واخان ڪوريڊور ( پشتو: واخان دهلېز؛ فارسي: دالان واخان) افغانستان جي بدخشان صوبي ۾ واقع علائقي جي هڪ تنگ پٽي آهي۔ هي اوڀر طرف پکڙيل آهي، جيڪو افغانستان کي سنڪيانگ، چين سان ڳنڍي ٿو۔ اهو اتر ۾ تاجڪستان جي گورنو-بدخشان خودمختيار علائقي کي به ڏکڻ ۾ اتر پاڪستان کان الڳ ڪري ٿو۔ [1][2][3][4][5] هيءَ بلند جبل واري ماٿري پنج ۽ پامير ندين جو سرچشمو آهي، جيڪي ملي ڪري وڏي امو نديءَ جي صورت اختيار ڪن ٿيون۔ بيشمار صدين تائين، ھڪ اھم واپاري رستو ھن واديءَ کي لنگھيو آھي، جيڪو مسافرن جي اوڀر، ڏکڻ ۽ وچ ايشيا ڏانھن وڃڻ ۽ ھلڻ ۾ آساني پيدا ڪري ٿو۔[6]
هي لنگهه 1893ع ۾ برطانوي راڄ جي مورٽيمر ڊيورنڊ ۽ افغانستان جي امير عبدالرحمان خان جي وچ ۾ ٿيل هڪ معاهدو کان پوءِ ٺاهيو ويو، جنهن ڊيورنڊ لائين ٺاهي۔[7] هن تنگ پٽي روسي سلطنت ۽ برطانوي سلطنت جي وچ ۾ بفر زون جي طور تي ڪم ڪيو۔ (روسي ترڪستان جا علائقا، هاڻي تاجڪستان ۽ برطانوي راڄ جو اتر وارو حصو پاڪستان جو حصو آھي)۔ ان جي اڀرندي پڇاڙي چين جي سنجيانگ واري علائقي سان لڳل آهي، جنھن تی پوءِ چنگ خاندان طرفان دعويٰ ڪئي وئيو ھو۔
هي لنگهه افغانستان جي صوبي بدخشان جي واخان ضلعي ۾ آهي۔ سال 2020ع تائين، ان ۾ 17,167 رهائشي هئا۔ [8] واخان جي اترئين حصي کي، واکي ۽ پاميري ماڻهن جي آبادي آهي، ان کي به پامير چيو وڃي ٿو۔ رهاڪن لاءِ استعمال ڪرڻ لاءِ سڀ کان ويجھو وڏو ايئرپورٽ فيض آباد شهر جي اولهه ۾ فيض آباد ايئرپورٽ آهي، جنهن تي روڊ نيٽ ورڪ ذريعي پهچي سگهجي ٿو۔
↑Pervaiz I Cheema; Manuel Riemer (22 August 1990). Pakistan's Defence Policy 1947-58. Palgrave Macmillan UK. pp. 46–. ISBN978-1-349-20942-2. https://books.google.com/books?id=CX6xCwAAQBAJ&pg=PA46. "In addition, the Soviet Union is separated from Pakistani territory by a small strip commonly known as the Wakhan corridor. Theoretically the Soviet Union does not have a common border with Pakistan but in view of their close linkage with Afghanistan and the shortness of Wakhan's breadth make it an immediate neighbour for all practical purposes."
↑Yasmeen Niaz Mohiuddin (2007). Pakistan: A Global Studies Handbook. ABC-CLIO. pp. 18–. ISBN978-1-85109-801-9. https://books.google.com/books?id=OTMy0B9OZjAC&pg=PA18. "The Chitral and Kalash valleys of the Hindu Kush Mountains are located north of the Swat Valley in the Chitral district of the North-West Frontier Province and are bordered by Afghanistan on the north, south, and west. The Wakhan Corridor separates Pakistan from Tajikistan. The corridor, wedged between the Pamir Mountains to the north and the Karakoram range to the south, is about 350 km (220 mi) long and 13–65 ڪلوميٽر (8–40 mi) wide."