گواراني ٻولي

گواراني; Guarani
	پيراگوئين گواراني; Paraguayan Guarani
	avañeʼẽ (گواراني)
اچار	ʔãʋãɲẽˈʔẽ (گواراني)
ٻولي جو وطن	پيراگوئي
نسل	گواراني ماڻهو
ٻولي ڳالهائيندڙ	6.5 ملين (2020ع)e24
ٻولي جو خاندان	ٽوپي ٻوليون ٽوپي-گواراني ٻوليون Guarani (I) Guaraní گواراني; Guarani; ; ; ;
لھجو	*جوپارا ڪورينٽينو; سمبا; چاوونسو; سيريپا; ايمبيا;
لپي	گواراني الفابيٽ (لاطيني لپي)
سرڪاري حيثيت
سرڪاري ٻولي وغيره	پيراگوئي ;
ريگيوليٽر	Academia de la Lengua Guaraní (Avañeʼẽ Rerekuapavẽ)
ٻولي جا ڪوڊ
ISO 639-1	gn
ISO 639-2	grn
ISO 639-3	gug
گلوٽولوگ	para1311
لنگاسفيئر	88-AAI-f
	گواراني ڳالهائيندڙ دنيا
	This article contains IPA phonetic symbols. Without proper rendering support, you may see question marks, boxes, or other symbols instead of Unicode characters. For a guide to IPA symbols, see Help:IPA.

هڪ گواراني ڳالهائيندڙ

گواراني (Guarani)، خاص طور تي پرائمري قسم جنهن کي پيراگوئين گواراني (avañeʼẽ ؛ʔãʋãɲẽˈʔẽ؛ ماڻهن جي ٻولي) طور سڃاتو وڃي ٿو؛ هڪ ڏکڻ آمريڪي ٻولي آهي جيڪا ٽوپين ٻولي خاندان جي ٽوپي-گواراني شاخ سان تعلق رکي ٿي. اها، اسپيني سان گڏ، پيراگوئي جي سرڪاري ٻولين مان هڪ آهي، جتي اها آبادي جي اڪثريت طرفان ڳالهائي وڃي ٿي ۽ جتي اڌ ڳوٺاڻن جي آبادي هن ٻولي جي خاص ڳالهائيندڙ (هڪ لساني) آهي.^[3]^[4]

ٻوليءَ جا مختلف قسم پاڙيسري ملڪن جي برادرين ۾ ڳالهائي رهيا آهن جن ۾ اتر اوڀر ارجنٽائن جا حصا، ڏکڻ-اوڀر بوليويا ۽ ڏکڻ اولهه برازيل شامل آهن، ۽ سال 2004ع کان ارجنٽائن جي صوبي ڪورينٽس جي هڪ ٻي سرڪاري ٻولي آهي.^[5]^[6] گواراني پڻ، اسپيني ۽ پرتگالي سان گڏ، مرڪوسور جي ٽن سرڪاري ٻولين مان هڪ آهي.^[7]

گواراني سڀ کان وڏي ڳالهائيندڙ اصلي آمريڪي ٻولي آهي ۽ عام طور تي پيراگوئي جي ماڻهن ۽ پاڙيسري برادرين ۾ استعمال ٿيندي رهي ٿي. هي آمريڪي ٻولين ۾ منفرد آهي؛ يورپي نوآبادياتي ٻولين ڏانهن (هن صورت ۾، اسپيني) ٻي صورت ۾ مغربي اڌ گول ۾ تقريبن هڪ عالمگير رجحان رهي آهي، پر پيراگوئي پنهنجي روايتي ٻولي برقرار رکيا آهن جڏهن ته اسپينش کي پڻ اختيار ڪيو.

جيسوئت پادري، انتونيو روزو ڊي سومرٽويا، جنهن 1639ع ۾ گواراني جو پهريون لکيل گرامر ٽيسورو ڊي لا لنگوا گواراني (Tesoro de la lengua guaraní: گاراني ٻوليءَ جو خزانو/ٿيسارس) نالي ڪتاب ۾ شايع ڪيو، ان کي هڪ اهڙي ٻولي قرار ڏنو ”ايتري وسيع ۽ خوبصورت ته اهو مقابلو ڪري سگهي. سڀ کان وڌيڪ مشهور ٻوليون سان."^[8]

نالو "گواراني" عام طور تي پيراگوئي جي سرڪاري ٻولي لاء استعمال ڪيو ويندو آهي. بهرحال، هي هڪ دوهري زنجير جو حصو آهي، جنهن جي اڪثر حصن کي اڪثر گواراني پڻ سڏيو ويندو آهي.

