البرٽ آئنسٽائن

ڳنڍڻن کي سنواريو
کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان

البرٽ آئنسٽائن
(جرمن ۾: Albert Einstein)  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو مقامي ٻولي ۾ نالو (P1559) وڪي ڊيٽا تي
Albert Einstein Head.jpg 
معلومات شخصيت
ڄم 14 مارچ 1879[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][24][25]  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو تاريخ ڄم (P569) وڪي ڊيٽا تي
موت 18 اپريل 1955 (76 سال)[1][26][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][25]  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو تاريخ موت (P570) وڪي ڊيٽا تي
رهائش ميونخ  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو رهائش (P551) وڪي ڊيٽا تي
شھريت Flag of Switzerland (Pantone).svg سوئيٽزرلينڊ (21 فيبروري 1901–18 اپريل 1955)
Flag of the United States (1795-1818).svg آمريڪا (1 آڪٽوبر 1940–18 اپريل 1955)[27]
Flag of Germany.svg جرمني (30 جنوري 1933–28 مارچ 1933)[28]  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو شهريت (P27) وڪي ڊيٽا تي
ڌرم يهوديت[29]،يهوديت[30]  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو religion or worldview (P140) وڪي ڊيٽا تي
رڪن رائل سوسائٽي  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو member of (P463) وڪي ڊيٽا تي
عملي زندگي
تعليمي سندون پي.ايڇ.ڊي.  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو academic degree (P512) وڪي ڊيٽا تي
پيشو فلسفي[31][32][21]،ليکڪ[33][34]،پروفيسر[35]  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو پيشو (P106) وڪي ڊيٽا تي
مادري ٻولي جرمن ٻولي  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو native language (P103) وڪي ڊيٽا تي
ڪم جي ٻولي انگريزي ٻولي[36]،جرمن ٻولي  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو languages spoken, written or signed (P1412) وڪي ڊيٽا تي
نمایان ڪم اسپيشل رليٽوٽي جو نظريو،آئنسٽائين جو نظریو اضافیت،ڪوانٽم مڪينڪس  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو notable work (P800) وڪي ڊيٽا تي
مؤثر برووخ اسپنوزا،موهنداس ڪرمچند گانڌي،جارج برنارڊشا،آئزڪ نيوٽن  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو influenced by (P737) وڪي ڊيٽا تي
دستخط
Albert Einstein signature 1934.svg 
ويب سائٽ
IMDb logo.svg IMDB تي صفحو  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو IMDb ID (P345) وڪي ڊيٽا تي
ترميم سانچو دستاويز ڏسو

20 صديءَ جو عظيم نوبل انعام يافته سائنسدان البرٽ آئنسٽائن 14 مارچ 1879ء ۾ جرمنيءَ جي ’اُلم‘ (Ulm)شهر ۾ ڄائو. هو يهودي مذهب سان تعلق رکندڙ هو. هن پنهنجي ابتدائي تعليم جمنازيئم اسڪول مان ورتي. هن نصابي تعليم سان گڏ موسيقيءَ جي تعليم پڻ حاصل ڪئي. تعليم مڪمل ڪرڻ کان پوءِ 26 سالن جي عمر ۾ گورنمينٽ جي ڪنهن اداري ۾ ڪلارڪ ٿيو، پر تخليقي صلاحيتن هئڻ ڪري، اهو ڪم پسند نه آيس. سندس چوڻ موجب ”ڪلرڪيءَ ۽ موچڪي ڪم ۾ ڪو فرق نه آهي“.

سائنسي ڪارناما[سنواريو]

ملازمت دوران ئي هن فزڪس جي موضوع تي سائنس مئگزين جي مختلف ايڊيشنن ۾ مضمون لکيا ۽ فزڪس متعلق اهڙا انڪشاف ڪيا، جن سائنسي تحقيقات جو رُخ بدلائي ڇڏيو. هن روشنيءَ کي توانائيءَ جي شڪل قرار ڏنو، جيڪا ڳالهه اڳ ۾ ڪڏهن به ڪنهن ائين ثابت نه ڪئي هئي. هن اهو ثابت ڪيو ته روشني هميشه لهرن جي صورت ۾ سفر ڪندي آهي. آئنسٽائن روشنيءَ جي رفتار ۽ رُخ متعلق جيڪي نظريا پيش ڪيا، اهي ئي سندس بنيادي سڃاڻپ بنيا. 1905ء ۾ پنهنجو مشهور ”اضافت جو نظريو“ پيش ڪيائين. 1909ء ۾ آئنسٽائن کي زيورچ يونيورسٽيءَ ۾ غير معمولي پروفيسر جو عهدو ڏنو ويو. ڪجهه وقت پراگ يونيورسٽيءَ ۾ پروفيسر رهيو. 1913ء ۾ هن کي فزيڪل انسٽيٽيوٽ جو ڊائريڪٽر مقرر ڪيو ويو. آئنسٽائن اهو اڪيلو سائنسدان آهي، جنهن فزڪس جو بهترين نظريو (theory) پيش ڪيو ۽ ملندڙ انعام (5000 آمريڪي ڊالر) وٺڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو. آئن اسٽائن فزڪس کان سواءِ ڪيمسٽريءَ جو به ماهر هو. انهيءَ علم ۾ هن مادي کي توانائيءَ ۾ تبديل ڪرڻ جو نظريو دريافت ڪيو. سندس خدمتن جي مڃتا طور ڪيمسٽريءَ جي دريافت ڪيل 99 عنصرن جو نالو آئن اسٽائن جي نالي تي ’آئن اسٽلائم‘ رکيو ويو. 1922ء ۾ هن کي فزڪس تي نوبل انعام مليو.

