قراقرم

قراقرم جبلن جو سلسلو Karakoram
Baltoro Glacier in the Central Karakoram Gilgit−Baltistan, Pakistan
اوچي سطح
چوٽي	K2
بلندي	8٬611 m (28٬251 ft)
امتياز
اڪيلائي
مقانيت
Dimensions
ڊيگهه	500 km (310 mi)
جاگرافي
Countries	Afghanistan, China, India, Pakistan and Tajikistan

Karakoram
چیني نالو
چیني	喀喇昆仑山脉
ھانیو پنین	Kālǎ Kūnlún shānmài
لغوي معنیٰ	"Kara-Kunlun mountain range"
انتساخ مينڊرين - ھانیو پنین Kālǎ Kūnlún shānmài
تبتي نالو
تبتي	ཁར་ཁོ་རུམ་རི
انتساخ - Wylie kha ra kho rum ri
اویغور نالو
اویغور	قاراقورام

قراقرم (Karakoram Mountain Range) ڪشمير جي علائقي ۾ هڪ جبل جو سلسلو آهي جيڪو پاڪستان، چين ۽ هندستان جي سرحدي علائقن ۾ واقع آهي. هي دنيا جي سڀني کان وڏي جبل جي قطار آهي. قراقرم ترڪي زبان جو لفظ آهي جنهن جي معنيٰ آهي ڪاري سرزمين. ان سلسلي جي اتر۔ اولهه واري انتها افغانستان ۽ تاجڪستان تائين پکڙيل آهي. قراقرم جبل جو گهڻو حصو گلگت بلتستان جي دائري ۾ اچي ٿو، جيڪو پاڪستان جي ڪنٽرول هيٺ آهي. ان جي بلند ترين (۽ دنيا جي ٻئين-اوچي) چوٽي، K-2، گلگت بلتستان، پاڪستان ۾ واقع آهي. اهو اولهه ۾ واخان ڪوريڊور (افغانستان) کان شروع ٿئي ٿو، گلگت بلتستان، پاڪستان جي اڪثريت کي گهيرو ڪري ٿو ۽ لداخ (ڀارت جي ڪنٽرول) ۽ اکسائي چن (چين جي ڪنٽرول) تائين پکڙيل آهي.

قراقرم ڌرتيءَ تي ٻيون بلند ترين جبل جو سلسلو آهي ۽ قطارن جي هڪ پيچيده سلسلی جو حصو آهي جنهن ۾ پامير جبل، هندو ڪش ۽ هماليه شامل آهن. هن رينج ۾ 18 چوٽيون 7,500 ميٽر (24,600 فوٽ) کان اوچيون آهن، جن ۾ چار 8,000 ميٽر (26,000 فوٽ) کان مٿي آهن: ڪي۔ٽو (K-2) 8,611 ميٽر (28,251 فوٽ) (ڌرتيءَ تي ٻئين وڏي چوٽي)، گیشربرم I، براڊ چوٽي ۽ گاشربرم II شامل آھن. هن حد جي ڊيگهه اٽڪل 500 ڪلوميٽر (311 ميل) آهي ۽ قطبي علائقن کان ٻاهر ڌرتيءَ تي سڀ کان وڌيڪ برفاني جڳهه آهي. سياچن گليشيئر 76 ڪلوميٽر (47 ميل) ڊگھو ۽ بيافو گليشيئر 63 ڪلوميٽر (39 ميل) ڊگھو پولر علائقن کان ٻاهر ٻئي ۽ ٽيون وڏا گليشيئر آهن.

قراقرم، اوڀر ۾ اڪسائي چين جي پليٽیو سان، اتر۔اوڀر ۾ تبت جي پليٽیو جي ڪنارن سان ۽ اتر ۾ يارڪند ۽ ڪراڪاش ندين جي دريائن جي وادين سان، جن کان اڳتي ڪنلون جبل واقع آهن. اتر۔اولهه ڪنڊ ۾ پامير جبل آهن. قراقرم جي ڏاکڻي حد، اولهه کان اوڀر، گلگت، سنڌو ۽ شيوڪ ندين سان ٺهي ٿي، جيڪي هماليه جي حدن جي اتر۔اولهه طرف واري حد کي صحيح نموني جدا ڪن ٿيون. اهي نديون اتر۔ اولهه ۾ وهن ٿيون، اڳي اوچتو ڏکڻ۔اولهه طرف پاڪستان جي ميدانن ڏانهن رخ ڪن ٿيون. قراقرم رينج جي وچ ۾ قراقرم لڪ آهي، جيڪو لداخ ۽ يارڪند جي وچ ۾ هڪ تاريخي واپاري رستي جو حصو هو، جيڪو هاڻي غير فعال آهي.

تاشقرغان نيشنل نيچر ریزرو ۽ پامير ويٽ لينڊ نيشنل نيچر ریزرو ڪرالورون ۽ پامير جبلن ۾ سال 2010ع ۾ يونيسڪو ۾ شامل ٿيڻ لاءِ نامزد ڪيو ويو آهي. نيشنل ڪميشن آف دي پيپلز ريپبلڪ آف چائنا پاران يونيسڪو ۽ عارضي طور تي لسٽ ۾ شامل ڪيو ويو آهي.

خارجي لنڪس

• Blankonthemap The Northern Kashmir Website
• Pakistan's Northern Areas dilemma
• Great Karakorams – images on Flickr