عمر بن عبدالعزيز
عمر بن عبدالعزيز بن مروان (عربي: عُمَر بْن عَبْد الْعَزِيز بْن مَرْوَان، لڳ ڀڳ 680ع – فيبروري 720ع) اٺون اموي خليفو هيو، جيڪو 717ع کان وٺي پنهنجي وفات 720ع تائين حڪمران رهيو. هن کي اموي مرڪزي حڪومت ۾ اهم سڌارا آڻڻ جو ڪريڊٽ ڏنو ويندو آهي، جنهن حڪومت کي وڌيڪ موثر ۽ برابري تي ٻڌل بڻايو. سندس دور حڪومت ۾ حديثن جو پهريون سرڪاري مجموعو مرتب ٿيو ۽ عوام لاءِ عام تعليم لازمي قرار ڏني وئي.
هن چين ۽ تبت ڏانهن وفد موڪليا، جتي هنن جي حڪمرانن کي اسلام قبول ڪرڻ جي دعوت ڏني. سندس ٽن سالن جي حڪومت دوران ايران ۽ مصر جي وڏي آباديءَ اسلام قبول ڪيو. هن قسطنطنيه، وچ ايشيا ۽ سيپتيمانيا جهڙن ڪيترن ئي محاذن تان مسلمان فوجن جي واپسي جو حڪم ڏنو. بهرحال، ان جي باوجود سندس دور ۾ اموي سلطنت آئيبريا (اندلس) جي ٻيٽن ۾ نوان علائقا حاصل ڪرڻ ۾ ڪامياب رهي.
عمر کي ڪيترائي سني عالمن پهريون مجدد تصور ڪن ٿا ۽ کيس ڪڏهن ڪڏهن "پنجون راشد خليفو" به سڏيو ويندو آهي، ان جي انصاف پسند حڪمراني جي ڪري. ڪجهه سني عالمن حسن بن عليءَ جي مختصر خلافت (661ع) کي به سندس والد علي بن ابي طالب جي دور خلافت جو تسلسل سمجهن ٿا، ۽ انهيءَ حديث جو حوالو ڏين ٿا، جنهن ۾ راشد خلافت جي مدي کي ٽيهه (30) سال بيان ڪيو ويو آهي. عمر کي عزت سان "عمر الثاني" (عمر دوم) به سڏيو ويندو آهي، سندس ڏاڏو خليفو عمر بن الخطاب (634–644ع) جي نسبت سان.