چيڪ جمهوريا

چيڪ جمهوريه
Czech Republic
چيڪ جمهوريه; Czech Republic; Česká republika (Czech)
جھنڊو	Coat of arms
	شُعار: '; Pravda vítězí (Czech); "Truth prevails"
	ترانو: ; Kde domov můj (Czech); "Where My Home Is";
	مڪانيت the چيڪ جمهوريا (ڳاڙهو سائو) – يورپ ۾ (سائو & ڳاڙهو گري); – in يورپي يونين ۾ (سائو) – [Legend]
گادي جو هنڌ	پراگ; 50°05′N 14°28′E / 50.083°N 14.467°E
سڀ کان وڏو شهر	گاديءَ جو شهر
سرڪاري ٻولي	چيڪ ٻولي
نسلي گروھ (2021)	89% چيڪ; %3.3 موراوين; %0.9 سلوواڪ; %0.7 يوڪريني; %2.1% ٻيا; %4.0 ٻه قوميتون;
مذهب (2021)	56.9% ڪو به مذهب نه آهي; 11.7% عيسائيت; 1.2% ٻيا; 30.1% جواب نه ڏنو ويو;
مقامي آبادي	چيڪ
حڪومت	وحداني، پارلياماني جمهوريه
• صدر	پيٽر پاول
• وزيراعظم	پيٽر فيالا
مقننه	پارليامينٽ
• مٿيون ایوان	سينيٽ
• ھيٺيون ایوان	ڊپٽيز جو چيمبر
قائم ڪرڻ
• ڊچي آف بوهيميا	ت. 870ع
• بوهيميا جي بادشاهت	1198ع
• چيڪوسلواڪيا	28 آڪٽوبر 1918ع
• چيڪ ريپبلڪ	1 جنوري 1993ع
پکيڙ
• جملي	78٬871 km2 (30٬452 sq mi) (115th)
• پاڻي (%)	2.16 (as of 2022)
آبادي
• 2023 اندازو	سانچو:IncreaseNeutral 10,900,555 (85th)
• 2021 مردم شماري	سانچو:IncreaseNeutral 10,524,167
• گھاٽائي	133 /km2 (344.5 /sq mi) (91هون)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد )	2023 لڳ ڀڳ
• ڪل	539.318 ارب آمريڪي ڊالر (46th)
• في سيڪڙو	49,025 آمريڪي ڊالر (39th)
جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ )	2023 لڳ ڀڳ
• ڪل	335.243 ارب آمريڪي ڊالر (47th)

چيڪ جمهوريه (انگريزي: Czech Republic؛ چيڪ ٻولي: Česka republika)،^[11] جن کي "چيڪيا" (Czechia)^[12] پڻ چيو ويندو آهي، مرڪزي يورپ ۾ هڪ زمين سان گھريل ملڪ آهي. اها تاريخي طور تي "بوهيميا" جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو.^[13] ان جي حد ڏکڻ ۾ آسٽريا، اولهه ۾ جرمني، اتر اوڀر ۾ پولينڊ ۽ ڏکڻ اوڀر ۾ سلوواڪيا سان ملن ٿيون.^[14] چيڪ ريپبلڪ، گهڻو ڪري معتدل براعظمي ۽ سامونڊي آبهوا سان، هڪ جابلو ملڪ آهي جيڪو 78,871 چورس ڪلوميٽر (30,452 چورس ميل) جي ايراضيءَ تي پکڙيل آهي. ان گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر پراگ آهي. ٻين وڏن شهرن ۽ شهري علائقن ۾ برنو، اوستراوا، پلازين ۽ لبريڪ شامل آهن.

يورپ جو هڪ وڏو ملڪ آهي جنهن جي گاديءَ جو هنڌ پراگ شهر آهي. سال 2011ع جي مردمشماريءَ مطابق هن ملڪ جي آبادي هڪ ڪروڙ، 4 لک، 36 هزار 560 آهي. هن ملڪ جي پکيڙ 78،866 چورس ڪلوميٽر آهي. ريپبلڪ جن کي چيڪيا پڻ چيو ويندو آهي، مرڪزي يورپ ۾ هڪ زمين سان گھريل ملڪ آهي. تاريخي طور تي بوهيميا جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو. ان جي سرحد ڏکڻ ۾ آسٽريا سان آهي. اولهه ۾ جرمني. اتر اوڀر ۾ پولينڊ ۽ ڏکڻ اوڀر ۾ سلوواڪيا سان. چيڪ ريپبلڪ ۾ هڪ جبل وارو نظارو آهي جيڪو 78,871 چورس ڪلوميٽر (30,452 چورس ميل) جي ايراضيءَ تي پکڙيل آهي. گهڻو ڪري معتدل براعظمي ۽ سامونڊي آبهوا سان. گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر پراگ آهي. ٻين وڏن شهرن ۽ شهري علائقن ۾ برنو، اوستراوا، پلازين ۽ لبريڪ شامل آهن.

