مواد ڏانھن هلو

ارون شروڊنگر

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان

ارون شروڊنگر
ForMemRS

شروڊنگر سال 1933ع ۾
پيدائش 12 آگسٽ 1887(1887-08-12)
ويانا، آسٽريا-هنگري
وفات 4 جنوري 1961 (عمر 73 سال)
ويانا، آسٽريا
شھريت آسٽريا


آئرلينڊ (1948–1961)
مادر علمي ويانا يونيورسٽي (پي ايڇ ڊي، ڊاڪٽر آف هيبيلي ايشن)
شھرت جو ڪارڻ فهرست ڏسو:
  • شروڊنگر مساوات
  • شروڊنگر جي ٻلي
  • ٻلي حالت شروڊنگر طريقو
  • شروڊنگر فنڪشن
  • شروڊنگر گروپ
  • شروڊنگر تصوير
  • شروڊنگر ميدان
  • رئليهه-شروڊنگر پرتربيسن
  • رابرٽسن-شروڊنگر غير يقيني نسبت
  • شروڊنگر-ايچ جئ ڊبليو نظريو
  • شروڊنگر جو خالص لاڳاپي جو نظريو
  • مربوط حالتون
  • توانائي جي سطح
  • اينٽراپي ۽ زندگي
  • نيگينٽراپي
  • ڪوانٽم ميڪنڪس جي تشريح.
  • ڪواليا
  • ڪوانٽم حياتيات
  • مقدار ۾ جڙڻ
  • ڪوانٽم سپرپوزيشن
  • ڪوانٽم اسٽيئرنگ
  • زٽربيويگنگ
جيون ساٿي اينئميري ٻارٽيل (شادي: 1920ع)
اعزاز * هيٽنگر انعام (1920)
  • ميتوسي ميڊل (1927)
  • فزڪس ۾ نوبل انعام (1933)
  • ميڪس پلانڪ ميڊل (1937)
  • فيلو ميمبر آف رائل سوسائٽي (ForMemRS)،(1949)
  • پورو لي ميريٽ (1956)
  • ارون شروڊنگر انعام (1956)
'سائنسي پيشو'
شعبو طبيعيات
ادارا * بريسلاو يونيورسٽي
ٿيسز جو موضوع Über die Leitung der Elektrizität auf der Oberfläche von Isolatoren an feuchter Luft (نم هوا ۾ انسوليٽر جي مٿاڇري تي بجليءَ جي حرڪت جي بابت) (1910ع)
تعليمي صلاحڪار فرانز ايس ايڪسنر
سڃاڻپ نشان
شروڊنگر جو مجسمو، مکيه عمارت جي صحن آرڪيڊ ۾، ويانا يونيورسٽي، آسٽريا

ارون رڊولف جوزف اليگزينڊر شروڊنگر (ForMemRS) [2] (Erwin Schrödinger؛ 12 آگسٽ 1887 - 4 جنوري 1961)، هڪ نوبل انعام کٽيندڙ آسٽريائي/آئرلينڊ جو طبعيات دان هو، جنهن کي طبيعيات جي ماهرن جي ترقيءَ جو ڪريڊٽ ڏنو وڃي ٿو. خاص طور تي، هن کي شروڊنگر مساوات، هڪ مساوات جيڪا هڪ نظام جي روشني جي موجن جي ڪم کي ڳڻڻ جو طريقو مهيا ڪري ٿي ۽ اها ڪيئن وقت ۾ حرڪت طور تي تبديل ٿئين ٿيون، کي ترتيب ڏيڻ لاءِ سڃاتو وڃي ٿو. هن سال 1932ع ۾، اصطلاح، ”ڪوانٽم اينٽيگلمينٽ“ ٺاهي، [3][4][5] ۽ ان تي بحث ڪرڻ وارو سڀ کان پهريون طبیعیات دان هو.[6]

