سلميٰ شاهين
| پروفيسر سلميٰ شاهين | |
|---|---|
| مقامي ٻوليء ۾ نالو | سلمہ شاہین |
| پيدائش | اپريل 1954 (عمر 70 سال)[1] بغداده، مردان، خيبر پختون خواه، پاڪستان |
| ڌنڌو | سانچو:ھلسٽ |
| ٻولي | پشتو, اردو |
| تعليم | ڊاڪٽريٽ |
| مادرِ علمي | وومين يونيورسٽي مردان |
| ايوارڊ | تمغا امتياز |
سلميٰ شاهين (پيدائش 16 اپريل 1954ع) هڪ پاڪستاني شاعره، افسانه نگار ، محقق، ۽ پهرين پشتو -عورت ناول نگار آهي، جنهن پشاور يونيورسٽي جي پشتو اڪيڊمي جي پهرين عورت ڊائريڪٽر طور پڻ خدمتون سرانجام ڏنيون آهن. [2] [3] هن پنهنجي ادبي ڪم جي شروعات کان وٺي بنيادي طور اردو ۽ پشتو ٻولين ۾ نظم لکيا. شاهين کي خيبرپختونخواهه جي انهن نامور خاتون ليکڪن مان هڪ مڃيو وڃي ٿو، جن جو خيال آهي ته پشتو ٻولي، ثقافت ۽ ان جي ادب ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو آهي. [4] [5]
شروعاتي زندگي
[سنواريو]سلميٰ 16 اپريل 1954ع تي خيبر پختون خواهه جي شهر مردان شهر بغداده ۾ پيدا ٿي. هن ثانوي تعليم 1971ع ۾ گورنمينٽ اسڪول مان حاصل ڪئي، بعد ۾ 2002ع ۾ وومين يونيورسٽي مردان (اڳوڻي گورنمينٽ ڪاليج فار وومين، مردان) ۾ داخلا ورتي ۽ وڌيڪ تعليم مڪمل ڪئي، جنهن ۾ گريجوئيشن ۽ ڊاڪٽري جي ڊگري به شامل آهي جديد پشتو نظم سان.
ڪيريئر
[سنواريو]شاهين شروعات ۾ لکڻين ۾ مشغول هئي ۽ پنهنجي ڪيريئر جي شروعات ننڍپڻ ۾ ڪئي. اهو يقين آهي ته هن اصل ۾ لکڻ شروع ڪيو جڏهن هوء اٺين درجي ۾ پڙهائي رهي هئي. هن جي پيءُ هن جي ڪيريئر ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو ۽ هن کي پختونخوا عورتن لاءِ اخلاقي صلاحيت حاصل ڪرڻ لاءِ همٿايو. پشتو اڪيڊمي جي ڊائريڪٽر جي حيثيت سان، هن 2011 ۾ ٻولي جي ريگيوليٽري اداري کي بحال ڪيو، جيڪو اڳ ۾ هڪ غير معروف اداري ۾ ضم ڪيو ويو هو، جنهن کي سينٽر فار پشتو ٻولي ۽ ادب سڏيو ويندو هو. هن کي حجري ، موسيقي، ناچ ۽ جرڳي تي 120 پختون ڪتاب شايع ڪرڻ جو پڻ اعزاز حاصل آهي.
ادبي ڪم
[سنواريو]هڪ شاعر جي حيثيت ۾ شاهين اردو ۽ پشتو ٻولين ۾ چوڏهن کان ارڙهن ڪتاب لکيا ۽ هڪ محقق جي حيثيت سان هن لوڪ گيت يا لوڪ موسيقيءَ تي هڪ تحقيقي ڪتاب ”پشتو تپا“، مختصر ڪهاڻيون لکيون، جن ۾ ”ڪنري آو آغا“ به شامل آهي، جنهن جو ترجمو آهي. پٿر ۽ ڪنارا . سندس شاعريءَ جي ڪتابن ۾ ”ضا هم آهنگ ويرا“ ۽ ”نوائي سحر“ شامل آهن، جيڪي اصل ۾ 1982ع ۾ شايع ٿيا [6] هڪ محقق جي حيثيت سان، هن مختلف عنوانن تي 42 اشاعتون شايع ڪيون آهن، جن ۾ سماجي، ثقافت، روايت ۽ ٻولي جي رڪاوٽون شامل آهن. سندس شاعري پشتو ثقافت ، ادب ۽ روايتن تي مرکوز آهي. کيس ٻه ناول ”ڪا رانا شو“ ۽ ”ڪاني آ ازغي“ لکڻ جو اعزاز حاصل آهي.