بوهيميا جي ڊچي 9هين صدي جي آخر ۾ گريٽ موراويا جي تحت قائم ڪئي وئي. ان کي باضابطه طور تي 1002ع ۾ پوتر رومن سلطنت جي شاهي رياست طور تسليم ڪيو ويو ۽ سال 1198ع ۾ هڪ بادشاهت بڻجي ويو.^[15] ^[16] 1526ع ۾ موهاڪس جي جنگ کان پوءِ، بوهيميا جون سڀئي زمينون هيبسبرگ جي بادشاهت ۾ ضم ٿي ويون. لڳ ڀڳ سو سال پوء پروٽسٽنٽ بوهيميا بغاوت ٽيهه سالن جي جنگ جو سبب بڻي. وائيٽ ماؤنٽين جي جنگ کان پوءِ، هيبسبرگ پنهنجي حڪمراني کي مضبوط ڪيو. سال 1806ع ۾ پوتر رومي سلطنت جي خاتمي سان، تاج زمينون آسٽريائي سلطنت جو حصو بڻجي ويون.

19هين صدي ۾، چيڪ زمينون وڌيڪ صنعتي ٿي ويون ۽ سال 1918ع ۾ ان جو گهڻو حصو پهرين چيڪوسلواڪ جمهوريه جو حصو بڻجي ويو.^[17] پهرين عالمي جنگ کان پوءِ آسٽريا-هنگري جي خاتمي کان پوءِ، چيڪوسلواڪيا وچ ۽ اوڀر يورپ ۾ واحد ملڪ هو جيڪو جنگ جي سڃي عرصي ۾ پارليماني جمهوريت رهيو.^[18] سال 1938ع ۾ ميونخ معاهدي کان پوءِ، نازي جرمني منظم طريقي سان چيڪ زمينن تي ڪنٽرول ڪري ورتو.

چيڪوسلواڪيا ٻئي مهاڀاري جنگ کانپوء 1945ع ۾ بحال ٿيو ۽ ٽن سالن پوء سال 1948ع ۾ هڪ بغاوت کانپوءِ هڪ اوڀر بلاڪ جي ڪميونسٽ رياست بڻجي ويو. سال 1968ع ۾ پراگ اسپرنگ دوران ملڪ تي سوويت جي اڳواڻي ۾ حملي ذريعي حڪومت ۽ معيشت کي آزاد ڪرڻ جي ڪوششن کي دٻايو ويو. نومبر 1989ع ۾، مخمل انقلاب ملڪ ۾ ڪميونسٽ راڄ کي ختم ڪيو ۽ جمهوريت بحال ڪيو. 31 ڊسمبر 1992ع تي، چيڪوسلواڪيا پر امن طريقي سان ٻن خودمختيار رياستن؛ چيڪ ريپبلڪ ۽ سلوواڪيا ۾ تقسيم ٿي ويو.

چيڪ ريپبلڪ هڪ وحداني پارلياماني جمهوريه ۽ ترقي يافته ملڪ آهي، جن ۾ هڪ ترقي يافته، اعليٰ آمدني واري سماجي مارڪيٽ معيشت آهي. اها هڪ يورپي سماجي ماڊل، عالمگير صحت جي سار سنڀال ۽ مفت ٽيوشن يونيورسٽي جي تعليم سان هڪ فلاحي رياست آهي. اها انساني ترقي جي انڊيڪس ۾ 32هين نمبر تي آهي. ملڪ گڏيل قومن، نيٽو، يورپي يونين، او اي سي ڊي، او ايس سي اي، ڪائونسل آف يورپ ۽ ويزگراڊ گروپ جو ميمبر آهي.

