فتح محمد سيوهاڻي
| فتح محمد سيوهاڻي | |
|---|---|
| معلومات شخصيت | |
| ڄم | سال 1882 سيوھڻ شريف |
| موت | 13 ڊسمبر 1942 (59–60 سال) سيوھڻ شريف |
| عملي زندگي | |
| پيشو | سياستدان |
ترميم  |
|
حڪيم فتح محمد سيوهاڻي انگريزي دَور جو هڪ وڏو عالم، اديب ۽ سياستدان ٿي گزريو آهي. هن علمي ۽ ادبي دنيا ۾ پنهنجو نالو روشن ڪيو ۽ سياست جي ميدان ۾ عظيم خدمتون سر انجام ڏنيون.[1]
حڪيم صاحب جي ولادت 1882ع ۾ سنڌ جي مشهور شهر سيوهڻ ۾ ٿي. خليفو غلام محي الدين سيوهڻ جي عباسي خاندان جو فرد هو، جو پشتان پشت علم ۽ حڪمت ۾ ناميارو رهيو آهي. اهل علم هئڻ سبب، اهي قاضي به سڏبا هئا.ميان غلام محي الدين کي ٽي فرزند ٿيا: 1. خليفو ميان محمد زمان، 2. مولوي فتح محمد سيوهاڻي، ۽ 3 قاضي عبدالقيوم. ميان فتح محمد صاحب دستاربندي ڪري عالم ٿيو، علم طب ۾ اڳي ئي تربيت مليل هيس، پوءِ هو مرحوم سيد الهندي شاھ جي ڪاروبار سنڀالڻ ۽ سندس ٻارن کي پڙهائڻ لاءِ ڪجهه وقت درٻيلي ۾ رهيو، جتان نوڪري ڇڏي اچي ڪراچيءَ ۾ شفا خانو کوليائين، جتي سگهو ئي واقفيت، لاڳاپو ۽ دسترسي پيدا ڪري ويو. سندس لاڳاپو کڏي واري مدرسي جي مولانا محمد صادق سان هو، تنهن ڪري ديوبندي سلسلي سان واسطو هوس.[2]
جهڙو هو عمدو شاعر، اهڙو ئي عمدو نثر نويس هو. سندس اکر موتين جهڙا هئا، سندس تصنيفون خاص ڪري ”ابوالفضل فيضي“ ، ”ميرن جي صاحبي“ ، ”آفتاب ادب“ ، ”تنوير الايمان“ وغيره هر ڪنهن جي نظر مان گذريون هونديون. هڪ ٻه عربي ڪتاب به لکيا هئائين، پوءِ الائجي ڇپيا يا نه. باوجود شهر ۾ رهڻ جي، سندس دستر خوان کليل رهندو هو. ڪم سخن ۽ شائسته گفتگو جو مالڪ هو. ماڻهن تي احسان ڪرڻ سندس دل جو مرغوب مشغلو هو. سندس تخلص اول ۾ ”ضمير“ هو ۽ پوءِ ”حڪيم“ رهيو.
1928ع ۾ سن ۾، محال مانجهند تنظيمي ڪانفرنس ٿي هئي ۽ ان سان گڏ باب قليچ جو افتتاح ٿيڻ وارو هو. پهرينءَ جي صدارت ڪيائين، ۽ ٻيءَ جو افتتاح. کڏي مدرسي کي زور وٺائڻ، جميعت علماءِ هند ۾ ڪم ڪرڻ، ڪانگريس ۽ خلافت تحريڪن ۾ حصو وٺڻ، سندس خاص ڪارناما آهن.
مسلم ليگ جي زور وٺڻ وقت جڏهن ٻيا سڀ وڃي اُن ۾ داخل ٿياسون، تڏهن مولوي فتح محمد صاحب ۽ مولوي محمد صادق ئي هئا، جن جمعيت العلماءِ ۽ قوم پرستيءَ جي اصولن کي نه ڇڏيو.[2]
حڪيم صاحب 1908ع ۾ شادي ڪئي. کيس پنجن نياڻين ۽ ٻن پٽن جو اولاد ٿيو. حڪيم صاحب ڪل 21 کن ڪتاب لکيا. ان کان علاوه عربي ۽ فارسي ۾ ڪجهه رسالا لکيا. آفتاب ادب سندس مشهور ڪتاب آهي.[1]
کيس ٻه فرزند ٿيا: حڪيم محمد احسن ۽ ميان محمد محسن. پهريون ڪراچي ميونسپالٽيءَ جو ميئر ۽ حڪومت پاڪستان پاران نائيجيريا ۾ هاءِ ڪمشنر پڻ رهيو. حڪيم فتح محمد سيوهاڻي 13 ڊسمبر 1943ع تي وفات ڪئي[2]