مواد ڏانھن هلو

فنلينڊ

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
سلجھائپ صفحن جي لاءِ معاونت نظر ھيٺ مضمون the country تي آهي. ٻين استعمالن جي لاءِ فنلينڊ (سلجھائپ) ڏسو.
فنلينڊ جي جمهوريا
Republic of Finland

Flag of فنلينڊ
{{{coat_alt}}}
جھنڊو نِسبتي نشان
ترانو: 
Maamme (Finnish)
Vårt land (Swedish)
"اسان جي ڌرتي"
مڪانيت  فنلينڊ  (ڳاڙهو سائو)

– يورپ ۾  (سائو & ڳاڙهو سرمئي)
– in the يورپي يونين ۾  (سائو)  –  [Legend]

گادي جو هنڌ هلسنڪي
60°10′15″N 24°56′15″E / 60.17083°N 24.93750°E / 60.17083; 24.93750
سڀ کان وڏو شهر راڄڌاني شهر
دفتري ٻوليون
  • فنش
  • سويڊش
تسلیم شدہ قومي ٻولي
  • سامي
  • ڪيریلين
  • فنش ڪالو
  • فنش نشانين جي ٻولي
  • فنش۔سويڊش نشانين جي ٻولي
نسلي گروھ (2023ع) • 89.8٪ فنش
  • 10.2٪ ٻيا
مقامي آبادي فنش، فن
حڪومت وحداني پارلياماني جمهوريا[1]
• صدر
اليگزينڊر اسٽب
• وزير اعظم
پيٽري آرپو
• پارليامينٽ جو اسپيڪر
جُسِي ھَلا-آھو
مقننه پارليامينٽ
آزادي رشیئن سوویت فیدریتیو سوشیالست ری پبلک کان[2]
• روسي سلطنت جي حڪمراني هيٺ فنلينڊ جي گرانڊ ڊچي جو قيام
29 مارچ 1809ع
• مڪمل آزادي جو اعلان
6 ڊسمبر 1917ع
• فنلينڊ جي سول جنگ
جنوري – مئي 1918ع
• آئين قائم ٿيو
17 جولاءِ 1919ع
• سياري جي جنگ
30 نومبر 1939ع - 13 مارچ 1940ع
• مسلسل جنگ
25 جون 1941ع - 19 سيپٽمبر 1944ع
• یورپی یونین ۾ شامل ٿيو
1 جنوري 1995ع
• ناتو ۾ شامل ٿيو
4 اپريل 2023ع
پکيڙ
• جملي
[اوزا تبديل: invalid number] (65th)
• پاڻي (%)
9.71 (2015)[4]
آبادي
• 2023ع اندازو
سانچو:IncreaseNeutral 5,603,851[5] (114th)
•  گھاٽائي
18.4 /km2 (47.7 /sq mi) (213th)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) 2023ع لڳ ڀڳ
• ڪل
335.760 بلين آمريڪي ڊالر[6] (59th)
• في سيڪڙو
59,869 آمريڪي ڊالر[6] (24th)
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ ) 2023 لڳ ڀڳ
• ڪل
305.689 بلين آمريڪي ڊالر[6] (48th)

فن لينڊ (Finland)، سرڪاري طور تي فنلينڊ جي جمهوريه، اتر يورپ ۾ هڪ نورڊڪ ملڪ آهي. ان جي سرحد اتر اولهه ۾ سويڊن، اتر ۾ ناروي ۽ اوڀر ۾ روس سان، اولهه ۾ نار بوٿنيا ۽ ڏکڻ ۾ فنلينڊ جي نار سان، ايسٽونيا جي سامهون آهي. فنلينڊ 3,38,145 ڪلوميٽرزچورس (1,30,559 اسڪوائر ميل) جي ايراضيءَ تي پکڙيل آهي [3] ۽ ان جي آبادي 56 لک آهي. هيلسنڪي راڄڌاني ۽ سڀ کان وڏو شهر آهي. آبادي جي وڏي اڪثريت نسلي فنش آهن. سرڪاري ٻوليون فننش ۽ سويڊش آهن، جن مان 84.9 سيڪڙو آبادي پهرين پنهنجي مادري ٻولي ڳالهائين ٿا ۽ 5.1 سيڪڙو بعد ۾ ڳالهائين ٿا.[5][11]

فنلينڊ جي آبهوا ڏکڻ ۾ خشڪ براعظمی کان اتر ۾ بوريل تائين مختلف آهي. زمين جو احاطو گهڻو ڪري بوريل ٻيلو آهي، جنهن ۾ 1,80,000 کان وڌيڪ رڪارڊ ٿيل ڍنڍون آهن.[12][13]

