اوديسا

اوديسا
اوديسا Одеса
	شھر
	گھڙيال جي ڪانٽن جي ابتي رخ ۾: شھر ۾ لڳل ھڪ مجسمو، لائيٽ ھائوس، سٽي گارڊن، ٿيٽر، de Richelieu اسڪوائر
	Flag
Coat of arms	برانڊ مارڪ
	اوديسا اوديسا صوبي ۾ بيھڪ اوديسا اوديسا (Ukraine)
	جاگرافي بيهڪ: 46°29′8.6″N 30°44′36.4″E / 46.485722°N 30.743444°E
ملڪ	يوڪرين
اوبلاسٽ (صوبو)	اوديسا
رائئون (ضلعو)	اوديسا
بندرگاھ قائم ٿيو	2 سيپٽمبر 1794ع
Area
• Total	162.42 ڪ.م2 (62.71 ميل2)
	1Metropolitan area population as of 2001

اوديسا (انگريزي: Odessa يا Odesa، روسي: Оде́сса [ɐˈdʲesə]، يوڪريني: Оде́са، ( ٻُڌو)) يوڪرين جو آباديءَ جي لحاظ کان ٽيون وڏو شھر ۽ سامونڊي بندرگاھ آھي. ھي شھر يوڪرين جي ڏکڻ اولھ ۾ ڪاري سمنڊ (بحر اسود) جي اتر اولھ واري ساحل تي آباد آھي. ھي شھر اوديسا اوبلاسٽ (صوبي) ۽ اوديسا رائئون (ضلعي) جي گاديءَ جو ھنڌ آھي. ھن شھر کي ڪاري سمنڊ جو موتي (Pearl of Black Sea)، ڀوڳ چرچن جي گاديءَ جو ھنڌ (The Humor Capital) ۽ ڏاکڻيون تدمر (Southern Palmyra) سڏيو وڃي ٿو^[1]. جڏھن يوڪرين سوويت يونين جو حصو ھو تڏھن ھن شھر کي ”ڏاکڻيون گاديءَ جو ھنڌ“ پڻ ڪوٺيو ويندو ھو. 2021ع جي انگن اکرن مطابق ھن شھر جي آبادي 1,015,826 آھي^[2]. ھن شھر جا رھواسي يوڪريني ۽ روسي ٻوليون ڳالھائين ٿا.

ھن شھر ۾ بين الاقوامي ھوائي اڏو، اوپيرا ھائوس، ڪيترائي ٿيٽر، مارڪيٽون ۽ يونيورسٽيون موجود آھن.

روس جي زار بادشاھت جو حصو بنجڻ کان گھڻو پھريائين ھتي ھڪ پراڻي يوناني وسندي قائم ھئي. 1440ع ۾ ڪرائيميا جي خان حاجى ڪراي ( Hacı I Giray) ھتي تاتاري وسندي قائم ڪئي^[3]. ان بعد ھي علائقو لٿئانيا جي گرانڊ ڊچي رياست جو حصو بنيو. 1529ع کان 1792ع تائين ھي علائقو عثماني سلطنت جو حصو رھيو. 1794ع ۾ روس جي راڻي ڪيٿرين موجودھ اوديسا شھر جو بنياد رکيو. سوويت يونين واري دور ۾ ھي سوويت يونين جو ھڪ اھم بندرگاھ ۽ فوجي اڏو رھيو.

اوڻويھين صديءَ ۾ ھي ماسڪو، سينٽ پيٽرسبرگ ۽ وارسا کان پوءِ روس جو چوٿون وڏو شھر ھو^[4]. ھي شھر پنھنجي شاندار عمارتن ۽ تعميراتي فن ۾ ملڪان ملڪ مشھور آھي^[5]. ھن شھر ۾ ٻہ بندرگاھ آھن: اوديسا جو بندرگاھ ۽ يوزني بندرگاھ (Port Yuzhne). يوزني بندرگاھ تيل جو ٽرمينل آھي. ان کان علاوھ شھر جي ڏکڻ اولھ ۾ چرنومورسڪ (Chornomorsk) بندرگاھ بہ اوديسا صوبي جو ھڪ اھم بندرگاھ آھي. ھنن ٽن بندرگاھن سبب ھي شھر ھڪ وڏو واپاري مرڪز آھي. ھن شھر جون ڪيميائي ۽ تيل جون صنعتون يورپ ۽ روس جي پائپ لائينن سان ڳنڍيل آھن. 2022ع ۾ روس جي يوڪرين تي چڙھائيءَ کان اڳ ھي شھر سياحت جو وڏو مرڪز ھو.

حوالا

↑ "Who's Behind A String Of Bombings In Ukraine's Black Sea 'Pearl'?" (en ۾). NPR.org. https://www.npr.org/sections/parallels/2015/07/01/418905297/whos-behind-a-string-of-bombings-in-ukraines-black-sea-pearl.
↑ آرڪائيو ڪاپي (PDF), وقت 2022-04-06 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 2022-03-23
↑ Pultar, Gönül (2014-04-14) (en ۾). Imagined Identities: Identity Formation in the Age of Globalization. Syracuse University Press. ISBN 978-0-8156-3342-6. https://books.google.com/books?id=KhiQAwAAQBAJ&pg=PA355#v=onepage&q&f=false.
↑ Harvard Ukranian Studies, Vol.1, No. 1, March 1977
↑ آرڪائيو ڪاپي, وقت 2012-03-06 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 2022-03-23

[1] "Who's Behind A String Of Bombings In Ukraine's Black Sea 'Pearl'?" (en ۾). NPR.org. https://www.npr.org/sections/parallels/2015/07/01/418905297/whos-behind-a-string-of-bombings-in-ukraines-black-sea-pearl.

[2] آرڪائيو ڪاپي (PDF), وقت 2022-04-06 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 2022-03-23

[3] Pultar, Gönül (2014-04-14) (en ۾). Imagined Identities: Identity Formation in the Age of Globalization. Syracuse University Press. ISBN 978-0-8156-3342-6. https://books.google.com/books?id=KhiQAwAAQBAJ&pg=PA355#v=onepage&q&f=false.

[4] Harvard Ukranian Studies, Vol.1, No. 1, March 1977

[5] آرڪائيو ڪاپي, وقت 2012-03-06 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 2022-03-23

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]