڪر واري واٽ ڪونه ڇڏي ۽ فطرت جي نظارن مان سرور حاصل ڪرڻ لاءِ اڪثر ڏورانهن علائقن ڏانهن پنڌ ڪري هليو ويندو هو. سندس لاءِ سندس عزيزن ۽ ويجهن پاران اها راءِ به جڙي ته هي ڏاڍو ضدي ٻار آهي. غير معمولي ذهانت سبب کيس يونيورسٽيءَ تائين معمول واري زندگي نصيب نه ٿي.

سکيائون

شروع ۾ سندس دلچسپي فلسفي جي تعليم ڏانهن به ٿي جنهن جي بدولت کيس جبل پور يونيورسٽيءَ ۾ پروفيسر ٿيڻ جو موقعو به مليو. پر کيس اُتي به تسڪين نه ٿي ۽ آخرڪار 1966 ۾ اتان استعفيٰ ڏئي هي هڪ نئين دنيا جي تلاش ۾ نڪري پيو. انهي وچ ۾ سندس لاڙو روحاني تعليم ڏانهن ٿيو ۽ هن ان جي پرچار ڪرڻ شروع ڪئي. سندس گفتار ۽ مزاج جي مٺاس سبب تمام ٿوري عرصي ۾ سندس چاهيندڙن جو هڪ وڏو حلقو سامهون آيو. سندس ڳالهيون عام رواجي ڳالهين کان منفرد ۽ بنھ الڳ هيون جنهن سبب ماڻهو سندس ڏانهن ڇڪجي ايندا هيا. سندس مقناطيسي مزاج کيس ”رجنيش آشرم“ قائم ڪرڻ تي مجبور ڪيو. جنهن ۾ هندستان کان سواءِ پوري دنيا جا انيڪ ذهني طرح ڏُتڙيل ۽ پريشان ماڻهو ڪهي ايندا هيا. جن جي ذهني مونجهارن ۽ پريشانين جو حل کين اوشو جي ليڪچرن ۾ ئي ملي ويندو هو. ماڻهن جو انگ هر روز وڌڻ لڳو ۽ 1976 تائين رجيش آشرم هڪ اهڙو ته آستانو بڻجي چڪو هو جتي روز مره جي زندگيءَ جون مڙئي سهولتون ميسر هيون. اڃا به ائين کڻي چئجي ته اوشو جي ڪوششن سان هڪ نئين دنيا جڙي چڪي هئي جتي هر ڪنهن کي زندگيءَ ۽ آسودگيءَ جي تلاش هئي.

مڃتا ۽ مخالفتون

اوشو جي شُهرت ۽ سندس چاهيندڙ جي تعداد ۾ هر روز اضافو ٿيڻ واري ڳالھه سندس مخالفن کان برداشت ڪونه ٿي. جيتوڻيڪ سندس چاهيندڙن جو تعداد هزارن ۾ هيو پر اتي ئي سندس مخالفن جو تعداد به انهي انگ کان گهٽ ڪونه هو. سندس مخالف کيس قتل ڪرڻ لاءِ مختلف ترڪيبون آزمائڻ لڳا ۽ هڪ ڏينهن خطاب دوران سندس مٿان چاقو سان حملو به ڪيو ويو. جنهن ۾ کيس ته ڪو نقصان ڪونه ٿيو بلڪ کيس نقصان پهچائڻ جي ڪوشش ڪندڙ ولاس ٽوپي نالي همراھ گرفتار ٿي پيو. جيڪو هندو بنياد پرست تنظيم جو هڪ رڪن هو. اوشو کيس سزا ڏيڻ جي بجاءِ معاف ڪري ڇڏيو.

جلاوطني

هن واقعي کان پوءِ اوشو ڀارت کي الوداع چئي 1981 ڌاري آمريڪا وڃڻ جو فيصلو ڪيو. جتي سندس مريدن اوريگان جي هڪ صحرائي علائقي ۾ چوهٺ هزار ايڪڙ زمين خريد ڪري رکي هئي. اوشو پنهنجو آشرم اتي قائم ڪرڻ جو فيصلو ڪيو.اوشو، عورت، جنس، عشق محبت ۽ ٻين مڙني موضوعن تي کلي ڪري ڳالهائيندو هو. کيس وٽ ماڻهن جي عقيدت يا مذهب جي خيالن کي پالڻ جي واٽ ڪونه هئي. سندس انهيءَ انداز بيان ڪري اوريگان جا عيسائي مبلغ سندس مٿان سخت ناراض ٿيا ۽ انهن اوشو جي خلاف مظاهرا شروع ڪيا ۽ آخرڪار اتان جي رياست کيس شرپسندي ۽ اخلاقي پستيءَ جا الزام هڻي آمريڪا ڇڏي وڃڻ جو حڪم جاري ڪيو.

واپسي

حالتن کيس ايترو ته مجبور ڪيو جو کيس آمريڪا ڇڏڻو پيو. انهيءَ وچ ۾ هن عدالت کان استدعا جي درخواست به ڪئي هئي جنهن جي موٽ ۾ کيس ٽي ڏينهن جيل ۾ رکيو ويو. آمريڪا ڇڏڻ کان پوءِ هن يونان، سوئزرلينڊ، سوئيڊن، لنڊن، آئرلينڊ ۽ اسپين ۾ به پنهنجا پيرا ڄمائڻ جي ڪوشش ڪئي ليڪن کيس ڪٿي به مستقل رهائش نه ملي سگهي.

موت

29 جولاءِ 1986 تي واپس پنهنجي اباڻي وطن هندستان موٽي آيو.انهن مسافتن ۽ ڪشمڪش واري زندگي دوران سندس طبعيت به انتهائي ناساز رهڻ لڳي. سنڌن جو سور، اکين ۾ ڌنڌ، کاڌو نه وڻڻ، ۽ ڪنن تي تاڙين جي تڪليف ٿيڻ لڳي. ڊاڪٽرن جي راءِ مطابق کيس اوريگان جي جيل واري کاڌي ۾ زهر ملائي ڏنو ويو هو جنهن سبب سندس طبعيت ايتري ٿوري وقت ۾ انتهائي خراب ٿي هئي ۽ ائين ئي زندگي سان جهيڙيندي هي فلسفي ذهن رکندڙ ڏاهو 19 جنوري 1990 ۾ زندگي جي جنگ هارائي ويو ۽ هميشه لاءِ ابدي ننڊ سمهي رهيو.