خارجي لنڪس

وڪيپيڊيا، آزاد ڄاڻ چيڪلو گواراني ٻولي ۾

وڪيميڊيا العام ۾ گواراني ٻولي سان لاڳاپيل ابلاغي مواد ڏسو.

Guarani at Wikibooks (in اسپيني)
Guarani Portal from the University of Mainz:
www.guaranirenda.com – Website about the Guarani language
Guarani and the Importance of Maintaining Indigenous Culture Through Language آرڪائيو ڪيا ويا 2015-04-29 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
Lenguas de Bolivia آرڪائيو ڪيا ويا 4 September 2019 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. (online edition)
Duolingo course in Guarani

Resources

A Grammar of Paraguayan Guarani – by Bruno Estigarribia, UCL Press (open access, Creative Commons license)
Guarani Swadesh vocabulary list (from Wiktionary)
Guarani–English Dictionary: from *Webster's Online Dictionary – The Rosetta Edition
www.guarani.de – Online dictionary in Spanish, German and Guarani
Guarani Possessive Constructions: – by Maura Velázquez
Stative Verbs and Possession in Guarani: – University of Cologne - by Sebastian Nordhoff
Frases celebres del Latin traducidas al guarani (in اسپيني)
Spanish – Estructura Basica del Guarani and others
Etymological and Ethnographic Dictionary for Bolivian Guarani
Guaraní (Intercontinental Dictionary Series)

سانچو:Languages of Argentina سانچو:Languages of Bolivia سانچو:Languages of Brazil سانچو:Languages of Paraguay سانچو:Tupian languages

حوالا

↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin et al., eds (2016). "Paraguayan Guaraní". Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. http://glottolog.org/resource/languoid/id/para1311.
↑ Muturzikin. "Paraguai". muturzikin.com.
↑ Mortimer, K (2006). "Guaraní Académico or Jopará? Educator Perspectives and Ideological Debate in Paraguayan Bilingual Education". Working Papers in Educational Linguistics 21 (2): 45–71.
↑ Romero, Simon (12 March 2012). "In Paraguay, Indigenous Language With Unique Staying Power". The New York Times (Asunción). https://www.nytimes.com/2012/03/12/world/americas/in-paraguay-indigenous-language-with-unique-staying-power.html?ref=global-home&pagewanted=all.
↑ "Ley Provincial Nº 5.598, que establece el guaraní como 'idioma oficial alternativo' de Corrientes" (PDF). وقت 2012-02-29 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2008-05-22. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ "Antecedentes sobre la población nativa de las Américas". Centro de Documentación Mapuche. وقت 2005-10-27 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (مدد)
↑ "Incorporación del Guaraní como Idioma del Mercosur". MERCOSUR official page. وقت 2013-12-25 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (مدد)
↑ Montoya, Antonio Ruiz de. Tesoro de la lengua guaraní. A LOS PADRES RELIGIOSOS "Dió finalmente fin a eſte trabajo el tiempo de treinta años que he gaſtado entre Gentiles, y con eficaz eſtudio raſtreado lengua tan copioſa, y elegante, que con razon puede competir con las de fama."

[Glottolog-1] Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin et al., eds (2016). "Paraguayan Guaraní". Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. http://glottolog.org/resource/languoid/id/para1311.

[2] Muturzikin. "Paraguai". muturzikin.com.

[3] Mortimer, K (2006). "Guaraní Académico or Jopará? Educator Perspectives and Ideological Debate in Paraguayan Bilingual Education". Working Papers in Educational Linguistics 21 (2): 45–71.

[SimonRomero-4] Romero, Simon (12 March 2012). "In Paraguay, Indigenous Language With Unique Staying Power". The New York Times (Asunción). https://www.nytimes.com/2012/03/12/world/americas/in-paraguay-indigenous-language-with-unique-staying-power.html?ref=global-home&pagewanted=all.

[Ley5598-5] "Ley Provincial Nº 5.598, que establece el guaraní como 'idioma oficial alternativo' de Corrientes" (PDF). وقت 2012-02-29 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2008-05-22. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[6] "Antecedentes sobre la población nativa de las Américas". Centro de Documentación Mapuche. وقت 2005-10-27 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (مدد)

[7] "Incorporación del Guaraní como Idioma del Mercosur". MERCOSUR official page. وقت 2013-12-25 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (مدد)

[8] Montoya, Antonio Ruiz de. Tesoro de la lengua guaraní. A LOS PADRES RELIGIOSOS "Dió finalmente fin a eſte trabajo el tiempo de treinta años que he gaſtado entre Gentiles, y con eficaz eſtudio raſtreado lengua tan copioſa, y elegante, que con razon puede competir con las de fama."

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]