مواد ڏانھن هلو

لاگوس

ڳنڍڻن کي سنواريو
بيھڪ: 6°27′18″N 3°23′03″E / 6.455027°N 3.384082°E / 6.455027; 3.384082
کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
سلجھائپ صفحن جي لاءِ معاونت نظر ھيٺ مضمون the city, officially known as Lagos Metropolitan Area تي آهي. other uses لاگوس (سلجھائپ) ڏسو.
لاگوس
Lagos
Èkó (يوروبا)
ميٽروپولس
وڪٽوريا ٻيٽ کان لاگوس ٻيٽ جي اسڪائي لائن
سوڪ ٽاور
ٽينوبو اسڪوائر
ليڪي-ايپي ايڪسپريس وي
نيشنل آرٽس ٿيٽر
ليڪي-اڪوئي لنڪ پل
ڪرسٽ جو ڪيٿيڊرل چرچ
عرفيت: Eko akete, Lasgidi[1][2]
نعرو: Èkó ò ní bàjẹ́! (يوروبا)
"لاگوس ختم نه ٿيندو"
"لاگوس غالب ٿيندو!"
لاگوس رياست لاگوس جي اندر ڏيکاريل
لاگوس رياست لاگوس جي اندر ڏيکاريل
جاگرافي بيهڪ: 6°27′18″N 3°23′03″E / 6.455027°N 3.384082°E / 6.455027; 3.384082
ملڪ  نائجيريا
رياست لاگوس
لوڪل گورنمينٽ ايريا[note 1] ٻيٽ
  • اپا
  • ايٽي-اوسا
  • لاگوس ٻيٽ

مکيه زمين

  • اجرومي-افيلوڊن
  • لاگوس مين لينڊ
  • سريلري

مضافات

  • ايجج
  • عليموشو
  • اِفاڪو-اجائي
  • ايڪجا
  • ڪوسوف
  • ماشن
  • اوجو
  • اوشودي-اسلو
  • شمولو
  • امو-اوڊوفن
آباد ٿيل 15هين صدي عيسويء
قيام يوروبا جو آووري ذيلي گروپ[5]
حڪومت
 • لاگوس جو گورنر باباجيڊي سانوو-اولو
 • ڊپٽي گورنر فيمي حمزات
 • سپريم جج ڪاظم الوگبا
پکيڙ[3]
 • ميٽروپولس 1,171.28 ڪ.م2 (452.23 ميل2)
 • زميني 999.6 ڪ.م2 (385.9 ميل2)
 • آبي 171.68 ڪ.م2 (66.29 ميل2)
 • شھري 907 ڪ.م2 (350 ميل2)
 • ميٽرو 2,706.7 ڪ.م2 (1,045.1 ميل2)
بلندي 41 ميل (135 ft)
آبادي (2006 census)[note 1]
 • ميٽروپولس 8,048,430
 •  ڪاٿو

  2018 by LASG[6]

16,437,435
  1. ↑ "18th National Sports Festival: Lagos unveils Logo, mascot and website". Premium Times (Abuja, Nigeria). 18 June 2012. http://premiumtimesng.com/sports/5817-18th-national-sports-festival-lagos-unveils-logo-mascot-and-website.html. 
  2. ↑ "Eko 2012: Building Branding through Sports, Articles". ThisDay (Lagos, Nigeria). 22 August 2012. http://www.thisdaylive.com/articles/eko-2012-building-branding-through-sports/122890/. 
  3. ↑ 3.0 3.1 "Metro Lagos (Nigeria): Local Government Areas". City Population. وقت 7 May 2016 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 26 October 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  4. ↑ "Lagos and Its Potentials for Economic Growth". وقت 9 October 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 26 October 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  5. ↑ Hutchison, Ray (2009). Encyclopedia of Urban Studies. SAGE. p. 427. ISBN 978-1-412-9143-21. https://books.google.com/books?id=wKc5DQAAQBAJ&pg=PA427. 
  6. ↑ 6.0 6.1 Lagos Bureau of Statistics. "2019 Abstract of Local Government Statistics" (PDF). وقت 16 August 2021 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 1 January 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  7. ↑ Demographia (January 2015). Demographia World Urban Areas (11th ed.). http://www.demographia.com/db-worldua.pdf. Retrieved 2 March 2015. 

