البرٽ آئنسٽائن

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
Jump to navigation ڳولا ڏانهن هلو

البرٽ آئنسٽائن
(جرمن ۾: Albert Einstein)  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو مقامي ٻولي ۾ نالو (P1559) وڪي ڊيٽا تي
Albert Einstein Head.jpg 
معلومات شخصيت
ڄم 14 مارچ 1879[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13]  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو تاريخ ڄم (P569) وڪي ڊيٽا تي
موت 18 اپريل 1955 (76 سال)[1][14][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13]  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو تاريخ موت (P570) وڪي ڊيٽا تي
رهائش جرمني
ميونخ  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو رهائش (P551) وڪي ڊيٽا تي
شھريت Flag of Switzerland (Pantone).svg ماحولياتي بحاليءَ وارو گروهه (21 فيبروري 1901–18 اپريل 1955)
Flag of the United States (1795-1818).svg آمريڪا (1 آڪٽوبر 1940–18 اپريل 1955)[15]  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو شهريت (P27) وڪي ڊيٽا تي
رڪن رائل سوسائٽي  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو member of (P463) وڪي ڊيٽا تي
عملی زندگی
پيشو فلسفي[16][17]،ليکڪ[18][19]  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو پيشو (P106) وڪي ڊيٽا تي
ڪم جي ٻولي انگريزي ٻولي[20]  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو languages spoken, written or signed (P1412) وڪي ڊيٽا تي
نمایان ڪم اسپيشل رليٽوٽي جو نظريو،آئنسٽائين جو نظریو اضافیت  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو notable work (P800) وڪي ڊيٽا تي
مؤثر برووخ اسپنوزا،موهنداس ڪرمچند گانڌي،جارج برنارڊشا،آئزڪ نيوٽن  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو influenced by (P737) وڪي ڊيٽا تي
دستخط
Albert Einstein signature 1934.svg 
ويب سائٽ
ويب سائٽ باضابطہ ویب سائٹ  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو official website (P856) وڪي ڊيٽا تي
IMDb logo.svg IMDB تي صفحو  خاصيت جي حالت تبديل ڪريو IMDb ID (P345) وڪي ڊيٽا تي
ترميم سانچو دستاويز ڏسو

20 صديءَ جو عظيم نوبل انعام يافته سائنسدان البرٽ آئنسٽائن 14 مارچ 1879ء ۾ جرمنيءَ جي ’اُلم‘ (Ulm)شهر ۾ ڄائو. هو يهودي مذهب سان تعلق رکندڙ هو. هن پنهنجي ابتدائي تعليم جمنازيئم اسڪول مان ورتي. هن نصابي تعليم سان گڏ موسيقيءَ جي تعليم پڻ حاصل ڪئي. تعليم مڪمل ڪرڻ کان پوءِ 26 سالن جي عمر ۾ گورنمينٽ جي ڪنهن اداري ۾ ڪلارڪ ٿيو، پر تخليقي صلاحيتن هئڻ ڪري، اهو ڪم پسند نه آيس. سندس چوڻ موجب ”ڪلرڪيءَ ۽ موچڪي ڪم ۾ ڪو فرق نه آهي“.

سائنسي ڪارناما[سنواريو]

