ويلنگٽن

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
ويلنگٽن
Wellington

Te Whanganui-a-Tara  (ماوري)
گادی جو ھند
Harbour and business district at night
The Beehive and Parliament grounds
Cable car
The Bucket Fountain
Riddiford Steet, Newtown
The Carillion of the National War Memorial
Te Aro and the city centre
ويلنگٽن Wellington
جھنڊو
}}
قومي نشان
عرفيت: ونڏي ويلنگٽن، ويلي وڏ
نعرو: "سپریما آ سیتو" [1]
English: Supreme by position
Country New Zealand
Region Wellington
Wards
  • Takapū/Northern
  • Wharangi/Onslow-Western
  • Paekawakawa/Southern
  • Pukehīnau/Lambton
  • Motukairangi/Eastern
  • Te Whanganui-a-Tara (Māori)
[2]
Community boards
Settled by Europeans 1839
نالو پيو A. Wellesley, 1st Duke of Wellington
Electorates Mana
Ōhāriu
Rongotai
Te Tai Hauāuru (Māori)
Te Tai Tonga (Māori)
Wellington Central[5]
حڪومت
 • Mayor Tory Whanau
 • Deputy Mayor Laurie Foon[6]
پکيڙ[7][8][lower-alpha 1]
 • Territorial 289.91 ڪ.م2 (111.93 ميل2)
 • شھري 112.36 ڪ.م2 (43.38 ميل2)
 • Rural 177.55 ڪ.م2 (68.55 ميل2)
 • ميٽرو 303.00 ڪ.م2 (116.99 ميل2)
گھٽ ترین  پیمائش 0 ميل (0 ft)
آبادي (Population (June 2023)[9]
• Urban

215,200

• Urban density

1,900/km2 (5,000/sq mi)

• Metro

440,900

• Metro density

1,500/km2 (3,800/sq mi)

سانچو:NZ population data 2018)[9]

ويلنگٽن (Wellington) نيوزيلينڊ جي گاديءَ جو شهر آهي. اهو نیوزی لینڈ جي اتر واري ٻيٽ جي ڏکڻ-اولهه ٽپ تي، ڪڪ اسٽريٽ ۽ ريموتاڪا رينج جي وچ ۾ واقع آهي. ويلنگٽن نيوزيلينڊ جو ٽيون نمبر وڏو شهر آهي ۽ ويلنگٽن علائقي جو انتظامي مرڪز آهي. اهو هڪ خودمختيار رياست جي دنيا جي ڏاکڻي راڄڌاني آهي. [12] ويلنگٽن هڪ معتدل سامونڊي آبهوا جي خصوصيت رکي ٿو، ۽ سراسري هوا جي رفتار جي لحاظ کان دنيا جو سڀ کان تيز ترين ھوا وارو شهر آهي. [13]

موآري زباني روايت ٻڌائي ٿي ته ڪوپ 10 صدي عيسويءَ ۾ هن علائقي کي دريافت ڪيو ۽ ڳولهيو. علائقي کي شروعات ۾ ماوري آئيوي، جهڙوڪ رنگيتاني ۽ موائوپوڪو آباد ڪيو ويو. مسڪيٽ وارز جي رڪاوٽن جي ڪري انهن کي 19 صدي جي شروعات تائين اتر آئيوي جهڙوڪ تيتي آوا طرفان مغلوب ڪيو ويو. [14]