لاگوس (Lagos؛ يوروبا: Èkó) يا لاگوس شهر، ڏکڻ اولهه نائيجيريا ۾ هڪ وڏو ميٽرو پوليٽن شهر آهي. ٻه ڪروڙ ۽ ڏهه لک (21 ملين) جي مٿين آبادي اندازي سان، اهو نائيجيريا جو سڀ کان وڏو شهر ۽ آفريقي کنڊ تي سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو شهري علائقو آهي.[3][4][5][6] [7] لاگوس نائيجيريا جي قومي راڄڌاني هئي، جيستائين حڪومت ڊسمبر 1991ع ۾ ملڪ جو مرڪز ابوجا ڏانهن منتقل ڪرڻ جو فيصلو ڪيو.[8][9][10]

لاگوس هڪ وڏو آفريقي مالي مرڪز آهي ۽ وڏي ۾ وڏي رياست، لاگوس ۽ نائيجيريا جو اقتصادي مرڪز آهي. شهر آفريڪا ۾ واپار، تفريح، ٽيڪنالاجي، تعليم، سياست، سياحت، فن ۽ فيشن تي هڪ اهم اثر رکي ٿو. لاگوس دنيا جي تيز ترين وڌندڙ شهرن ۽ شهري علائقن جي مٿين ڏهن مان پڻ آهي.[11] ميگا شهر، آفريڪا ۾ چوٿين نمبر تي جي ڊي پي آهي[12] ۽ کنڊ تي سڀ کان وڏي ۽ مصروف ترين بندرگاهن مان هڪ آهي.[13][14][15] وڏي شهري آبادي ۽ بندرگاه جي ٽرئفڪ جي مقدار جي ڪري، لاگوس کي ميڊيم-پورٽ ميگاسٽي طور درجه بندي ڪيو ويو آهي.[16]

لاگوس 15هين صدي عيسويءَ ۾ اولهه آفريڪا جي ٻيٽن جي يوروبا جي آوري ذيلي گروپ جي گھر جي طور تي اڀريو، جيڪي اڄوڪي لوڪل گورنمينٽ ايرياز (LGAs) ۾ لاگوس ٻيٽ، ايٽي-اوسا، امووو-اوڊوفن ۽ اپاپا شامل آھن. 15 صدي عيسويءَ ۾، آوري جي آباديءَ کي بينن سلطنت فتح ڪيو ۽ ٻيٽ بينن جو جنگي ڪيمپ بڻجي ويو، جنهن کي ”ايڪو“ سڏيو ويو، جيڪو ان وقت بنين جي اوبا اوبا اورهوگبا جي ماتحت هو. يوروبا اڃا تائين، لاگوس ڏانهن اشارو ڪرڻ لاء، ايڪو نالو استعمال ڪندا آهن.[17] ٻيٽن کي ڪريڪ کان ڌار ڪيو ويو آهي، لاگوس لاگون (Lagoon) جي ڏکڻ-اولهه وات کي ڇڪيندي، بيريئر ٻيٽن ۽ ڊگها سٽي اسپيٽس جهڙوڪ بار بيچ، جيڪي 100 ڪلوميٽر (62 ميل) اوڀر ۽ اولهه طرف پکڙيل آهن، ته بحر اوقيانوس کان بچاءُ ڪيو پيو وڃي. تيزيءَ سان شهري ٿيڻ جي ڪري، شهر لاگون جي اولهه ڏانهن، جيئن اڄوڪي لاگوس مين لينڊ، اجيرومي-آفيلوڊون ۽ سورولير جا علائقا شامل ٿين، وڌايو ويو. اهو لاگوس جي ٻن مکيه علائقن: ٻيٽ، جيڪو لاگوس جو اصل شهر هو ۽ مکيه لينڊ، جنهن ۾ ان کي وڌايو ويو آهي، ۾ درجه بندي ڪرڻ جو سبب بڻيو. [18]سال 1967ع ۾ لاگوس رياست جي ٺهڻ تائين، هن شهر جو علائقو سڌو وفاقي حڪومت طرفان لاگوس سٽي ڪائونسل ذريعي سنڀاليو ويو، جنهن جي نتيجي ۾ لاگوس شهر کي اڄوڪي ستن لوڪل گورنمينٽ ايرياز (LGAs) ۾ ورهايو ويو ۽ ان ۾ هڪ اضافو ٻيا شهر (جيڪي هاڻي 13 LGAs ٺاهين ٿا) ان وقت جي مغربي علائقي مان رياست ٺاهڻ لاءِ ڪيو ويو.[19]