| S. No | ڪتاب جو نالو | وصف |
| 01 | اباسين دا تاريخ تي آنا ڪي | هيءَ سنڌو درياهه جي تاريخ آهي، جيڪا 1980ع ۾ پشتو اڪيڊمي پاران شايع ڪئي وئي |
| 02 | روحي سندري | ٻولي پشتو، 1983ع ۾ پشتو اڪيڊمي پاران ڇپايو ويو. پشتو لوڪ گيتن جو مجموعو، تاليف ۽ تحقيق |
| 03 | روحي سندري، جلد. II | ٻولي پشتو، 1983ع ۾ پشتو اڪيڊمي پاران ڇپايو ويو. پشتو لوڪ گيتن جو مجموعو، تاليف ۽ تحقيق |
| 04 | نوائي سحر | ٻولي پشتو، شاعريءَ جو مجموعو |
| 05 | پختو تپا، مشاعري آ سقافتي اسار | 1985ع ۾ پشتو اڪيڊمي پاران شايع ٿيل هڪ خاص شاعراڻي شڪل تپا ذريعي پشتون سوسائٽي جو تعارف |
| 06 | زاه هم هوگا سي ويرا واٽ | 1996ع ۾ پشتو شاعريءَ جو مجموعو |
| 07 | ڪا رنا شاوا | 1998ع ۾ ڇپيل ناول |
| 08 | ڪَنِي آوَ آڳِي | مختصر ڪهاڻين جو مجموعو، 2001 |
| 09 | دل يا انکي مون کي | صفر نالو |
| 10 | پشتو ۾ جديد نظم | تحقيق |
| 11 | رويل | -- ڪر -- |
| 12 | پشتو ۾ جديد نظم | -- ڪر -- |
| 13 | پشاور شهر ۽ روايت | لوڪ ورثو پروجيڪٽ، اسلام آباد، پاڪستان |
| 14 | پشتون موسيقي جو اوزار | لوڪ ورثو پروجيڪٽ، اسلام آباد، پاڪستان |
.
ڊاڪٽر سلميٰ شاهين جا لکيل تحقيقي مقالا هن ريت آهن:
تحقيقي مقالا
انعام
[سنواريو]شاهين کي پشتو ادب، سماجيات، ثقافت ۽ روايتن جي حوالي سان ڪيترائي ايوارڊ مليل آهن. سندس ايوارڊن ۾ اباسين آرٽ ڪائونسل اوارڊ، پاڪستان ڪلچرل ايسوسيئيشن اوارڊ، پاڪستان اڪيڊمي آف ليٽر هجرا ۽ تمغه امتياز شامل آهن، جيڪي 2009ع ۾ حڪومت پاڪستان پاران ڏنا ويا [7]
حوالا
[سنواريو]- ↑ Shinwari, Sher Alam. "Writer sees bright future for Pakhtun women". DAWN.COM.
- ↑ "ڈاکٹر سلمہ شاہین خواتین کیلئے رول ماڈل ہیں ' خوائندو ادبی لخکر اُردو پوائنٹ پاکستان". UrduPoint.
- ↑ "BBC Urdu". www.bbc.com.
- ↑ "Women writers asked to benefit from available freedom | ePaper | DAWN.COM". epaper.dawn.com.
- ↑ "ڈاکٹر سلمہ شاہین خواتین کیلئے رول ماڈل ہیں ' خوائندو ادبی لخکر". jang.com.pk.
- ↑ Report, Bureau. "Ex-director of Pashto Academy lauded for literary contribution". DAWN.COM.
- ↑ "Salma resolves to make Pashto Academy real centre of research". www.thenews.com.pk.