حيوانيات
حيوانيات (Zoology) جانورن جي حياتيءَ جي سائنس، يعني اها سائنس جنهن ۾ جانورن جو اڀياس ڪيو وڃي، ان کي حيوانيات چئبو آهي. اها حياتيات جي ٻن بنيادي شاخن نباتاتيات ۽ حيوانيات مان هڪ آهي.
حيوانيات جانورن جو سائنسي مطالعو آهي. هن جي مطالعي ۾ سڀني جانورن جي نسلن، ٻنهي ناپيد ۽ موجود، جي جوڙجڪ، ايمبريولوجي، ٽيڪسونومي، عادتون ۽ تقسيم ۽ ڪيئن اهي انهن جي ماحولياتي نظام سان لهه وچڙ ڪن ٿا، شامل آهن. حيوانيات حياتيات جي بنيادي شاخن مان هڪ آهي. ھیي اصطلاح قديم يوناني لفظن "ζῷον"، zion (جانور) ۽ "λόγος" لوگوس (علم، مطالعو) مان نڪتل آهي.
جيتوڻيڪ انسان هميشه پنهنجي آس پاس جي جانورن جي قدرتي تاريخ ۾ دلچسپي ورتي آهي، ۽ هن علم کي استعمال ڪندي ڪجهه خاص نسلن کي پالڻ لاءِ استعمال ڪيو، پر حیوانیات جو باضابطه مطالعو چئي سگهجي ٿو ته ارسطو کان شروع ٿيو هو. هن جانورن کي جاندارن جي طور تي ڏٺو، انهن جي ساخت ۽ ترقي جو اڀياس ڪيو ۽ انهن جي ماحول ۽ انهن جي حصن جي ڪم کي انهن جي موافقت تي غور ڪيو. جديد حیوانیات جي شروعات ريناسنس ۽ شروعاتي جديد دور ۾ ٿي، جنهن ۾ ڪارل لينيئس، انتوني وان ليوين هوڪ، رابرٽ هوڪ، چارلس ڊارون، گريگور مينڊل ۽ ٻيا ڪيترائي شامل هئا. جانورن جو مطالعو گهڻو ڪري فارم شڪلن ۽ افعال، موافقت، گروپن جي وچ ۾ لاڳاپن، رويي ۽ ماحوليات سان معاملو ڪرڻ لاء ترقي ڪئي آهي. حيوانيات کي تيزيءَ سان مختلف شعبن ۾ ورهايو ويو آهي جهڙوڪ ٽيڪسونامي، فزيالوجي، حياتياتي ڪيميا ۽ ارتقا. 1953ع ۾ فرانسس ڪريڪ ۽ جيمس واٽسن پاران ڊي اين اي جي ساخت جي دريافت سان، ماليڪيولر بائيولاجي جو شعبو کوليو ويو، جنهن جي نتيجي ۾ خلیي (cell) جي حياتيات، ترقياتي حياتيات، ۽ ماليڪيولر جينيات ۾ ترقي ڪئي وئي.