جڏهن ته، رياست جي گاديءَ جو هنڌ 1976ع ۾ اڪيجا (Ikeja)[20] ۽ بعد ۾ وفاقي گاديءَ جو هنڌ 1991ع ۾ ابوجا منتقل ڪيو ويو، لاگوس اڃا تائين وڏي پيماني تي هڪ شهر طور حوالو ڏنو ويو آهي، اڄوڪي لاگوس، جنهن کي "ميٽرو پوليٽن لاگوس" به چيو ويندو آهي،[21][22][23] ۽ سرڪاري طور تي "لاگوس ميٽروپوليٽن ايريا" هڪ شهري مجموعو آهي، [24] جنهن ۾ 16 لوڪل گورنمينٽ ايريا شامل آهن، جڏهن تي اڪيجا رياست لاگوس جو گاديءَ جو هنڌ آھي.[25][26] هي گڏيل علائقو لاگوس رياست جي ڪل زميني ايراضيءَ جو 37 سيڪڙو آهي، پر رياست جي ڪل آبادي جو 85 سيڪڙو آهي.[25][27][28]

ميٽروپوليٽن لاگوس جي آبادي تڪراري آهي.[29] سال 2006ع جي وفاقي مردم شماري جي انگن اکرن ۾، گڏجاڻي جي آبادي اٽڪل نوي لک ماڻهن جي هئي. بهرحال، انگ اکر لاگوس اسٽيٽ گورنمينٽ پاران تڪرار ڪيو ويو، جنهن بعد ۾ پنهنجي آبادي جي ڊيٽا جاري ڪئي، لاگوس ميٽروپوليٽن ايريا جي آبادي کي لڳ ڀڳ هڪ ڪروڙ ۽ سٺ لک (16 ملين) تي رکي. روزاني، لاگوس جو علائقي ۾ 3,000 ماڻهو يا 11 لک جي لڳ ڀڳ هر سال وسي رهيا آهن، تنهن ڪري 2022ع ۾ وڏي لاگوس علائقي جي حقيقي آبادي جو انگ لڳ ڀڳ ٻه ڪروڙ اسي لک آهي (2018ع ۾ ڪجهه ٻه ڪروڙ ۽ 35 لک کان مٿي). لاگوس شايد ڪنشاسا کي آفريڪا جي سڀ کان وڌيڪ آبادي واري شهر جي طور تي ختم ڪري ڇڏيو آهي. 2015ع تائين، غير سرڪاري انگن اکرن موجب ”گريٽر ميٽروپوليٽن لاگوس“ جي آبادي، جنهن ۾ لاگوس ۽ ان جي ڀرپاسي وارو ميٽرو علائقو شامل آهي، اوگن رياست تائين پکڙيل آهي، تقريبن ٻه ڪروڙ ۽ ڏهه لک آهي.[30][27][31][32] لاگوس ڪنوربيشن اولهه آفريڪا جي ساحل تي هڪ اڀرندڙ بين الاقوامي ميگالوپولس عابدجان-لاگوس ڪوريڊور جو حصو آهي جنهن ۾ پنج خودمختار رياستن جا علائقا شامل آهن.[33][34]