ويلنگٽن جو موجوده روپ اصل ۾ ڪئپٽن وليم مين سمٿ ، ايڊورڊ ويڪ فيلڊ جي نيوزيلينڊ ڪمپنيءَ جو پهريون سرويئر جنرل 1840ع ۾ ٺاهيو هو. [15] سمٿ جي منصوبي ۾ هڪ ٻئي سان ڳنڍيل وادين ۽ هيٺيون ٽڪريء جي سلپ سان گڏ، گرڊ منصوبن جو هڪ سلسلو شامل ھو. [16] ويلنگٽن شهري علائقو ، جنهن ۾ صرف ويلنگٽن شهر اندر شهري علائقا شامل آهن، جون سانچو:NZ population data 2018 ، سانچو:NZ population data 2018 . سانچو:NZ population data 2018 جي آبادي سانچو:NZ population data 2018 آهي. ويلنگٽن جو وسيع ميٽروپوليٽن علائقو ، جنهن ۾ لوئر هٽ ، پورورا ۽ اپر هٽ جا شهر شامل آهن، سانچو:NZ population data 2018 تائين آبادي اظھاري چُڪَ: اڻڄاتل وقفي حرف "[". آهي. سانچو:NZ population data 2018 شهر سال 1865ع کان وٺي نيوزي لينڊ جي گاديءَ جو ڪم ڪري رهيو آهي، هڪ اهڙي حيثيت جيڪا قانون سازي ۾ بيان نه ڪئي وئي آهي، پر ڪنوينشن ذريعي قائم ڪئي وئي آهي. نيوزيلينڊ جي حڪومت ۽ پارليامينٽ، سپريم ڪورٽ ۽ اڪثر عوامي خدمتون شهر ۾ ٻڌل آهن. [17]

ويلنگٽن جي معيشت بنيادي طور تي، ماليات، ڪاروباري خدمتن، حڪومت ۽ فلم انڊسٽري تي زور ڏيڻ سان، خدمتن جي صنعت (Service Industry) تي ٻڌل آهي. اهو نيوزي لينڊ جي فلم ۽ خاص اثرات (Special Effects) جي صنعتن جو مرڪز آهي، ۽ ٻه عوامي تحقيق يونيورسٽين سان انفارميشن ٽيڪنالاجي ۽ جدت جو هڪ مرڪز آهي.[18] ويلنگٽن نيوزي لينڊ جي مکيه بندرگاهن مان هڪ آهي ۽ ملڪي ۽ بين الاقوامي شپنگ ٻنهي جي خدمت ڪري ٿو. هي شهر خاص طور تي رونگوٽائي ۾ ويلنگٽن انٽرنيشنل ايئرپورٽ طرفان، ملڪ جو ٻيو مصروف ترين ايئرپورٽ آهي. ويلنگٽن جي ٽرانسپورٽ نيٽ ورڪ ۾ ٽرين ۽ بس لائينون شامل آهن جيڪي پري، ڪپيٽي ڪوسٽ ۽ ويراراپا تائين پهچن ٿيون ۽ ٻيڙيون شهر کي ڏکڻ ٻيٽ سان ڳنڍين ٿيون.

اڪثر ڪري، نيوزي لينڊ جي ثقافتي راڄڌاني جو حوالو ڏنل، ويلنگٽن جو ڪلچر هڪ متنوع ۽ اڪثر نوجوانن تي مبني آهي جنهن جو اثر سڄي اوشیانا ۾ آهي. [19] [20] [21] دنيا جي سڀ کان وڌيڪ رهڻ لائق شهرن مان هڪ، 2021 گلوبل لائيبلٽي رينڪنگ ويلنگٽن کي ٽوڪيو سان گڏ دنيا ۾ چوٿين نمبر تي رکیو آھي. [22] سال 2017ع کان 2018ع تائين، جرمن بینک Deutsche Bank ان کي دنيا ۾ رھڻ جي قابليت ۽ غير آلودگي جي لحاظ کان پھريون نمبر ڏنو آھی. [23] [24] ثقافتي حدون جهڙوڪ ڪيوبا اسٽريٽ ۽ نيو ٽائون تخليقي جدت، " اوپي شاپس "، تاريخي ڪردار، ۽ کاڌي لاءِ مشهور آهن. ويلنگٽن ايشيا-پئسفڪ علائقي ۾ هڪ اهم مالي مرڪز آهي، جيڪا سال 2021ع لاءِ گلوبل فنانشل سينٽرز انڊيڪس پاران دنيا ۾ 35 هين نمبر تي آهي. عالمي شهر هڪ ماوري آباديءَ کان وڌيو آهي، هڪ نوآبادياتي چوڪ تائين، ۽ اتان کان آسٽريليا جي گاديءَ واري هنڌ تائين، جنهن هڪ ”قابل ذڪر تخليقي بحالي“ جو تجربو ڪيو آهي. [25] [26] [27] [28]

حوالا[سنواريو]

