فطرت (فلاسفي)
فلاسفي ۽ قدرتي فلاسفي ۾ فطرت جا ٻه باہم لاڳاپيل مطلب آهن. هڪ طرف، ان جو مطلب آهي سڀني شين جو سيٽ جيڪي قدرتي آهن، يا فطرت جي قانونن جي عام ڪم جي تابع آهن. ٻئي طرف، ان جو مطلب ضروري خاصيتون ۽ انفرادي شين جا سبب آهن.
فطرت جي معنيٰ ۽ اهميت کي ڪيئن سمجھجي، مغربي تمدن جي تاريخ ۾، مابعدالطبعيات ۽ علم جي فلسفي جي شعبن ۾، ان سان گڏ نظريي ۽ سائنس ۾ بحث جو موضوع رهيو آهي. قدرتي شين جو مطالعو ۽ باقاعدي قانون جيڪي انهن تي ضابطو رکن ٿا، ان بحث جي مقابلي ۾ ته ان جي قدرتي هجڻ جو مطلب ڇا آهي، قدرتي سائنس جو علائقو آهي. لفظ "فطرت" (nature) لاطيني لفظ "nātūra" مان نڪتل آهي، هڪ فلسفياڻو اصطلاح آهي جيڪو فعل جي پيدائش مان نڪتل آهي، جيڪو اڳئين (سقراط کان اڳ) فعل مان نڪتل قدرتي واڌ لاءِ يوناني اصطلاح، "phusis" جي ترجمي جي طور تي استعمال ڪيو ويو آهي. اڳي ئي طبقاتي دور ۾، فلسفيانه استعمال ۾ انهن لفظن جا ٻه لاڳاپيل معنا ملن ٿيون، جيڪي عام طور تي هي آهن ته اهي ان طريقي ڏانهن اشارو ڪن ٿا، جنهن ۾ شيون پاڻ ۾ ”فطري طور“، انساني سوچ، خدائي مداخلت يا ڪنهن به شيءِ کان ٻاهر جي ”مداخلت“ کان سواءِ، ٿين ٿيون، قدرتي شين لاءِ عام سمجهيو وڃي ٿو. فطرت جي سمجھڻ جو دارومدار ڪم جي موضوع ۽ عمر تي منحصر آهي جتي اهي ظاهر ٿينديون آهن. مثال طور، ارسطو جي قدرتي خاصيتن جي وضاحت ان کان مختلف آهي، جيڪا جديد فلسفي ۽ سائنسي ڪمن ۾ قدرتي خاصيتن مان آهي، جيڪا ٻين سائنسي ۽ روايتي استعمال کان به مختلف ٿي سگهي ٿي.
ڪلاسيڪل فطرت ۽ ارسطو جي مابعدالطبعيات
[سنواريو]مشرقي فلسفي ۾
[سنواريو]جديد سائنس ۽ فطرت جا قانون
[سنواريو]مابعدالطبعيات کان بچڻ جي ڪوشش
[سنواريو]جديد فطرت
[سنواريو]مابعدالطبعيات جي بقا
[سنواريو]مابعدالطبعيات کان سواءِ فطرت جو مطالعو==
پڻ ڏسو
[سنواريو]
خارجي لنڪس
[سنواريو]- Gerard Naddaf, The Greek Concept of Nature, New York, State University of New York Press, 2005.
- Ducarme, Frédéric; Couvet, Denis (2020). "What does 'nature' mean?". Palgrave Communications (Springer Nature) 6 (14). doi:.