آخري برفاني دور کان پوءِ فنلينڊ پهريون ڀيرو 9000 ق. م. ۾ آباد ٿيو.[14] پٿر جي دور ۾، سيرامڪس جي مختلف اندازن جي ڪري، مختلف ثقافتون ظاهر ٿيون. برونز جي دور ۽ لوھہ جي دور کي فينوسڪنڊيا ۽ بالٽڪ علائقي ۾ ٻين ثقافتن سان رابطي جي نشاندهي ڪئي وئي هئي.[15] 13ھین صدي عيسوي جي آخر کان، فنلينڊ اترين صليبي جنگن جي نتيجي ۾ سويڊن جي سلطنت جو حصو بڻجي ويو. سال 1809ع ۾، فنلينڊ جنگ جي نتيجي ۾، فنلينڊ سويڊن کان قبضو ڪيو ويو ۽ فنلينڊ جو هڪ گرانڊ ڊچي بڻجي ويو، هڪ خودمختيار رياست جن تی روسي سلطنت جي حڪمراني هئي. ان عرصي دوران فنش فن جي ترقي ٿي ۽ مڪمل آزاديءَ جو خيال زور وٺڻ لڳو. 1906ع ۾، فنلينڊ پهريون يورپي رياست بڻجي ويو جنهن کي آفاقي ووٽ ڏيڻ جو حق ڏنو ويو ۽ دنيا جي پهرين رياست بڻجي وئي جنهن سڀني بالغ شهرين کي عوامي آفيس لاء هلائڻ جو حق ڏنو.[16] سال 1917ع جي روسي انقلاب کان پوءِ فنلينڊ پنهنجي مڪمل آزادي جو اعلان ڪيو.

سال 1918ع ۾ قوم فنلينڊ جي گهرو ويڙهه ۾ ورهائجي وئي. ٻي عالمي جنگ دوران، فنلينڊ سياري جي جنگ ۽ تسلسل واري جنگ ۾ سوويت يونين خلاف، ۽ بعد ۾ لپ لينڊ جنگ ۾ نازي جرمني جي خلاف وڙهندو رهيو. نتيجي طور، هن پنهنجي علائقي جا حصا وڃائي ڇڏيو پر ان جي آزادي برقرار رکي.

فنلينڊ 1950ع تائين وڏي پيماني تي زرعي ملڪ رهيو. ٻي عالمي جنگ کان پوءِ، ان تي تيزيءَ سان صنعتي ترقي ڪئي ۽ هڪ ترقي يافته معيشت قائم ڪئي، جيڪا نارڊڪ ماڊل تي ٺاهيل فلاحي رياست سان. هن ملڪ کي مجموعي خوشحالي ۽ اعلي فيصد آمدني جو تجربو ڪرڻ جي اجازت ڏني.[17] سرد جنگ دوران، فنلينڊ سرڪاري طور تي غيرجانبداري جي پاليسي کي قبول ڪيو. ان وقت کان وٺي، اهو سال 1995ع ۾ يورپي يونين، 1999ع ۾ يوروزون ۽ 2023ع ۾ نيٽو جو ميمبر بڻجي چڪو آهي. فنلينڊ مختلف بين الاقوامي تنظيمن، جهڙوڪ گڏيل قومن، نارڊڪ ڪائونسل، شينجیئن علائقو، ڪائونسل آف يورپ، ورلڊ ٽريڊ آرگنائيزیشن ۽ اقتصادي ترقی جی تنظیم، او ای سی ڊی (OECD) جو میمبر آھي.

تاريخ

[سنواريو]

قبل از تاريخ:

جاگرافي

[سنواريو]

حڪومت ۽ سياست

[سنواريو]
پرچم
هٿن

معيشت

[سنواريو]

آبادي

[سنواريو]

ثقافت

[سنواريو]

پڻ ڏسو

[سنواريو]

خارجي لنڪس

[سنواريو]

حوالا

[سنواريو]
  1. حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Parliamentary
  2. The Soviet Russia's recognition of Finland's independence Dec. 1917 - Jan. 1918, وقت 22 February 2024 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 22 February 2024  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)}
  3. 3.0 3.1 "Finland". Central Intelligence Agency. وقت 20 December 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 January 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  4. "Surface water and surface water change". Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). وقت 24 March 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 11 October 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named statistics-finland-population-2023-final
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Finland)". IMF.org. International Monetary Fund. وقت 16 November 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 11 October 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  7. "Gini coefficient of equivalised disposable income". Eurostat. وقت 9 October 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 14 March 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  8. "Human Development Report 2023/24" (PDF). United Nations Development Programme. صفحو. 279. وقت 13 March 2024 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 14 March 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  9. Ajanilmaukset آرڪائيو ڪيا ويا 20 October 2017 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. Kielikello 2/2006. Institute for the Languages of Finland. Retrieved 20 October 2017
  10. Switched to right side since 1858 Roads' safety: DRL Finland 1970 - History Book
  11. "Språk i Finland". Institute for the Languages of Finland (ٻولي ۾ Swedish). وقت 4 January 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 8 December 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  12. Li, Leslie. "A Land of a Thousand Lakes". The New York Times. وقت 2 January 2010 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 20 September 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  13. Mansel, Lydia. "15 Best Places to Visit in Finland, From the Sauna Capital of the World to Santa Claus Village". Travel + Leisure. وقت 2 January 2024 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2 January 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  14. Haggren, Georg; Halinen, Petri; Lavento, Mika; Raninen, Sami; Wessman, Anna (2015). Muinaisuutemme jäljet. Helsinki: Gaudeamus. p. 23. ISBN 978-952-495-363-4. 
  15. Haggren, Georg; Halinen, Petri; Lavento, Mika; Raninen, Sami; Wessman, Anna (2015). Muinaisuutemme jäljet. Helsinki: Gaudeamus. p. 339. ISBN 978-952-495-363-4. 
  16. Parliament of Finland. "History of the Finnish Parliament". eduskunta.fi. وقت 6 December 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  17. "Finland". International Monetary Fund. وقت 14 October 2017 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 April 2013.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)