  1. Thorns, David; Schrader, Ben. "City history and people – Towns to cities". Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand. حاصل ڪيل 15 February 2021. 
  2. 2.0 2.1 "Ward maps and boundaries". Wellington City Council. حاصل ڪيل 8 August 2022. 
  3. "Tawa Community Board". Wellington City Council. حاصل ڪيل 6 February 2022. 
  4. "Mākara/Ōhāriu Community Board". Wellington City Council. حاصل ڪيل 6 February 2022. 
  5. "2020 General Election electorates". Electoral Commission. حاصل ڪيل 6 February 2022. 
  6. "Wellington Mayor chooses Laurie Foon as new deputy". Radio New Zealand. 
  7. "Urban Rural 2020 (generalised) – GIS | | GIS Map Data Datafinder Geospatial Statistics | Stats NZ Geographic Data Service". datafinder.stats.govt.nz. حاصل ڪيل 25 October 2020. 
  8. "StatsNZ Geographic Boundary Viewer". statsnz.maps.arcgis.com. حاصل ڪيل 8 March 2022. 
  9. حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named NZ_population_data_2018
  10. "Regional gross domestic product: Year ended March 2022". Statistics New Zealand. حاصل ڪيل 4 April 2023. 
  11. "Wellington City postcode map" (PDF). NZ Post. حاصل ڪيل 6 February 2022. 
  12. Guinness World Records 2009. London, United Kingdom: Guinness World Records Ltd. 2008. p. 277. ISBN 978-1-904994-36-7. 
  13. Karl Mathiesen (15 October 2015). "Where is the world's windiest city? Spoiler alert: it's not Chicago". The Guardian. https://www.theguardian.com/cities/2015/oct/15/where-world-windiest-city-spoiler-alert-chicago-wellington. 
  14. Waitangi Tribunal (2003). Te Whanganui a Tara me ona takiwa : report on the Wellington District.. Wellington, N.Z.: Legislation Direct. ISBN 186956264X. OCLC 53261192. 
  15. Taonga, New Zealand Ministry for Culture and Heritage Te Manatu. "Wellington's plan". teara.govt.nz. حاصل ڪيل 15 November 2021. 
  16. Schrader, Ben. "City planning - Early settlement planning". Te Ara: The Encyclopedia of New Zealand. وقت 23 September 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 September 2023. Wellington’s plan was designed by New Zealand Company surveyor William Mein Smith in 1840. It comprised a series of interconnected grids which expanded along the town’s valleys and up the lower slopes of hills. 
  17. Levine, Stephen. "Capital city – Wellington, capital city". Te Ara: The Encyclopedia of New Zealand. وقت 5 February 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 May 2019. 
  18. Lim, Jason. "Wellington Is Bigger On Tech And Innovation Than You Think". Forbes. حاصل ڪيل 15 November 2016. 
  19. "Culture and creativity". www.wellingtonnz.com. حاصل ڪيل 21 April 2022. 
  20. "Arts and culture". 10yearplan.wellington.govt.nz. حاصل ڪيل 21 April 2022. 
  21. Media, ShermansTravel. "Kiwi Culture in Wellington: New Zealand's Creative Capital | ShermansTravel". www.shermanstravel.com. حاصل ڪيل 21 April 2022. 
  22. Choudhury, Saheli Roy. "These are the world's most livable cities in 2021". CNBC. حاصل ڪيل 2 June 2022. 
  23. "2014 Quality of Living Worldwide City Rankings – Mercer Survey". www.mercer.com. وقت 22 June 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 11 April 2014. 
  24. "Wellington named most liveable city for second year running". Stuff. وقت 23 June 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 June 2019. 
  25. George, Damian. "Huffington Post lauds Wellington's 'remarkable' creative resurgence". Stuff. وقت 9 July 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 9 July 2019. 
  26. "Wellington: New Zealand's creative capital". TNZ Media. وقت 9 July 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 9 July 2019. 
  27. "Wellington is a Smart City of the future". iStart leading the way to smarter technology investment. وقت 9 July 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 9 July 2019. 
  28. "The World According to GaWC 2020". GaWC – Research Network. Globalization and World Cities. حاصل ڪيل 31 August 2020. 


حوالي جي چڪ: "lower-alpha" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref> آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="lower-alpha"/> نہ مليو