نالو

تاريخ

جاگرافي

حڪومت ۽ سياست

معيشت

آباديات

ثقافت

پڻ ڏسو

Česká republika جمهوريہ چيڪ



گاديءَ جو هنڌ	پراگ
ملڪ جي پکيڙ	78866 km²
آبادي	10،538،275

حوالا

↑ "Czech language", Czech Republic – Official website, Ministry of Foreign Affairs of the Czech Republic, اصل کان 6 November 2011 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 14 November 2011۔
↑ ^2.0 ^2.1 "Land use (as at 31 December)", Public database, Czech Statistical Office, حاصل ڪيل 11 May 2023۔
↑ "Population – CZSO", Czech Statistical Office, 23 March 2024۔
↑ ^4.0 ^4.1 "Národnost", Census 2021 (ٻولي ۾ چيڪ), Czech Statistical Office, اصل کان 15 January 2022 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 13 January 2022۔
↑ ^5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Czechia)", IMF.org, International Monetary Fund, 10 October 2023, حاصل ڪيل 11 October 2023۔
↑ Citizens belonging to minorities, which traditionally and on a long-term basis live within the territory of the Czech Republic, enjoy the right to use their language in communication with authorities and in courts of law (for the list of recognized minorities see National Minorities Policy of the Government of the Czech Republic آرڪائيو ڪيا ويا 7 June 2012 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., Belarusian and Vietnamese since 4 July 2013, see Česko má nové oficiální národnostní menšiny. Vietnamce a Bělorusy آرڪائيو ڪيا ويا 8 July 2013 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.). Article 25 of the Czech Charter of Fundamental Rights and Freedoms ensures the right of the national and ethnic minorities to education and communication with the authorities in their own language. Act No. 500/2004 Coll. (The Administrative Rule) in its paragraph 16 (4) (Procedural Language) ensures that a citizen of the Czech Republic who belongs to a national or an ethnic minority, which traditionally and on a long-term basis lives within the territory of the Czech Republic, has the right to address an administrative agency and proceed before it in the language of the minority. If the administrative agency has no employee with knowledge of the language, the agency is bound to obtain a translator at the agency's own expense. According to Act No. 273/2001 (Concerning the Rights of Members of Minorities) paragraph 9 (The right to use language of a national minority in dealing with authorities and in front of the courts of law) the same also applies to members of national minorities in the courts of law.
↑ The Slovak language may be considered an official language in the Czech Republic under certain circumstances, as defined by several laws – e.g. law 500/2004, 337/1992. Source: http://portal.gov.cz آرڪائيو ڪيا ويا 10 April 2005 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.. Cited: "Například Správní řád (zákon č. 500/2004 Sb.) stanovuje: "V řízení se jedná a písemnosti se vyhotovují v českém jazyce. Účastníci řízení mohou jednat a písemnosti mohou být předkládány i v jazyce slovenském ..." (§ 16, odstavec 1). Zákon o správě daní a poplatků (337/1992 Sb.) "Úřední jazyk: Před správcem daně se jedná v jazyce českém nebo slovenském. Veškerá písemná podání se předkládají v češtině nebo slovenštině ..." (§ 3, odstavec 1). http://portal.gov.cz
↑ "Náboženská víra", Census 2021 (ٻولي ۾ چيڪ), Czech Statistical Office, اصل کان 22 January 2022 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 13 January 2022۔
↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income", Eurostat, اصل کان 9 October 2020 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 21 June 2022۔
↑ "Human Development Report 2023/24" (ٻولي ۾ انگريزي), United Nations Development Programme, 13 March 2024, حاصل ڪيل 13 March 2024۔
↑ "Publications Office — Interinstitutional style guide — 7.1. Countries — 7.1.1. Designations and abbreviations to use", Publications Office, اصل کان 12 April 2023 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 13 October 2023۔
↑ "the Czech Republic", The United Nations Terminology Database, اصل کان 16 June 2023 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 28 November 2023۔
↑ Šitler, Jiří (12 July 2016), "From Bohemia to Czechia", Czech Radio, حاصل ڪيل 1 June 2021۔
↑ "Information about the Czech Republic", Czech Foreign Ministry, اصل کان 3 April 2016 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 25 March 2016۔
↑ Mlsna, Petr; Šlehofer, F.; Urban, D. (2010), "The Path of Czech Constitutionality", 1st edition (ٻولي ۾ cs, en), Praha: Úřad Vlády České Republiky (The Office of the Government of the Czech Republic), صص: 10–11, اصل کان 16 January 2013 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 31 October 2012۔
↑ Čumlivski, Denko (2012), "800 let Zlaté buly sicilské" (ٻولي ۾ چيڪ), National Archives of the Czech Republic (Národní Archiv České Republiky), اصل کان 28 November 2012 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 31 October 2012۔
↑ Dijk, Ruud van; Gray, William Glenn; Savranskaya, Svetlana; Suri, Jeremi; Zhai, Qiang (2013). Encyclopedia of the Cold War. Routledge. p. 76. ISBN 978-1135923112. https://books.google.com/books?id=QgX0bQ3Enj4C&pg=PA76. Retrieved 13 December 2017.
↑ Timothy Garton Ash The Uses of Adversity Granta Books, 1991 ISBN 0-14-014038-7 p. 60

حوالي جي چڪ: "lower-alpha" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref> آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="lower-alpha"/> نہ مليو

[1] "Czech language", Czech Republic – Official website, Ministry of Foreign Affairs of the Czech Republic, اصل کان 6 November 2011 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 14 November 2011۔

[landuse-2] 2.0 ^2.1 "Land use (as at 31 December)", Public database, Czech Statistical Office, حاصل ڪيل 11 May 2023۔

