هماچل پرديش

Himachal Pradesh
Himachal Pradesh
	State
	State of Himachal Pradesh
	HPCA Stadium Kinnaur Kailash Parvati Valley near Tosh Baijnath Temple Key Monastery at Spiti Bhimakali Temple in Sarahan Kalpa Shimla at Night
	Himachal Pradesh; مھر
	Himachal Pradesh; مھر
	ڀانڃ: "Land of the snow-clad mountains"
	عرفيت: "Mountain State"
	نعرو: Satyameva Jayate ; (Truth alone triumphs)
	جاگرافي بيهڪ: 31°6′12″N 77°10′20″E / 31.10333°N 77.17222°E
پکيڙ
• State	55,673 ڪ.م2 (21,495 ميل2)
پکيڙ ۾ درجو	18th
Dimensions
• ڊيگھ	300 kميل (200 mi)
• ويڪر	200 kميل (100 mi)
بلندي	350 ميل (1,150 ft)
بلند ترین پیمائش (Reo Purgyil)	6,813 ميل (22,352 ft)
گھٽ ترین پیمائش	232 ميل (761 ft)
آبادي (2011)
• State	سانچو:IncreaseNeutral 6,864,602

هماچل پرديش (هندي: हिमाचल प्रदेश؛ لفظی معنی: "برف سان ڀريل جبل وارو صوبو") هندستان جي اترئين حصي ۾ هڪ رياست آهي. مغربي هماليه ۾ واقع، اهو تيرهن جبلن واري رياستن مان هڪ آهي ۽ ڪيترن ئي چوٽيون ۽ وسيع درياهه سسٽم جي خصوصيت سان انتهائي منظرنامي جي خاصيت آهي. هماچل پرديش هندستان جي اتر ۾ واقع رياست آهي ۽ اتر ۾ ڄمون ۽ ڪشمير ۽ لداخ جي يونين علائقن سان سرحدون حصيداري ڪري ٿي، ۽ اولهه ۾ پنجاب جی رياست، ڏکڻ اولهه ۾ هريانا، ڏکڻ اوڀر ۾ اتراکنڊ ۽ ڏکڻ طرف اتر پرديش سان هڪ تمام تنگ سرحد آهي. رياست چين جي خودمختيار علائقي، تبت سان اوڀر ۾ هڪ بين الاقوامي سرحد پڻ حصيداري ڪري ٿي. جيڪا 21,495 چورس ميل (55,670 چورس ڪلوميٽر) جي ايراضي تي پکڙيل آهي. هماچل پرديش 12 ضلعن ۾ ورهايل آهي.

هماچل پرديش کي ”ديو ڀومي“ جي نالي سان به سڃاتو وڃي ٿو، جنهن جي معنيٰ آهي ”خدا جي زمين“ ۽ وير ڀومي جنهن جو مطلب آهي ”بهادر جي سرزمين“. خاص طور تي جبل وارو علائقو جنهن ۾ اڄوڪي هماچل پرديش شامل آهي، اڳ-تاريخي دور کان آباد آهي، ٻين علائقن مان انساني لڏپلاڻ جي ڪيترن ئي لهرن جي شاهدي ڏني وئي آهي.^[9] ان جي تاريخ جي ذريعي، علائقي ۾ گهڻو ڪري مقامي بادشاهن جي حڪمراني هئي، جن مان ڪجهه وڏين سلطنتن جي تسلط کي قبول ڪيو. انگريزن کان هندستان جي آزاديءَ کان اڳ، هماچل برطانوي هندستان جي پنجاب صوبي جي جابلو علائقن تي مشتمل هو. آزاديءَ کان پوءِ، ڪيترن ئي جابلو علائقن کي چيف ڪمشنر صوبي هماچل پرديش جي حيثيت سان منظم ڪيو ويو، جيڪو بعد ۾ يونين ٽيريٽري بڻجي ويو. 1966 ۾، پاڙيسري پنجاب رياست جا جبل علائقن کي هماچل ۾ ضم ڪيو ويو ۽ آخرڪار 1971 ۾ مڪمل رياست جو درجو ڏنو ويو. هماچل پرديش وادين ۾ پکڙيل آهي، جن مان ڪيترائي ساليانو نديون وهنديون آهن. زراعت، باغباني، هائيڊرو پاور ۽ سياحت رياست جي معيشت جا اهم جز آهن. جبل واري رياست لڳ ڀڳ عالمي طور تي بجليءَ واري آهي، جنهن ۾ 99.5 سيڪڙو گهرن وٽ 2016 تائين بجلي آهي. رياست کي 2016 ۾ هندستان جي ٻئين کليل ۾ رفع حاجت کان پاڪ رياست قرار ڏنو ويو.^[10] سال 2017 ۾ CMS-انڊيا ڪرپشن اسٽڊي جي هڪ سروي موجب، هماچل پرديش هندستان جي سڀ کان گهٽ ڪرپٽ رياست آهي.^[11]^[12]