ان کان علاوه، هن فزڪس جي مختلف پهلوئن: شمارياتي ميڪانڪس ۽ ٿرموڊائنامڪس، ڊاء اليڪٽرڪ جي فزڪس، رنگن جي نظريي، اليڪٽرو ڊائنامڪس، عام نسبت جي نظريي ۽ ڪاسمولوجي تي ڪيترائي ڪم لکيا ۽ هن هڪ متحد فيلڊ ٿيوري ٺاهڻ لاءِ ڪيتريون ئي ڪوششون ڪيون. هن جي ڪتاب، "زندگي ڇا آهي؟" ۾، شروڊنگر، زندگي جي رجحان کي فزڪس جي نقطي نظر کان ڏسي، جينيات جي مسئلن کي خطاب ڪيو. هن سائنس جي فلسفي جي پهلوئن، قديم ۽ مشرقي فلسفي جي تصورن، اخلاقيات ۽ مذهب تي پڻ تمام گهڻو ڌيان ڏنو.[7] هن فلسفي ۽ نظرياتي حياتيات تي پڻ لکيو. مشهور ڪلچر ۾، هو پنهنجي "شروڊنگر جي ٻلي" سوچ جي تجربن لاء مشهور آهي.[8][9]

هن پنهنجي زندگيءَ جو گهڻو حصو هڪ تعليمي حيثيت سان گذاريو، مختلف يونيورسٽين ۾ پوزيشنون حاصل ڪرڻ سان، شروڊنگر، پال ڊيراڪ سان گڏ، سال 1933ع ۾، ڪوانٽم ميڪانڪس تي سندس ڪم لاء، فزڪس ۾ نوبل انعام حاصل ڪيو، ساڳئي سال هن نازي ازم جي مخالفت سبب جرمني ڇڏي ڏنو. هن جي ذاتي زندگي ۾، هو پنهنجي زال ۽ پنهنجي داشته ٻنهي سان گڏ رهندو هو، جنهن جي ڪري هن کي آڪسفورڊ ۾ پنهنجي پوزيشن ڇڏڻ لاء مسئلا پيدا ٿي ويا. ان کان پوء، سال 1938ع تائين، جيستائين نازي قبضو ڪيو جڏهن هو ڀڄي ويو، هن گراز، آسٽريا ۾ پوزيشن حاصل ڪئي ۽ آخرڪار ڊبلن، آئرلينڊ ۾ هڪ ڊگهي مدي وارو بندوبست ڳوليائين، جتي هو 1955ع ۾ رٽائر ٿيڻ تائين رهيو ۽ جتي هن ڪيترن ئي نابالغ عورتن سان جنسي تعلقات قائم ڪيا.

خارجي لنڪس

[سنواريو]

حوالا

[سنواريو]
  1. سانچو:MathGenealogy
  2. Heitler, W. (1961). "Erwin Schrödinger. 1887–1961". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 7: 221–226. doi:10.1098/rsbm.1961.0017. 
  3. Bub, Jeffrey, "Quantum Entanglement and Information", ۾ Zalta, Edward N.; Nodelman, Uri, The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Metaphysics Research Lab, Stanford University, حاصل ڪيل 2023-10-22 
  4. Gribbin, John (2013) (en ۾). Erwin Schrodinger and the Quantum Revolution. Trade Paper Press. pp. 259. ISBN 978-1118299265. https://archive.org/details/erwinschrodinger0000grib_z4a7/mode/1up. 
  5. Arianrhod, Robyn. "Einstein, Bohr and the origins of entanglement". cosmosmagazine.com. وقت 24 October 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2023-10-22.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  6. سانچو:Cite thesis
  7. Heitler, W. (1961). "Erwin Schrodinger. 1887–1961". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 7: 221–226. doi:10.1098/rsbm.1961.0017. 
  8. Walter J. Moore. Schrödinger: Life and Thought. Cambridge, England, UK: Press Syndicate of Cambridge University Press, 1989. p.194.
  9. سانچو:MacTutor