ڪاربان
ڪاربان (carbon) ھڪ ڪيميائي عنصر آھي جنھن جي علامت C آھي ۽ ايٽمي نمبر 6 آھي.
ڪاربان (لاطيني ڪاربو 'ڪوئلي' مان) هڪ ڪيميائي عنصر آهي؛ ان جي علامت C ۽ ائٽمڪ نمبر 6 آهي. اهو غير ڌاتو ۽ ٽيٽراولنٽ آهي- مطلب تہ ان جو ائٽم 4 اليڪٽرانن جي نمائش ڪرڻ واري ويلنس شيل جي ڪري چار ڪوويلنٽ بانڊ ٺاهي سگهندا آهن. ان جو تعلق پيريڊڪ جدول جي گروپ 14 سان آهي.[1] ڪاربان ڌرتيءَ جي ڪرسٽ جو 0.025 سيڪڙو حصو بنائي ٿو.[2] ھن جا ٽي آئسوٽوپس قدرتي طور تي ٿين ٿا، 12C ۽ 13C مستحڪم آهن، جڏهن تہ 14C هڪ ريڊيونيوڪلائيڊ آهي، جيڪو 5,700 سالن جي اڌ حياتيءَ سان زوال پذير ٿئي ٿو. ڪاربان انهن ڪجهہ عنصرن مان ھڪڙو آھي جيڪي قديم زماني کان وٺي سڃاتل آھن.[3]
ڪاربان جا ائٽم مختلف طريقن سان پاڻ ۾ ڳنڍجي سگهن ٿا، نتيجي ۾ ڪاربن جا مختلف ايلٽروپس ٿين ٿا. سڃاتل ايلوٽروپس ۾ شامل آهن گرافائٽ، هيرا، بيڪار ڪاربن، ۽ فلرينس. ڪاربان جون جسماني خاصيتون ايلوٽروپڪ فارم کان وڏي پيماني تي مختلف آهي. مثال طور، گرافائٽ غيرشفاف ۽ ڪارو آهي، جڏهن تہ هيرو انتھائي شفاف آهي. گرافائٽ ايترو نرم آهي جو ڪاغذ تي لڪير ٺاهي سگهي (تنھنڪري ان جو نالو، يوناني فعل "γράφειν" مان آھي، جنھن جو مطلب آهي "لکڻ")، جڏهن تہ هيرو قدرتي طور تي معلوم ٿيندڙ سڀ کان سخت مواد آهي. گريفائيٽ هڪ سٺو برقي موصل آهي جڏهن تہ هيرن کي گهٽ برقي چالکائي (electrical conductivity) آهي. عام حالتن ۾، هيرا، ڪاربان نينوٽيوب، ۽ گرافين سڀني سڃاتل مواد جي سڀ کان وڌيڪ حرارتي چالکائي (thermal conductivity) آهي. سڀ ڪاربان ايلوٽروپس عام حالتن ۾ ٺوس هوندا آهن، گريفائٽ معياري گرمي پد ۽ دٻاءَ تي سڀ کان وڌيڪ thermodynamically مستحڪم فارم آهي. اهي ڪيميائي مزاحمت ڪندڙ آهن، ايتري تائين جو آڪسيجن سان رد عمل ڪرڻ لاءِ پڻ اعلي گرمي پد جي ضرورت هوندي آهي.
حوالا
[سنواريو]- ↑ "carbon | Facts, Uses, & Properties". Encyclopedia Britannica. وقت 2017-10-24 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ "carbon". Britannica encyclopedia.
- ↑ "History of Carbon". وقت 2012-11-01 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2013-01-10. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد)