ٿرموڊائنامڪس
ٿرموڊائنامڪس (Thermodynamics) طبیعیات جي هڪ شاخ آهي جيڪا گرمي، ڪم ۽ درجه حرارت، ۽ انهن جو تعلق توانائي، اينٽراپي، ۽ مادي ۽ تابڪاري جي طبيعي خاصیتن جی مطالعی سان آهي. انهن مقدارن جو رويو ٿرموڊائنامڪس جي چئن قانونن تي ضابطو رکي ٿو، جيڪي ماپيل ميڪرو اسڪوپي فزيڪل مقدار کي استعمال ڪندي مقداري وضاحت پيش ڪن ٿا، پر شمارياتي ميڪانڪس ذريعي خوردبيني جزن جي لحاظ کان وضاحت ڪري سگهجي ٿي. ٿرموڊائنامڪس سائنس ۽ انجنيئرنگ ۾ مختلف موضوعن تي لاڳو ٿئي ٿو، خاص طور تي طبیعي ڪيميا، حیاتي ڪيميا، ڪيميڪل انجنيئرنگ ۽ ميڪنيڪل انجنيئرنگ، پر ٻين پيچيده شعبن جهڙوڪ موسميات ۾ پڻ ٿئي ٿو.
تاريخي طور تي، ٿرموڊائنامڪس شروعاتي ٻاڦ واري انجڻ جي ڪارڪردگي کي وڌائڻ جي خواهش مان ترقي ڪئي، خاص طور تي فرانسيسي طبیعیات دان، سادي ڪارنو (Sadi Carnot) جي ڪم ذريعي، جيڪو يقين رکندو هو ته انجڻ جي ڪارڪردگي اهم هئي جيڪا فرانس کي نيپولين وارين جنگين کي فتح ڪرڻ ۾ مدد ڪري سگهي ٿي. [1] اسڪاٽس۔آئرش طبیعیاتدان، لارڊ ڪيلون پهريون شخص هو، جنهن 1854ع ۾ ٿرموڊائنامڪس جي هڪ جامع تعریف تيار ڪئي [2] جنهن ۾ چيو ويو ته،
"ٿرموڊائنامڪس جسم جي لڳل حصن جي وچ ۾ ڪم ڪندڙ قوتن سان گرميءَ جي لاڳاپي جو موضوع آهي، ۽ گرميءَ جو تعلق برقي ايجنسي سان. "
جرمن طبیعیات دان ۽ رياضي دان روڊولف ڪلاسيئس ڪارنو جي اصول کي بحال ڪيو جيڪو ڪارنو چڪر جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو ۽ حرارت جي نظريي کي وڌيڪ صحيح ۽ مضبوط بنياد ڏنو. سال 1850ع ۾ شايع ٿيل سندس سڀ کان اهم مقالو "آن دي موونگ فورس آف هيٽ"[3] پهريون ڀيرو ٿرموڊائنامڪس جو ٻيو قانون بيان ڪيو. سال 1865ع ۾ هن اينٽراپي جو تصور متعارف ڪرايو. سال 1870ع ۾ هن ویریئل ٿيوريم متعارف ڪرايو، جيڪو گرميءَ تي لاڳو ٿئي ٿو.[4]
ٿرموڊائنامڪس جی شروعاتي اطلاقن کي تيزيء سان ميڪنيڪل گرمي انجڻ کان ڪيميائي مرڪبات ۽ ڪيميائي رد عمل جي مطالعي ڏانهن وڌايو ويو. ڪيميائي ٿرموڊائنامڪس ڪيميائي رد عمل جي پراسس ۾ اينٽروپي جي ڪردار جي نوعيت جو مطالعو ڪري ٿو ۽ فيلڊ جي توسيع ۽ ڄاڻ جو وڏو حصو مهيا ڪري ٿو. ٿرموڊائنامڪس جا ٻيا فارموليشن سامهون آيا. شمارياتي ٿرموڊائنامڪس، يا شمارياتي ميڪانڪس، پاڻ کي پنهنجي خوردبيني رويي مان ذرات جي اجتماعي حرڪت جي شمارياتي اڳڪٿين سان تعلق رکي ٿو. سال 1909ع ۾، ڪونسٽانٽن ڪراٿیوڊوري هڪ خالص رياضياتي طريقي کي هڪ محوري فارموليشن، هڪ وضاحت جیڪا اڪثر ڪري جاميٽريڪل ٿرموڊائنامڪس طور حوالو ڏنو ويو آهي، ۾ پيش ڪيو.
تعارف
[سنواريو]تاريخ
[سنواريو]اصطلاح
[سنواريو]ٿرموڊائنامڪس جون شاخون
[سنواريو]ٿرموڊائنامڪس جا قانون
[سنواريو]سسٽم ماڊل
[سنواريو]حالتون ۽ پراسس
[سنواريو]گڏيل متغير
[سنواريو]محوري ٿرموڊائنامڪس
[سنواريو]لاڳو ٿيل ميدان
[سنواريو]پڻ ڏسو
[سنواريو]خارجي لنڪس
[سنواريو]
وڪيميڊيا العام تي ٿرموڊائنامڪس بابت زمرا
 |
Wikibooks has a book on the topic of |
 |
وڪي قول ۾ Thermodynamics جي متعلق قول موجود آھي۔ |
- سانچو:Cite EB1911
- Thermodynamics Data & Property Calculation Websites آرڪائيو ڪيا ويا 2014-02-11 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
- Thermodynamics Educational Websites آرڪائيو ڪيا ويا 2015-06-14 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
- Biochemistry Thermodynamics
- Thermodynamics and Statistical Mechanics
- Engineering Thermodynamics – A Graphical Approach
- Thermodynamics and Statistical Mechanics by Richard Fitzpatrick
سانچو:Physics-footer سانچو:HVAC
حوالا
[سنواريو]- ↑ Clausius, Rudolf (1850). On the Motive Power of Heat, and on the Laws which can be deduced from it for the Theory of Heat. Poggendorff's Annalen der Physik, LXXIX (Dover Reprint). ISBN 978-0-486-59065-3.
- ↑ William Thomson, LL.D. D.C.L., F.R.S. (1882). Mathematical and Physical Papers. 1. London, Cambridge: C.J. Clay, M.A. & Son, Cambridge University Press. p. 232. ISBN 978-0-598-96004-7. https://books.google.com/books?id=nWMSAAAAIAAJ&q=On+an+Absolute+Thermometric+Scale+Founded+on+Carnot%E2%80%99s+Theory&pg=PA100. Retrieved 2 November 2020.
- ↑ Clausius, R. (1867). The Mechanical Theory of Heat – with its Applications to the Steam Engine and to Physical Properties of Bodies. London: John van Voorst. https://archive.org/details/mechanicaltheor04claugoog. Retrieved 19 June 2012. "editions:PwR_Sbkwa8IC." Contains English translations of many of his other works.
- ↑ Clausius, RJE (1870). "On a Mechanical Theorem Applicable to Heat". Philosophical Magazine. 4th Series 40: 122–127.