لاگوس يونيورسٽي نائيجيريا جي پهرين نسل جي يونيورسٽين مان هڪ آهي. لاگوس جو ڪاروباري ضلعو ٽينوبو اسڪوائر جو گھر آهي، جنهن جو نالو اشرافيه غلامن جي واپاري، افيونروئي ٽينوبو جي نالي پٺيان رکيو ويو آهي. لاگوس جو مرتلا محمد انٽرنيشنل ايئرپورٽ، جيڪو اڳوڻي نائجيريا جي صدرن مان هڪ مرتلا محمد جي نالي تي رکيو ويو آهي؛ آفريڪا جي مصروف ترين ايئرپورٽن مان هڪ آهي. لاگوس نيشنل اسٽيڊيم مختلف بين الاقوامي راندين جي واقعن جي ميزباني ڪئي آهي جهڙوڪ سال1980ع جو آفريڪن ڪپ آف نيشنز.

نالو

[سنواريو]

تاريخ

[سنواريو]

جاگرافي

[سنواريو]

موسم

[سنواريو]

انتظاميه

[سنواريو]

ڊيموگرافي

[سنواريو]

معيشت

[سنواريو]

ٽرانسپورٽ

[سنواريو]

تعليم

[سنواريو]

صحت جي سار سنڀار

[سنواريو]

ثقافت

[سنواريو]

سياحت

[سنواريو]

پڻ ڏسو

[سنواريو]

خارجي لنڪس

[سنواريو]
لاگوس بابت وڌيڪ ڏسو وڪيپيڊيا جي ڀينر رٿائن ۾:
معني ڏسو وِڪِشنري تي
تصويرون ۽ وڊيو ڏسو وڪي ڪامنز تي
تربيتي مواد ڏسو وڪي ورسٽي تي
نيوز اسٽوريز وڪي نيوز تان
چَوِڻيون Quotations وڪي ڪوٽ تان
سورس ٽيڪسٽس وڪي سورس تان
درسي ڪتاب وڪي ڪتاب تان