سماجي پھلو[سنواريو]

آئنسٽائن يهودي هئڻ جي باوجود هڪ آزاد خيال انسان هو ۽ ٻئي طرف کيس پوري دنيا ۾ شهرت ملي رهي هئي، برلن يونيورسٽيءَ ۾ پروفيسر ئي هو ته 1923ء ۾ جرمنيءَ تي نازي پارٽيءَ جو قبضو ٿيو. جرمنيءَ جي بنياد پرست ماڻهن سندس مخالفت ڪرڻ شروع ڪئي. نازين هن جي جائداد ۽ يونيورسٽيءَ واري نوڪريءَ سان گڏ جرمنيءَ جي شهريت به ختم ڪري ڇڏي. آخر آئنسٽائن جرمنيءَ کي الوداع چئي، آمريڪا جي شهر نيوجرسيءَ جي شهر پرنسٽن (USA) ۾ وڃي رهيو.
1939ء ۾ هن آمريڪا جي صدر روزويلٽ کي هڪ خفيه خط لکيو، جنهن ۾ هن ٻڌايو ته ائٽم بم ڪيئن تيار ڪيو وڃي. 1940ء ۾ آئنسٽائن کي آمريڪا جي خاص قانون مطابق ’آمريڪي مڃتا‘ ڏني وئي. جلد ئي کيس مئٿميٽڪس (علم رياضيءَ) جي اداري جو سربراهه مقرر ڪيو ويو. 1950ء ۾ هن unified field وارو نظريو پيش ڪيو. ”مادي جي طاقت ۾ تبديليءَ“ واري عمل جي نتيجي ۾ ائٽم بم ٺهيو. 6 آگسٽ 1945ء تي ان کي جاپان جي شهر ناگاساڪيءَ تي ڪيرايو ويو، جنهن ۾ 60 هزار ماڻهو مُئا ۽ هڪ لک انسان زخمي ٿيا. هن دردناڪ واقعي تي آئنسٽائن کي زبردست ڏک پهتو، هن کي اها توقع هئي ته ائٽمي توانائيءَ کي انساني بهتريءَ لاءِ ڪتب آندو ويندو. 1952ء ۾ آئنسٽائن کي اسرائيل جي صدارت جي پيشڪش ڪئي وئي، پر هن اها قبول نه ڪئي.
آئنسٽائن ويهين صديءَ جو وڏو ذهين انسان هو. ڪيترين ئي نامور شخصيتن جي چوڻ موجب: ”سڄي دنيا وارن جا دماغ هڪ طرف ۽ آئنسٽائن جو دماغ ٻئي طرف“. بقول شيخ اياز: ”ڪروڙين هٽلر گڏ ٿين، تڏهن به آئنسٽائن جهڙو دماغ پيدا نه ڪري سگهندا.“ آئن اسٽائن جا نظريا اڄڪلهه جا سائنسدان پاڻ لاءِ مشعل راهه سمجهندا آهن ۽ انهيءَ بنياد تي ئي فزڪس ۾ نوان تجربا ڪيا پيا وڃن.

وفات[سنواريو]

هن 18 اپريل 1955ء تي آمريڪا جي پرنسٽن شهر ۾ وفات ڪئي. [37]

حوالا[سنواريو]

