مواد ڏانھن هلو

واخان ڪوريڊور

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
واخان ڪوريڊور
Wakhan Corridor
چيني نالو
سادہ چینی 瓦罕走廊
روایتی چینی 瓦罕走廊
لغوی معنی Wakhan Corridor
متبادل چینی نام
سادہ چینی 阿富汗走廊
روایتی چینی 阿富汗走廊
لغوی معنی Afghan Corridor
دوسرا متبادل چینی نام
سادہ چینی 瓦罕帕米尔
روایتی چینی 瓦罕帕米爾
لغوی معنی Wakhan Pamir
Pashto نام
[[Pashto زبان|Pashto]] دهلېز واخان

واخان ڪوريڊور ( پشتو: واخان دهلېز؛ فارسي: دالان واخان‎) افغانستان جي بدخشان صوبي ۾ واقع علائقي جي هڪ تنگ پٽي آهي۔ هي اوڀر طرف پکڙيل آهي، جيڪو افغانستان کي سنڪيانگ، چين سان ڳنڍي ٿو۔ اهو اتر ۾ تاجڪستان جي گورنو-بدخشان خودمختيار علائقي کي به ڏکڻ ۾ اتر پاڪستان کان الڳ ڪري ٿو۔ [1] [2] [3] [4] [5] هيءَ بلند جبل واري ماٿري پنج ۽ پامير ندين جو سرچشمو آهي، جيڪي ملي ڪري وڏي امو نديءَ جي صورت اختيار ڪن ٿيون۔ بيشمار صدين تائين، ھڪ اھم واپاري رستو ھن واديءَ کي لنگھيو آھي، جيڪو مسافرن جي اوڀر، ڏکڻ ۽ وچ ايشيا ڏانھن وڃڻ ۽ ھلڻ ۾ آساني پيدا ڪري ٿو۔[6]

هي لنگهه 1893ع ۾ برطانوي راڄ جي مورٽيمر ڊيورنڊ ۽ افغانستان جي امير عبدالرحمان خان جي وچ ۾ ٿيل هڪ معاهدو کان پوءِ ٺاهيو ويو، جنهن ڊيورنڊ لائين ٺاهي۔[7] هن تنگ پٽي روسي سلطنت ۽ برطانوي سلطنت جي وچ ۾ بفر زون جي طور تي ڪم ڪيو۔ (روسي ترڪستان جا علائقا، هاڻي تاجڪستان ۽ برطانوي راڄ جو اتر وارو حصو پاڪستان جو حصو آھي)۔ ان جي اڀرندي پڇاڙي چين جي سنجيانگ واري علائقي سان لڳل آهي، جنھن تی پوءِ چنگ خاندان طرفان دعويٰ ڪئي وئيو ھو۔

هي لنگهه افغانستان جي صوبي بدخشان جي واخان ضلعي ۾ آهي۔ سال 2020ع تائين، ان ۾ 17,167 رهائشي هئا۔ [8] واخان جي اترئين حصي کي، واکي ۽ پاميري ماڻهن جي آبادي آهي، ان کي به پامير چيو وڃي ٿو۔ رهاڪن لاءِ استعمال ڪرڻ لاءِ سڀ کان ويجھو وڏو ايئرپورٽ فيض آباد شهر جي اولهه ۾ فيض آباد ايئرپورٽ آهي، جنهن تي روڊ نيٽ ورڪ ذريعي پهچي سگهجي ٿو۔

حوالا

[سنواريو]
  1. Bruce Elleman; Stephen Kotkin; Clive Schofield (18 May 2015). Beijing's Power and China's Borders: Twenty Neighbors in Asia. M.E. Sharpe. pp. 13–. ISBN 978-0-7656-2766-7. https://books.google.com/books?id=CnDlcP6L8iEC&pg=PA13. "The Sino-Afghan border was delimited in a secret treaty signed during November 1963. The corridor shares a border with Pakistan to its south and Tajikistan to its north." 
  2. Pervaiz I Cheema; Manuel Riemer (22 August 1990). Pakistan's Defence Policy 1947-58. Palgrave Macmillan UK. pp. 46–. ISBN 978-1-349-20942-2. https://books.google.com/books?id=CX6xCwAAQBAJ&pg=PA46. "In addition, the Soviet Union is separated from Pakistani territory by a small strip commonly known as the Wakhan corridor. Theoretically the Soviet Union does not have a common border with Pakistan but in view of their close linkage with Afghanistan and the shortness of Wakhan's breadth make it an immediate neighbour for all practical purposes." 
  3. Yasmeen Niaz Mohiuddin (2007). Pakistan: A Global Studies Handbook. ABC-CLIO. pp. 18–. ISBN 978-1-85109-801-9. https://books.google.com/books?id=OTMy0B9OZjAC&pg=PA18. "The Chitral and Kalash valleys of the Hindu Kush Mountains are located north of the Swat Valley in the Chitral district of the North-West Frontier Province and are bordered by Afghanistan on the north, south, and west. The Wakhan Corridor separates Pakistan from Tajikistan. The corridor, wedged between the Pamir Mountains to the north and the Karakoram range to the south, is about 350 km (220 mi) long and 13–65 ڪلوميٽر (8–40 mi) wide." 
  4. International Boundary Study of the Afghanistan–USSR Boundary (1983) by the US Bureau of Intelligence and Research Pg. 7. Archived on 2011-06-07
  5. Ashraf, Fahmida (1986). "The Strategic Wakhan". Strategic Studies 9 (2): 48–67. ISSN 1029-0990. https://www.jstor.org/stable/45182417. Retrieved 4 April 2023. 
  6. "Wakhan Corridor travel guide". Caravanistan. حاصل ڪيل 29 October 2018. 
  7. Nystrop, Richard F. And Donald M. Seekins, eds. Afghanistan a Country Study. Washington: Library of Congress, 1986, p. 38.
  8. https://web.archive.org/web/20210624204559/https://www.nsia.gov.af:8080/wp-content/uploads/2021/06/Estimated-Population-of-Afghanistan1-1400.pdf (p. 87)