حوالا

[سنواريو]
  1. ↑ Okeowo, Gabriel; Fatoba, Iyanuoluwa, وڪي نويس. (13 October 2022). "State of States 2022 Edition" (PDF). Budgit.org. BudgIT. حاصل ڪيل 7 March 2023. 
  2. ↑ Williams, Lizzie (2008). Bradt Travel Guides (3rd ed.). Paperback. p. 87. ISBN 978-1-8416-2397-9. https://books.google.com/books?id=fwuQ71ZbaOcC&pg=PA87. Retrieved 26 July 2014. 
  3. ↑ "Objections Surface Over Nigerian Census Results". Population Reference Bureau. حاصل ڪيل 2024-01-01. 
  4. ↑ "Lagos now wears a new look". Renewal. وقت 19 December 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 April 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  5. ↑ "As world population tops 8 billion, Africa's most populated city keeps growing". NBC News. حاصل ڪيل 21 January 2024. 
  6. ↑ Ogunbiyi, Tayo. "Lagos and the 2023 Census". Vanguard. حاصل ڪيل 22 January 2024. 
  7. ↑ Bearak, Max; Moriarty, Dylan; Ledur, Júlia. "Africa's rising cities" (en ۾). The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/world/interactive/2021/africa-cities/. 
  8. ↑ "Abuja at 46: The Dreams, Strides, Challenges". premiumtimesng.com. حاصل ڪيل 21 January 2024. 
  9. ↑ Nigeria, Guardian. "ABUJA: Capital relocation from Lagos 30 years ago". The Guardian Nigeria News – Nigeria and World News. حاصل ڪيل 21 January 2024. 
  10. ↑ Mohamed, Hamza. "Nigeria: Clearing the locals to make Abuja the capital". Al Jazeera. حاصل ڪيل 21 January 2024. 
  11. ↑ "The Most Populated Cities of the World. World Megacities - Nations Online Project". nationsonline.org. وقت 5 October 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 September 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  12. ↑ "These cities are the hubs of Africa's economic boom". Big Think. وقت 23 April 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 April 2019.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  13. ↑ "Africa's biggest shipping ports". Businesstech. وقت 5 November 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 26 October 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  14. ↑ Rajewski, Brian (1998). Africa, Volume 1 of Cities of the World: a compilation of current information on cultural, geographical, and political conditions in the countries and cities of six continents, based on the Department of State's "post reports". Gale Research International, Limited. ISBN 978-0-810-3769-22. https://books.google.com/books?id=E-VwMKQlGjIC. 
  15. ↑ Lees, Loretta; Hyun Bang Shin; Ernesto López Morales (2015). Global Gentrifications: Uneven Development and Displacement. Policy Press. p. 315. ISBN 978-1-447-3134-89. https://books.google.com/books?id=Lzt7BgAAQBAJ&pg=PA315. 
  16. ↑ Roberts, Toby; Williams, Ian; Preston, John (10 August 2020). "The Southampton system: a new universal standard approach for port-city classification". Maritime Policy & Management (London: Taylor & Francis Group) 48 (4): 530–542. doi:10.1080/03088839.2020.1802785. 
  17. ↑ Lagos Government. "About Lagos". Lands Bureau. 
  18. ↑ "CASE STUDY OF LAGOS" (PDF). وقت 4 March 2016 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 27 November 2015. 
  19. ↑ "Lagos State Information". National Bureau of Statistics. وقت 9 November 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 25 October 2015. 
  20. ↑ "History Of Lagos". One Lagos Fiesta. وقت 7 April 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 12 March 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  21. ↑ "A Flood-Free Lagos: The Regional Imperative". وقت 24 April 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 27 November 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  22. ↑ Olukoju, Ayodeji (1996). "The Travails of Migrant and Wage Labour in the Lagos Metropolitan Area in the Inter-War Years". Labour History Review (Liverpool University Press) 61: 49–70. doi:10.3828/lhr.61.1.49. http://online.liverpooluniversitypress.co.uk/doi/abs/10.3828/lhr.61.1.49. Retrieved 27 November 2015. 
  23. ↑ "Lagos Metropolitan Area: Scope and scale of the shelter problem". وقت 8 December 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 27 November 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  24. ↑ Caprio, Charles. "Lagos is wonderful and charming conurbation of Nigeria to visit". Go Articles. وقت 24 February 2014 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 27 November 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  25. ↑ 25.0 25.1 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named metropolitan Lagos
  26. ↑ "Administrative Levels – Lagos State". Nigeria Congress. وقت 25 December 2005 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 27 November 2015. 
  27. ↑ 27.0 27.1 "Lagos State Information". National Bureau of Statistics. وقت 9 November 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 25 October 2015. 
  28. ↑ "Population – Lagos State". Lagos State Government. وقت 18 October 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 27 November 2015. 
  29. ↑ "2022 World Population by Country". worldpopulationreview.com. وقت 21 September 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 12 March 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  30. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named metrolagospop
  31. ↑ "Population". Lagos State Government. وقت 18 October 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 3 November 2012. 
  32. ↑ Pacetti, M.; Passerini, G.; Brebbia, C.A.; Latini, G. (2012). The Sustainable City VII: Urban Regeneration and Sustainability. WIT Press. ISBN 978-1-84564-578-6. https://books.google.com/books?id=wmk3mCrMDTQC&q=153%2C540+hectares&pg=PA160. 
  33. ↑ French, Howard W. (27 October 2022). "Megalopolis: how coastal west Africa will shape the coming century" (en-GB ۾). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/world/2022/oct/27/megalopolis-how-coastal-west-africa-will-shape-the-coming-century. 
  34. ↑ Choplin, Armelle; Hertzog, Alice, "The West African corridor from Abidjan to Lagos: a megacity-region under construction", Handbook of Megacities and Megacity-Regions (Edward Elgar Publishing), صفحا. 206–222, ISBN 978-1-78897-270-3, حاصل ڪيل 6 March 2024 
  1. ↑ 1.0 1.1 Metropolitan Lagos consists of 16 of Lagos State's 20 LGAs, which excludes Badagry, Epe, Ibeju-Lekki and Ikorodu.[3][4]
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=لاگوس&oldid=288374" تان ورتل