  1. ↑ 1.0 1.1 اجازت نامو: CC0
  2. ↑ https://www.ige.ch/de/ueber-uns/einstein.html
  3. ↑ 3.0 3.1 http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119016075 — اخذ شدہ بتاریخ: 10 آڪٽوبر 2015 — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامو: Open License
  4. ↑ 4.0 4.1 http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119016075 — اخذ شدہ بتاریخ: 22 آگسٽ 2017 — خالق: John O'Connor۽ Edmund Robertson
  5. ↑ 5.0 5.1 SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w69k499r — subject named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
  6. ↑ 6.0 6.1 NE.se ID: https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/albert-einstein — subject named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017 — عنوان : Nationalencyklopedin
  7. ↑ 7.0 7.1 Find a Grave memorial ID: https://www.findagrave.com/memorial/314 — subject named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
  8. ↑ 8.0 8.1 Internet Speculative Fiction Database author ID: https://isfdb.org/cgi-bin/ea.cgi?99141 — subject named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
  9. ↑ 9.0 9.1 subject named as: Albert Einstein — Filmportal ID: https://www.filmportal.de/4533e35f16964c939b82033bb6259e32 — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
  10. ↑ 10.0 10.1 Biographie nationale de Belgique ID: http://www.academieroyale.be/fr/la-biographie-nationale-personnalites-detail/personnalites/albert-einstein/Vrai/ — subject named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017 — مدیر: Royal Academy of Science, Letters and Fine Arts of Belgium
  11. ↑ 11.0 11.1 InPhO ID: https://www.inphoproject.org/thinker/2958 — subject named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017 — عنوان : Internet Philosophy Ontology project
  12. ↑ 12.0 12.1 KNAW past member ID: http://www.dwc.knaw.nl/biografie/pmknaw/?pagetype=authorDetail&aId=PE00000116 — subject named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
  13. ↑ 13.0 13.1 Leidse Hoogleraren ID: http://hoogleraren.leidenuniv.nl/id/733 — اخذ شدہ بتاریخ: 19 جُونِ 2019
  14. ↑ 14.0 14.1 Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/einstein-albert — subject named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017 — مدیر: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus۽ Wissen Media Verlag
  15. ↑ 15.0 15.1 Store norske leksikon ID: https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Albert_Einstein — subject named as: Albert Einstein — عنوان : Store norske leksikon
  16. ↑ 16.0 16.1 Gran Enciclopèdia Catalana ID: https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0023623.xml — subject named as: Albert Einstein — عنوان : Gran Enciclopèdia Catalana — ناشر: Grup Enciclopèdia Catalana
  17. ↑ 17.0 17.1 GeneaStar person ID: https://www.geneastar.org/genealogie/?refcelebrite=einsteina — subject named as: Albert Einstein
  18. ↑ 18.0 18.1 Roglo person ID: https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=7929&url_prefix=http://roglo.eu/roglo?&id=p=albert;n=einstein — subject named as: Albert Einstein
  19. ↑ 19.0 19.1 Salzburgwiki ID: https://www.sn.at/wiki/index.php?curid=18467 — subject named as: Albert Einstein
  20. ↑ 20.0 20.1 Proleksis enciklopedija ID: https://proleksis.lzmk.hr/56686 — subject named as: Albert Einstein — عنوان : Proleksis enciklopedija
  21. ↑ 21.0 21.1 21.2 BeWeb person ID: https://www.beweb.chiesacattolica.it/persone/persona/3852/ — اخذ شدہ بتاریخ: 13 فيبروري 2021
  22. ↑ 22.0 22.1 https://cs.isabart.org/person/16734 — اخذ شدہ بتاریخ: 1 اپريل 2021
  23. ↑ 23.0 23.1 Albert Einstein
  24. ↑ subject named as: Albert Einstein — BIU Santé person ID: https://www.biusante.parisdescartes.fr/histoire/biographies/index.php?cle=5923
  25. ↑ 25.0 25.1 Munzinger person ID: https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000000666 — subject named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
  26. ↑ مدیر: Alexander Prokhorov — عنوان : Большая советская энциклопедия — اشاعتسوم — باب: Эйнштейн Альберт — ناشر: The Great Russian Encyclopedia
  27. ↑ https://www.einstein-website.de/z_information/verschiedenes.html
  28. ↑ https://newspapers.ushmm.org/events/albert-einstein-quits-germany-renounces-citizenship
  29. ↑ Albert Einstein: Notes for an Autobiography — اخذ شدہ بتاریخ: 7 مارچ 2019 — مصنف: البرٽ آئنسٽائن — شائع شدہ از: 1949
  30. ↑ Digitalizované pobytové přihlášky pražského policejního ředitelství (konskripce) 1850-1914 — اخذ شدہ بتاریخ: 6 جنوري 2021
  31. ↑ The Speed of Broken Light: A meditation on duration and performance by Ted Hiebert
  32. ↑ Neutral monism reconsidered by Erik C. Banks
  33. ↑ Einstein: his life and universe
  34. ↑ Modern-Day Einstein Smashes Flaming Golf Ball, Sets Pants on Fire
  35. ↑ Digitalizované pobytové přihlášky pražského policejního ředitelství (konskripce) 1850-1914 — اخذ شدہ بتاریخ: 6 جنوري 2021
  36. ↑ Albert Einstein (1879-1955), data.bnf. — اخذ شدہ بتاریخ: 10 آڪٽوبر 2015 — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامو: Open License
  37. ↑ http://www.encyclopediasindhiana.org/article.php?Dflt=آئن%20اسٽائن%20البرٽ
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=البرٽ_آئنسٽائن&oldid=196820" تان ورتل