[3] "Population – CZSO", Czech Statistical Office, 23 March 2024۔

[census2021-4] 4.0 ^4.1 "Národnost", Census 2021 (ٻولي ۾ چيڪ), Czech Statistical Office, اصل کان 15 January 2022 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 13 January 2022۔

[IMFWEO.CZ-5] 5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Czechia)", IMF.org, International Monetary Fund, 10 October 2023, حاصل ڪيل 11 October 2023۔

[languages-6] Citizens belonging to minorities, which traditionally and on a long-term basis live within the territory of the Czech Republic, enjoy the right to use their language in communication with authorities and in courts of law (for the list of recognized minorities see National Minorities Policy of the Government of the Czech Republic آرڪائيو ڪيا ويا 7 June 2012 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., Belarusian and Vietnamese since 4 July 2013, see Česko má nové oficiální národnostní menšiny. Vietnamce a Bělorusy آرڪائيو ڪيا ويا 8 July 2013 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.). Article 25 of the Czech Charter of Fundamental Rights and Freedoms ensures the right of the national and ethnic minorities to education and communication with the authorities in their own language. Act No. 500/2004 Coll. (The Administrative Rule) in its paragraph 16 (4) (Procedural Language) ensures that a citizen of the Czech Republic who belongs to a national or an ethnic minority, which traditionally and on a long-term basis lives within the territory of the Czech Republic, has the right to address an administrative agency and proceed before it in the language of the minority. If the administrative agency has no employee with knowledge of the language, the agency is bound to obtain a translator at the agency's own expense. According to Act No. 273/2001 (Concerning the Rights of Members of Minorities) paragraph 9 (The right to use language of a national minority in dealing with authorities and in front of the courts of law) the same also applies to members of national minorities in the courts of law.

[7] The Slovak language may be considered an official language in the Czech Republic under certain circumstances, as defined by several laws – e.g. law 500/2004, 337/1992. Source: http://portal.gov.cz آرڪائيو ڪيا ويا 10 April 2005 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.. Cited: "Například Správní řád (zákon č. 500/2004 Sb.) stanovuje: "V řízení se jedná a písemnosti se vyhotovují v českém jazyce. Účastníci řízení mohou jednat a písemnosti mohou být předkládány i v jazyce slovenském ..." (§ 16, odstavec 1). Zákon o správě daní a poplatků (337/1992 Sb.) "Úřední jazyk: Před správcem daně se jedná v jazyce českém nebo slovenském. Veškerá písemná podání se předkládají v češtině nebo slovenštině ..." (§ 3, odstavec 1). http://portal.gov.cz

[8] "Náboženská víra", Census 2021 (ٻولي ۾ چيڪ), Czech Statistical Office, اصل کان 22 January 2022 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 13 January 2022۔

[eurogini-9] "Gini coefficient of equivalised disposable income", Eurostat, اصل کان 9 October 2020 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 21 June 2022۔

[UNHDR-10] "Human Development Report 2023/24" (ٻولي ۾ انگريزي), United Nations Development Programme, 13 March 2024, حاصل ڪيل 13 March 2024۔

[13] "Publications Office — Interinstitutional style guide — 7.1. Countries — 7.1.1. Designations and abbreviations to use", Publications Office, اصل کان 12 April 2023 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 13 October 2023۔

[14] "the Czech Republic", The United Nations Terminology Database, اصل کان 16 June 2023 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 28 November 2023۔

[15] Šitler, Jiří (12 July 2016), "From Bohemia to Czechia", Czech Radio, حاصل ڪيل 1 June 2021۔

[16] "Information about the Czech Republic", Czech Foreign Ministry, اصل کان 3 April 2016 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 25 March 2016۔

[The_Path2-17] Mlsna, Petr; Šlehofer, F.; Urban, D. (2010), "The Path of Czech Constitutionality", 1st edition (ٻولي ۾ cs, en), Praha: Úřad Vlády České Republiky (The Office of the Government of the Czech Republic), صص: 10–11, اصل کان 16 January 2013 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 31 October 2012۔

[18] Čumlivski, Denko (2012), "800 let Zlaté buly sicilské" (ٻولي ۾ چيڪ), National Archives of the Czech Republic (Národní Archiv České Republiky), اصل کان 28 November 2012 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 31 October 2012۔

[19] Dijk, Ruud van; Gray, William Glenn; Savranskaya, Svetlana; Suri, Jeremi; Zhai, Qiang (2013). Encyclopedia of the Cold War. Routledge. p. 76. ISBN 978-1135923112. https://books.google.com/books?id=QgX0bQ3Enj4C&pg=PA76. Retrieved 13 December 2017.

[Ash02-20] Timothy Garton Ash The Uses of Adversity Granta Books, 1991 ISBN 0-14-014038-7 p. 60

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]