ملازمت دوران ئي هن فزڪس جي موضوع تي سائنس مئگزين جي مختلف ايڊيشنن ۾ مضمون لکيا ۽ فزڪس متعلق اهڙا انڪشاف ڪيا، جن سائنسي تحقيقات جو رُخ بدلائي ڇڏيو. هن روشنيءَ کي توانائيءَ جي شڪل قرار ڏنو، جيڪا ڳالهه اڳ ۾ ڪڏهن به ڪنهن ائين ثابت نه ڪئي هئي. هن اهو ثابت ڪيو ته روشني هميشه لهرن جي صورت ۾ سفر ڪندي آهي. آئنسٽائن روشنيءَ جي رفتار ۽ رُخ متعلق جيڪي نظريا پيش ڪيا، اهي ئي سندس بنيادي سڃاڻپ بنيا. 1905ء ۾ پنهنجو مشهور ”اضافت جو نظريو“ پيش ڪيائين. 1909ء ۾ آئنسٽائن کي زيورچ يونيورسٽيءَ ۾ غير معمولي پروفيسر جو عهدو ڏنو ويو. ڪجهه وقت پراگ يونيورسٽيءَ ۾ پروفيسر رهيو. 1913ء ۾ هن کي فزيڪل انسٽيٽيوٽ جو ڊائريڪٽر مقرر ڪيو ويو. آئنسٽائن اهو اڪيلو سائنسدان آهي، جنهن فزڪس جو بهترين نظريو (theory) پيش ڪيو ۽ ملندڙ انعام (5000 آمريڪي ڊالر) وٺڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو. آئن اسٽائن فزڪس کان سواءِ ڪيمسٽريءَ جو به ماهر هو. انهيءَ علم ۾ هن مادي کي توانائيءَ ۾ تبديل ڪرڻ جو نظريو دريافت ڪيو. سندس خدمتن جي مڃتا طور ڪيمسٽريءَ جي دريافت ڪيل 99 عنصرن جو نالو آئن اسٽائن جي نالي تي ’آئن اسٽلائم‘ رکيو ويو. 1922ء ۾ هن کي فزڪس تي نوبل انعام مليو.

سماجي پھلو[سنواريو]

آئنسٽائن يهودي هئڻ جي باوجود هڪ آزاد خيال انسان هو ۽ ٻئي طرف کيس پوري دنيا ۾ شهرت ملي رهي هئي، برلن يونيورسٽيءَ ۾ پروفيسر ئي هو ته 1923ء ۾ جرمنيءَ تي نازي پارٽيءَ جو قبضو ٿيو. جرمنيءَ جي بنياد پرست ماڻهن سندس مخالفت ڪرڻ شروع ڪئي. نازين هن جي جائداد ۽ يونيورسٽيءَ واري نوڪريءَ سان گڏ جرمنيءَ جي شهريت به ختم ڪري ڇڏي. آخر آئنسٽائن جرمنيءَ کي الوداع چئي، آمريڪا جي شهر نيوجرسيءَ جي شهر پرنسٽن (USA) ۾ وڃي رهيو.
1939ء ۾ هن آمريڪا جي صدر روزويلٽ کي هڪ خفيه خط لکيو، جنهن ۾ هن ٻڌايو ته ائٽم بم ڪيئن تيار ڪيو وڃي. 1940ء ۾ آئنسٽائن کي آمريڪا جي خاص قانون مطابق ’آمريڪي مڃتا‘ ڏني وئي. جلد ئي کيس مئٿميٽڪس (علم رياضيءَ) جي اداري جو سربراهه مقرر ڪيو ويو. 1950ء ۾ هن unified field وارو نظريو پيش ڪيو. ”مادي جي طاقت ۾ تبديليءَ“ واري عمل جي نتيجي ۾ ائٽم بم ٺهيو. 6 آگسٽ 1945ء تي ان کي جاپان جي شهر ناگاساڪيءَ تي ڪيرايو ويو، جنهن ۾ 60 هزار ماڻهو مُئا ۽ هڪ لک انسان زخمي ٿيا. هن دردناڪ واقعي تي آئنسٽائن کي زبردست ڏک پهتو، هن کي اها توقع هئي ته ائٽمي توانائيءَ کي انساني بهتريءَ لاءِ ڪتب آندو ويندو. 1952ء ۾ آئنسٽائن کي اسرائيل جي صدارت جي پيشڪش ڪئي وئي، پر هن اها قبول نه ڪئي.
آئنسٽائن ويهين صديءَ جو وڏو ذهين انسان هو. ڪيترين ئي نامور شخصيتن جي چوڻ موجب: ”سڄي دنيا وارن جا دماغ هڪ طرف ۽ آئنسٽائن جو دماغ ٻئي طرف“. بقول شيخ اياز: ”ڪروڙين هٽلر گڏ ٿين، تڏهن به آئنسٽائن جهڙو دماغ پيدا نه ڪري سگهندا.“ آئن اسٽائن جا نظريا اڄڪلهه جا سائنسدان پاڻ لاءِ مشعل راهه سمجهندا آهن ۽ انهيءَ بنياد تي ئي فزڪس ۾ نوان تجربا ڪيا پيا وڃن.

وفات[سنواريو]

هن 18 اپريل 1955ء تي آمريڪا جي پرنسٽن شهر ۾ وفات ڪئي. [21]

حوالا[سنواريو]

  1. ↑ 1.0 1.1 اجازت نامہ: CC0
  2. ↑ https://www.ige.ch/de/ueber-uns/einstein.html
  3. ↑ 3.0 3.1 http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119016075 — اخذ شدہ بتاریخ: 10 آڪٽوبر 2015 — اجازت نامہ: Open License
  4. ↑ 4.0 4.1 http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119016075 — اخذ شدہ بتاریخ: 22 آگسٽ 2017 — خالق: John O'Connor۽ Edmund Robertson
  5. ↑ 5.0 5.1 Albert Einstein
  6. ↑ 6.0 6.1 SNAC Ark ID: http://snaccooperative.org/ark:/99166/w69k499r — named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
  7. ↑ 7.0 7.1 NE.se ID: https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/albert-einstein — named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017 — عنوان : Nationalencyklopedin
  8. ↑ 8.0 8.1 Find A Grave memorial ID: https://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=314 — named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
  9. ↑ 9.0 9.1 ISFDB author ID: http://www.isfdb.org/cgi-bin/ea.cgi?99141 — named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
  10. ↑ 10.0 10.1 named as: Albert Einstein — Filmportal ID: https://www.filmportal.de/4533e35f16964c939b82033bb6259e32 — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
  11. ↑ 11.0 11.1 Biographie nationale de Belgique ID: http://www.academieroyale.be/fr/la-biographie-nationale-personnalites-detail/personnalites/albert-einstein/Vrai/ — named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017 — مدیر: Royal Academy of Science, Letters and Fine Arts of Belgium
  12. ↑ 12.0 12.1 InPhO ID: https://www.inphoproject.org/2958 — named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
  13. ↑ 13.0 13.1 KNAW past member ID: http://www.dwc.knaw.nl/biografie/pmknaw/?pagetype=authorDetail&aId=PE00000116 — named as: Albert Einstein — اخذ شدہ بتاریخ: 9 آڪٽوبر 2017
  14. ↑ مدیر: Alexander Prokhorov — عنوان : Большая советская энциклопедия — اشاعتسوم — باب: Эйнштейн Альберт — ناشر: Great Russian Entsiklopedia, JSC
  15. ↑ https://www.einstein-website.de/z_information/verschiedenes.html
  16. ↑ The Speed of Broken Light: A meditation on duration and performance by Ted Hiebert
  17. ↑ Neutral monism reconsidered by Erik C. Banks
  18. ↑ Einstein: his life and universe
  19. ↑ Modern-Day Einstein Smashes Flaming Golf Ball, Sets Pants on Fire
  20. ↑ Albert Einstein (1879-1955), data.bnf. — اخذ شدہ بتاریخ: 10 آڪٽوبر 2015 — اجازت نامہ: Open License
  21. ↑ http://www.encyclopediasindhiana.org/article.php?Dflt=%D8%A2%D8%A6%D9%86%20%D8%A7%D8%B3%D9%BD%D8%A7%D8%A6%D9%86%20%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%BD
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=البرٽ_آئنسٽائن&oldid=96618" تان ورتل