حوالا

↑ Statistical Facts about India, indianmirror.com, وقت 26 October 2006 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 26 October 2006 Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ "Mountaineering & Rock Climbing - Himachal Tourism Official Website". وقت 25 April 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 May 2023. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named HPOP
↑ "New Himachal governor Rajendra Arlekar is 1st Goan to occupy the post | Latest News India - Hindustan Times". وقت 11 December 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 May 2023. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ "Himachal Pradesh Vidhan Sabha". Hpvidhansabha.nic.in. وقت 20 July 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 15 June 2011. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ "Sub-national HDI – Area Database". Global Data Lab. Institute for Management Research, Radboud University. وقت 23 September 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 25 September 2018. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ ((Office of the Registrar General & Census Commissioner, India)), ((Ministry of Home Affairs)), "6. State of Literacy" (PDF), 2011 Census of India - Results, Government of India, وقت 6 July 2015 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 13 February 2022, [Statement 22(a)] Effective literacy rates – persons: 74.04%; males: 82.14%; females: 65.46% Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ ICAR-National Bureau of Fish Genetic Resources (ICAR-NBFGR), State Fishes of India (PDF), Lucknow, Uttar Pradesh: Indian Council of Agricultural Research (ICAR), وقت 14 June 2021 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 1 June 2021 Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ "Prehistory and Protohistory". Official Website of Panchayati Raj Department, Government of Himachal Pradesh. وقت 30 August 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 29 December 2018. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ Ashwani Sharma (28 October 2016). "Himachal becomes India's second 'Open Defecation Free' state, to get Rs 9,000 cr funding from World Bank". The Indian Express (Shimla). https://indianexpress.com/article/india/india-news-india/himachal-pradesh-open-defecation-free-state-world-bank-funding-3727500/.
↑ "HP least corrupt state: CMS-India study". The Times of India. 30 April 2017. https://timesofindia.indiatimes.com/city/shimla/hp-least-corrupt-state-cms-india-study/articleshow/58439057.cms.
↑ "Corruption on decline in India; Karnataka ranked most corrupt, Himachal Pradesh least: Survey". Zee News. وقت 8 February 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 7 February 2018. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[area-1] Statistical Facts about India, indianmirror.com, وقت 26 October 2006 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 26 October 2006 Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[2] "Mountaineering & Rock Climbing - Himachal Tourism Official Website". وقت 25 April 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 May 2023. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[HPOP-3] حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named HPOP

[4] "New Himachal governor Rajendra Arlekar is 1st Goan to occupy the post | Latest News India - Hindustan Times". وقت 11 December 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 May 2023. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[5] "Himachal Pradesh Vidhan Sabha". Hpvidhansabha.nic.in. وقت 20 July 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 15 June 2011. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[snhdi-gdl-6] "Sub-national HDI – Area Database". Global Data Lab. Institute for Management Research, Radboud University. وقت 23 September 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 25 September 2018. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[lit_Ind-7] ((Office of the Registrar General & Census Commissioner, India)), ((Ministry of Home Affairs)), "6. State of Literacy" (PDF), 2011 Census of India - Results, Government of India, وقت 6 July 2015 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 13 February 2022, [Statement 22(a)] Effective literacy rates – persons: 74.04%; males: 82.14%; females: 65.46% Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[8] ICAR-National Bureau of Fish Genetic Resources (ICAR-NBFGR), State Fishes of India (PDF), Lucknow, Uttar Pradesh: Indian Council of Agricultural Research (ICAR), وقت 14 June 2021 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 1 June 2021 Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[9] "Prehistory and Protohistory". Official Website of Panchayati Raj Department, Government of Himachal Pradesh. وقت 30 August 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 29 December 2018. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[10] Ashwani Sharma (28 October 2016). "Himachal becomes India's second 'Open Defecation Free' state, to get Rs 9,000 cr funding from World Bank". The Indian Express (Shimla). https://indianexpress.com/article/india/india-news-india/himachal-pradesh-open-defecation-free-state-world-bank-funding-3727500/.

[leastcorrupt1-11] "HP least corrupt state: CMS-India study". The Times of India. 30 April 2017. https://timesofindia.indiatimes.com/city/shimla/hp-least-corrupt-state-cms-india-study/articleshow/58439057.cms.

[leastcorrupt2-12] "Corruption on decline in India; Karnataka ranked most corrupt, Himachal Pradesh least: Survey". Zee News. وقت 8 February 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 7 February 2018. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[1]

[2]

[3]

[9]

[10]

[11]

[12]